Το κεντρικό πρόβλημα μιας πολιτείας πρέπει να είναι η διαμόρφωση πολιτών που να εμφορούνται από αίσθημα ευθύνης έναντι του συνόλου. Όπου αυτό υφίσταται, εκεί φυσικά δεν κάνει την παρουσία του το φαινόμενο του ρουσφετιού. Εκείνο όμως που παρατηρεί κανένας κάνοντας μια τομή μέσα στο κοινωνικό μας σώμα, είναι που σπάνια ή σχεδόν καθόλου δε συναντά κανένας ίχνη αισθήματος ευθύνης. Δεν αναζητούμε φαίνεται σχεδόν τίποτε με συνείδηση ευθύνης. Όσο σοβαρό κι αν είναι κάτι δεν αντικρίζεται με αίσθημα χρέους και υπευθυνότητας.
Η νεοελληνική αγωγή απεχθάνεται την ανάπτυξη αισθήματος ευθύνης. Αντιμάχεται την καλλιέργεια της συνείδησης υπευθυνότητας σε βαθμό που να την καταπολεμά κατά συστηματικό και βασικό τρόπο. Τέτοιου είδους αρχές σαν την ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης και υπευθυνότητας ο Νεοέλληνας τις θεωρεί επικίνδυνες και άχρηστες. «Παιδί μου» λέει ο πατέρας «κοίταξε γύρω σου και πρόσεχε ποιος πάει μπροστά, ποιος προκόβει. Άσε τους νόμους και τις δικαιοσύνες, αυτά είναι για τους κουτούς. Εσύ στάσου έξυπνος στη ζωή, μη γίνεσαι κορόιδο, να ΄σαι καπάτσος, άσε τα καθήκοντα και τις συνειδήσεις. Άσε αυτούς τους αγαθούληδες, δε βγαίνεις πέρα με την αλήθεια, κυριαρχεί το ψέμα ». «Κοίτα» επαναλαμβάνει «γύρω σου και πρόσεξε ποιος προκόβει ο αναιδής, ο θρασύς, ο φαύλος, ο καταφερτζής, ο καπάτσος, ο ¨ατσίδας¨ . Άφησε το ήθος, το δίκαιο και τους νόμους αυτά είναι για τους ¨μπουνταλάδες¨ όχι για τους έξυπνους»!!! Ποιο συναίσθημα ευθύνης και ποια συνείδηση υπευθυνότητας και χρέους να αναπτύξεις και να στερεώσεις μέσα σε μια κοινωνία που χαίρεται τον «έξυπνο», τον «ατσίδα» και ιδανικό της είναι «ο καταφερτζής». Το φαινόμενο είναι αποκαρδιωτικό γιατί πιάνει όλα τα κοινωνικά στρώματα ανεξαιρέτως. Με την τέτοιο ιδανικό πώς να μην κινούμαστε μέσα σε μια αρρωστημένη κοινωνική ατμόσφαιρα όπου το ρουσφέτι και η γραφειοκρατία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά συμπτώματα μιας βαριάς αρρώστιας, καρκινώματα του κοινωνικού οργανισμού μας, που δηλητηριάζουν το αίμα της ωραίας κυρίας που καλούμε Δημοκρατία, η οποία σιγά σιγά πεθαίνει από αναιμία. Οι δημοκρατίες δεν στεριώνουν ούτε ζουν με «καπατσοσύνες», «ατσιδισμούς», «καταφερτζήδες», «ρουσφετολόγους», επιτήδειους, ώμους «ατομικιστές», «τετραπέρατους στις κομπίνες», με ρητορισμούς, σοφιστείες, πονηριές, δημαγωγίες, εγωλατρίες, υποκρισίες και μάσκες δημοκρατίας, με συμφεροντολάτρεις, κόλακες και λοιπά παρόμοια. Η πολιτική, και πολιτική ασκούμε όλοι μας κάθε ημέρα, πολίτες και πολιτευόμενοι, πολιτική με τη σωστή της σημασία είναι, ας το πούμε ακόμη μια φορά, πνευματικό λειτούργημα. Είναι παιδαγωγία, παιδεία, είναι ήθος, ηθικό φρόνημα, ηθική, είναι πρόβλημα αγωγής που δυστυχώς μας λείπει.
