Αφού μελετήσετε τις πληροφορίες του παραθέματος και σε συνδυασμό με τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε τη δομή του κόμματος των Φιλελευθέρων καθώς και την κοινωνική και πολιτική προέλευση των οπαδών του.
ΠΗΓΗ:
«Το νέο κόμμα νίκησε πάλι στις εκλογές του Μαρτίου του 1912, στις οποίες πήραν μέρος όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Αυτή τη φορά ανέδειξε 145 βουλευτές, ενώ τα αντίπαλα κόμματα κέρδισαν 36 έδρες. Κατά κύριο λόγο στη σύνθεσή του περιλαμβάνονταν οι ανερχόμενες μεταπρατικές και εμπορικές τάξεις (και πολλοί γαιοκτήμονες), μέλη διαφόρων επαγγελματικών ενώσεων, καθώς και τη νεότερη γενιά αξιωματικών της καριέρας. Τα υπόλοιπα μέλη του προέρχονταν από το χώρο των αγροτικών κομμάτων της Θεσσαλίας, των σοσιαλιστών (από τους οποίους έκλεψε την παράσταση ο Βενιζέλος), από δημοκρατικά στοιχεία που ανήκαν στην αριστερή πτέρυγα του Στρατιωτικού Συνδέσμου, και τέλος από άτομα που προέρχονταν από το κόμμα των Τρικουπικών, όπως επίσης και στοιχεία που είχαν μεταπηδήσει καλόπιστα από τους συντηρητικότερους πολιτικούς σχηματισμούς. Σε μεγάλο βαθμό το λεγόμενο κόμμα των Φιλελευθέρων το αποτελούσαν οι προσωπικοί οπαδοί του Βενιζέλου, ή μάλλον ένα συνονθύλευμα από τους προσωπικούς οπαδούς των λιγότερο σπουδαίων ηγετών, που είτε ανήκαν στο στενό του περιβάλλον, είτε προτίμησαν να προωθηθούν πολιτικά υποστηρίζοντάς τον. Εκείνο που επιδίωξε ο Βενιζέλος δεν ήταν τόσο ένα φιλελεύθερο κόμμα όσο μια κοινοβουλευτική δικτατορία. Παρόλο που ίδρυσε συνδέσμους Φιλελευθέρων στις εκλογικές περιφέρειες, δεν δημιουργήθηκε μια οργάνωση που να ασκεί έλεγχο στο κεντρικό γραφείο του κόμματος. Απεναντίας καθοδηγούνταν από τα ανώτερα όργανα. Τελικά, δεν διέφεραν και τόσο από τις τοπικές ομάδες φίλων που σχημάτιζαν τα άλλα κόμματα. Ίσως πρόσθεταν μια επίφαση δύναμης και ενότητας στο κόμμα, αλλά κάτω από την επιφάνεια εξακολουθούσαν να βασιλεύουν οι διαιρέσεις και οι αντιζηλίες. Ο Βενιζέλος κρατούσε, όπως και ο Τρικούπης πριν από αυτόν, τα πράγματα υπό τον έλεγχό του, γιατί είχε τη δύναμη που πήγαζε από την ισχυρή θέση του στο κοινοβούλιο. Το κύρος του μάλιστα εμφανιζόταν αδιαμφισβήτητο. Αλλά στην Ελλάδα μια ισχυρή κοινοβουλευτική θέση ανοίγει δύο δρόμους. Η έλλειψη ισχυρής αντιπολίτευσης απέξω μπορούσε να προκαλέσει συνομωσίες στο εξωτερικό. Οπωσδήποτε, ο Βενιζέλος δεν εκπροσωπούσε το σύνολο του εκλογικού λαού. Υπήρχαν στις διάφορες εκλογικές περιφέρειες ισχυρές μειονότητες ψηφοφόρων που δεν εκπροσωπούνταν καθόλου στη Βουλή και, μολονότι προς το παρόν δεν είχε κάνει την εμφάνισή της καμιά υπολογίσιμη αντιπολιτευτική ομάδα, υπήρχε πληθώρα αντιβενιζελικών σε όλη τη χώρα.»
Douglas Dakin, «Η ενοποίηση της Ελλάδας», σελ. 279 – 280
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μετά το κίνημα του Στρατιωτικού συνδυασμού στο Γουδί τον Αύγουστο του 1909, προκηρύχθηκαν εκλογές οι οποίες έγιναν στις 8 Αυγούστου του 1910. Στις εκλογές αυτές εμφανίστηκαν ανεξάρτητοι υποψήφιοι με σύνθημα την «ανόρθωση» και ζητούσαν την υλοποίηση των αιτημάτων των συντεχνιών καθώς και την επίλυση του αγροτικού ζητήματος. Οι εκσυγχρονιστές αυτοί συσπειρώθηκαν γύρω από το πρόσωπο του νεοφερμένου τότε Κρητικού πολιτικού Ελευθερίου Βενιζέλου. Βλ. σχολ. εγχειρ., σελ. 89:
«Φορείς … ακτήμονες.» και «Οι εκσυγχρονιστές … αναμέτρηση.». Ο Βενιζέλος ίδρυσε το κόμμα των Φιλελευθέρων στις 22 Αυγούστου 1910. Το κόμμα αυτό περιλάμβανε – σύμφωνα με το παράθεμα – τις ανερχόμενες μεταπρατικές και εμπορικές τάξεις, μέλη διαφόρων επαγγελματικών ενώσεων καθώς και τη νεότερη γενιά αξιωματικών καριέρας. Εξάλλου ο Βενιζέλος στην προσπάθειά του να πραγματοποιήσει θεσμικό εκσυγχρονισμό που θα καθιστούσε το κράτος αποτελεσματικό και αξιόπιστο αλλά στη διάθεσή του να προσηλωθεί στην ιδέα της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων του έθνους, είχε στο πλευρό του την ελληνική αστική τάξη. Οι Έλληνες αυτοί πλούτιζαν σε όλη τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου και φιλοδοξούσαν να κυριαρχήσουν και πολιτικά στο χώρο όπου άπλωναν τις οικονομικές τους δραστηριότητες. Βλ. σχολ. εγχειρ., σελ. 48: «Ο Βενιζέλος … δραστηριότητες.». Τα υπόλοιπα μέλη του κόμματος των Φιλελευθέρων προέρχονταν από το χώρο των αγροτικών κομμάτων της Θεσσαλίας, από το χώρο των σοσιαλιστών, καθώς και από δημοκρατικά στοιχεία της αριστερής πτέρυγας του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Επίσης υπήρχαν οπαδοί που προέρχονταν από το κόμμα των πρώην Τρικουπικών, αλλά και μερικοί που προέρχονταν από πιο συντηρητικούς πολιτικούς σχηματισμούς και είχαν καλόπιστα μεταπηδήσει στο κόμμα των Φιλελευθέρων. Το κόμμα το αποτελούσαν κατά κύριο λόγο οι προσωπικοί οπαδοί του Βενιζέλου ή μάλλον ένα ετερόκλητο σύνολο από τους προσωπικούς οπαδούς των λιγότερο σπουδαίων ηγετών. Οι άνθρωποι αυτοί είτε ανήκαν στο στενό του περιβάλλον, είτε προτίμησαν να προωθηθούν πολιτικά υποστηρίζοντάς τον. Αναφορικά με τη δομή του, το κόμμα του Βενιζέλου ήταν προσωποπαγές. Ο Βενιζέλος έλεγχε τα πάντα και οι σύνδεσμοι Φιλελευθέρων δεν έπαιζαν ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής του κόμματος. Βλ. σχολ. εγχειρ., σελ. 91 – 92: «Όσον αφορά … άλλο κόμμα».
Επιμέλεια Αποστολίδη Έλενα, Καλουτσάκης Αγησίλαος,
Κανέλλας Χρήστος (ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου