Επαναληπτικό διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (κεφ. 9 - 16)

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

9. Filius eius Sextus Tarquinius pudicitiam Lucrētiae, uxōris Collatīni, Laedit. Marītus et pater et Iunius Brutus eam maestam inveviunt. Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolōre magno cultrum extrahit et delictum punīre parat. Populum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam populus Rōmānus duo consules, Iunium Brutum et Tarquinium Collatīnum, deligere constituit.

16. Repente post tergum equitātus cernitur; (... ...) dux Arvernōrum vivus in fugā comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui ex fugā in civitātes discēdunt. Postero die ad Caesarem legāti mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes prodūci. Ipse pro castris consēdit; eo duces producuntur. Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.

Μονάδες 40

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά:

lacrimis: κλητική ενικού αριθμού

cultro: ονομαστική ενικού αριθμού

vulnere: αιτιατική πληθυντικού αριθμού

signa:  αιτιατική ενικού αριθμού

hostium:  ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

civitates: γενική πληθυντικού αριθμού

die: δοτική πληθυντικού αριθμού

arma: κλητική στον ίδιο αριθμό

principles: ονομαστική ενικού και γενική πληθυντικού αριθμού

Vercingetorix: αφαιρετική ενικού αριθμού

Μονάδες 7

1.β. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται από τους παρακάτω τύπους:

illis: αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος

se: ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό στο β΄ πρόσωπο

ipsam: ονομαστική ουδετέρου στον πληθυντικό αριθμό

magno: ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

liber: γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος

duo: δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος

militaria: ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

postero: αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος

Μονάδες 8

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)

aperit:  β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή

interficit: β΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα

extrahit: α΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου παθητικής φωνής

punire: απαρέμφατο παρακειμένου παθητικής φωνής

adimit: γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα παθητικής φωνής

deligere : μετοχή ενεστώτα στην αιτιατική ενικού αριθμού αρσενικού γένους

constituit: απαρέμφατο μέλλοντα ενεργητικής φωνής

comprehenditur: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα, στην ίδια φωνή και στην ίδια έγκλιση

Μονάδες 12

2.β. Να γράψετε στην ενεργητική περιφραστική συζυγία (ενεστώτα - παρατατικό - μέλλοντα) τον τύπο consedit.

Μονάδες 3

3.α. Filius eius pudicitiam Lucretiae laedit: Να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε να δηλώνεται κτήση με αυτοπάθεια.

Μονάδες 3

3.β. Maritus et pater et lunius Brutus eam maestam inveniunt: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

Μονάδες 4

3.γ. Repente post tergum equitatus cernitur (a nostris): Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική αφού προηγουμένως αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με παρακείμενο (στην ίδια φωνή).

Μονάδες 4

3.δ. Caesar iubet arma tradi ac principes produci: Να αντικαταστήσετε τα παθητικά απαρέμφατα από ενεργητικά και να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές (ως ποιητικό αίτιο ενν. a legatis).

Μονάδες 4

4.α. Dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur: Να μετατρέψετε την πρόταση σε απαρεμφατική με ρήμα εξάρτησης: Caesar tradit......

Μονάδες 3

4.β. Reliqui ex fuga in civitates discedunt: Να αλλάξετε τη σύνταξη της πρότασης σε απαρεμφατική με εξάρτηση από το ρήμα dicit (αφού μεταφερθεί το ρήμα στον ενεστώτα της παθητικής φωνής) και εφόσον προηγουμένως αλλάξετε το χρόνο της πρότασης σε παρακείμενο.

Μονάδες 3

4.γ. Magnus numerus: Να μετατρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.

Μονάδες 3

4.δ. Να μεταφέρετε στο τετράδιο σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης:

uxoris: είναι ...................... στο .........................

maestam: είναι ...................... στο .........................

illis: είναι ...................... στο .........................

cum lacrimis: είναι ...................... στο .........................       

cultro: είναι ...................... στο .........................

ex vulnere: είναι ...................... στο .........................

dolore: είναι ...................... στο .........................

Tarquinio: είναι ...................... στο .........................

vivus: είναι ...................... στο .........................

hostium: είναι ...................... στο .........................

die: είναι ...................... στο .........................

principes: είναι ...................... στο .........................

eo: είναι ...................... στο .........................

Μονάδες 6

Απαντήσεις

Α. Μετάφραση

9. Ο γιος του Σέξτος Ταρκύνιος προσβάλλει την τιμή της Λουκρητίας, της συζύγου του Κολλατίνου. Ο σύζυγος και ο πατέρας και ο Ιούνιος Βρούτος βρίσκουν αυτήν περίλυπη. Σ' αυτούς η γυναίκα αποκαλύπτει την αδικία με δάκρυα και αυτοκτονεί με μαχαίρι. Ο Βρούτος βγάζει το μαχαίρι από την πληγή με μεγάλο πόνο και ετοιμάζεται να τιμωρήσει το έγκλημα. Ξεσηκώνει τον λαό και αφαιρεί την εξουσία από τον Ταρκύνιο. Ελεύθερος πια ο Ρωμαϊκός λαός αποφασίζει να εκλέξει δύο υπάτους, τον Ιούνιο Βρούτο και τον Ταρκύνιο Κολλατίνο.

16. Ξαφνικά στα νώτα εμφανίζεται το ιππικό∙ (… …) Ο στρατηγός των Αρβέρνων συλλαμβάνεται ζωντανός κατά τη φυγή 74 (εβδομήντα τέσσερις) στρατιωτικές σημαίες παραδίδονται στον Καίσαρα∙ μεγάλος αριθμός εχθρών συλλαμβάνεται και σκοτώνεται∙ οι υπόλοιποι μετά τη φυγή διασκορπίζονται στις πολιτείες τους. Την επόμενη μέρα στέλνονται πρεσβευτές στον Καίσαρα. Ο Καίσαρας διατάζει να παραδοθούν τα όπλα και να οδηγηθούν μπροστά του οι ηγεμόνες. Ο ίδιος πήρε θέση μπροστά στο στρατόπεδο· εκεί οδηγούνται οι αρχηγοί. Ο Βερκιγγετόριγας παραδίδεται, τα όπλα καταθέτονται.

Β. Παρατηρήσεις

1.α.  lacrima

culter

vulnera

signum

hostis

civitatum / civitatium

diebus

arma

princeps, principum

Vercingetorige

1.β.  illos

vos

ipsa

magnis

liberorum

duobus

militare

posteros

2.α.  aperuisti

interfeceritis

extracti eramus

punitum esse

adempti erunt

deligentem

constituturum esse

comprehendetur

2.β.  consessurus est   consessurus erat   consessurus erit

3.α. Filius suus pudicitiam Lucretiae laedit

3.β. A marito et (a) patre et (ab) Iunio Bruto ea maesta invenitur

3.γ.  Repente post tergum equitatus conspectus est (a nostris)

Repente post tergum equitatum nostri creverunt (crevere)

3.δ. Caesar iubet legatos arma tradere ac principes producere

4.α.  Caesar tradit ducem Arvernorum vivum in fuga comprehendi

4.β. Reliqui ex fuga in civitates discesserunt/discessere

Reliqui dicuntur ex fuga in civitates discessisse

4.γ. Numerus, qui magnus est

4.δ.  uxoris: είναι παράθεση στο Lucretiae

maestam: είναι κατηγορούμενο στο eam

illis: είναι έμμεσο αντικείμενο στο aperit

cum lacrimis: είναι εμπρόθετος προσδιορισμός του τρόπου στο aperit

cultro: είναι αφαιρετική του οργάνου στο interficit

ex vulnere: είναι εμπρόθετος προσδιορισμός της απομάκρυνσης στο extrahit

dolore: είναι αφαιρετική του τρόπου στο extrahit

Tarquinio: είναι έμμεσο αντικείμενο στο adimit

vivus: είναι επιρρηματικό κατηγορούμενοτου τρόπου στο dux

hostium: είναι γενική διαιρετική στο numerus

die: είναι αφαιρετική του χρόνου στο mittuntur

principes: είναι υποκείμενο στο produci (ετεροπροσωπία)

eo: είναι επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου στο producuntur

 Επαναληπτικά θέματα Ο.Ε.Φ.Ε. 2007