Έκθεση Γ Λυκείου, προτεινόμενο θέμα: Οι νέες μορφές πολέμου

Ο πόλεμος που έρχεται … … είναι εδώ!

Πάει καιρός τώρα που λέω ότι ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει και πως κάθε μέρα που περνάει, οι συγκρούσεις θα γίνονται πιο άγριες. Σ' αυτόν τον πρώτο πόλεμο του 21ου αιώνα αντιμέτωποι είναι ο 1ος και ο 3ος Κόσμος. Οι πολύ πλούσιοι και οι πολύ φτωχοί. Οι κατακτητές και οι λεηλατημένοι. Οι βια­στές και οι βιασμένοι. Αυτός ο πόλεμος δεν θα τελειώσει σε 4 - 5 χρόνια, αλλά θα διαρκέσει πολλές δεκαε­τίες. Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με κάθε προηγούμενο, είναι πόλεμος ασύμμετρων α­πειλών, όπως εύστοχα τον αποκάλεσαν. Από την μία υπάρχουν οι οπλισμένες με όλα τα σύγχρονα όπλα στρα­τιές των Νέων Σταυροφόρων και απ' την άλλη οι ζωσμένοι με εκρηκτικά αποφασισμένοι παρίες του πλανήτη, από τους οποίους οι πρώτοι αφαίρεσαν τα πάτα, από τη γη που καλλιεργούν μέχρι το γάλα των παι­διών τους.

Σε αντίθεση με τους προηγούμενους από την εκστρατεία εναντίον της Τροίας μέχρι τον τελευταίο "δίκαιο" πόλεμο, ο Γ΄ είναι αποτέλεσμα των φοβερών, απάνθρωπων ανισοτήτων που, ο δυτικός άνθρωπος επέβαλε στα δισεκατομμύρια που ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα - που δεν θα ξεχάσω. Πριν από 10 χρόνια, στην παρουσίαση, στη Στουτγάρδη, ενός πανάκριβου μοντέλου της Mercedes Benz με κινητήρα V12, ο υπεύθυνος ανακοίνωσε με υπερηφάνεια στους δημοσιογράφους ό­τι "η εξέλιξη μόνο του συστήματος που ανοίγει και κλείνει τις πόρτες κόστισε πέντε εκατομμύρια μάρκα! Λίγοι απ' τους δημοσιογράφους κατάλαβαν την ύβρη. Πέντε εκατομμύρια μάρκα (ήταν πριν από το ευρώ) για μία μπετούγια! Ο υποψιασμένος αναγνώστης δεν έχει παρά στην μία πλευρά της ζυγαριάς να βάλει το κλείθρο και στην άλλη την κλοπή πλουτοπαραγωγικών πηγών από τις χώρες του αποκαλούμενου 3ου Κό­σμου που επιτρέπουν στον Γερμανό μηχανικό (και στον Έλληνα λωποδύτη, μεταπράτη ή κομπραδόρο) να κυκλοφορεί οδηγώντας την Ύβρη.

Χαμένοι στον ωκεανό των πιστωτικών καρτών, της φαινομενικής πραγματικότητας και του lifestyle τζατζίκι με καγιέν, δεν είμαστε σε θέση, δεν θέλουμε ή δεν μας αφήνουν να δούμε την ανισότητα. Και δεν μας α­φήνουν γιατί, αν καταλάβουμε τι γίνεται, αν τρομάξουμε, συγκινηθούμε, συμπαρασταθούμε, θα χαλάσουμε τη σούπα των διεθνικών.

Τα πράγματα εξελίσσονται όπως είχαν προβλέψει οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Στο νέο Με­σαίωνα μια μικρή ομάδα ανθρώπων (όχι πάω από 2.000.000) θα ελέγχει το σύνολο των πολιτών πρώτα του αναπτυγμένου και, σιγά - σιγά του 3ου Κόσμου. Με πρόφαση τον πόλεμο εναντίον της "τρομοκρατίας", οι ε­χθροί της Δημοκρατίας και της ελευθέρας απλώνουν τα πλοκάμια τους σε όλες τις πλευρές της ζωής μας. Πανίσχυρα (και πάμφθηνα πλέον) συστήματα όπως το Echelon καταγράφουν σε τεράστιες βάσεις δεδο­μένων κάθε τηλεφώνημα, φαξ ή e-mail και με τα εκατομμύρια κάμερες που έχουν τοποθετήσει στους δρό­μους και στα κτίρια, παρακολουθούν κάθε κίνηση, ακόμα και λέξη που λέμε. Οι τεχνολογίες παρακολούθη­σης κάνουν τον Μεγάλο Αδελφό να μοιάζει με Μικρό Εξάδελφο. Όπως μου λένε, ο εξευτελισμός της αν­θρώπινης αξιοπρέπειας είναι απόλυτος, και αυτό στη χώρα που διαθέτει το απόλυτα καλύτερο Σύνταγμα στον κόσμο.

Πολλές φορές αναρωτιέμαι. Γιατί ανταλλάξαμε τα όνειρά μας με Γκραν Τσερόκι, Καγιέν και BMV X5; Τι κάνει τον νέο να θέλει να γίνει πορτιέρης σε ξενυχτάδικο και την κοπελιά γλάστρα σε πρωινάδικα; Τι είναι αυτός ο εφιαλτικός κόσμος που λες και ξεπήδησε μέσα από τις (χειρότερες) σελίδες των βιβλίων της επι­στημονικής φαντασίας; Εκατομμύρια άνθρωποι της δικής μου και της επόμενης γενιάς, αναρωτιούνται πού πάμε;

Κώστας Καββαθάς, Δεκέμβριος 2006, από τον περιοδικό τύπο (διασκευή)

ΕΡΩΤΗΜΑ 1: Λαμβάνοντας υπόψη το επικοινωνιακό πλαίσιο και το κειμενικό είδος, προσπαθήστε να διακρίνετε το στόχο που επιδιώκει ο κειμενογράφος και σχολιάστε την καταλληλότητα / αποτελεσματικό­τητα του λόγου του.

ΕΡΩΤΗΜΑ 2: Με αφορμή το παραπάνω κείμενο που διάβασες στον περιοδικό τύπο, εκφράζεις στο προ­σωπικό ηλεκτρονικό σου ημερολόγιο (blog) στο διαδίκτυο, τις σκέψεις σου για τις νέες μορφές πολέμου που βιώνει η σύγχρονη ανθρωπότητα και παρουσιάζεις στους άλλους bloggers όσα θεωρείς ότι πρέπει να γίνουν, ώστε να αποκλιμακωθεί αυτός ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος, όπως αποκαλείται από τον κειμενογράφο, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΩΤ. 1: Το κείμενο ανήκει στο δημοσιογραφικό είδος του άρθρου, επομένως το επικοινωνιακό πλαίσιο διαμορφώνει ανάλογα και το στόχο του αρθρογράφου, ο οποίος επιδιώκει να πληροφορήσει και να προβληματί­σει έντονα για ένα θέμα της επικαιρότητας, τον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως τον αποκαλεί. Είναι προφανής η αποτελεσματικότητα το λόγου, καθώς το ουσιαστικό και μεστό σε ορθούς συλλογισμούς περιεχόμενο του άρθρου εγείρει το ενδιαφέρον και ευαισθητοποιεί. Ο συγγραφέας επικαλούμενος τη λογική χρησιμοποιεί εύστοχα μέσα πειθούς όπως κατάλληλα επιχειρήματα και ισχυρά τεκμήρια - παραδείγματα, ενώ παράλληλα καταφέρνει να αγγίξει και το συναίσθημα του αναγνώστη με τη συγκινησιακή σε κάποια σημεία, χρήση της γλώσσας καθώς και την ειρωνεία. Κατά τα άλλα, η γλώσσα γενικά είναι αναφορική λογική χαρακτηριστική του άρθρου, ενώ το ύφος σοβαρό, απλό, καυστικό, καταγγελτικό. Η χρήση του α' ενικού - πληθυ­ντικού προσώπου προσδίδει κάποια προφορικότητα, καθιστώντας έτσι εύκολη την προσέγγιση του δέκτη, και αποκαλύπτει την προσωπική συναισθηματική εμπλοκή του αρθρογράφου. Οι διαδοχικές ερωτήσεις αγανάκτησης καλλιεργούν τον προβληματισμό, φορτίζουν συναισθηματικά και προσδίδουν ζωντάνια και α­μεσότητα στο κείμενο. Συνεπώς, όλα τα παραπάνω καθιστούν το λόγο ιδιαίτερα πειστικό.

ΕΡΩΤ. 2: Παραγωγή λόγου   

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:  Επικοινωνιακό πλαίσιο: πρόκειται για ημερολόγιο οπότε πρέπει να υιοθετηθεί το κατάλ­ληλο ύφος, δηλαδή προσωπικό, αυθόρμητο, εξομολογητικό. Ενδείκνυται η χρήση, με μέτρο, α' ενικού και πληθυντικού προσώπου.

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ

Νέες μορφές πολέμου

Αντίπαλες δυνάμεις στο σύγχρονο κόσμο αναδεικνύονται οι πλούσιες χώρες του Βορρά και οι φτωχές χώρες του Νότου. Οι οικονομικές ανισότητες διευρύνονται ανησυχητικά και οι "κολασμένοι" του πλανήτη που ζουν κάτω από το όρο της φτώχειας προσεγγίζουν τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού. Ωστόσο, και τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα των αναπτυγμένων κοινωνιών ταλανίζονται από την ανεργία, την ανασφάλεια, την πενία.

Οι υπερεθνικοί πόλεμοι δεν έχουν πλέον ιδεολογικά ή οικονομικά αίτια αλλά απεικονίζουν τη σύγκρου­ση διαφορετικών "πολιτισμών" και ιδίως το ολοένα και διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ της Δύσης και της Ανα­τολής.

Τα χτυπήματα, όπως αυτό κατά της Αμερικής, έχουν συμβολικό χαρακτήρα: αφανείς και χωρίς επίση­μη κρατική υποστήριξη εκτελεστές, μέσα ανταρτοπόλεμου και αδιάφορα για συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους. Τα οπλίζουν η απελπισία και το μίσος, τα καθιστούν δυνατά η υπερβολική αυτοπεποίθηση του δυ­νατού και όχι κάποιο συλλογικό ξέσπασμα του αδυνάτου.

Ο πόλεμος όμως πλήττει και το σύγχρονο άνθρωπο στην καθημερινότητά του, καθώς είναι αναγκασμένος να ζει σε μία "κοινωνία επιτήρησης". Με το πρόσχημα της ενίσχυσης της εθνικής ασφάλειας, του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, της μείωσης της εγκληματικότητας, υπονομεύεται κάθε έννοια ιδιωτικότητας, πα­ραβιάζεται το ιερό δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής που αποτέλεσε μια θεμελιώδη αρχή του δυτικού πολιτισμού.

Η "αόρατη απειλή αιωρείται και σκιάζει τη ζωή του σημερινού πολίτη, ο οποίος νιώθει ανασφάλεια, φόβο και αγωνία για το επόμενο "χτύπημα", συναισθήματα ανάλογα με αυτά που κυριεύουν τα θύματα των συμ­βατικών πολέμων.

Τρόποι αποκλιμάκωσης των νέων μορφών πολέμου

Να σταματήσουν οι ηγεμονικοί ανταγωνισμοί για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για την άνιση ανάπτυξη μεταξύ των κρατών, για το ευρύ χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες και τις φτωχές χώρες. Η διεθνής κατανομή των πλουτοπαραγωγικών πόρων πρέπει να γίνε­ται προς όφελος του κοινού καλού.

Οι κυβερνώντες του πλανήτη, ας αναθεωρήσουν τις αρχές της πολιτικής τους και ας προβούν στη γεν­ναία οικονομική ενίσχυση και ανθρωπιστική βοήθεια των εξαθλιωμένων και λιμοκτονούντων, με τη θέσπιση μέτρων που μπορούν να εξυγιάνουν το τραυματισμένο οικονομικό σύστημα των φτωχών χωρών.

Οι διεθνείς οργανισμοί επιβάλλε­ται να απεγκλωβιστούν από τα συμ­φέροντα των ισχυρών, να ενισχύσουν τη δράση τους και να αναλάβουν γεν­ναίες πρωτοβουλίες για την οικονομική ασφάλεια και ειρήνη στον κόσμο. Πρωταρχικό μέλημά τους, ας γίνει η παροχή βοήθειας σε λαούς χειμαζόμενους από τη μάστιγα του πολέμου, της πεί­νας, των φυσικών καταστροφών.

Τα άτομα και οι λαοί οφείλουν να ασκήσουν στις εξουσίες πιέσεις όχι σποραδικές, αλλά συνεχείς και αφό­ρητες. Χρειάζεται αγωνιστική κινητοποίηση, μαζικές διαδηλώσεις που θα τιθασεύσουν την καταστροφική αλαζονεία των ισχυρών της γης. Αυτό βέ­βαια προϋποθέτει συνεχή επαγρύ­πνηση από την πλευρά του πολίτη, πληροφόρηση και εκδήλωση ενδια­φέροντος για τα συντελούμενα στον κό­σμο.

Η πλανητική τρομοκρατία έχει α­ποδειχθεί στην πράξη ότι δεν αντιμε­τωπίζεται με πολέμους. Στόχος πρέπει να γίνει η κάμψη του μένους της Ανα­τολής, πράγμα που για να συμβεί α­παιτείται να παύσει κάθε απειλή από τη Δύση και να δοθεί άμεση λύση σε προ­βλήματα που διαιωνίζονται.

Προστατευμένος όμως πρέπει να νιώσει και ο άνθρωπος του προηγμέ­νου κόσμου, από τη βία της καθημερινότητας που τον ταλαιπωρεί. Το α­πρόσωπο κρότος πρέπει να γίνει κράτος πρόνοιας, επιλύοντας τα ζωτικά προβλήματα του πολίτη του, όπως εί­ναι η ανεργία, η εγκληματικότητα, η πα­ραβίαση της ιδιωτικής ζωής, η δύσκο­λη διαβίωση στα μεγάλα αστικά κέ­ντρα, με τη λήψη σοβαρών πολιτικών μέτρων κατή θέσπιση απαραίτητου νο­μοθετικού πλαισίου. Η κατάκτηση της πολυπόθητης ευζωίας ας γίνει στόχος.

πηγή: EΘNOΣ-ΠAI∆EIA (φροντ. Πουκαμισάς),ΤΕΤΑΡΤΗ 13 Φεβρουαρίου 2008