Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2011

Λατινικά Ομογενών 2008 (μαθ. 30 και 38 θέματα - απαντήσεις)

 Α.     Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα:
Hic vero, iudices, et fuit  in  Asia et viro fortissimo, patri suo, magno adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in Victoria fuit. Et si habet Asia suspicionem quondam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit  sed  in  Asia  continenter vixit.
.........................................................................................................
Caecilia, uxor Metelli, dum  more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito  audiretur. Tandem puella, longa mora  standi fessa, rogavit materteram, ut  sibi  paulisper  loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo».
Μονάδες 40

Β. Παρατηρήσεις
1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές:
patri suo: τη γενική πληθυντικού.
magno adiumento: την ονομαστική πληθυντικού.
omen nuptiale: την αφαιρετική ενικού.
longa  mora: τη δοτική ενικού.
Μονάδες 8
1.β. Να γράψετε τους τύπους  που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
hic: την ονομαστική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος.
iudices: την αφαιρετική ενικού.
periculis:  την αιτιατική πληθυντικού.
ipsa: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος.
nocte: την κλητική ενικού.
puellae: τη γενική πληθυντικού.
sede: τη δοτική πληθυντικού.
Μονάδες 7
2.α. Να  γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα:
debemus: το α΄ ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται.
vidit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο του Μέλλοντα της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται.
vixit: το γ΄ ενικό πρόσωπο του Υπερσυντελίκου της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται.
fecit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του Παρατατικού της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται.
audiretur: το α΄ ενικό πρόσωπο του Παρατατικού της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται.
rogavit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στην παθητική φωνή.
cederet: το β΄  ενικό πρόσωπο Παρακειμένου της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται.
dixit: το β΄ ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της προστακτικής στη φωνή που βρίσκεται.
Μονάδες 8
2.β.  laudare: να γράψετε το απαρέμφατο Παρακειμένου της ίδιας φωνής, την αφαιρετική του σουπίνου και τη μετοχή ενεστώτα του αρσενικού γένους στην ονομαστική πτώση του ενικού αριθμού στην ίδια φωνή (μονάδες 3).
standi: να γράψετε τα απαρέμφατα του Ενεστώτα και Παρακειμένου της ενεργητικής φωνής και τα απαρέμφατα Ενεστώτα και Μέλλοντα της παθητικής φωνής (μονάδες 4).
Μονάδες 7

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων ή φράσεων: patri,  suspicionem, nocte, cum filia, aliqua.
Μονάδες 10
3.β. quod  Asiam vidit: να αναγνωρίσετε το είδος  της πρότασης (μονάδα 1), το συντακτικό ρόλο της (μονάδες 2) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2).
Μονάδες 5
4.α. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus: να αναγνωρίσετε το είδος του  υποθετικού λόγου (μονάδες 2) και να αναφέρετε την εισαγωγή και την εκφορά υπόθεσης και απόδοσης (μονάδες 3).
Μονάδες 5
4.β. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο της προηγούμενης παρατήρησης  (4. α.), έτσι ώστε να  φανερώνει  υπόθεση δυνατή ή πιθανή.
Μονάδες 5
4.γ. ego tibi mea sede cedo: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
Μονάδες 5
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α. Μετάφραση
(κείμ. 30). Αυτός όμως, δικαστές, και βρέθηκε στην Ασία και άνδρα γενναιότατο, τον πατέρα του, βοήθησε πολύ στους κινδύνους, παρηγόρησε στους μόχθους, συνεχάρη στη νίκη.  Και  αν  η  Ασία  έχει  κάποια  υποψία  τρυφής,  οφείλουμε  να  επαινούμε  το Μουρήνα, επειδή είδε την Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια.
(κείμ. 38). Η Καικιλία, η σύζυγος τού Μετέλλου, ενώ επιδίωκε γαμήλιο οιωνό για την κόρη της αδελφής της σύμφωνα με τα αρχαία ήθη, δημιούργησε η ίδια τον οιωνό. Καθόταν μια νύχτα δηλαδή σε κάποιο μικρό ιερό με την κόρη της αδελφής της και περίμενε μέχρι να ακουστεί κάποια φωνή που να ανταποκρινόταν στο σκοπό τους. Στο τέλος η κοπέλα κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία ζήτησε από τη θεία της να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση της. Τότε η Καικιλία είπε στην κοπέλα: «εγώ ευχαρίστως σου παραχωρώ τη θέση μου». 

ΘΕΜΑ Β
Παρατηρήσεις:
 1.α.
patrum suorum
magna adiumenta omine nuptiali
longae morae

1.β.
haec iudice pericula ipsius nox puellarum sedibus

2.α. debeam videbimus vixisset facerent audiebar rogemini cesseris dic

2.β.
laudare: laudavisse, laudatu, laudans
standi: stare, stetisse, stari, statum iri

3.α.
patri: επεξήγηση στο viro
suspicionem: αντικείμενο στο ρήμα habet
nocte: αφαιρετική τού χρόνου στο ρήμα persedebat
cum filia: εμπρόθετος προσδιορισμός τής συνοδείας στο ρήμα persedebat
aliqua: επιθετικός προσδιορισμός στο vox

3.β.
quod Asiam vidit: Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση  κρίσεως καταφατική. Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρεται με οριστική, γιατί η αιτιολογία είναι αντικειμενικά αποδεκτή. Συγκεκριμένα, εκφέρεται  με οριστική παρακειμένου (vidit), διότι εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (laudare> debemus) και  εκφράζει το προτερόχρονο στο παρόν. Τέλος, η πρόταση έχει θέση επιρρηματικού προσδιορισμού της αιτίας στο απαρέμφατο laudare της κύριας πρότασης, από την οποία εξαρτάται.

4.α.
Υπόθεση: Et si habet … luxuriae – Απόδοση: Murenam laudare debemus: Δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση καταφατική, εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si, εκφέρεται με οριστική ενεστώτα (habet) και μαζί με την απόδοση που εκφέρεται επίσης με οριστική ενεστώτα (debemus) δημιουργούν τον υποθετικό λόγο της ανοικτής υπόθεσης στο παρόν. Η υποθετική πρόταση λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης στο ρήμα εξάρτησης (debemus).

4.β.
Υπόθεση: Et si habeat Asia suspicionem quandam luxuriae
Απόδοση: Murenam laudare debeamus.
Υπόθεση δυνατή ή πιθανή (στο παρόν).

4.γ. Mea sedes tibi ceditur a me.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.