Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Λατινικά Β Λυκείου: Μάθημα 18 Μετάφραση - Γραμματική - Συντακτικό


Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ.
κειμενο

μεταφραση
     Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur, ubi postea Romulus urbem Romam condidit.
Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de via fessus ibi dormivisse.
 Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis trahit aversos.
Ubi Hercules e somno excitatus, gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam; 
 sed postquam bovum vestigia foras versa vidit, confusus gregem ex loco infesto amovēre coepit.

Sed bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit.
 Tum Cacus, vi prohibere eum conatus, Herculis clava interficitur
Λέγεται ότι ο Ηρακλής οδήγησε τα βόδια του Γηρυόνη από την Ισπανία σε αυτόν τον τόπο, όπου αργότερα ο Ρωμύλος έχτισε την πόλη Ρώμη.

 Υπάρχει η παράδοση ότι ο Ηρακλής ξεκούρασε τα βόδια κοντά στον Τίβερη ποταμό και ότι ο ίδιος κοιμήθηκε εκεί κουρασμένος από το δρόμο.
Τότε ο Κάκος, ο βοσκός, έχοντας πεποίθηση στις δυνάμεις του, έσυρε σε μια σπηλιά μερικά βόδια από τις ουρές, στραμμένα ανάποδα.
Όταν ο Ηρακλής ξύπνησε και είδε το κοπάδι, κατάλαβε ότι έλειπε ένα μέρος του και κατευθύνθηκε στην πλησιέστερη σπηλιά.
 Όταν όμως είδε τις πατημασιές των βοδιών στραμμένες προς τα έξω, βρέθηκε σε αμηχανία κι άρχισε να απομακρύνει τα βόδια από τον εχθρικό τόπο.
Αλλά το μουγκρητό των βοδιών που ακούστηκε από τη σπηλιά έκανε τον Ηρακλή να γυρίσει πίσω.
Τότε ο Κάκος προσπάθησε να τον εμποδίσει με τη βία, αλλά ο Ηρακλής τον σκοτώνει με το ρόπαλό του





Λ Ε Ξ Ι Λ Ο Γ Ι Ο:

HerculesHerculis (i) = κύριο όνομα αρς. 3ης ο Ηρακλής       >   προσοχη:  το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό.

το ουσιαστικο Hercules

s i n g u l a r i s
p l u r a l i s
nom:
Hercules
δεν εχει
gen:
Herculis – Herculi
dat:
Herculi
acc:
Herculem – Herculen
voc:
(Hercle)
abl:
Hercule

bosbovis = προσηγορικό αρς. 3ης βόδι.  


το ουσιαστικο bos - bovis

s i n g u l a r i s
p l u r a l i s
nom:
bos
boves
gen:
bovis
bovum   και   boum
dat:
bovi
bobus    και    bubus
acc:
bovem
boves
voc:
bos
boves
abl:
bove
bobus    και    bubus

GeryonGeryonis = κύριο όνομα αρς. 3ης ο Γηρυόνης     >    προσοχη:  α) το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό    β) το ουσιαστικό κλίνεται και κατά την 1η κλίση Geryones - Geryonae.

το ουσιαστικο Geryon

s i n g u l a r i s
p l u r a l i s
nom:
Geryon – Geryones
δεν εχει
gen:
Geryonis – Geryonae
dat:
Geryoni – Geryonae
acc:
Geryonem – Geryonen
voc:
Geryon – Geryone
abl:
Geryone – Geryone

ex* = πρόθεση (+ αφαιρετική) από
* προσοχη:     Η πρόθεση ex μπροστά από ονόματα που αρχίζουν από σύμφωνο τρέπεται σε e.

HispaniaHispaniae = κύριο όνομα θηλ. 1ης η Ισπανία.    >   προσοχη:  το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό.
in = πρόθεση (+ αιτιατική) προς, σε
iseaid = οριστική ή επαναληπτική αντωνυμία αυτός – αυτή – αυτό
locusloci = προσηγορικό αρς. 2ης τόπος     >   προσοχη:  ετερογενές διότι στον πληθυντικό:
a)    loca – locorum = ουδ. 2ης τόποι
b)    loci – locorum = αρς. 2ης χωρία βιβλίου
adduco – adduxi – adductum – adducere (ad + duco: οδηγώ) = 3ης οδηγώ (κάπου).
dico – dixi – dictum – dicere = 3ης λέγω
dicordictus sumdici = 3ης λέγομαι.
ubi = αναφορικό τοπικό  επίρρημα όπου      >  προσοχη:  να μην συγχέεται με τον χρονικό σύνδεσμο ubi.
postea (post + ea)  =  χρονικό επίρρημα μετά από αυτά, αργότερα
RomulusRomuli = κύριο όνομα αρς. 2ης Ρωμύλος    >   προσοχη:  το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό.
urbsurbis*  = προσηγορικό θηλ. 3ης πόλη

      * προσοχη:
     Τα τριτόκλιτα ουσιαστικά που λήγουν σε s και πριν από αυτό έχουν άλλο σύμφωνο είναι θηλυκά (urbs, mens, ars). Εξαιρούνται  και είναι αρσενικά τα: fons, mons, pons.

RomaRomae = κύριο όνομα θηλ. 1ης η Ρώμη     >   προσοχη:  το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό.
condo * – condidi – conditum – condere (cum + do: δίνω) = 3ης χτίζω

* προσοχη:     
Το ρήμα do απλό είναι 1ης συζυγίας, όταν όμως συντίθεται με προθέσεις γίνεται 3ης συζυγίας.
α) dodedidatumdare 1ης δίνω
β) perdoperdidiperditumperdere 3ης χάνω (μαθ. 9)
γ) condo – condidi – conditum – condere 3ης χτίζω (μαθ. 10)

prope = πρόθεση (+ αιτιατική) κοντά σε…    >  προσοχη:  να μην συγχέεται με το prope το επίρρημα που σημαίνει κοντά.
TiberisTiberis = κύριο όνομα αρς. 3ης ο Τίβερης        >   προσοχη:  α) το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό β) αιτιατική ενικού Tiberim,  γ) αφαιρετική ενικού Tiberi.
fluviusfluvii (i) = προσηγορικό αρς. 2ης ποταμός.
reficiorefecirefectumreficere (re + facio: κάνω) = 3ης ξεκουράζω, αναψυχώ.
fero [1]tulilatumferre = 3ης φέρνω

ferorlatus sumferri = 3ηε φέρομαι, αναφέρομαι    >   προσοχη:  fertur = [απρόσωπο παθητικού ενεστώτα του facio + απαρέμφατο], λέγεται ότι….
ipseipsaipsum = οριστική αντωνυμία ο ίδιος – η ίδια – το ίδιο
de = πρόθεση (+ αφαιρετική) από, για
viaviae = προσηγορικό θηλ. 1ης δρόμος, οδός.
fessusaum = μετοχή παρακειμένου του αποθετικού ρήματος fatiscorfessus sum – (fessum) –    fatisci (= αποθετικό 3ης ), κουράζομαι.
ibi = τοπικό επίρρημα εκεί
dormiodormivi ή dormiidormitumdormire = 4ης κοιμάμαι.
tum = χρονικό επίρρημα τότε
CacusCaci = κύριο όνομα αρς. 2ης Κάκος      >   προσοχη:  το ουσιαστικό ως κύριο όνομα δε σχηματίζει πληθυντικό.
pastorpastoris*  = προσηγορικό αρς. 3ης βοσκός.

    *  προσοχη:
     Τα σε – or oris είναι γένους αρσενικού. Θηλυκού είναι:
α) όσα δηλώνουν θηλυκά πρόσωπα
β) το arborarboris (μαθ. 25)
γ) το marmormarmoris (μαθ. 39)

fretusaum = επίθ. 2ης αυτός που έχει εμπιστοσύνη      >   προσοχη:  το επίθετο δε σχηματίζει παραθετικά γιατί δηλώνει απόλυτη έννοια.
vis = προσηγορικό θηλ. 3ης (ελλειπτικό) δύναμη
quidamquaedamquoddam*  = αόριστη αντωνυμία κάποιος – α – ο

* προσοχη:
    Η αντωνυμία quidam quaedamquodd κλίνεται όπως η quiquaequod με τη διαφορά ότι:
α) το m μπροστά από το dem τρέπεται σε – n  και
β) το d μπροστά από το dαm δεν αφομοιώνεται όπως στην idemeademidem.
     Η αντωνυμία αυτή χρησιμοποιείται σε καταφατικές προτάσεις, επιθετικά (ως επιθετικός προσδιορισμός) ή ουσιαστικά [2] όταν δε γνωρίζουμε ή δεν επιθυμούμε να προσδιορίσουμε ειδικότερα τα πράγματα ή πρόσωπα που αναφέρουμε.
ενικος αριθμοσ

αρσενικο
θηλυκο
ουδετερο
ονομ:
quidam
quaedam
quoddam
γεν:
cuisdam
cuisdam
cuiusdam
δοτ:
cuidam
cuidam
cuidam
αιτ:
quendam
quandam
quoddam
κλητ:
 ------
------
 ------
αφαιρ:
quodam
quadam
quodam
πληθυντικος αριθμος

αρσενικο
θηλυκο
ουδετερο
ονομ:
quidam
quaedam
quaedam
γεν:
quorundam
quarundam
quorundam
δοτ:
quibusdam
quibusdam
quibusdam
αιτ:
quosdam
quasdam
quaedam
κλητ:
 ------
 ------
 ------
αφαιρ:
quibusdam
quibusdam
quibusdam


speluncaspeluncae = προσηγορικό θηλ. 1ης σπηλιά.
caudacaudae = προσηγορικό θηλ. 1ης ουρά.
trahotraxitractumtrahere = 3ης τραβώ.
avertoavertiaversumavertere (a + verto: στρέφω) = 3ης γυρίζω ανάποδα, στρέφω στο άλλο μέρος.
avertoraversus sumaverti = 3ης γυρίζομαι ανάποδα, στρέφομαι προς άλλο μέρος.
aversusaum = μετοχή παθητικού παρακειμένου του ρήματος avertor 3ης στραμμένος – η – ο
ubi = χρονικός σύνδεσμος όταν, μόλις
somnussomni = προσηγορικό αρς. 2ης ύπνος.
excitoexcitaviexcitatumexcitare = 1ης σηκώνω, ξεσηκώνω, αποκαθιστώ.
excitorexcitatus sumexcitari = 1ης σηκώνομαι, αποκαθίσταμαι.
grexgregis * = προσηγορικό αρς. 3ης κοπάδι.

      *     προσοχη:
     Τα τριτόκλιτα ουσιαστικά που λήγουν σε x (γενική ενικού:  – cis ή – gis) είναι γένους θηλυκού. Εξαιρούνται  και είναι αρσενικά τα: duxducis, rexregis, iudexiudicis, grexgregis.

aspicio – aspexi – aspectum – aspicere(ad + specio: βλέπω) = 3ης κοιτάζω, παρατηρώ.
parspartis * = προσηγορικό θηλ. 3ης μέρος, τμήμα.

      * προσοχη:
     Τα τριτόκλιτα ουσιαστικά που λήγουν σε s και πριν από αυτό έχουν άλλο σύμφωνο είναι θηλυκά (urbs, mens, ars). Εξαιρούνται  και είναι αρσενικά τα: fons, mons, pons.

absumafuiabesse (ab + sum) = λείπω, απουσιάζω.
sentiosensisensumsentire = 4ης αισθάνομαι, αντιλαμβάνομαι.
pergoperrexiperrectumpergere = 3ης κατευθύνομαι προς…
ad = πρόθεση (+ αιτιατική) προς, σε
proximusaum [3]= επίθ. 2ης διπλανός – ή – ό, εγγύτατος – η – ο   >  {Παραθετικα:   Θετ:  (prope)[4]  Συγρ:  propiorpropius    Υπερθ:  proximusaum    Παραθετικα Επιρρηματοσ:   Θετ:  prope Συγρ:   propius   Υπερθ:  proxime}.
postquam = χρονικός σύνδεσμος αφού
vestigiumvestigii (i)= προσηγορικό ουδ. 2ης ίχνος, πατημασιά, αποτύπωμα.
foras = τοπικό επίρρημα  προς τα έξω.
versusaum = επίθ. 2ης μετοχή παθητικού παρακειμένου του ρήματος vertorversus sumverti = 3ης στρέφομαι
verto – verti – versum – vertere = 3ης στρέφω.
vertor – versus sum – verti = 3ης στρέφομαι.
video – vidi – visum – videre = 2ης βλέπω.
confususaum = επίθ. 2ης, μετοχή παθητικού παρακειμένου του confundor, μπερδεμένος, συγχυσμένος – η – ο
confundoconfudiconfusumconfudere = 3ης συγχύζω, μπερδεύω.
confundorconfusus sumconfudi = 3ης μπερδεύομαι, συγχύζομαι.
infestusaum= επίθ. 2ης εχθρικός – ή – ό.     >  {Παραθετικα:   Θετ:  infestus – a – um   Συγρ:  inferstior – propius    Υπερθ:  infestissimus – a – um}.
amoveoamoviamotumamovere  (a + moveo: κινώ) = 2ης απομακρύνω.
coepi *  = ελλειπτικό άρχισα.

      *     προσοχη:
     Το ρήμα coepi είναι ελλειπτικό, σχηματίζει μόνο τους χρόνους που παράγονται από τα θέμα του παρακειμένου (coep- ), δηλαδή παρακείμενο, υπερσυντέλικο και συντελεσμένο μέλλοντα. Οι υπόλοιποι χρόνοι αναπληρώνονται από το incipio (incepiinceptumincipere). Το ρήμα αυτό (coepi) σχηματίζει επίσης μετοχή μέλλοντα (coepturusaum) και απαρέμφατο μέλλοντα (coepturumamum esse κ΄ coepturosasa esse) καθώς και μετοχή παθητικού παρακειμένου (coeptusaum), και σχηματίζει μ’ αυτήν παθητικό παρακείμενο, υπερσυντέλικο και συντελεσμένο μέλλοντα.

.mugitusmugitus = προσηγορικό αρς.  4ης μουγκρητό.
auditusaum = επίθ. 2ης μετοχή παθητικού παρακειμένου του audior = ακούγομαι.
audio – audivi ή audii – auditum – audire = 4ης ακούω
audior – auditus sum – audiri = 4ης ακούγομαι.
converto – converti – conversum – convertere (cum + verto: στρέφω) = 3ης στρέφω κάποιον προς τα πίσω.
prohibeo – prohibui – prohibitum – prohibere (pro + habeo) = 2ης απαγορεύω.
conatusaum = επίθ. 2ης μετοχή παθητικού παρακειμένου του αποθετικού conor = προσπαθώ.
conorconatus sum – (conatum) –  conari = αποθετικό 1ης επιχειρώ, προσπαθώ.
clavaclavae = προσηγορικό θηλ. 1ης ρόπαλο.
interficiointerfeciinterfectuminterficere (inter + facio: κάνω) = 3ης σκοτώνω.
interficiorinterfectus suminterfici = 3ης σκοτώνομαι.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ: 


Hercules boves Geryŏnis ex Hispaniā in eum locum adduxisse dicitur = κύρια πρόταση
dicitur = ρήμα (μεταβατικό)    Hercules = υποκείμενο του ρήματος και υποκείμενο του απαρεμφάτου adduxisse (ταυτοπροσωπία) *     adduxisse = ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος    boves = αντικείμενο του απαρεμφάτου adduxisse    Geryonis = γενική κτητική στο boves    ex Hispania = εμπρόθετος προσδιορισμός που δείχνει κίνηση από τόπο    in locum = εμπρόθετος προσδιορισμός που δείχνει κίνηση προς τόπο    eum = επιθετικός προσδιορισμός στο locum.

      *      προσοχη:
     Με τους παθητικούς τύπους των λεκτικών και δοξαστικών ρημάτων το υποκείμενο του ρήματος και το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου είναι το ίδιο (ταυτοπροσωπία) και βρίσκεται σε πτώση ονομαστική. Προσοχή όμως στην περίπτωση αυτή το ρήμα είναι προσωπικό και πρέπει να συμφωνεί με το υποκείμενο στο πρόσωπο και τον αριθμό.

ubi postea Rōmulus urbem Rōmam condidit = δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο in eum locum. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ubi και εκφέρεται με οριστική (παρακειμένου: condidit) γιατί δηλώνει το πραγματικό.
condidit = ρήμα (μεταβατικό)   Romulus = υποκείμενο ρήματος    urbem = αντικείμενο ρήματος    Romam*  = επεξήγηση στο urbem[5]    ubi = επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου    postea = επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

      * προσοχη:
     Με τα ονόματα των πόλεων και των μικρών νησιών για να δηλωθεί
a)     η από τόπο κίνηση χρησιμοποιείται απλή αφαιρετική
b)    η προς τόπο κίνηση χρησιμοποιείται απλή αιτιατική
     Όταν τα ονόματα συνοδεύονται από λέξεις όπως urbs, municipium κλπ. τότε είναι επεξηγήσεις στα urbs, municipium κλπ.

prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur = κύρια πρόταση
fertur = ρήμα (μεταβατικό)   Hercules = υποκείμενο του ρήματος – υποκείμενο του απαρεμφάτου refecisse (ταυτοπροσωπία)[6]    refecisse = ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος    boves = αντικείμενο του απαρεμφάτου refecisse    prope Tiberim[7] = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου     fluvium =  παράθεση στο Tiberim.

et ipse de viā fessus ibi dormivisse = κύρια πρόταση (συμπλεκτική σύνδεση)
fertur = (ενν.) ρήμα (μεταβατικό)    Hercules = (ενν.) υποκείμενο ρήματος – υποκείμενο του απαρεμφάτου dormivisse  (ταυτοπροσωπία) και υποκείμενο της μετοχής fessus     ipse = κατηγορηματικός προσδιορισμός στο εννοούμενο υποκείμενο Hercules    dormivisse = ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος    fessus*  = αιτιολογική μετοχή    de via * = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας (του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου)     ibi = επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου.

      * προσοχη:
     Τα ρήματα ή επίθετα που δηλώνουν ψυχικό πάθος, αρρώστια ή κόπωση συντάσσονται με προσδιορισμό (εμπρόθετο ή ετερόπτωτο) της αιτίας.


tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis trahit aversos = κύρια πρόταση
trahit = ρήμα (μεταβατικό)    Cacus = υποκείμενο του ρήματος     pastor = παράθεση στο Cacus    fretus = επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο Cacus[8]    viribus[9] = επιρρηματικός προσδιορισμός, αφαιρετική οργανική* του μέσου από το fretus    boves = αντικείμενο ρήματος και υποκείμενο της μετοχής aversos    quosdam = επιθετικός προσδιορισμός στο boves    aversos = επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου, τροπική μετοχή    in speluncam = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δείχνει κίνηση προς τόπο    caudis = επιρρηματικός προσδιορισμός, αφαιρετική του μέσου.

      *     προσοχη:
     Η οργανική αφαιρετική εκφράζει: 1) την συνοδεία    2) τον τρόπο   3) την ιδιότητα   4) το όργανο 5) την πλησμονή   6) το μέτρο   7) την αναφορά   8) την αιτία (εσωτερικό αίτιο).

ubi Hercules e somno excitatus, gregem aspexit = δευτερεύουσα χρονική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ubi, εκφέρεται με οριστική παρακειμένου (aspexit) και δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
aspexit = ρήμα (μεταβατικό)    Hercules = υποκείμενο ρήματος και υποκείμενο της μετοχής excitatus    gregem = αντικείμενο ρήματος    excitatus = χρονική μετοχή (συνημμένη, προτερόχρονο)    e somno = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δείχνει έξοδο από κατάσταση.

et partem abesse sensit = δευτερεύουσα χρονική πρόταση που συνδέεται παρατακτικά συμπλεκτικά με την προηγούμενη με το συμπλεκτικό σύνδεσμο et. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ubi, εκφέρεται με οριστική παρακειμένου (sensit) και δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
sensit = ρήμα (μεταβατικό)    Hercules = (ενν.) υποκείμενο ρήματος    abesse = ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο ρήματος    partem = υποκείμενο του απαρεμφάτου abesse (ετεροπροσωπία).

pergit ad proximam speluncam = κύρια πρόταση
pergit = ρήμα    Hercules = υποκείμενο του ρήματος    ad speluncam = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δείχνει κίνηση προς τόπο    proximam = επιθετικός προσδιορισμός στο speluncam.

postquam bovum vestigia foras versa vidit = δευτερεύουσα χρονική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο postquam και εκφέρεται με οριστική παρακειμένου (vidit) και δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν
vidit = ρήμα  (μεταβατικό)   Hercules = (ενν.) υποκείμενο του ρήματος    vestigia = αντικείμενο ρήματος και υποκείμενο μετοχής versa    versa = κατηγορηματική μετοχή[10] που εξαρτάται από το vidit    foras = επιρρηματικός προσδιορισμός που δείχνει κίνηση προς τόπο.
sed confūsus gregem ex loco ifesto amovēre coepit = κύρια πρόταση
coepit = ρήμα (μεταβατικό)    Hercules = (ενν.) υποκείμενο του ρήματος – υποκείμενο του απαρεμφάτου amovere (ταυτοπροσωπία) και μετοχής confusus    amovere = τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος    gregem = αντικείμενο του απαρεμφάτου amovere    confusus = συνημμένη αιτιολογική μετοχή    ex loco = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δείχνει απομάκρυνση    infesto = επιθετικός προσδιορισμός στο loco.

sed bovum mugitus ex spelunca audītus Herculem convertit = κύρια πρόταση
convertit = ρήμα (μεταβατικό)    mugitus = υποκείμενο του ρήματος – υποκείμενο της μετοχής auditus    bovum = γενική υποκειμενική στο mugitus    Herculem = αντικείμενο του ρήματος    auditus = επιθετική μετοχή    ex spelunca = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός στο auditus, που δείχνει προέλευση.

tum Cacus, vi prohibēre eum conātus, Herculis clavā interficitur = κύρια πρόταση
interficitur = ρήμα    Cacus = υποκείμενο ρήματος, απαρεμφάτου prohibere και μετοχής conatus    clava = επιρρηματικός προσδιορισμός στο interficitur, αφαιρετική του οργάνου    Herculis = γενική κτητική στο clava    conatus = συνημμένη χρονικο - αιτιολογική μετοχή    prohibere = τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο της μετοχής conatus    eum = αντικείμενο απαρεμφάτου prohibere    vi = επιρρηματικός προσδιορισμός στο prohibere, αφαιρετική του τρόπου.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.   Το απαρέμφατο παρακειμένου είναι πάντα ειδικό και χρησιμοποιείται όταν δείχνει το προτερόχρονο σε σχέση με το ρήμα εξάρτησης: π.χ. Caesar dicit: “Gallos et Germanos vici” – Caesar dicit Gallos et Germanos se vicisse.
2.   Η μετοχή του παθητικού παρακειμένου του coepi δηλαδή coeptusaum μαζί με το sum, eram, ero (παθητικός παρακείμενος, υπερσυντέλικος, συντελεσμένος μέλλοντας) χρησιμοποιείται αντί του coepi, coeperam, coepero όταν αντικείμενο του ρήματος είναι απαρέμφατο παθητικής φωνής π.χ. Milites castra munire coeperunt. Αν μετατρέψουμε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη θα έχουμε Castra (a militibus) muniri coepta sunt.
3.   Όταν το απαρέμφατο είναι ειδικό το υποκείμενό του τίθεται πάντα σε πτώση αιτιατική ακόμη και όταν έχουμε περίπτωση ταυτοπροσωπίας π.χ. Ego dico me esse domi.
ΕΞΑΙΡΕΣΗ: όταν το ειδικό απαρέμφατο εξαρτάται από ρήμα προσωπικό παθητικό π.χ. dicor, nuntior, feror κλπ. το υποκείμενο του ρήματος και του ειδικού απαρεμφάτου είναι το ίδιο (ταυτοπροσωπία) και εννοείται σε πτώση ονομαστική π.χ. Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur.



[1] Το ρήμα fero στην οριστική του ενεστώτα κλίνεται ως εξής: ferofersfertferimusfertisferunt. Στην οριστική όλων των άλλων χρόνους της ενεργητικής φωνής κλίνεται όπως τα ρήματα της 3ης συζυγίας.
[2] Όταν η αντωνυμία χρησιμοποιείται ουσιαστικά το ουδέτερο είναι quiddam.
[3] Πρόκειται για υπερθετικό βαθμό.
[4] Το prope δεν είναι θετικός βαθμός αλλά επίρρημα. Το επίθετο δεν έχει θετικό βαθμό.
[5] Η σύνταξη ακολουθεί το σχολικό εγχειρίδιο (βλ. Αχ. Τζαρτζάνου, Λατινική Γραμματική σελ. 160, σημ. 1).
[6] Δες την σημείωση της πρώτης πρότασης του κειμένου.
[7] Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε το Tiberim επιθετικό προσδιορισμό στο fluvium αφού το όνομα προηγείται του γεωγραφικού όρου και συμφωνεί στο γένος, τον αριθμό και την πτώση μ’ αυτόν.
[8] Ή παράθεση στο Cacus.
[9]  Βλέπε σχολικό εγχειρίδιο  σελ. 187, σημ. 3.
[10]  Ή επιθετική μετοχή σε θέση κατηγορηματικού προσδιορισμού στο vestigia [και αυτό γιατί η γραμματική (σελ 168, § 159, 2) δεν συμπεριλαμβάνει το video στα ρήματα που δέχονται κατηγορηματική μετοχή σε χρόνο παρακείμενο].

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

πολυ βοηθητικο ευχαριστω:)

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.