Το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας - η εξέλιξη στο σήμερα

Συχνά αναφερόμαστε στην κακή πολεοδομική ανάπτυξη της Αθήνας, στους στενούς δρόμους, τα συνεχή μποτιλιαρίσματα, τις καθυστερήσεις στις μετακινήσεις και εν γένει στις κακές συνθήκες που καθημερινά αντιμετωπίζει ο Αθηναίος. Αν θελήσουμε να δούμε την εξέλιξη της Αθήνας, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο πρώτο πολεοδομικό σχέδιο που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Σάουμπερτ το 1832, προτού ακόμη αυτή ανακηρυχθεί πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους το 1834.

Τα γεγονότα από την δεύτερη παραίτηση Βενιζέλου ως την κορύφωση του εθνικού διχασμού το 1920 (Πηγή ιστορίας κατεύθυνσης)

Αξιοποιώντας τα παραθέματα αλλά και τις ιστορικές σας γνώσεις να δώσετε το χρονικό των γεγονότων που ακολούθησαν τη δεύτερη παραίτηση του Βενιζέλου ως την κορύφωση του Εθνικού διχασμού το 1920.

Α. «Τα γεγονότα προκαλούν τον αναβρασμό των προσκείμενων προς το βασιλιά Κωνσταντίνο   και  τις   διώξεις,   συλλήψεις   και   φυλακίσεις   πολιτών   αντίθετων φρονημάτων και το διασυρμό ευυπόληπτων αντρών. Από το αλόγιστο αυτό πάθος παρασύρεται και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, μητροπολίτης Αθηνών, Θεόκλητος...»

Απ. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία 1204-1985,

εκδ. Βάνιας, Θεσ/κη 1988, σελ. 357-58.

Β. « Την 13η Δεκεμβρίου 1916, πλήθη λαού συγκεντρώνονται στο Πεδίον του Άρεως για να αναθεματίσουν το Βενιζέλο[...] «Ανάθεμα!» φωνάζει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος πλην Μακεδονίας, περιστοιχιζόμενος από μέλη της Ιεράς Συνόδου.[...] Απτόητος ο Βενιζέλος απ' τη «μεσαιωνική» βαρβαρότητα στρατολογεί δικό του στρατό στη Μακεδονία[...] Μέσα σ' αυτή την κατάσταση βρίσκει την ευκαιρία να κηρύξει έκπτωτο τον Κωνσταντίνο...»

Β. Ραφαηλίδης, Ιστορία του Νεοελληνικού κράτους, 1830-1974,

εκδ. Του 21ου, σελ. 92-93.

Εγκληματικότητα: αναπτυγμένο θέμα έκθεσης

Αν και το φαινόμενο της εγκληματικότητας δεν είναι καινούριο, στις μέρες μας έχει πάρει διαστάσεις ανησυχητικές. Να αναφερθείτε στις διαστάσεις της έξαρσης του φαινομένου και να αναπτύξετε τις προτάσεις σας για την επίλυσή του.

Η εγκληματικότητα ως ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα συνοδεύει τον άνθρωπο από την εποχή της εμφάνισης του στον πλανήτη. Ο Κάιν σκότωσε τον αδελφό του Άβελ, γράφει η Βίβλος, τονίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο και την αρχέγονη καταγωγή του φαινομένου αυτού. Η οικονομική δε και πολιτιστική γενικά πρόοδος, που συντελέστηκε ιδιαίτερα στον αιώνα μας, δεν οδήγησε και σε αντίστοιχη μείωση των εγκληματικών ενεργειών. Το αντίθετο μάλιστα. Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Καθημερινά πληροφορούμαστε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή γινόμαστε οι ίδιοι αυτόπτες μάρτυρες εγκληματικών πράξεων. Το πρόβλημα γίνεται πιο ανησυχητικό, επειδή σε τέτοιου είδους ενέργειες πρωτοστατούν όλο και περισσότερο νεαρά άτομα που δρουν ομαδικά. Κλοπές, ληστείες, βανδαλισμοί, δολοφονίες, απαγωγές, βιασμοί, συμμορίες νεαρών ... εμπλουτίζουν καθημερινά τα δελτία ειδήσεων των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η ανησυχία και ο φόβος εμφωλιάζει πιο πολύ στις καρδιές των ανθρώπων.

Συντακτικό Λατινικών: Οι προτάσεις του "quominus" και του "quin"

Είναι προτάσεις ουσιαστικές

Εξάρτηση - Εισάγονται

1. Εξαρτώνται από ρήματα ή φράσεις που γενικά σημαίνουν εμποδίζω, αντιστέκομαι, ενα­ντιώνομαι, αρνούμαι κ.τ.ό. (verba impediendi: impedio, prohibeo, deterreo,  obsto, obsisto, resisto, contineo, retineo, tempero, interpello, recuso, interdico, repugno κ.τ.ό. ή mora est, moram interpono, causa est, causam dico κ.ά.ό.).

Εισάγονται με

α. ne (όταν το ρήμα που προηγείται είναι καταφατικό),

π.χ. Augustus voluit filiam deterrere ne id faceret

β. quin [όταν το ρήμα που προηγείται (1) συνοδεύεται από άρνηση (ή έχει έννοια αρνητική) ή (2) χρησιμοποιείται ερωτηματικά (αλλά ισοδύναμα με αρνητική χρήση)],

π.χ. Non dubito quin calva esse nolis

γ. quominus (σπάνια και όταν αδιάφορα ισχύει η μία ή η άλλη από τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις)

π.χ. Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret

Ιστορία κατεύθυνσης: Η επανάσταση του Θερίσου και η αντίδραση της κρητικής κοινωνίας (πηγή)

Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:

α) να επισημάνετε τις επιδιώξεις των επαναστατών του Θερίσου και

β) να καταγράψετε την αντίδραση της Κρητικής κοινωνίας απέναντι στην επανάσταση.

«Η σύνδεση της επαναστατικής εκτροπής με τις πολιτικές εξελίξεις των ετών 1901 - 1905 είναι άμεση. Όχι μόνο προβαλλόταν ως βασικός σκοπός της εξεγέρσεως η προώθηση της ενωτικής λύσης, την οποία δεν είχε πετύχει να εξασφαλίσει ο ύπατος αρμοστής παρά τις εξαετείς προσπάθειες του, αλλά και τα αίτια της συνάπτονταν με την επιτεινόμενη εσωτερική κρίση.

Η αρχική ενδοκυβερνητική διάσπαση ανάμεσα στον πρίγκιπα και το Βενιζέλο με την πάροδο του χρόνου είχε λάβει, κάτω από την επίδραση ατυχών πολιτικών σκέψεων και πράξεων, ευρείες πολιτικές διαστάσεις και είχε συναφθεί με λανθάνοντες ανταγωνισμούς και βαθύτερες πιέσεις. Αφότου η υπερνίκηση της αντιθέσεως αποδεικνυόταν ανέφικτη στα πλαίσια της ισχύουσας πολιτειακής νομιμότητας, η βασική λειτουργία του θεσμικού συστήματος της Μεγαλονήσου είχε ουσιαστικά ανασταλεί και ο πολιτικός ανταγωνισμός κατέτεινε σε λύσεις εξωπολιτειακές. Με αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα συνέχεται και το περιεχόμενο των επαναστατικών επιδιώξεων. Η προώθηση της ενωτικής λύσεως συνιστούσε το βασικό επαναστατικό αίτημα. Παράλληλα όμως προβαλλόταν και το αίτημα της ριζικής μεταβολής των όρων της εσωτερικής διακυβερνήσεως και υπογραμμιζόταν η ανάγκη για την άμεση αντικατάσταση του ύπατου αρμοστή. Η συστηματική αποτίμηση των πηγών οδηγεί στη βασική διαπίστωση ότι η οργανική σύνδεση του εθνικού προς το αίτημα της εσωτερικής μεταβολής ανταποκρινόταν στη βαθύτερη φύση του αντιπολιτευτικού αγώνα. Η προβολή της ενωτικής επιδιώξεως, έστω κι αν κρινόταν σε πρώτη όψη ανεδαφική, θα ήταν δυνατό να συναφθεί με την αναζήτηση ορισμένων μερικότερων πλεονεκτημάτων στο πεδίο των εθνικών διεκδικήσεων. Η εξασφάλιση τους θα αποτελούσε και την προϋπόθεση για τη δικαίωση του επαναστατικού αγώνα στη συνείδηση της ευρύτερης κρητικής κοινής γνώμης.»

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ. ΙΑ' σελ 209 - 210.

Προτεινόμενο διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 8 και 11)

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

8. Ad retia sedebam; erat in proximo non venabulum sed stilus et pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; etsi retia vacua, plenas tamen ceras habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis. Cum in venationibus eris, licebit tibi quoque pugillares adportare.

11. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

(Μονάδες 40)

Έκθεση Γ Λυκείου, προτεινόμενο θέμα: Εθνικισμός και πατριωτισμός

Ζωντανές πηγές σύγχρονου πατριωτισμού

§1. Ανάμεσα στις ποικίλες αντιδράσεις που προκαλεί η εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης στη χώρα μας συγκαταλέγεται και ένα είδος πατριωτισμού που περιορίζεται σε νοσταλγικές αναμνήσεις και μας έχει μεταβάλει σε σκαντζόχοιρους που υψώνουν τα αγκάθια τους σε οτιδήποτε νομίζουμε ότι μπορεί να απειλήσει την εθνική μας ακεραιότητα και ιδιαιτερότητα. Με αυτό το είδος του πατριωτισμού εύκολα κλείνουμε τα ιδεολογικά μας σύνορα, αρνούμαστε νέα πνευματικά ή καλλιτεχνικά προϊόντα, αρνούμαστε νέες ιδέες και νέες μορφές ζωής. Ο πατριωτισμός αυτός έλκει την καταγωγή από τη Μεγάλη Ιδέα, που διατυπώθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, εξελίχθηκε σε κυρίαρχη εθνική ιδεολογία επί έναν αιώνα, μας οδήγησε σε θριάμβους και περιπέτειες και γενικά έπαιξε καίριο ρόλο στη διαμόρφωση του νεοελληνικού έθνους και κράτους.

Οι τρεις τελευταίες επιθυμίες του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Υπάρχει ο παρακάτω μύθος:

Ευρισκόμενος στα πρόθυρα του θανάτου, ο Μέγας Αλέξανδρος συγκάλεσε τους στρατηγούς του και τους κοινοποίησε τις τρεις τελευταίες επιθυμίες του:

1) Να μεταφερθεί το φέρετρό του στους ώμους από τους καλύτερους γιατρούς της εποχής.

2) Τους θησαυρούς που είχε αποκτήσει [ασήμι, χρυσάφι, πολύτιμους λίθους] να τους σκορπίσουν σε όλη τη διαδρομή μέχρι τον τάφο του.

3) Τα χέρια του να μείνουν να λικνίζονται στον αέρα, έξω από το φέρετρο, σε θέα όλων.

Ένας από τους στρατηγούς, έκπληκτος από τις ασυνήθιστες επιθυμίες, ρώτησε τον Αλέξανδρο ποιοι ήταν οι λόγοι:

Ο Αλέξανδρος του εξήγησε:

1) Θέλω οι πιο διαπρεπείς γιατροί να σηκώσουν το φέρετρό μου, για να μπορούν να δείξουν με αυτό τον τρόπο ότι ούτε εκείνοι δεν έχουν, μπροστά στο θάνατο, τη δύναμη να θεραπεύουν!

2) Θέλω το έδαφος να καλυφθεί από τους θησαυρούς μου, για να μπορούν όλοι να βλέπουν ότι τα αγαθά που αποκτούμε εδώ, εδώ παραμένουν!

3) Θέλω τα χέρια μου να αιωρούνται στον αέρα, για να μπορούν οι άνθρωποι να βλέπουν ότι ερχόμαστε με τα χέρια άδεια και με τα χέρια άδεια φεύγουμε, όταν τελειώσει για εμάς ο πιο πολύτιμος θησαυρός που είναι ο χρόνος!

 

πηγή

Έκθεση Γ Λυκείου: Η υποκατάσταση των γονέων από συγγενικά ή αμειβόμενα πρόσωπα και οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών

Κείμενο: Σοφή, παντοδύναμη και τίμια

- Κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου γιορτάζουν οι αν­θοπώλες. Γιορτάζουν και οι μητέρες λίγο. Εκείνες που θα πάρουν ανορθόγραφες ευχές και αφοπλιστική χαρ­τοκοπτική του νηπιαγωγείου γεμάτη ήλιους, λουλούδια και αγάπη. Ως κόρη ξεχνούσα αυτή τη γιορτή. Βολευό­μουν να τη θεωρώ εμπορικό τέχνασμα. Ως μητέρα την προσδοκώ. Τι ακριβώς προσδοκάς, θα με ρωτήσετε. Ο μητρικός ρόλος έχει σχέση με συναισθήματα και όχι με ονοματο­θεσία. Ωστόσο, μια πολύ ανακουφιστική βεβαιότητα φω­λιάζει στο βάθος αυτής της γιορτής: ότι ένας τουλάχι­στον άνθρωπος στον κόσμο σε δέχεται όπως είσαι, α­κριβώς όπως είσαι, κάτι που δεν είναι δεδομένο σε άλ­λες προσωπικές ή επαγγελματικές σχέσεις.

Έκθεση Γ Λυκείου, προτεινόμενο θέμα: Οι νέες μορφές πολέμου

Ο πόλεμος που έρχεται … … είναι εδώ!

Πάει καιρός τώρα που λέω ότι ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει και πως κάθε μέρα που περνάει, οι συγκρούσεις θα γίνονται πιο άγριες. Σ' αυτόν τον πρώτο πόλεμο του 21ου αιώνα αντιμέτωποι είναι ο 1ος και ο 3ος Κόσμος. Οι πολύ πλούσιοι και οι πολύ φτωχοί. Οι κατακτητές και οι λεηλατημένοι. Οι βια­στές και οι βιασμένοι. Αυτός ο πόλεμος δεν θα τελειώσει σε 4 - 5 χρόνια, αλλά θα διαρκέσει πολλές δεκαε­τίες. Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με κάθε προηγούμενο, είναι πόλεμος ασύμμετρων α­πειλών, όπως εύστοχα τον αποκάλεσαν. Από την μία υπάρχουν οι οπλισμένες με όλα τα σύγχρονα όπλα στρα­τιές των Νέων Σταυροφόρων και απ' την άλλη οι ζωσμένοι με εκρηκτικά αποφασισμένοι παρίες του πλανήτη, από τους οποίους οι πρώτοι αφαίρεσαν τα πάτα, από τη γη που καλλιεργούν μέχρι το γάλα των παι­διών τους.

Η Γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά στην γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα -και όχι μόνο στην αθηναϊκή δημοκρατία- η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτάτο άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρείτο ανώφελο επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομίας δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το ενδιαφέρον για τη θέση των γυναικών στην κλασική αρχαιότητα ξυπνά κατά το 19ο αι, με το γνωστό έργο του J. Bachofen Mutter Recht, όταν η «γυναίκα» ως διακριτή κατηγορία ιστορικής και ανθρωπολογικής ανάλυσης γίνεται αντικείμενο σοβαρής επιστημονικής έρευνας. Οι ακαδημαϊκοί όχι μόνον εξέτασαν την εικόνα της γυναίκας, έτσι όπως αναδύεται από τα ποιητικά κείμενα, αλλά μελέτησαν επίσης την κοινωνική της θέση στις διαφορετικές ιστορικές περιόδους της αρχαιότητας.

Έκθεση Γ Λυκείου: Η παθητική στάση του τηλεο­πτικού κοινού απέναντι στις αποτρόπαιες εικόνες που προέρχονται από τα πολεμικά μέτωπα

ΚΕΙΜΕΝΟ:

«Πινγκ πονγκ  αγριότητας»

Ένα ακόμα βίντεο που θα έπρεπε να κόψει την ανάσα αυτού που αποκαλούμε παγκόσμια «κοινότητα» ή μάλλον παγκόσμιο μιντιακό χωριό έκανε την εμφάνιση του στα διεθνή δίκτυα. Ένα ακόμα βίντεο με αποκεφαλισμό ομή­ρου - Κορεάτη αυτή τη φορά - από μέλη αραβικής τρο­μοκρατικής οργάνωσης έκανε τον κύκλο των δελτίων ει­δήσεων. Ένα ακόμα σόου φρίκης προβλήθηκε, αλήθεια ποιο κατά σειρά από τη στιγμή που ξεκίνησε το μακε­λειό στη χώρα του Ιράκ;

Τα "ψυγεία" στην αρχαία Ελλάδα - Γιατί οι αρχαίοι «έβαζαν νερό» στο κρασί τους

Οι πρόγονοί μας, γράφει ο Μ. Α. Τιβέριος, σπάνια έπιναν «άκρατον τον οίνον». Η μείξη του με νερό τους εξασφάλιζε, εκτός από την πνευματική διαύγεια και την ψύξη του ποτού. Είχαν λοιπόν, οι αρχαίοι Έλληνες υποκατάστατα των σημερινών ψυγείων; Είχαν τη δυνατότητα να ψύχουν τα διάφορα ποτά τους; Και στα δύο αυτά ερωτήματα η απάντηση είναι θετική(...)

Όπως είναι γνωστό, το κατ' εξοχήν ποτό των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο «θείος οίνος». Άνδρες, γυναίκες και παιδιά γεύονταν το ένθεο αυτό ποτό και ιδιαίτερα οι πρώτοι, που συνομιλούσαν και φλυαρούσαν ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα στους ανδρώνες πίνοντας κρασί. Οι συμμετέχοντες στις κρασοκατανύξεις αυτές συνήθως δεν έχαναν τη διαύγεια του νου τους επειδή το κρασί που κατανάλωναν ήταν νερωμένο. Σπάνια, και για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, οι αρχαίοι Ελληνες έπιναν ανέρωτο κρασί, «άκρατον οίνον». Η ανάμειξη του κρασιού με το νερό γινόταν μέσα σε μεγάλα ευρύστομα αγγεία, γνωστά ως κρατήρες, και η συνήθης αναλογία ήταν τρία μέρη νερού προς ένα οίνου. Αυτή την αναλογία προτείνει και ο Ησίοδος, ο ποιητής της υπαίθρου, δεν λείπουν ωστόσο γραπτές μαρτυρίες που κάνουν λόγο για μείξη με νερό σε μεγαλύτερη αναλογία. Αυτή ακριβώς η κυριαρχία του νερού ήταν που απέτρεπε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις για τους πότες. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που βάζει ο κωμικός ποιητής Αλέξις (4ος-3ος αι. π.Χ.) στο στόμα του Σόλωνα: «Ηδη από τα κάρα τον πουλάνε (τον οίνον) νερωμένο, όχι βέβαια για να κερδίσουν κάτι παραπάνω, αλλά γιατί προνοούν για τους αγοραστές, να έχουν μετά την οινοποσία το κεφάλι ελαφρύ» (μτφρ. Μ. Κοπιδάκη).

Ιστορία κατεύθυνσης: Η στάση του Βενιζέλου έναντι της μοναρχίας και του πολιτειακού ζητήματος (πηγή)

     Λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές σας γνώσεις και το περιεχόμενο των πηγών:

  α) Να τεκμηριώσετε, με συγκεκριμένα στοιχεία, την άποψη ότι ο Βενιζέλος δεν ήταν  αντιδυναστικός.

  β) Να εξηγήσετε τους λόγους οι οποίοι συντέλεσαν στη διαφορετική στάση του Ελ. Βενιζέλου απέναντι στο θεσμό της μοναρχίας από το 1915.

ΠΗΓΗ 1

¨Απόσπασμα από τον πρώτο λόγο του Ε. Βενιζέλου που εκφώνησε στις 5.9.1910 στο Σύνταγμα¨

… Ισχυρότατον παράγοντα, όπως συνέχη την Πολιτείαν από πάσης παρεκτροπής, το Συνταγματικόν Πολίτευμα τάσσει τον Βασιλέα. Ιστάμενος ούτος επί της κορυφής της πολιτικής και κοινωνικής πυραμίδος, ανώτερος των μεταβαλλομένων συμφερόντων της εκάστοτε στιγμής, έχων τα συμφέροντα τα καλώς εννοούμενα του Βασιλικού Οίκου εντελώς αλληλένδετα προς τα υψηλότερα και γενικώτερα συμφέροντα του Έθνους , περιβαλλόμενος δια του πολιτεύματος με τόσα προνόμια έχει μεν εις χείρας αυτού μεγάλην πάντοτε δύναμιν, όπως πράττει το αγαθόν, αλλά έχει κολοσσιαίαν αυτόχρημα δύναμιν, όπως πράττει το αγαθόν, αλλά έχει κολοσσιαίαν αυτόχρημα δύναμιν, όπως επιτρέπη το κακόν, συνέχων τας Κυβερνήσεις αυτού από των παρεκτροπών, εις τας οποίας οδηγεί η παραβίασις των Νόμων. 

