« ΔΥΟ ΓΥΦΤΟΠΟΥΛΕΣ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ»
Διαβάζουμε στον γαλλικό Τύπο ότι το «Μουσείο της Ιστορίας και των Πολιτισμών της Μετανάστευσης» βρίσκεται στο στάδιο της εντατικής προετοιμασίας και υπολογίζεται να εγκαινιαστεί το 2007 στο Παρίσι. Ένα δημόσιο μέγαρο στο οποίο θα τιμάται ο Βορειοαφρικανός εργάτης της Ρενό, αλλά και ο πολιτικός πρόσφυγας και ο αυτοεξόριστος καλλιτέχνης.
Σκοπός του εγχειρήματος, δεν είναι η καταγραφή μιας ιστορίας πόνου και δακρύων, με εικόνες από τενεκεδουπόλεις, υποβαθμισμένα προάστια και ρατσιστικές εξάρσεις. Οι σκοτεινές κηλίδες δεν θα αποσιωπηθούν, αλλά δεν θα δίνουν τον γενικό τόνο. «Το μουσείο, καθεαυτό, δεν είναι πολιτικό», λέει ο Ζακ Τουμπόν, επικεφαλής αυτού του προγράμματος, «είναι ένα μέσο εκπαίδευσης και πολιτισμού. Όμως η προσπάθεια εγγράφεται σε ένα πολιτικό όραμα».
Κατά την προ-ευρωεκλογική περίοδο, το θέμα των μεταναστών στην Ελλάδα έλαμψε δια της απουσίας του, με εξαίρεση τις ξενοφοβικές κραυγές της Άκρας Δεξιάς, ενώ υποτονικές έως ανύπαρκτες ήταν και οι αναφορές στον κοινό ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ούτε μία από τις 40 ερωτήσεις που έπεσαν στο ντιμπέιτ δεν αφορούσε τον πολιτισμό, παρ' όλο που ο υπουργός Πολιτισμού ήταν παρών! Το δικαίωμα σε μια Ιστορία, έστω σε μία «μικρή» ιστορία, το έχουν και οι μετανάστες που ζουν σήμερα στη χώρα μας και, προς το παρόν, μόνο μερικοί ευαίσθητοι καλλιτέχνες ή στοχαστές έχουν ασχοληθεί με κάποιες όψεις αυτής της σύντομης ιστορίας, που ωστόσο έχει σημαδέψει το σύγχρονο ελληνικό τοπίο.
«Στη Γαλλία υπάρχουν 22 μουσεία για τα «σαμπό» (τα ξυλοπάπουτσα), αλλά ούτε ένα για τη μετανάστευση», λέει ένας ιστορικός που φέρνει το παράδειγμα του μουσείου του Ελις Αϊλαντ, στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης. Ασφαλώς, η Ελλάδα και η Γαλλία δεν είναι συγκρίσιμα μεγέθη, αφού στον τόπο μας η εισροή μεταναστών είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο, ενώ στη Γαλλία ο ένας στους πέντε πολίτες είναι απόγονος κάποιου μετανάστη πρώτης ή δεύτερης γενιάς.
Προς το παρόν, οι μετανάστες βρίσκονται στο οικονομικό, στο πολιτιστικό, στο εκπαιδευτικό, στο κοινωνικό, στο χωροταξικό περιθώριο. Πολλοί, που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως ρατσιστές, θυμούνται τις «δύο γυφτοπούλες στο βουνό» και τραγουδούν «εμείς ψωμί δεν έχουμε, τον ξένο τι τον θέλουμε». Εδώ δύσκολα μπορούν να νομιμοποιηθούν οι 250.000 Έλληνες συμβασιούχοι, είναι δυνατόν να «τακτοποιηθούν» οι εκατοντάδες χιλιάδες ξένοι;
Η Γαλλία είναι μια χώρα με ισχυρή και μακρόχρονη παράδοση στην άσκηση μιας πολιτικής ενσωμάτωσης. Ταυτόχρονα, είναι μια χώρα με αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να συνδέσει δύο κατηγορίες που σε πολλούς φαίνονται ασύμβατες: τη μετανάστευση και τον πολιτισμό. Μια χώρα με αρκετή οξυδέρκεια ώστε να κατανοήσει ότι ο ξένος δεν είναι συνώνυμο της απειλής. Η Ελλάδα έζησε τον καημό της ξενιτιάς, αλλά και ωφελήθηκε από την ύπαρξη ενός Ελληνισμού της διασποράς. Μένει να δούμε αν είναι αρκετά ακομπλεξάριστη, ώστε κάποτε να γνωρίσει, να κρίνει, να αφομοιώσει και να μετασχηματίσει γόνιμα τους «πολιτισμούς» που κουβαλούν οι ξένοι οι οποίοι βρέθηκαν στον τόπο μας ή, αντίθετα, σαν την τσαπατσούλα νοικοκυρά, θα κρύψει τα σκουπίδια, θα κουκουλώσει το «πρόβλημα» κάτω από το χαλί.
Της Μαριάννας Τζιαντζή
Παρατηρήσεις
1. Να πυκνώσετε το περιεχόμενο του άρθρου σε ένα κείμενο 80 - 100 λέξεων.
(μονάδες 25)
2. Να δώσετε έναν τίτλο για το κείμενο στον οποίο δε θα εμπεριέχεται σχόλιο.
(μονάδες 5)
3. Στη 2η παράγραφο του κειμένου να εντοπίσετε τα σχόλια τόσο της αρθρογράφου όσο και τα ξένα και να αναφερθείτε στα μέσα με τα οποία προσδιορίζονται.
(μονάδες 5)
4. Γιατί θεωρεί ο συγγραφέας ότι η Γαλλία θα έπρεπε να είχε επιδείξει μεγαλύτερη ευαισθησία στο θέμα των μεταναστών; (Η απάντηση σας να δοθεί σε μια παράγραφο).
(μονάδες 5)
5. Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της 4ης παραγράφου.
(μονάδες 5)
6. Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μια από τις παρακάτω λέξεις: εγχειρήματος, αποσιωπηθούν, σημαδέψει, οξυδέρκεια, κουκουλώσει.
(μονάδες 5)
7. Σε μια ημερίδα που διοργανώνει ο δήμος σας με θέμα: «Η ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία», έχετε αναλάβει μια εισήγηση για να ευαισθητοποιήσετε τους δημότες σχετικά με τα αίτια και τις συνέπειες του ρατσισμού. Φροντίστε η ομιλία σας να μην ξεπεράσει τις 500 - 600 λέξεις.
(μονάδες 50)
Απαντήσεις
1. Στο κείμενο θίγεται το πρόβλημα της ενσωμάτωσης των μεταναστών. Με αφορμή την κατασκευή μουσείου για τους μετανάστες στο Παρίσι γίνεται αναφορά στην ελληνική πραγματικότητα, όπου απουσιάζουν οι πολιτικές θέσεις απέναντι στο ζήτημα των μεταναστών και «του κοινού ευρωπαϊκού πολιτισμού» εκτός από σποραδικές εθνικιστικές εξάρσεις. Παρά το ότι το ζήτημα αυτό είναι σχετικά πρόσφατο για την Ελλάδα, η χώρα μας καλείται να βγάλει τους ανθρώπους αυτούς από το περιθώριο και να τους εντάξει δημιουργικά στο δυναμικό της. Σ' αυτό θα συμβάλει καθοριστικά το παράδειγμα της Γαλλίας με την ενοποιητική της πολιτική και η θύμηση του «Ελληνισμού της διασποράς».
2. Μουσείο για τους μετανάστες.
3. Τα σχόλια της αρθρογράφου εντοπίζονται στα σημεία: .. μιας ιστορίας πόνου και δακρύων..., ... τενεκεδουπόλεις, υποβαθμισμένα προάστια και ρατσιστικές εξάρσεις, ... σκοτεινές κηλίδες..., ... δε θα δίνουν το γενικό τόνο. Αποδίδονται με φράσεις με μεταφορική σημασία, που αξιοποιούν κυρίως ουσιαστικά και επίθετα. Τα ξένα σχόλια βρίσκονται στη δεύτερη παράγραφο: «Το μουσείο ... πολιτικό» και «είναι ... όραμα» και είναι ευδιάκριτα από τη χρήση των εισαγωγικών και του λεκτικού ρήματος "λέει".
4. Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι η Γαλλία όφειλε να επιδείξει μεγαλύτερη ευαισθησία στο θέμα των μεταναστών. Και τούτο γιατί το μεταναστευτικό ρεύμα έχει στη χώρα αυτή μεγάλο παρελθόν, αφού ο ένας στους πέντε πολίτες είναι απόγονος ενός μετανάστη πρώτης ή δεύτερης γενιάς, όπως αναφέρεται στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου. Επιπλέον, η Γαλλία διαθέτει παράδοση στην πολιτική της ενσωμάτωσης μεταναστών, γεγονός που ενισχύει τη σιγουριά της ότι μπορεί να καλλιεργήσει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στο γαλλικό πολιτισμό και τον πολιτισμό τους. Τέλος, το γενικότερο πνευματικό επίπεδο της γαλλικής κυβέρνησης και του λαού επιτρέπει, ώστε ο ξένος να μην εκλαμβάνεται ως εχθρός ή απειλή, κατά την τελευταία παράγραφο του κειμένου. Επομένως, η Γαλλία αναμενόταν να χειριστεί άμεσα και αποτελεσματικά το πρόβλημα της εισροής των ξένων.
5. Η τέταρτη παράγραφος αναπτύσσεται με παραδείγματα (... που φέρνει το παράδειγμα .. της Νέας Υόρκης) και με σύγκριση - αντίθεση (Ασφαλώς, η Ελλάδα και η Γαλλία ... δεύτερης γενιάς). Όσον αφορά στην πρώτη μέθοδο ανάπτυξης ενδεικτική είναι η χρήση της λέξης παράδειγμα, που προέρχεται από την ιστορία. Για να αποδοθεί ο δεύτερος τρόπος ανάπτυξης χρησιμοποιείται ο αντιθετικός σύνδεσμος "ενώ", που αντιπαραβάλλει την εισροή των μεταναστών στην Ελλάδα και στη Γαλλία.
6. εγχειρήματος = προσπάθειας
αποσιωπηθούν = αποκρυφτούν
σημαδέψει = στιγματίσει
οξυδέρκεια = διορατικότητα
κουκουλώσει = συγκαλύψει
7. Πρόλογος
Κυρίες και κύριοι,
Τα τελευταία χρόνια η ύπαρξη μεταναστών στον τόπο μας έγινε αφορμή για την εκδήλωση ανησυχητικών ξενοφοβικών τάσεων που υπονομεύουν το δικαίωμα της διαφορετικότητας. Ευρύνοντας την παρατήρηση μας θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν και άλλες κοινωνικές ομάδες που θίγονται από το ρατσισμό, ο οποίος εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως. Είναι σκόπιμο λοιπόν να προσπαθήσουμε να ερευνήσουμε το φαινόμενο αυτό που διασαλεύει την ομαλή πορεία του δήμου και της χώρας μας, προσβάλλοντας ανεπανόρθωτα σχέσεις ατόμων, ομάδων και λαών.
Αίτια - Α' Ζητούμενο:
Ψυχολογικά.
► Συμπλέγματα κατωτερότητας και προσωπικής υπεροχής.
► Διάφορες φοβίες που καταλήγουν σε ομαδικές ψυχώσεις.
► Ένστικτο εδαφικότητας. Όταν απειλείται με διείσδυση ένας ζωτικός χώρος εκλύεται πάντα επιθετικότητα. Έτσι κάπως γεννιέται η έχθρα προς τον ξένο.
► Καταφανής ανικανότητα συγκρότησης μας ως εαυτών χωρίς αποκλεισμό του άλλου.
► Τα θύματα, εξάλλου του κοινωνικού ρατσισμού αποτελούν αποκυήματα φαντασιωσικής προφύλαξης ή διάκρισης. (αναγκαιότητα κάθαρσης του κοινωνικού σώματος, διαφύλαξης της ταυτότητας του « εαυτού », του « εμείς » από κάθε πρόσμειξη, από κάθε εισβολή.
Πνευματικά
► Χαμηλό πνευματικό επίπεδο - αναλφαβητισμός οργανικός και λειτουργικός.
► Άγνοια, προλήψεις και δεισιδαιμονίες.
► Προκαταλήψεις, αυθαίρετοι χαρακτηρισμοί και γενικεύσεις.
► Επιστημονικοφανείς απόπειρες πολλών επιστημόνων να προσδώσουν βιολογικό χαρακτήρα σε κοινωνικές ανισότητες.
► Αντιανθρωπιστική - μονοπολιστική παιδεία. Καλλιεργεί άτομα ανίκανα να αναπτύξουν πνεύμα ανεκτικότητας.
Κοινωνικά
► Οι κοινωνίες μέσα στις οποίες αναπτύσσεται ο κοινωνικός ρατσισμός είναι κοινωνίες εξισωτικές, που αγνοούν τις τυπικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων.
► Ο εκμεταλλευτικός χαρακτήρας των σύγχρονων κοινωνιών - κοινωνικές ανισότητες.
► Ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης - διαστρέβλωση των γεγονότων, έξαρση του εθνικού φανατισμού.
► Έλλειψη εμπιστοσύνης στο συνάνθρωπο.
► Αίσθημα ανασφάλειας.
► Ανταγωνιστικές ανθρώπινες σχέσεις- απανθρωπιά.
► Μετανάστευση - αδυναμία απορρόφησης του εργατικού δυναμικού - ανεργία.
► Κοινωνικές ανισότητες - διάκριση των κοινωνιών σε κοινωνίες αφθονίας και εξαθλίωσης.
► Φτώχεια - Ανέχεια - Περιθωριοποίηση / οι ξένοι, κάποιες φορές, οδηγούνται στη βία και την επιθετικότητα.
► Πληθυσμιακές ομάδες ξένων με διαφορετική νοοτροπία συγκεντρωμένες στον ίδιο χώρο πυροδοτούν συγκρούσεις.
Οικονομικά- πολιτικά
► Ο ρατσισμός είτε φυλετικός είναι είτε κοινωνικός ανέκαθεν χρησιμεύει ως άλλοθι για την οικονομική εκμετάλλευση διαφόρων κοινωνικών ομάδων.
► Ο ρατσισμός αναπτύσσεται στο πεδίο του εθνικισμού, ο οποίος προβάλλει ως καθοριστική συνθήκη της διαμόρφωσης του ρατσισμού.
Συνέπειες - Β' Ζητούμενο :
► Προσβάλλει την ανθρώπινη προσωπικότητα.
► Περιθωριοποιεί και συντελεί στον κοινωνικό αποκλεισμό ομάδων και ατόμων.
► Οδηγεί στην ενεργό αντίδραση και στην αντιβία από την πλευρά των αδικούμενων ομάδων.
► Δεν αξιοποιείται όλο το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό, με αποτέλεσμα τη χαμηλή παραγωγικότητα.
► Ναρκοθετεί τα θεμέλια της ομαλής κοινωνικής συμβίωσης.
► Υπονομεύει το κύρος των δημοκρατικών θεσμών και προετοιμάζει το έδαφος για την κατίσχυση αυταρχικών καθεστώτων.
► Κυριαρχεί ο δογματισμός και η μισαλλοδοξία.
► Εντείνονται τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.
► Εμποδίζει τη συνεργασία και τη φιλία, που είναι παράγοντες προόδου και δημιουργίας.
► Δημιουργεί συνθήκες γκέτο για πολλές κοινωνικές ομάδες κι άθλιες συνθήκες διαβίωσης.
Επίλογος
Οφείλουμε λοιπόν, να αναγνωρίσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο φερόμαστε στις κάθε είδους μειονότητες είναι κριτήριο του πολιτισμού μιας χώρας. Άλλωστε η ανοχή στη διαφορετικότητα προάγει το πνεύμα και αναβαθμίζει το πολιτιστικό επίπεδο των ανθρώπων. Γι' αυτό είναι αναγκαία η ευαισθητοποίηση και η συνδρομή όλων μας για την εξάλειψη του νοσηρού αυτού φαινομένου που θα επιτευχθεί μέσω της ανθρωπιστικής παιδείας.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου