Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω παράθεμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:
Να αναφέρετε τις πολιτικές επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης στην Ελλάδα και τις χώρες της Ευρώπης κατά τη δεκαετία του 1930.
Κείμενο
Οι χώρες της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Γιουγκοσλαβία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Αλβανία, αγροτικές χώρες όλες, με μειονοτικά ή προσφυγικά προβλήματα σχεδόν όλες, υπέκυψαν η μία μετά την άλλη σε δικτατορικά καθεστώτα. Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την αδυναμία των φτωχών μαζών να μεταναστεύσουν στις χώρες του Νέου Κόσμου, καθώς και εσωτερικές απειλές και εξωτερικοί κίνδυνοι, διέβρωσαν τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς σε τέτοιο βαθμό, ώστε η μετάβαση από την κοινοβουλευτική δημοκρατία σε στρατιωτικές ή βασιλικές δικτατορίες να πραγματοποιηθεί χωρίς σοβαρές αναταραχές.
Στην Ελλάδα έφτασε με τέτοια καθυστέρηση η οικονομική κρίση του 1929, επιδεινώνοντας το πολιτικό πρόβλημα. Η αποχώρηση του Βενιζέλου από την εξουσία μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας, εγκαινίασε άλλη μια περίοδο τετραετούς ανωμαλίας που κατέληξε στην επιβολή της δικτατορίας το 1936.
Η ήττα του Βενιζέλου και η προσπάθεια των αντιπάλων του να διατηρηθούν στην εξουσία με τη δοκιμασμένη μέθοδο της ενισχύσεως της θέσεώς τους στο στράτευμα προκάλεσαν δύο βενιζελικά στρατιωτικά κινήματα, ένα το Μάρτιο του 1933 με επικεφαλής το Νικόλαο Πλαστήρα και ένα το Μάρτιο του 1935, με αρχηγό το Βενιζέλο - το πρώτο για να στερήσει στους Αντιβενιζελικούς το έπαθλο εκλογικής νίκης τους που μόλις είχαν διεξαχθεί, ενώ το δεύτερο για να προληφθεί υποτίθεται μοναρχική παλινόρθωση, αλλά κυρίως για να διευκολυνθεί η επάνοδος των Βενιζελικών στην εξουσία και των συνεργαζομένων αξιωματικών σε θέση ισχύος στο στράτευμα. Τα βενιζελικά κινήματα απέτυχαν και είχαν τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα: οι βενιζελικοί απογυμνώθηκαν από τα ερείσματά τους στο στράτευμα και καταργήθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία. Το Νοέμβριο του 1935 επανήλθε στην Ελλάδα ο Γεώργιος Β΄, ο γιος του Κωνσταντίνου, ύστερα από δημοψήφισμα που έσπευσαν να νοθεύσουν όσοι είχαν πρωτοστατήσει λίγο πιο πριν στην κατάργηση του αβασίλευτου πολιτεύματος. Η ισοψηφία των δύο παρατάξεων στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 και η αδυναμία τους να δώσουν στη χώρα είτε μονοκομματική κυβέρνηση είτε κυβέρνηση συνεργασίας, διευκόλυναν την παραμονή στην εξουσία του Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος ήταν γνωστός εχθρός του κοινοβουλευτισμού και εκείνος που επέβαλε τελικά, στις 4 Αυγούστου 1936, δικτατορία με την έγκριση του βασιλιά.
Ι. Σ. Κολιόπουλος, Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 1789 - 1945, σ. 355-356
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Βιβλίο: Σελ. 53 - 54, ενότητα 9. Η κρίση του 1932
Εισαγωγή: Σελ. 53 «Η παγκόσμια οικονομική κρίση ... αισιοδοξία» «Οι πιο σημαντικές επιπτώσεις, ... καθεστώτα»
Παράθεμα: Οι χώρες της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Γιουγκοσλαβία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Αλβανία, χώρες με αγροτική οικονομία, σχεδόν όλες αντιμετώπιζαν μειονοτικά ή προσφυγικά προβλήματα, υπέκυψαν σε δικτατορικά καθεστώτα. Η οικονομική κρίση που δεν εκτονώθηκε λόγω της αδυναμίας των φτωχών μαζών να μεταναστεύσουν στις χώρες του Νέου Κόσμου, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές απειλές και τους εξωτερικούς κινδύνους, υπονόμευσαν τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς σε τέτοιο βαθμό, ώστε η μετάβαση από την κοινοβουλευτική δημοκρατία σε στρατιωτικές ή βασιλικές δικτατορίες να πραγματοποιηθεί χωρίς σημαντικές αντιδράσεις.
Βιβλίο: Η Ελλάδα δεν ξέφυγε από το γενικό κανόνα.
Παράθεμα: Η καθυστερημένη έλευση της οικονομικής κρίσης του 1929, στην Ελλάδα επιδείνωσε το πολιτικό πρόβλημα. Η αποχώρηση του Βενιζέλου από την εξουσία μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας, εγκαινίασε άλλη μια περίοδο τετραετούς ανωμαλίας που κατέληξε στην επιβολή της δικτατορίας το 1936, καθώς η προσπάθεια των αντιπάλων του να διατηρήσουν την εξουσία τους με τη δοκιμασμένη μέθοδο της ενισχύσεως της θέσεως τους στο στράτευμα προκάλεσαν δύο βενιζελικά στρατιωτικά κινήματα. Το ένα κίνημα εκδηλώθηκε το Μάρτιο του 1933 με επικεφαλής το Νικόλαο Πλαστήρα και το άλλο το Μάρτιο του 1935, με αρχηγό το Βενιζέλο - το πρώτο για να εμποδιστεί η ανάληψη της εξουσίας από τους Αντιβενιζελικούς, ενώ το δεύτερο για να προληφθεί υποτίθεται μοναρχική παλινόρθωση, αλλά κυρίως για να διευκολυνθεί η επάνοδος των Βενιζελικών στην εξουσία και των συνεργαζομένων αξιωματικών σε θέση ισχύος στο στράτευμα. Τα βενιζελικά κινήματα απέτυχαν και είχαν τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα: οι βενιζελικοί έχασαν τα ερείσματα τους στο στράτευμα και καταργήθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία. Το Νοέμβριο του 1935 επανήλθε στην Ελλάδα ο Γεώργιος Β', ο γιος του Κωνσταντίνου, με νοθευμένο δημοψήφισμα από όσους είχαν συνεργαστεί στην κατάργηση του αβασίλευτου πολιτεύματος. Η ισοψηφία των δύο παρατάξεων στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 και η αδυναμία τους να δώσουν στη χώρα είτε μονοκομματική κυβέρνηση είτε κυβέρνηση συνεργασίας, διευκόλυναν την παραμονή στην εξουσία του Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος ήταν γνωστός εχθρός του κοινοβουλευτισμού (βιβλίο)_και προχώρησε τελικά στις 4 Αυγούστου 1936, στην κατάλυση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος και στην επιβολή δικτατορίας.
Επαναληπτικά θέματα ΟΕΦΕ 2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου