α) να επισημάνετε τις επιδιώξεις των επαναστατών του Θερίσου και
β) να καταγράψετε την αντίδραση της Κρητικής κοινωνίας απέναντι στην επανάσταση.
«Η σύνδεση της επαναστατικής εκτροπής με τις πολιτικές εξελίξεις των ετών 1901 - 1905 είναι άμεση. Όχι μόνο προβαλλόταν ως βασικός σκοπός της εξεγέρσεως η προώθηση της ενωτικής λύσης, την οποία δεν είχε πετύχει να εξασφαλίσει ο ύπατος αρμοστής παρά τις εξαετείς προσπάθειες του, αλλά και τα αίτια της συνάπτονταν με την επιτεινόμενη εσωτερική κρίση.
Η αρχική ενδοκυβερνητική διάσπαση ανάμεσα στον πρίγκιπα και το Βενιζέλο με την πάροδο του χρόνου είχε λάβει, κάτω από την επίδραση ατυχών πολιτικών σκέψεων και πράξεων, ευρείες πολιτικές διαστάσεις και είχε συναφθεί με λανθάνοντες ανταγωνισμούς και βαθύτερες πιέσεις. Αφότου η υπερνίκηση της αντιθέσεως αποδεικνυόταν ανέφικτη στα πλαίσια της ισχύουσας πολιτειακής νομιμότητας, η βασική λειτουργία του θεσμικού συστήματος της Μεγαλονήσου είχε ουσιαστικά ανασταλεί και ο πολιτικός ανταγωνισμός κατέτεινε σε λύσεις εξωπολιτειακές. Με αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα συνέχεται και το περιεχόμενο των επαναστατικών επιδιώξεων. Η προώθηση της ενωτικής λύσεως συνιστούσε το βασικό επαναστατικό αίτημα. Παράλληλα όμως προβαλλόταν και το αίτημα της ριζικής μεταβολής των όρων της εσωτερικής διακυβερνήσεως και υπογραμμιζόταν η ανάγκη για την άμεση αντικατάσταση του ύπατου αρμοστή. Η συστηματική αποτίμηση των πηγών οδηγεί στη βασική διαπίστωση ότι η οργανική σύνδεση του εθνικού προς το αίτημα της εσωτερικής μεταβολής ανταποκρινόταν στη βαθύτερη φύση του αντιπολιτευτικού αγώνα. Η προβολή της ενωτικής επιδιώξεως, έστω κι αν κρινόταν σε πρώτη όψη ανεδαφική, θα ήταν δυνατό να συναφθεί με την αναζήτηση ορισμένων μερικότερων πλεονεκτημάτων στο πεδίο των εθνικών διεκδικήσεων. Η εξασφάλιση τους θα αποτελούσε και την προϋπόθεση για τη δικαίωση του επαναστατικού αγώνα στη συνείδηση της ευρύτερης κρητικής κοινής γνώμης.»
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ. ΙΑ' σελ 209 - 210.
Απάντηση
Για να απαντήσουμε στα ζητούμενα της ερώτησης θα πρέπει αφενός να αξιοποιήσουμε στοιχεία της πηγής (α ερώτημα) αλλά και στοιχεία από το σχολικό (ειδικά για το β ερώτημα). Ενδεικτικά επίσης θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν (ως πρόλογος) στοιχεία από το κεφάλαιο «3. Τα πρώτα νέφη», τα οποία καλό θα ήταν να δοθούν με συνοπτικό τρόπο.
Όσον αφορά το ερώτημα α, από το σχολικό βιβλίο χρησιμοποιούμε το εξής χωρίο: «Στο τέλος του 1904 έληξε η περίοδος της Γενικής Συνέλευσης ... το προμήνυμα της επανάστασης του θερίσου». Από το παράθεμα απομονώνουμε τα κάτωθι:
«Η σύνδεση της επαναστατικής εκτροπής με τις πολιτικές εξελίξεις των ετών 1901 - 1905 είναι άμεση, όχι μόνο προβαλλόταν ως βασικός σκοπός της εξεγέρσεως, η προώθηση της ενωτικής λύσης ... αλλά και τα αίτια της συνάπτονταν με την επιτεινόμενη εσωτερική κρίση.
«η βασική λειτουργία του θεσμικού συστήματος της Μεγαλονήσου είχε ουσιαστικά ανασταλεί και ο πολιτικός ανταγωνισμός κατέτεινε σε λύσεις εξωπολιτειακές. Με αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα συνέχεται και το περιεχόμενο των επαναστατικών επιδιώξεων.»
«Η προώθηση της ενωτικής λύσεως συνιστούσε το βασικό επαναστατικό αίτημα»
«Παράλληλα όμως προβαλλόταν και το αίτημα της ριζικής μεταβολής των όρων της εσωτερικής διακυβερνήσεως και υπογραμμιζόταν η ανάγκη για την άμεση αντικατάσταση του ύπατου αρμοστή.»
«βασική διαπίστωση ότι η οργανική σύνδεση του εθνικού προς το αίτημα της εσωτερικής μεταβολής ανταποκρινόταν στη βαθύτερη φύση του αντιπολιτευτικού αγώνα.»
«Η προβολή της ενωτικής επιδιώξεως ... θα ήταν δυνατό να συναφθεί με την αναζήτηση ορισμένων μερικότερων πλεονεκτημάτων στο πεδίο των εθνικών διεκδικήσεων.»
Όσον αφορά το ερώτημα β, καλό θα ήταν αρχικά να γίνει μια σύντομη αναφορά στην ηγετική ομάδα («Ηνωμένη Αντιπολίτευσις») της επανάστασης (σχολικό: «Γύρω από το Βενιζέλο συνασπίστηκαν ... σε δυναμική αναμέτρηση με τον Πρίγκηπα»), ενώ θα πρέπει να αξιοποιηθούν και τα παρακάτω χωρία από το σχολικό βιβλίο: «Οι επαναστάτες αιφνιδίασαν τον Ηγεμόνα ... προσχώρησαν στην επανάσταση»: «Η Κρητική Βουλή ... και η απειλή εμφυλίου πολέμου ήταν πια ορατή», «Ο παλαίμαχος πολιτικός Ιωάννης Σφακιανάκης ... πολλοί χωροφύλακες αυτομόλησαν προς τους επαναστάτες».
Επανληπτικά θέματα ΟΕΦΕ 2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου