Ιστορία κατεύθυνσης: Τα χαρακτηριστικά των αριστερών κομμάτων κατά τον 20ο αιώνα (επεξεργασμένη πηγή)

Λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω κείμενα και σε συνδυασμό με τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά των αριστερών κομμάτων στην Ελλάδα έτσι όπως αυτά διαμορφώνονται κατά τον 20ο αιώνα. ΠΗΓΗ 1η : Από το ιδρυτικό της Κοινωνιολογικής Εταιρείας  Ιδρύεται εν Αθήναις Σύλλογος υπό την επωνυμίαν «Κοινωνιολογική Εταιρεία», σκοπών: - Να εργασθή όπως αναγνωρισθή πρακτικώς η πολιτική αρχή ότι: α) σκοπός της πολιτείας είναι η δι' όλα τα μέλη της κοινωνίας εξασφάλισις και προαγωγή εξ ίσου ευνοϊκών συνθηκών προς ανάπτυξιν της προσωπικότητας των. β) Προς επίτευξιν του σκοπού τούτου, ο οποίος δεν είναι δυνα­τόν να πληρωθή τελείως, αν μη καταστώσι κοινά τα μέσα παρα­γωγή; και ρυθμισθή η διανομή του πλούτου αναλόγως των α­ναγκών εκάστου, πρέπει να μεταβάλλεται βαθμιαίως ο οικονο­μικός και πολιτειακός οργανισμός κατά το εκάστοτε δυνατόν μέτρον, αδιαφόρως προς την εκ τούτου βλάβην των ατομικών συμφερόντων ωρισμένων προσώπων ή τάξεων. γ) Προς τοιαύτην βαθμιαίαν επίτευξιν του ανωτέρου σκοπού εί­ναι απαραίτητος η οργάνωσις του εργαζομένου λαού εις οικο­νομικούς συνεταιρισμούς, και ίδιον πολιτικόν κόμμα. Αέξανδρος Παπαναστασίου, «Μελέτες, Λόγοι, Άρθρα» πηγη 2η: Ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής του νεοϊδρυμένου ΚΚΕ (14 Νοεμβρίου 1920) Η κυβέρνησις η οποία εσχηματίσθη μετά την ανατροπή του βενιζελικού καθεστώτος εδήλωσεν ότι αναλαμβάνει να συνέχιση την πολιτική της ανατραπείσης προκατόχου κυβερνήσεως και μάλιστα ότι θα υπερθεμάτιση εκείνους εις επίδειξιν πολεμικού μένους. Η πολιτική αύτη ανταποκρίνεται προς τα συμφέροντα ορισμένων κύκλων πολιτικών και άλλων επιχειρηματιών της πο­λιτική; και κεφαλαιοκρατικών κύκλων, οι οποίοι επείγονται να συναγωνισθούν το βενιζελικόν κόμμα εις την πολεμική και τυ­χοδιωκτική του πολιτική … … πηγη 3η Εμφανίζεται το ΣΕΚΕ στην πολιτική ζωή του τόπου σαν καταλύ­της, στον παραδοσιακό διχασμό Βενιζελικών - αντιβενιζελικών και τις παραφυάδες του, έρχεται να προβάλλει μια άλλη προοπτική στην κατεστραμμένη Ελλάδα με τους χρεοκοπημένους μύθους του μεγαλοϊδεατισμού, τις τεράστιες μάζες προσφύ­γων και των άλλων εξαθλιωμένων κοινωνικών στρωμάτων, θα ταράξει τα νερά της απελπισίας και θα μιλήσει για Επανάσταση που θα φέρει το σταμάτημα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, που θα γεννήσει ένα νέο κόσμο χωρίς βαρβαρότη­τες, πολέμους και πείνα. Οι επαγγελίες του … … φτάνουν στους τόπους δουλειάς, στους προσφυγικούς συνοικισμούς, στο χωριό. Α  Ρήγου, «Πολιτικές εκφράσεις στη Β' Ελληνική Δημοκρατία» ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Στις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910, σε ορισμένες εκλογι­κές περιφέρειες, για πρώτη φορά εμφανίστηκε η σοσιαλδημο­κρατική Κοινωνιολογική Εταιρεία. Ιδρύθηκε από τον Αλέξαν­δρο Παπαναστασίου και μερικούς διανοούμενους. Ως αριστε­ρός μεταρρυθμιστικός σύνδεσμος, η Κοινωνιολογική Εταιρεία προσπάθησε να προπαγανδίσει τις πολιτικές της θέσεις. Βασι­κός στόχος της ήταν η εξασφάλιση της ισότητας. Σύμφωνα με το ιδρυτικό της, για την επίτευξη της ισότητας αναγκαία προϋ­πόθεση ήταν η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και η ι­σομερής διανομή των αγαθών. Αυτό θα μπορούσε να υλοποιη­θεί με τη σταδιακή οικονομική και πολιτική αναμόρφωση, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα συγκεκριμένων προσώπων ή τάξεων. Επειδή όλα τα παραπάνω προαπαιτούσαν την οργάνωση της εργατική; τάξης, η Κοινωνιολογική Εταιρεία ενθάρρυνε τη δη­μιουργία επαγγελματικών ενώσεων και την ίδρυση κόμματος που θα έφερε την αντίστοιχη ιδεολογία. Έτσι, ο Παπαναστασί­ου προχώρησε στην ίδρυση του Λαϊκού κόμματος, από το ο­ποίο, στις δεύτερες εκλογές του 1910, εξελέγησαν 7 βουλευ­τές. Μεταξύ των προγραμματικών δηλώσεων του κόμματος ήταν η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος και η επιβολή αρχών δικαιοσύνης. Εκτός από την Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα, σοσιαλιστικές αρχές υιοθέτησε και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.), το οποίο ιδρύθηκε το 1918 από συνέ­δριο σοσιαλιστών. Βασικές θέσεις του εσωτερικού του προ­γράμματος ήταν δημοκρατία, εκλογικό δικαίωμα στις γυναίκες, αναλογικό εκλογικό σύστημα και εθνικοποίηση των μεγάλων πλουτοπαραγωγικών πηγών. Δε διστάζει μάλιστα να δώσει την υπόσχεση για εκδήλωση κοινωνικής επανάστασης με στόχο τον τερματισμό της κοινωνικής εκμετάλλευσης και τη δημιουργία ε­νός κόσμου χωρίς πείνα, βαρβαρότητες και πολέμους. Σχετικά με την εξωτερική πολιτική το Σ.Ε.Κ.Ε. ζητούσε ειρήνη, χωρίς προ­σάρτηση εδαφών, βασισμένη στο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών. Τα προβλήματα που αφορούσαν διαφιλονικούμενα εδάφη, θα λύνονταν με δημοψηφίσματα. Η στάση που κράτησε το ΣΕΚΕ απέναντι στη μικρασιατική εκστρατεία αντικατοπτρίζει και τους βασικούς άξονες της πολιτι­κή; του. Ο μεγαλοϊδεατισμός, που εκδηλώθηκε κυρίως από το 1910 και μετά, θεωρήθηκε ως ένα μέσο εξυπηρέτησης των συμ­φερόντων των πολιτικών και οικονομικών κύκλων που συσπει­ρώνονται γύρω από την εκάστοτε εξουσία και όχι ως προσπά­θεια απελευθέρωσης των Μικρασιατών από την τουρκική καταπίεση. Γι' αυτό απορρίπτεται τόσο η πολιτική των Βενιζελικών -που ξεκίνησαν την εκστρατεία - όσο και των Αντιβενιζελικών -οι ο­ποίοι τη συνέχισαν επεκτείνοντας το πολεμικό μέτωπο. Δεν εί­ναι τυχαίο, λοιπόν, το γεγονός ότι το Σ.Ε.Κ.Ε. συσπείρωσε στους κύκλους των υποστηρικτών του όχι μόνο τους εργάτες και τους αγρότες, αλλά και τους πρόσφυγες, οι οποίοι μετά την έναρξη της ελληνοτουρκικής προσέγγισης το 1923 και την ολοκλήρω­ση των διαπραγματεύσεων το 1930 απομακρύνθηκαν από την εκλογική βάση των παλιών κομμάτων (των Ελευθέρων και των Αντιβενιζελικών). Ας σημειωθεί ότι το ΣΕΚΕ, αφού προσχώρησε στην Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνή το 1924, μετονομάστηκε σε Κομμουνι­στικό Κόμμα Ελλάδος. Σταδιακά απομακρύνθηκε από την αρχή της κοινοβουλευτική; δημοκρατίας, υιοθετώντας την αρχή της δικτατορίας του προλεταριάτου. Βέβαια, σ' αυτή την αλλαγή προσανατολισμού κατά τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, συνέτειναν κι άλλοι παράγοντες, όπως η έντονη πολιτικοποίηση των εργατών που οφειλόταν στους υψηλούς δείκτες ανεργίας, στις άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης και στη γενικότε­ρη αντίληψη ότι οι πλούσιοι γίνονταν πλουσιότεροι και οι φτω­χοί φτωχότεροι. Εν κατακλείδι, η εισαγωγή της σοσιαλιστικής ιδεολογίας ση­ματοδότησε μια νέα εποχή στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. Τα αριστερά κόμματα εισήγαγαν στη χώρα τις ως τότε ξένες σο­σιαλιστικές ιδέες, οι οποίες προκαλούσαν ενίοτε δυσκολίες συ­νεννόησης στην κοινωνική βάση. Παρόλα αυτά δεν πρέπει να πα­ραβλεφθεί η προσφορά τους στην ανάπτυξη του εργατικού κι­νήματος και στον περιορισμό του κομματικού διπολισμού μέσω της ασκούμενης κριτικής τους, που άγγιζε την αμφισβήτηση ή και την επίκριση. πηγή: Φροντ. ΟΜΟΚΕΝΤΡΟ