Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2011

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου μαθήματα 47, 48 (θέματα - απαντήσεις)

47. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donee induxit mentionem aetatis. Turn interrogavit filiam, utrum post aliquot annos esse mallet an calva. Cum ilia respondisset "ego, pater, cana esse malo", mendacium, illi pater abiecit: "Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?" 
48. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut earn postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum verva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est.

A. Να μεταφράσετε το παρακάτω απόσπασμα:
Μονάδες 40

Β. Παρατηρήσεις
1.α. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
aetatis: γενική πληθυντικού,
pater: γενική πληθυντικού,
mendacium: γενική ενικού,
die: δοτική ενικού,
servo: κλητική ενικού,
admiratio: αφαιρετική ενικού.
Μονάδες 6
β. postero, magna: να γίνει παραθετική αντικατάσταση.
Μονάδες 4
γ. aliis sermonibus, tempus, aliquot annos, ea cerva, istae, postero die, cubiculum suum: να κλιθούν στις πλάγιες πτώσεις του ίδιου αριθμού.
Μονάδες 5
2. α. vidisse, mallet, faciant, perisset, nolis, futurus esset: να γίνει χρονική αντικατάσταση.
Μονάδες 6
β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
extraxit: γ' εν. πρόσωπο οριστικής παρατατικού και β' πληθ. προσ. υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή.
respondisset: ονοματικοί τύποι ενεργητικής φωνής
obiecit: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα στην παθητική φωνή
nolis: β'ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα και γ' πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα
iussit: μετοχές όλων των χρόνων σε ενεργητική και παθητική φωνή στη γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος.
futurus esset: απαρέμφατο παρακειμένου
reverti: απαρέμφατα αποθετικού καιημιαποθετικού ρήματος
introrupisset: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ενεργητική φωνή και της υποτακτικής υπερσυντελίκου στην παθητική φωνή
orta est: β' ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού και προστακτικής ενεστώτα
Μονάδες 9
3.α. Ego, pater, cana esse malo: Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο χρησιμοποιώντας την πρόταση "Iulia respondit..." ως πρόταση εξάρτησης.
Μονάδες 6
β. Cum aliquis...nuntiavisset cervam inventam esse: να  αναγνωριστεί η δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 6
γ. Augustus dissimulavit eos vidisse: ποια συντακτική ανακολουθία υπάρχει στην πρόταση;
Μονάδες 3
4.α. admissis amicis: να αναλύσετε τη μετοχή με δευτερεύουσα χρονική πρόταση.
Μονάδες 3
β. Να μεταφέρετε τις παρακάτω μορφές του πλαγίου λόγου σε ευθύ:
 Praeterea praecepit ... futurus esset.
Sertorius dixit ... reverti.
Μονάδες 9
γ. perisse credita est: να δικαιολογήσετε την παράλειψη του υποκειμένου του ειδικού απαρεμφάτου.
Μονάδες 3
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. Μετάφραση
47. Αν και ανακάλυψε άσπρες τρίχες πάνω στο φόρεμα τους, όμως ο Αύγουστος προσποιήθηκε ότι δεν τις είδε και με άλλες κουβέντες παρέτεινε το χρόνο, ώσπου έφερε τη συζήτηση στην ηλικία. Τότε ρώτησε την κόρη ποιο από τα δυο προτιμούσε να είναι μετά από λίγα χρόνια ασπρομάλλα ή φαλακρή. Όταν εκείνη είχε απαντήσει (απάντησε) "Εγώ, πατέρα, προτιμώ να είμαι ασπρομάλλα", ο πατέρας πρόβαλλε σ' αυτήν ψεύτικο επιχείρημα: "Δεν αμφιβάλλω πως δε θέλεις να είσαι φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές σε κάνουν φαλακρή;"
48. Αυτό το ελάφι έφυγε κάποια μέρα και πιστεύτηκε ότι είχε χαθεί. Όταν κάποιος είχε αναγγείλει στο Σερτώριο ότι βρέθηκε το ελάφι, ο Σερτώριος τον διέταξε να μη μιλήσει - επιπλέον, τον καθοδήγησε να το αφήσει ελεύθερο ξαφνικά την επόμενη μέρα σ' αυτό το μέρος, στο οποίο θα βρισκόταν ο ίδιος με τους φίλους του. Την. επόμενη μέρα ο Σερτώριος, αφού δέχτηκε τους φίλους του στην κρεβατοκάμαρά του, είπε σ' αυτούς ότι είχε δει στον ύπνο του πως ξαναγύρισε σ' αυτόν το ελάφι, που είχε χαθεί. Όταν το ελάφι, αφού αφέθηκε ελεύθερο από το δούλο, όρμησε στην κρεβατοκάμαρα του Σερτώριου, γεννήθηκε μεγάλος θαυμασμός.

1. α.
      aetatum-ium
      patrum
      mendacii-i
      diei
      serve
      admiratione

1.β. Συγκριτικός         Υπερθετικός
posteriore     postremo - postumo
maior           maxima

1.γ. Ενικός αριθμός
           Γεν.   temporis           posteri diei            cubiculum suum        eius cervae
           Δοτ.    tempori          postero diei            cubiculi sui               ei cervae
           Αιτ.    tempus           posterum diem        cubiculum suum        eam cervam
           Αφ.    tempore          postero die             cubiculo suo             ea cerva
           Πληθυντικός αριθμός
           Γεν.    aliorum sermonum        istarum            aliquot annorum
           Δοτ.    aliis sermonibus           istis                 aliquot annis
           Αιτ.    alios sermones              istas                aliquot annos
           Αφ.    aliis sermonibus            istis                 aliquot annis

2.α.     Ενεστ:        videre                           malit
           Παρατ:       - - - -                            mallet
           Μέλλ:         visurum-am-um esse
visuros-as-a esse             - - - -
           Παρακ:       vidisse                           maluerit
           Υπερ:         - - - -                            maluisset
           Σ. Μελλ:     - - - -                            - - - -
                                                               
           Ενεστ:        faciant                          pereat
           Παρατ:       facerent                         periret
           Μέλλ:         facturi-ae-a sint              periturus-a-um sit
           Παρακ:       fecerint                         perierit
           Υπερ:         fecissent                        perisset
           Σ. Μελλ:     - - - -                            - - - -
                                                               
           Ενεστ:        nolis                              futurus sis
           Παρατ:       nolles                            futurus esses
           Μέλλ:         - - - -                            - - - -
           Παρακ:       nolueris                         futurus fueris
           Υπερ:         noluisses                        futurus fuisses
           Σ. Μελλ:     - - - -                            - - - -


2.β.     extrahebatur       extraheremini        
                                                  
           Απαρέμφατο:      Ενεστ:      respondere
Μέλλ:       responsurum-am-um esse
  responsuros-as-a esse
                                    Παρακ:     respondisse
                                                               
           Μετοχή:              Ενεστ:      respondens
Μέλλ:        responsurus – a – um
responsuri – ae – a
                                                               
           Σουπίνο:             Αιτ:          responsum
                                    Αφ:          responsu
                                              
           Γερούνδιο:          Γεν.      respondendi
                                    Δοτ.     respondendo
                                    Αιτ.      respondendum
                                    Αφ.      respondendo
                                              
           obiecti – ae – a  eritis     
                                              
           non vis               nolunto

                        Ενεργητική φωνή        Μέση φωνή
           Ενεστ:    iubentium                  Παρακ:     iussarum
           Μελλ:     iussurarum                
                                                       
           Futurum – am - um fuisse           Futuros – as - a fuisse


           ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ
    Αποθετικό                     Ημιαποθετικό
           Ενεστ.    reverti                              reverti
           Μελ.       reversurum-am-um esse       reversurum-am-um esse
                        reversuros-as-a esse            reversuros-as-a esse
           Παρακ.   reversum-am-um esse          revertisse
                        reversos-as-a esse              
           Σ.Μ.       reversum-am-um Fore        
                        reversos-am-a Fore            
                                                               
introrumpet / introruptus-a-um esset orereris (re) και orireris (re) / orere

3.α. Lulia respondit patri se canam esse malle

β. Δευτερεύουσα χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον cum τον ιστορικό ή διηγηματικό και εκφέρεται με υποτακτική, γιατί ο cum υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της κύριας με τη δευτερεύουσα και δημιουργεί μια σχέση αιτίου και αιτιατού ανάμεσά τους. Συγκεκριμένα, εκφέρεται με υποτακτική υπερσυντελίκου και σε εξάρτηση από τον ιστορικό χρόνο της κύριας πρότασης (iussit) δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.

γ. Δεν υπάρχει το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου vidisse, που είναι το se.

4. α. Cum Sertorius amicos admisisset
Postauam Sertorius amicos admisit

β. "Earn (cervam) eras repente in eum locum emitte, in quo (ego) cum amicis ero ή Futurus sum" "Visum est in somno mihi cervam, quae periit, ad me reverti"

γ. To υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου (cerva) παραλείπεται, σε πτώση ονομαστική, αντίθετα με τον κανόνα, γιατί έχουμε απαρέμφατο παρακειμένου που εξαρτάται από παθητικό ρήμα, δοξαστικό.

πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 3 - 5 - 2004

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.