Έκθεση Γ Λυκείου: Νεοέλληνες και ανώτατη παιδεία (θέματα - απαντήσεις)

«Νεοέλληνες και Ανώτατη Παιδεία»

Στην Ελλάδα υπάρχει η χαρακτηριστική αντίληψη, από την οποία είμαστε όλοι βαθιά διαποτισμένοι, ότι σπουδάζω ση­μαίνει περνάω στο κύκλωμα της Ανώτατης Παιδείας και όχι εκπαιδεύομαι για ένα επάγγελμα, που μπορεί να έχει ή μπο­ρεί να μην έχει σχέση με τα ανώτερα «γράμματα». Εδώ ε­ντοπίζεται ο πρώτος και μέγιστος καταναγκασμός, που ρι­ζωμένος βαθιά στην ελληνική κοινωνία περνάει μέσα από την οικογένεια και επιβάλλεται στο νεαρό άτομο.

Τρομοκρατία στην αρχαιότητα

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ

Η τρομοκρατία, που τον τελευταίο καιρό μονοπωλεί παγκοσμίως το ενδιαφέρον των κρατούντων και της κοινής γνώμης, δεν είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας. Είναι τόσο παλιά όσο και η εμφάνιση του οργανωμένου κράτους, εναντίον του οποίου άλλωστε στρέφεται. Επομένως δεν μας εκπλήσσει το ότι είναι γνωστά επεισόδια και από την αρχαιότητα, που μπορούν να θεωρηθούν, τηρουμένων των αναλογιών, ως τρομοκρατικές ενέργειες.

Στην Αθήνα, π.χ., μια γνωστή τρομοκρατική πράξη, με επιπτώσεις στη μετέπειτα πορεία της, ήταν αυτή της αποκοπής των Ερμών. Οι Ερμές ήταν πεσσοί, συνήθως μαρμάρινοι, που στο πάνω μέρος τους κατέληγαν τις περισσότερες φορές σε κεφαλή του θεού Ερμή και, εκτός των άλλων, χρησίμευαν ως οδοδείκτες. Συχνά στήνονταν σε σταυροδρόμια και πάνω τους αναγράφονταν οι αποστάσεις τους από διάφορα μέρη τα οποία επίσης ονοματίζονταν. Ενα πρωινό στα τέλη της Ανοιξης του 415 π.Χ., και ενώ ο αθηναϊκός στόλος ετοιμαζόταν να αποπλεύσει για τη μακρινή Σικελία, έντρομοι οι Αθηναίοι είδαν ακρωτηριασμένους πολλούς από τους πεσσούς αυτούς, που ήταν στημένοι σε διάφορα σημεία της πόλης τους.

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 7 - 17)

Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:

7. Caesar propter inopiam frumenti legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum in castra importare iubet.Milites his verbis admonet: "Hostes adventare audio; speculatores nostri eos proper esse nuntiant.Vim hostium cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare possunt".

17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum , qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant.Alius alia de causa discedere cupiebat.Nonulli pudore adducti remanebant.Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abdidi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur.

Μονάδες 40

Παυλόπουλος, Τα αντικλείδια: απαντήσεις στις ερωτήσεις του ΚΕΕ.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραμματολογικά στοιχεία:

1. Ποιες αντιλήψεις του ποιητή για την ποίηση εκφράζονται στο ποίημα;

Η ποίηση για το Γιώργη Παυλόπουλο είναι κάτι άπιαστο, ένα είδωλο, ένας κόσμος μαγείας και ομορφιάς, και σαν τέτοια είναι αδύνατο να αποκαλυφθεί πλή­ρως σε κάποιον. Οι ποιητές, παρά την αέναη προσπάθεια τους (φτιάχνουν αντι­κλείδια - γράφουν ποιήματα - για να ανοίξουν την πόρτα της), δεν μπορούν να γευ­τούν πλήρως τα αγαθά της, μόνο στιγμές αλήθειας, ομορφιάς και ευτυχίας απο­λαμβάνουν.

Τα βεβήλωναν και οι αρχαίοι

Τον τελευταίο καιρό στο κέντρο της Αθήνας συντελούνται διάφορες ασχήμιες που, εκτός των άλλων, αναδεικνύουν και την αδυναμία της κρατικής μηχανής σε όλο της το μεγαλείο.

Αποκορύφωμα των δυσάρεστων αυτών φαινομένων ήταν το περίλουσμα πρόσφατα με μπογιές και σπρέι των ανδριάντων που κοσμούν την είσοδο του ιστορικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανδριάντων που εικονίζουν φωτεινές μορφές του νεότερου Ελληνισμού.

Δεν πρόκειται να ασχοληθώ με τα ανόσια αυτά περιστατικά, που σύμφωνα με ορισμένους αποτελούν δείκτη της σημερινής ελληνικής κοινωνίας και η ανάλυση και αντιμετώπισή τους απαιτεί και... μεταφυσικές γνώσεις. Σημειώνω ωστόσο ότι η βεβήλωση δημόσιων ανδριάντων δεν είναι σύμπτωμα μόνο των καιρών μας ούτε αποκλειστικό γνώρισμα του ελληνικού χώρου. Η εμφάνιση τέτοιων περιστατικών είναι φαινόμενο διαχρονικό και παγκόσμιο. Η Αθήνα μάλιστα έχει το... προνόμιο να έχει μια πολύ παλιά προϊστορία σχετική με τέτοια θέματα.

Πληροφορική - Διαδίκτυο: θετικές και αρνητικές συνέπειες

Προσδιορισμός εννοιών

Πληροφορική: Επιστήμη που ασχολείται με τη  συλλογή, ταξινόμηση, αποθήκευση, μετάδοση και χρησιμοποίηση δεδομένων που επεξεργάζονται ηλεκτρονικοί υπολογιστές.

Διαδίκτυο (Internet): Παγκόσμιο  δίκτυο διασύνδεσης  ηλεκτρονικών υπολογιστών, που εξασφαλίζει επικοινωνία και παροχή διαφόρων υπηρεσιών.

Εικονικότητα: [μτφρ. του αγγλ. virtual] όρος της πληροφορικής για να χαρακτηρίσει μια κατάσταση η οποία δεν υφίσταται στην πραγματικότητα, αλλά υποδύεται την πραγματικότητα με τη βοήθεια του λογισμικού και των ανάλογων συσκευών.

Εικονική πραγματικότητα [μτφρ. του αγγλ. virtual reality] η δημιουργία από το λογισμικό και τις ανάλογες συσκευές μιας εικόνας ή περιβάλλοντος που μπορεί να φαίνονται στις αισθήσεις σαν πραγματικά

Κρητικό Ζήτημα: Τα γεγονότα από την έναρξη λειτουργίας της Κρητικής Πολιτείας μέχρι την ανάληψη της Αρμοστείας από το Ζαΐμη. (πηγή)

Αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:

α. να αναφερθείτε στα γεγονότα που επισκίασαν το θετικό και αισιόδοξο κλίμα των δύο πρώτων ετών της λειτουργίας του νέου καθεστώτος στην Κρήτη και τα οποία επρόκειτο να δημιουργήσουν λίγο αργότερα σοβαρή εσωτερική κρίση.

β. να αναφερθείτε στις εξελίξεις που σημειώθηκαν στα εσωτερικά και εξωτερικά θέματα της Κρήτης κατά τη διάρκεια της αρμοστείας του Αλέξανδρου Ζαΐμη.

Κείμενο

α.   Στις 24 Ιανουαρίου 1899 διεξήχθησαν γενικές εκλογές και στις 8 Φεβρουαρίου συνεδρίασε υπό την προεδρία του Ιωάννη Σφακιανάκη η νέα Γενική Συνέλευση, που περιλάμβανε 138 χριστιανούς και 50 μουσουλμάνους πληρεξουσίους. Δύο μήνες αργότερα, είχε ολοκληρωθεί η επεξεργασία και η ψήφιση του Συντάγματος της Κρητικής Πολιτείας, που δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα στις 16 Απριλίου. Το Σύνταγμα αυτό προέβλεπε τη λειτουργία ενός υποτυπώδους κοινοβουλευτισμού σε συνδυασμό με την ύπαρξη ενός πανίσχυρου ηγεμόνα με ευρείες εξουσίες, τις οποίες θα ασκούσε επί του παρόντος ο Ύπατος Αρμοστής. Είναι χαρακτηριστική η παρατήρηση του Ελευθέριου Βενιζέλου ότι «αι διατάξεις αίτινες ψηφίζονται σήμερον εν τω Συντάγματι συνδέονται αναποσπάστως με το πρόσωπο του νυν Ανωτάτου Άρχοντος δεν θα ήτο διατεθειμένος ο τόπος εις ουδένα άλλον να παραχώρηση τόσα δικαιώματα».

Το ΕΣΥ στην αρχαία Ελλάδα και τα ... φακελάκια

Ο Μ. Α. Τιβέριος αναφέρεται στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης των πολιτών κατά την αρχαιότητα και στις ομοιότητες ή διαφορές που παρουσιάζουν με τη σύγχρονη εποχή.

Η υγεία, χωρίς αμφιβολία, είναι το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου. Επομένως, κάθε τι που άμεσα ή έμμεσα σχετίζεται μ' αυτήν βρίσκει πάντα μια θέση στα μέσα μαζικής πληροφόρησης. Στον τόπο μας, εξαιτίας κυρίως των προβλημάτων που υπάρχουν στη νοσοκομειακή περίθαλψη, δεν περνά μέρα που να μην υπάρχει κάτι σχετικό μ' αυτήν στα έντυπα ή στα τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης. Έτσι, π.χ., στις τελευταίες εβδομάδες πληροφορηθήκαμε την πολιτική στον τομέα της υγείας που θα ακολουθήσει η αντιπολίτευση αν ανέλθει στην εξουσία και την ανταπάντηση της κυβέρνησης, επίσης την επικείμενη προσφυγή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας «κατά της απόφασης για μεταφορά νοσοκομειακών κλινικών» στο πολύπαθο πλέον νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» των δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης, το... τελεσίγραφο του υπουργού Υγείας προς τους πανεπιστημιακούς γιατρούς να επιλέξουν το Πανεπιστήμιο ή το ΕΣΥ κ.ά. Δεν γνωρίζω καλά τα θέματα της υγείας και επομένως δεν πρόκειται να ασχοληθώ μ' αυτά. Θα στραφώ όμως προς την περισσότερο γνώριμή μου αρχαιότητα, θίγοντας ορισμένες μόνον πτυχές ανάλογων θεμάτων από τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Αλλωστε, και στον χώρο της υγείας πολλά φαινόμενα και προβλήματα, όπως θα δούμε, παρουσιάζουν αξιοσημείωτη διαχρονικότητα.

Μαρία Πολυδούρη, Μόνο γιατί μ' αγάπησες: ανάλυση του ποιήματος

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Γεννήθηκε την  1η Απριλίου 1902 και ήταν κόρη του φιλόλογου Ευγένιου Πολυδούρη και της Κυριακής Μαρκάτου, μιας γυναίκας με πρώιμες φεμινιστικές αντιλήψεις. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές της σπουδές στην Καλαμάτα ενώ είχε φοιτήσει σε σχολεία του Γυθείου και των Φιλιατρών.

Στα γράμματα εμφανίστηκε σε ηλικία 14 ετών με το πεζοτράγουδο "Ο πόνος της μάνας". Αναφέρεται στο θάνατο ενός ναυτικού που ξέβρασαν τα κύματα στις ακτές των Φιλιατρών και είναι επηρεασμένο από τα μοιρολόγια που άκουγε στη Μάνη. Στα 16 της διορίστηκε στη Νομαρχία Μεσσηνίας και παράλληλα εξέφρασε ζωηρό ενδιαφέρον για το γυναικείο ζήτημα. Το 1920, σε διάστημα σαράντα ημερών, έχασε και τους δύο γονείς της.

Γιατί οι αρχαίοι Ελληνες ανάσταιναν τους θεούς τους

Στην αρχαία Ελλάδα, γράφει ο Μ. Τιβέριος, όπως και σε πολλές θρησκείες του αρχαίου κόσμου, απαντώνται παραδόσεις σύμφωνα με τις οποίες θεοί γνώρισαν τον θάνατο και στη συνέχεια την ανάσταση. Ο Διόνυσος είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα θεού που πέθαινε και ανασταινόταν κάθε χρόνο.

Ο Απρίλης είναι ο μήνας στη διάρκεια του οποίου έχουμε την πιο μεγάλη γιορτή των ορθοδόξων Χριστιανών, που είναι τα Πάθη και η Ανάσταση του Κυρίου. Ιδιαίτερα για τους Ελληνες η γιορτή αυτή αποκτά πρόσθετη σημασία, αφού αρκετές φορές η Ανάσταση του Θεανθρώπου συσχετίστηκε με την ανάσταση της ίδιας της φυλής, ενώ συγχρόνως τους θύμιζε και πανάρχαια θρησκευτικά και λατρευτικά δρώμενα που η αρχή τους χάνεται στο βάθος των αιώνων, σε χρόνους πολύ πριν από τον ερχομό του Σωτήρα.

Ιστορία κατεύθυνσης: Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης του 1929 στην Ελλάδα (πηγή)

Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω παράθεμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:

Να αναφέρετε τις πολιτικές επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης στην Ελλάδα και τις χώρες της Ευρώπης κατά τη δεκαετία του 1930.

Κείμενο

Οι χώρες της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Γιουγκοσλαβία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Αλβανία, αγροτικές χώρες όλες, με μειονοτικά ή προσφυγικά προβλήματα σχεδόν όλες, υπέκυψαν η μία μετά την άλλη σε δικτατορικά καθεστώτα. Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την αδυναμία των φτωχών μαζών να μεταναστεύσουν στις χώρες του Νέου Κόσμου, καθώς και εσωτερικές απειλές και εξωτερικοί κίνδυνοι, διέβρωσαν τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς σε τέτοιο βαθμό, ώστε η μετάβαση από την κοινοβουλευτική δημοκρατία σε στρατιωτικές ή βασιλικές δικτατορίες να πραγματοποιηθεί χωρίς σοβαρές αναταραχές.

Επαναληπτικό διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (κεφ. 9 - 16)

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

9. Filius eius Sextus Tarquinius pudicitiam Lucrētiae, uxōris Collatīni, Laedit. Marītus et pater et Iunius Brutus eam maestam inveviunt. Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolōre magno cultrum extrahit et delictum punīre parat. Populum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam populus Rōmānus duo consules, Iunium Brutum et Tarquinium Collatīnum, deligere constituit.

16. Repente post tergum equitātus cernitur; (... ...) dux Arvernōrum vivus in fugā comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui ex fugā in civitātes discēdunt. Postero die ad Caesarem legāti mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes prodūci. Ipse pro castris consēdit; eo duces producuntur. Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.

Μονάδες 40

Εργασία - αυτοματοποίηση - μηχανοποίηση: διερεύνηση του θέματος

         Οι ωφέλειες από την εργασία είναι αναμ­φισβήτητα μεγάλες. Σήμερα, όμως, με την  αυτοματοποίηση έχουν χαθεί αρκετές απ' αυτές. Να αναπτύξετε τις συνέπειες της αυτοματο­ποιημένης - μηχανοποιημένης εργασίας και τις προτάσεις σας για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών.

Είναι αλήθεια ότι απ’ όλα τα όντα της γης, το μόνο που δημιούργησε πολιτισμό είναι ο άνθρωπος. Είναι το μόνο που βλέπει τους κόπους του να παίρνουν σάρκα και οστά. Τα αγαθά που καταναλώνει, οι τέχνες, οι επιστήμες, τα γράμματα είναι δικά του δημιουρ­γήματα και αποτέλεσμα επίπονων προσπαθειών. Τίποτα δε γίνεται από μόνο του, όλα είναι αποτέλεσμα της εργασίας του.

Η εργασία, χειρωνακτική ή πνευματική, είναι για τον άνθρωπο όχι μόνο η κινητήριος δύναμη δημιουργίας πολιτισμού αλλά και η ζωογόνος πνοή του. Μ’ αυτή καταξιώνεται κοινωνικά, εκπληρώνει το χρέος του απέναντι στην κοινωνία, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει τα αναγκαία για να ζήσει ο ίδιος και τα προστατευόμενα απ' αυτόν μέλη της οικογένειας του. Με την εργασία, ακόμη, καλλιεργεί τη φαντασία και την κρίση, δημιουργεί· καλλιεργεί το πνεύμα του και την ψυχή του. Η ασφάλεια και η σιγουριά που νιώθει για το παρόν και το μέλλον, τα όνειρα και οι φιλοδοξίες, που πλάθει για τον εαυτό του και την κοινωνία, Βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την εργασία. Παράλληλα, μ’ αυτή το άτομο ηθικοποιείται και κοινωνικοποιείται. Παρατηρεί την αναγκαιότητα ύπαρξης και δράσης των συνανθρώπων του, συνεργάζεται μαζί τους και αναπτύσσει το αίσθημα ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Εργάζεται για τον εαυτό του και το κοινωνικό σύνολο.

Η μουσική στη μυθολογία

Η τέχνη της μουσικής έχει ξεχωριστή θέση στην ελληνική μυθολογία. Το ίδιο και οι τεχνίτες της οι μουσικοί, θεοί και άνθρωποι, πρωταγωνιστές και κομπάρσοι στις πολλές και θαυμαστές ιστορίες που έφτασαν με την προφορική παράδοση, από τις σκοτεινές αρχές των προϊστορικών χρόνων, ώς την εποχή της πρώτης γραφίδας που τις αποθησαύρισε.

Η μουσική, πριν ακόμα περάσει το κατώφλι που την έφερε από το μύθο στην πραγματικότητα, είχε ήδη, στη συνείδηση των Ελλήνων, πλούσια «ιστορία». Οι θεοί, στον Ολυμπο, γλεντοκοπούσαν, με τραγούδια που έλεγαν οι Μούσες συνοδεία λύρας ή φόρμιγγας που έπαιζε ο Απόλλων:

Ο μιμητισμός και η έλλειψη πρωτοτυπίας στους νέους (Έκθεση Α Λυκείου)

 (…) Καθώς, απομακρύνεται ο έφηβος ψυχολογικά - συναισθηματικά από την ώριμη γενιά, που μέχρι τώρα τον κρατούσε από το χέρι, προσπαθεί να σταθεί μόνος του, ανεξάρτητος, χειραφετημένος, ελεύθερος λέω προσπαθεί, αλλά το νιώθει ότι δεν μπορεί, γιατί το καταλαβαίνει πως η χειραφέτηση χωρίς οικονομική ανεξαρτησία είναι ουτοπία, είναι κάτι αδύνατο.

(…) Οι έφηβοι νιώθουν τον κόσμο γύρω τους στενό και θέλουν να τον διευρύνουν, θεωρούν τους ώριμους γονείς τους «κοντόθωρους» και προσπαθούν να τους βάλουν γυαλιά να δουν πιο μακριά, νομίζουν πως η κοινωνία είναι μικρόψυχα οικοδομημένη κ' επιθυμούν να της δώσουν μεγαλοψυχία. Πιστεύουν ότι ο κόσμος πάλιωσε και χρειάζεται ανακαίνιση και νιώθουν χρέος δικό τους να βοηθήσουν στην κατεδάφιση και την ανοικοδόμηση. Ο συναισθηματισμός τους είναι πλούσιος και δε διστάζουν να δοθούν ολόψυχα για τη δημιουργία νέου κόσμου, όπου θα βασιλεύει η δικαιοσύνη, η ελευθερία, όπου δε θα υπάρχουν άλυτα προβλήματα, αδικία , φτώχεια, δυστυχία.

Επαναληπτικό διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου (κεφ. 36 - 45 - 49)

ΚΕΙΜΕΝΟ

36. Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam legati Samnitium ad eum venerunt.

45. Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit. Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet, ut ad Ciceronem epistulam deferat.

49. Clamore deinde ancillarum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia "non est hoc" "inquit" temerarium factum meum sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem ».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

1. Να μεταφραστούν τα αποσπάσματα.

Ευθανασία: ανάλυση της έννοιας

Προσδιορισμός της έννοιας

Είναι ο ανώδυνος θάνατος που προκαλείται είτε ενεργητικά είτε παθητικά, σε ανιάτως πάσχοντες που υποφέρουν. Ενεργητικά, με τη χορήγηση φαρμάκων που επιφέρουν το θάνατο και παθητικά, με την άρση της χορήγησης φαρμάκων ή της μηχανικής υποστήριξης που κρατούν ζωντανό τον ασθενή.

Προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να γίνει αποδεκτό το αίτημα για ευθανασία.

• ο ασθενής να πάσχει από ανίατη ασθένεια και χωρίς ελπίδα επανόδου
• να ζει μέσα σε φρικτούς πόνους ή να ζει με τρόπο που να διασύρει την αξιοπρέπειά του
• να είναι σε θέση ο ασθενής να το ζητήσει ο ίδιος
• να το ζητήσουν οι συγγενείς του ασθενούς και να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει καμιά υστεροβουλία στο αίτημά τους

Πτυχές του θέματος: