Τα ανθρώπινα δικαιώματα

Τι είναι τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

 Ανθρώπινα Δικαιώματα θα μπορούσαν γενικά να ορισθούν ως εκείνα τα δικαιώματα που ενυπάρχουν στη φύση μας, που είναι έμφυτα και χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να ζήσουμε ως ανθρώπινα όντα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε πλήρως και να χρησιμοποιήσουμε τις ανθρώπινες αρετές μας, τη νοημοσύνη μας, τα ταλέντα μας και τη συνείδησή μας και να ικανοποιήσουμε τις πνευματικές και άλλες ανάγκες μας. Αυτά βασίζονται πάνω στις αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας για μια ζωή μέσα στην οποία η έμφυτη αξιοπρέπεια και η αξία κάθε ανθρώπου θα τυγχάνει σεβασμού και προστασίας. Η αποστέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών δεν είναι μόνο μια ατομική και προσωπική τραγωδία αλλά επίσης δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, ενσπείροντας τη βία και τη σύγκρουση μέσα και μεταξύ κοινωνιών και εθνών. Όπως δηλώνει η πρώτη πρόταση της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια "αποτελεί τον ακρογωνιαίον λίθο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο". 

Τι είναι η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι η βασική διεθνής έκφραση των απαράγραπτων και απαραβίαστων δικαιωμάτων όλων των μελών της ανθρώπινης οικογένειας.

Η Διακήρυξη που προκηρύχθηκε σε ένα ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης, στις 10 Δεκεμβρίου 1948, αποτελεί το "κοινό ιδανικό στο οποίο πρέπει να κατατείνουν όλοι οι λαοί και τα έθνη", αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Καταγράφει μεγάλο αριθμό δικαιωμάτων, αστικών, πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών, τα οποία οι άνθρωποι δικαιούνται παντού.

Αρχικά η Οικουμενική Διακήρυξη διατυπώθηκε ως δήλωση στόχων προς επίτευξη από Κυβερνήσεις και ως τέτοια δεν ήταν μέρος δεσμευτικού διεθνούς δικαίου. Εν πάση περιπτώσει το γεγονός ότι έτυχε αποδοχής από τόσες πολλές Χώρες της έδωσε σημαντικό ηθικό βάρος. Οι πρόνοιες της παρατέθηκαν ως η αιτιολογία για μεγάλο αριθμό ενεργειών των Ηνωμένων Εθνών και αποτέλεσαν την έμπνευση ή χρησιμοποιήθηκαν σε πολλές διεθνείς συμβάσεις. Το 1968 η Διεθνής Διάσκεψη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών συμφώνησε ότι η Διακήρυξη "συνιστούσε μια υποχρέωση για τα μέλη της διεθνούς κοινότητας". Η Διακήρυξη έχει επίσης ασκήσει σημαντική επίδραση σε εθνικά συντάγματα, σε εθνικούς νόμους και σε μερικές περιπτώσεις σε δικαστικές αποφάσεις.

Η Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι επίσης το πρώτο τμήμα της Διεθνούς Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία περιλαμβάνει το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Πολιτιστικά και Κοινωνικά Δικαιώματα (υιοθετήθηκε από τη Γενικη Συνέλευση το 1966), το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα (υιοθετήθηκε το 1966) και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο αυτού του Συμφώνου (υιοθετήθηκε το 1966).

Ποια δικαιώματα διακηρύσσονται στην Οικουμενική Διακήρυξη;

Τα πρώτα δύο άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης τονίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι χωρίς διάκριση, γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα και παραθέτει τις βασικές αρχές της ισότητας και μη διάκρισης στην απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών.

Τα επόμενα 19 άρθρα ασχολούνται με τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα τα οποία όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται. Αυτά τα άρθρα περιλαμβάνουν τα δικαιώματα για:

• ζωή, ελευθερία και προσωπική ασφάλεια
• ελευθερία από δουλεία και υποτέλεια -
• ελευθερία από βασανιστήρια, και σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία.
• αναγνώριση της οντότητας του ατόμου ενώπιον του νόμου
• ίση προστασία από το νόμο
• μια αποτελεσματική άσκηση δικαστικής θεραπείας για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• ελευθερία από αυθαίρετη σύλληψη, κράτηση ή εξορία
• δίκαιη εκδίκαση και δημόσια ακρόαση από ένα ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο
• το τεκμήριο της αθωότητας μέχρι αποδείξεως της ενοχής
• αποτροπή από καταδίκη για μια πράξη η οποία δεν ήταν ποινικό αδίκημα κατά το χρόνο που διεπράχθει
• ελευθερία από αυθαίρετη επέμβαση στην ιδιωτική ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία
• ελευθερία διακίνησης και εγκατάστασης περιλαμβανομένου του δικαιώματος
• να εγκαταλείπει κάποιος οποιαδήποτε χώρα και να επιστρέφει στη δική του.
• άσυλο
• μια ιθαγένεια
• σύναψη γάμου και δημιουργία οικογένειας
• ιδιοκτησία
• ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας
• ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης
• ελευθερία ειρηνικών συγκεντρώσεων και συνεταιρισμούv
• συμμετοχή του καθενός στη διακυβέρνηση της χώρας του
• ίση πρόσβαση του καθενός στις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας του
• Τα επόμενα εφτά άρθρα (22 μέχρι 28) ασχολούνται με τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων για:
• κοινωνική ασφάλιση
• εργασία και ελεύθερη επιλογή επαγγέλματος
• ίση αμοιβή για ίση εργασία
• δίκαιη και ικανοποιητική αμοιβή, που να διασφαλίζει ένα τρόπο ζωής που αρμόζει στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια
• ίδρυση και συμμετοχή σε συνδικάτα
• ανάπαυση και ελεύθερο χρόνο
• βιωτικό επίπεδο ικανοποιητικό για υγεία και ευημερία (που περιλαμβάνει τροφή, ρουχισμό, στέγαση και ιατρική περίθαλψη)
• ασφάλιση σε περίπτωση ανεργίας, αρρώστειας, αναπηρίας, χηρείας, γεροντικής ηλικίας ή άλλων περιστάσεων ανεξάρτητων από τη θέληση του ατόμου
• προστασία της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας
• εκπαίδευση, με τους γονείς να έχουν κατά προτεραιότητα το δικαίωμα να επιλέγουν τον τύπο της εκπαίδευσης που θα δοθεί στα παιδιά τους
• συμμετοχή του καθενός στην πολιτιστική ζωή της κοινότητάς του
• προστασία των ηθικών και υλικών συμφερόντων του καθενός, που απορρέουν από συγγραφή επιστημονικών, λογοτεχνικών ή καλιτεχνικών παραγωγών του.
• Σύμφωνα με το άρθρο 28, ο καθένας δικαιούται να απολαμβάνει κοινωνική και διεθνή τάξη, όπου τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που περιλαμβάνονται στη Διακήρυξη να μπορούν να υλοποιούνται πλήρως.
  Το άρθρο 29 λέει ότι ο καθένας έχει καθήκοντα στην κοινότητα μέσα στην οποία και μόνο είναι δυνατή η ελεύθερη και πλήρης ανάπτυξη της πρσωπικότητάς του. Αυτό το άρθρο προσθέτει ότι, στην άσκηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, ο καθένας θα μπορεί να υπόκειται μόνο στους περιορισμούς που καθιερώθηκαν με νόμο, για να διασφαλίζεται η οφειλόμενη αναγνώριση και ο σεβασμός των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων και για ικανοποίηση των δίκαιων απαιτήσεων της ηθικής, της δημόσιας τάξης και ης γενικής ευημερίας. Αυτά τα δικαιώματα και οι ελευθερίες δε θα μπορούν να ασκούνται αντίθετα προς τους σκοπούς και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών.
  Το τελευταίο άρθρο λέει ότι τίποτα μέσα στη Διακήρυξη δεν μπορεί να ερμηνευτεί ότι παρέχει σε οποιαδήποτε Χώρα, σε οποιαδήποτε ομάδα ή άτομο το δικαίωμα να κάνει οτιδήποτε που να αποβλέπει στην εξουδετέρωση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που εξαγγέλονται στη Διακήρυξη.
  

Πόσο επίκαιρος είναι σήμερα ο αγώνας για την προστασία των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων ? 

Τα ανθρώπινα δικαιώματα ενώνουν

Της Ναβανεθεμ Πιλαϊ (ύπατη αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα)

Στις 10 Δεκεμβρίου εορτάσαμε την 60ή επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Το ιστορικό αυτό κείμενο  είναι η πρώτη διεθνής συνθήκη που καταγράφει τις ανθρώπινες ελευθερίες και  δικαιώματα.

Η Διακήρυξη απέδειξε ότι ο αλληλοσεβασμός και η ειρηνική συνύπαρξη μπορούν να νικήσουν τη βαρβαρότητα, το μίσος και την καταστροφή.

Πολλά έχουν αλλάξει από τότε. Ωστόσο, η αναγνώριση των έμφυτων δικαιωμάτων μας, της κοινής μας απαίτησης για αξιοπρεπή ζωή και σεβασμό  ανεξάρτητα από την καταγωγή, το φύλο, το χρώμα, την κοινωνική μας θέση ή το θρήσκευμά μας,  ισχύει σήμερα όσο και το 1948.

         Η Οικουμενική Διακήρυξη υπογραμμίζει την άρρηκτη σχέση των θεμελιωδών ελευθεριών με την  κοινωνική δικαιοσύνη, την ειρήνη και την ασφάλεια. Η  Διακήρυξη δεν ιεραρχεί τα δικαιώματα. Πιστεύει στην ισοτιμία  των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, καθώς και στη μεταξύ τους αλληλεξάρτηση.

        Η Διακήρυξη οραματίστηκε  έναν κόσμο όπου όλοι -άνδρες, γυναίκες και παιδιά-  θα ζουν με αξιοπρέπεια,  χωρίς πείνα, βία και διακρίσεις. Εναν κόσμο όπου ο καθένας απολαμβάνει τα αγαθά της στέγασης, της υγείας, της περίθαλψης, της εκπαίδευσης και των ίσων ευκαιριών.

        Οι αρχές της Διακήρυξης  αντικατοπτρίζονται στο Σύνταγμα και στους νόμους  σε περισσότερες  από 90 χώρες. Διεθνείς, περιφερειακοί και εθνικοί μηχανισμοί  δημιουργήθηκαν με σκοπό την προστασία και την προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η κοινωνία των πολιτών επαγρυπνά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αποκτώντας  όλο και μεγαλύτερη επιρροή. Δεν υπάρχει ωστόσο αμφιβολία ότι παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, τόσο σε νομικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρά κενά όσον αφορά την  προστασία από τον φόβο, την αδικία και την ανισότητα.

        Η ατιμωρησία, οι ένοπλες συγκρούσεις και τα απολυταρχικά καθεστώτα δεν έχουν ηττηθεί. Ο ρατσισμός, οι διακρίσεις και η μισαλλοδοξία  είναι μερικές από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας.Σε πάρα πολλές χώρες, η βία κατά των γυναικών εξακολουθεί να αποτελεί καθημερινό φαινόμενο.

 Ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής ή φυλής, η κοινωνική ευημερία εξαρτάται από τον σεβασμό όλων των δικαιωμάτων. Για τον λόγο αυτόν, τα κράτη πρέπει να πράξουν περισσότερα για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας και να εντάξουν στην προσπάθειά τους την παράμετρο «ανθρώπινα δικαιώματα».

         Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει σήμερα τις προκλήσεις της καταπίεσης και της φτώχειας όπως ακριβώς και το 1948. Την ίδια στιγμή εμφανίζονται νέες φοβερές προκλήσεις, όπως η κλιματική  αλλαγή,  η επισιτιστική και  χρηματοπιστωτική κρίση, η παγκοσμιοποίηση, η τρομοκρατία, οι νέες  και επανεμφανιζόμενες επιδημίες.

Ο αγώνας για την προστασία  των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενώνει ολόκληρη την ανθρωπότητα.  Μόνο με την προστασία όλων των δικαιωμάτων μας θα είμαστε σε θέση να επιτύχουμε  ένα καλύτερο επίπεδο ζωής και μεγαλύτερες ελευθερίες, όπως η  Ελινορ Ρούσβελτ και οι άλλοι συντάκτες της Διακήρυξης  ζήτησαν για λογαριασμό μας πριν από 60 χρόνια.

πηγή