Η δημοκρατία δε συμβιβάζεται με κανένα λόγο με το ρουσφέτι και τη γραφειοκρατία, την καπατσοσύνη και τον καταφερτζή, το ψέμα και τον ατσιδισμό, τη νοθεία και την ανευθυνότητα, την επιτηδειότητα και την ηθική ευλυγισία και τα παρόμοια σαν τη θλιβερή περιφρόνηση των νόμων, τη βασιλεία της παρανομίας που πνίγει κάθε ανάδομα συνείδησης ευθύνης. Η δημοκρατία θεμελιώνεται επάνω στην αρετή και στο δίκαιο νόμο, επάνω στην πολιτική ελευθερία, επάνω στην αναπτυγμένη συνείδηση ευθύνης και υπευθυνότητας, επάνω στη συνειδητοποιημένη θεωρητικά και πρακτικά ατομική ελευθερία, στο ήθος της ευθύνης. Οι άνθρωποι του ρουσφετιού και της γραφειοκρατίας, δεν υστερούν σε νοητική ανάπτυξη, τουναντίον επαίρονται για την «εξυπνάδα» τους. Εκείνο όμως που απουσιάζει από αυτούς είναι η συνείδηση προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης. Εκείνο δε που επιπολάζει είναι η πονηριά, αυτή
που ταπεινώνει. Έτσι ο Νεοέλληνας στην πλειονότητα του δεν μπορεί να σκεφτεί άνθρωπο απονήρευτο. Η δημοκρατία θεμελιώνεται επάνω στην τιμιότητα, ωστόσο στον τόπο μας είναι χειροπιαστό πια πόσο αυτή περιφρονείται ως διαπόμπευση. Θεμελιώνεται επάνω στην αξιοκρατία.
Η δημοκρατία διαμορφώνεται από τους πολίτες της και μάλιστα από την κατεύθυνση και τη θέση που παίρνουν απέναντι στη ζωή, απέναντι στον εαυτό τους και στο σύνολο. Η δημοκρατία είναι προϊόν του χαρακτήρα και της νοοτροπίας των πολιτών της. Ζει μέσα στους ανθρώπους και στις κοινωνικές ηθικές αρχές τους, με τις οποίες αυτοί ζουν. Είναι εξαρτημένη από το πόσο οι ηθικές βάσεις των πολιτών είναι ή όχι αναπτυγμένες και κατά έμπρακτο τρόπο εφαρμοσμένες μέσα στη συμβιωτική κοινωνική ύπαρξη μας.
Πάντως είναι ανάγκη όλοι ν’ αναρωτηθούμε που βρισκόμαστε. Πως μπορούμε να λέμε ότι είμαστε δημοκρατικοί πολίτες με δημοκρατικό πνεύμα, νόημα και συνείδηση, τη στιγμή που η συμπεριφορά μας και η στάση μας απέναντι στον καθένα, απέναντι στο καθετί είναι σαφώς αντιδημοκρατική, θλιβερά ατομικιστική, στενότατα συμφεροντολατρική.
Η Αξιοκρατία ως όρος επιβίωσης, ανάπτυξης και προόδου
Αποσπάσματα από την Δ’ εμπλουτισμένη έκδοση του βιβλίου του Πέτρου Δούκα με τίτλο: «Οικονομικές Θεωρίες, Αρχές Διοίκησης και Αρχαία Ελληνική Σκέψη», Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη, Κεφάλαιο 8 «ΠEPI AΞIOKPATIAΣ» σελ. 207-216
πηγή: ΦΙΛΟ-ΛΟΓΙΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου