Πόσα είναι σήμερα τα εργαζόμενα παιδιά στον κόσμο; Οι ειδικοί του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και της UNICEF κάνουν λόγο για ένα συνολικό αριθμό 250 εκατομμυρίων παιδιών που υφίστανται εκμετάλλευση, αριθμός τρομακτικός, που μαρτυρά μια ισχυρή επιδείνωση της κατάστασης τα τελευταία 20 χρόνια, μια αύξηση που η δημογραφία από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει. Η έλλειψη κανονισμών και οι ισχυροί μηχανισμοί διάβρωσης του δικαστικού και πολιτισμικού συστήματος προστασίας των παιδιών βρίσκονται εδώ σε πλήρη δράση και εξηγούν αυτή την εξέλιξη. Η μεγάλη πλειονότητα των παιδιών που υφίστανται εκμετάλλευση ζουν σε χώρες του Τρίτου Κόσμου και τα μισά απ’ αυτά στην Ασία. Μόνο στην Ινδία ο αριθμός τους ανέρχεται σε περισσότερα από πενήντα εκατομμύρια. Στην Αφρική είναι ακόμα περισσότερα, σε αναλογία, εφόσον το ένα παιδί στα τρία εργάζεται, ενώ το ποσοστό αυτό για την Ασία είναι ένα στα τέσσερα και για τη Λατινική Αμερική ένα στα πέντε.
Ωστόσο, αυτό το φαινόμενο, βαθιά ριζωμένο στην ιστορία των βιομηχανικών χωρών, επανεμφανίζεται και ενισχύεται και σε αυτές, εδώ και μερικά χρόνια. Συναντάται κατ’ αρχάς σε όλη την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, εκεί όπου οι επιπτώσεις της εκπτώχευσης συνδυάζονται με τις επιπτώσεις της γενικής αποδιοργάνωσης της οικονομίας. Επίσης, σε χώρες που μεριμνούν, θεωρητικά, για την προστασία των ασθενέστερων, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ιταλία ή άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Το Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνει επίσης στο κεφάλαιο αυτό το τίμημα των χρόνων του ξέφρενου συντηρητισμού, της συστηματικής απορύθμισης που προκάλεσαν την εξασθένιση της νομικής προστασίας: παιδιά που κατά κύριο λόγο προέρχονται από κοινότητες μεταναστών απασχολούνται σε κομμωτήρια, σε εστιατόρια, σε καθαριστήρια, σε επιχειρήσεις καθαρισμού κ.λ.π. Πόσα είναι αυτά; Μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες; Κάθε προσπάθεια εκτίμησης παραμένει ριψοκίνδυνη, γιατί στη Μεγάλη Βρετανία όπως και σ’ όλη την Ευρώπη η παιδική εργασία γίνεται λαθραία και συγκαλύπτεται.
Δεν συμβαίνει κάτι λιγότερο στην Πορτογαλία, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στις Η.Π.Α. … Στη Γαλλία, όπου πολλές χιλιάδες παιδιά δεν φοιτούν σε κανένα σχολείο, πολλά από αυτά είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης. Σ’ αυτά πρέπει να προσθέσουμε και τα παιδιά που κάτω από το κάλυμμα της μαθητείας σε κάποια τέχνη βρίσκονται ήδη ουσιαστικά στον κόσμο της εργασίας και της παραγωγής. Η πλήρης αδιαφάνεια όμως κυβερνά αυτή την πραγματικότητα.
Στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου η εκμετάλλευση είναι κατά πολύ μαζικότερη, τα παιδιά δεν περιορίζονται σε μερικά είδη περιθωριακών δραστηριοτήτων. Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος παραγωγής, είτε πρόκειται για γεωργικές εργασίες, για τη βιομηχανία, τη βιοτεχνία, τα χίλια κι ένα μικροεπαγγέλματα του δρόμου, τη βιομηχανία ενδύματος, την επιδιόρθωση … Ο κατάλογος είναι ατέλειωτος και η φαντασία των ενηλίκων δεν γνωρίζει όρια όταν πρόκειται να υποτάξουν ολόκληρους πληθυσμούς παιδιών σε μια σχεδόν σκλαβιά.
Παιδιά αναβάτες σε καμήλες στις χώρες του Κόλπου, σκλάβοι σε ετήσια βάση σε εργοστάσια χαλιών, κροτίδων, πυροτεχνημάτων, σπίρτων, τσιγάρων (Ινδία), παιδιά ανθρακωρύχοι (Κολομβία, Βολιβία, Περού), λειαντές πολύτιμων λίθων (Ινδία), αδαμαντωρύχοι (πρώην Ζαΐρ), παιδιά που καθαρίζουν τις δεξαμενές των πετρελαιοφόρων (Πακιστάν), δουλεύουν στην υφαντουργία (Ινδία, Πακιστάν, Μπανγκλαντές), συλλέγουν το γιασεμί το βράδυ (Αίγυπτος), κατασκευάζουν τούβλα από την ηλικία των πέντε ετών (Ινδία, Πακιστάν), ράβουν μπάλες ποδοσφαίρου (Πακιστάν), κάνουν ελεύθερη κατάδυση για να βρουν μαργαριτοφόρα στρείδια (Μαλαισία, Βιρμανία), βάζουν σε κουτιά γαρίδες και κατεψυγμένα ψάρια (Μαρόκο, Φιλιππίνες). Με λίγα λόγια, τα κάνουν όλα, συμπεριλαμβανομένου ενός τομέα σε πλήρη άνθηση, δηλαδή τις αναγκαστικές σεξουαλικές δραστηριότητες που συχνά συνοδεύονται από ανείπωτες βιαιότητες, καψίματα από τσιγάρο, χτυπήματα κι ακόμη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών, συχνά θανατηφόρων.
Claire Brisset - Le Monde Diplomatique
Ε Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Σ
Α. Στα πλαίσια μιας συζήτησης στην τάξη σας με θέμα την εκμετάλλευση των παιδιών να αποδώσετε τα βασικά σημεία του παραπάνω άρθρου χωρίς προσωπικά σχόλια. (120 λέξεις περίπου)
Μονάδες 25
Β.1 Να γράψετε μία παράγραφο στην οποία θα συσχετίζετε το βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο μιας κοινωνίας με τη θέση και την ποιότητα ζωής των παιδιών μέσα σε αυτήν. (120 λέξεις περίπου)
Μονάδες 11
Β.2 Να γράψετε ένα συνώνυμο κι ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: επιδείνωση, διάβρωση, λαθραία, συγκαλύπτεται.
Μονάδες 8
B.3 Στις παρακάτω φράσεις να εντοπίσετε τη σημασία με την οποία χρησιμοποιούνται οι παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις (δηλωτική, συνυποδηλωτική) και να σχηματίσετε μια πρόταση για την καθεμία με την αντίθετη σημασία:
φαινόμενο βαθιά ριζωμένο
κάλυμμα της μαθητείας
εξασθένιση νομικής προστασίας
περιθωριακή δραστηριότητα
Μονάδες 4
B.4 α. Να αναγνωρίσετε το είδος των τεκμηρίων στην τελευταία παράγραφο του κειμένου.
Μονάδες 6
β. Γιατί η συγγραφέας προβαίνει στην επιλογή αυτού του τρόπου πειθούς;
Μονάδες 6
Γ. Με αφορμή τον επικείμενο εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Παιδιού δημοσιεύματα εφημερίδων γνωστοποιούν στοιχεία που αποδεικνύουν την όξυνση των φαινομένων εκμετάλλευσης παιδιών σε ολόκληρο τον κόσμο. Ευαισθητοποιημένοι από το γεγονός αποφασίζετε να συντάξετε ένα άρθρο για την σχολική σας εφημερίδα στο οποίο καταθέτετε τις απόψεις σας αναφορικά με την αναβάθμιση της θέσης των παιδιών στις σύγχρονες κοινωνίες. (500 - 600 λέξεις)
Μονάδες 40
Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ
Α. Πριν από λίγες μέρες δημοσιεύτηκε στον Τύπο ένα άρθρο με θέμα την παιδική εκμετάλλευση. Αρχικά, η αρθρογράφος παρέθετε στοιχεία που επεσήμαναν ότι ο αριθμός των παιδιών που υφίστανται εκμετάλλευση παρουσιάζει τα τελευταία είκοσι χρόνια σημαντική αύξηση και επέρριπτε ευθύνες για την επιδείνωση της κατάστασης στην έλλειψη ενός δικαστικού και πολιτισμικού συστήματος ικανού να προστατεύσει τα παιδιά. Έπειτα, συνέχιζε με τη διαπίστωση ότι, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών αυτών ζει σε Τριτοκοσμικές χώρες, το φαινόμενο επανεμφανίζεται και στις Βιομηχανικές χώρες. Στην πορεία του άρθρου καταγράφονταν οι μορφές εκμετάλλευσης των παιδιών τόσο στις Ευρωπαϊκές χώρες, η οποία συχνά συγκαλύπτεται κάτω από το κάλυμμα της μαθητείας σε κάποια τέχνη, όσο και στις χώρες του Τρίτου κόσμου, όπου τα παιδιά αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της παραγωγής με αντίκτυπο στη σωματική και ψυχική τους υγεία.
Β. 1 Η θέση του παιδιού μέσα σε μια κοινωνία διαφοροποιείται ανάλογα με το βιοτικό επίπεδο και την πολιτισμική ανάπτυξη της γεγονός που επηρεάζει και τη διαβίωσή του μέσα σ’ αυτήν. Έτσι, στις πλούσιες χώρες τα παιδιά καταλαμβάνουν ξεχωριστή θέση μέσα στον κοινωνικό χώρο, αναγνωρίζεται η αυτονομία τους ως ανθρώπινες μονάδες, τους παρέχονται όλα εκείνα τα εφόδια (οικονομικά, ψυχολογικά, πνευματικά) προκειμένου να κοινωνικοποιηθούν ομαλά και να ωριμάσουν πνευματικά. Αντίθετα, στις φτωχές χώρες καταπατούνται τα δικαιώματα τους, εφόσον αντιμετωπίζονται ως μικρογραφία των μεγάλων. Συνήθως γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης από τους μεγαλύτερους, κακοποιούνται, ενώ παράλληλα στερούνται βασικά είδη διατροφής, το δικαίωμα στη μόρφωση και τέλος ωθούνται σε φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας (παιδική εγκληματικότητα, πορνεία, αλκοολισμός κ.ά.). Αναμφισβήτητα λοιπόν, εντοπίζονται ουσιαστικές διαφορές στη ζωή των παιδιών που ζουν σε αναπτυγμένες χώρες και σε εκείνων που προσπαθούν να επιβιώσουν στις υποανάπτυκτες.
Β2 Συνώνυμα: Αντώνυμα:
επιδείνωση: χειροτέρευση βελτίωση
διάβρωση: αλλοίωση ακεραιότητα
λαθραία: κρυφά φανερά
συγκαλύπτεται: αποκρύπτεται αποκαλύπτεται
Β3 Συνυποδηλωτική – Το φυτό αυτό είναι ριζωμένο ανάμεσα σε πέτρες.
Συνυποδηλωτική – Το συγκεκριμένο ύφασμα χρησιμοποιείται ως κάλυμμα επίπλων.
Συνυποδηλωτική – Η εξασθένιση του οργανισμού του προήλθε από τη συνεχή σωματική κόπωση.
Συνυποδηλωτική – Το βιβλίο του ήταν γεμάτο περιθωριακές σημειώσεις.
Β.4 α. Τα τεκμήρια που παραθέτει η αρθρογράφος στην τελευταία παράγραφο του κειμένου ανήκουν στο είδος των παραδειγμάτων («Παιδιά αναβάτες … Φιλιππίνες)», τα οποία έχουν αντληθεί από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα ανά τον κόσμο και αφορούν στην παιδική εργασία.
β. Η συγγραφέας επιλέγει την επίκληση στη λογική με μέσο τα τεκμήρια, με σκοπό να αποδείξει ότι η στυγνή παιδική εκμετάλλευση έχει έρεισμα στη σύγχρονη πραγματικότητα και αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας. Από την άλλη η αμεσότητα και η απεικονιστική δύναμη του παραδείγματος στοχεύει στο να ευαισθητοποιήσει το αναγνωστικό κοινό και να το προβληματίσει
Γ. «Προστατέψτε το μέλλον των παιδιών…τώρα!»
Στοιχεία που αποκαλύπτονται με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Παιδιού οδηγούν στη θλιβερή διαπίστωση ότι ο σύγχρονος κόσμος κατακλύζεται από φαινόμενα παιδικής εργασίας, επαιτείας αλλά και πορνείας ανηλίκων. Τα φαινόμενα αυτά αποδεικνύουν περίτρανα πως μια από τις χειρότερες μορφές κοινωνικής παθογένειας, αυτή της παιδικής εκμετάλλευσης, εξακολουθεί να υφίσταται όχι μόνο στις υποανάπτυκτες αλλά και στις αναπτυγμένες χώρες. Η αδικία λοιπόν που διαπράττεται σε βάρος μερίδας των νεότερων μελών της κοινωνίας καθιστά επιτακτική ανάγκη τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης αλλά και την αναβάθμιση της θέσης του παιδιού. Για την επίτευξη αυτού του στόχου καθοριστικό ρόλο καλούνται να διαδραματίσουν κυρίως οι φορείς που έχουν αναλάβει το έργο της διαπαιδαγώγησής του. Ειδικότερα:
► Η οικογένεια οφείλει να καλύπτει τις βιοτικές ανάγκες των νεότερων μελών της, παράλληλα όμως και να τους παρέχει τα πνευματικά και ψυχολογικά εφόδια εκείνα που συντελούν στη διαμόρφωση υγιών και συγκροτημένων προσωπικοτήτων. Καθώς η ανατροφή των παιδιών εξαρτάται άμεσα από τους γονείς, η σύγχρονη οικογένεια θα πρέπει να φροντίζει ώστε το παιδί να έχει χρόνο και επικοινωνία με τους γονείς του, παιχνίδι και διασκέδαση, επαφή με τους συνομηλίκους του και επαφή με την οικογενειακή παράδοση. Και όλα αυτά μέσα σε ένα πνεύμα αγάπης, ομόνοιας και ομοθυμίας.
► Το σχολείο καλείται να ολοκληρώσει το έργο της οικογένειας, συμβάλλοντας στην ομαλή κοινωνικοποίηση του ατόμου, στην πνευματική ωρίμανσή του κυρίως όμως στηρίζοντας ψυχολογικά, με την επιστράτευση ψυχολόγων ή κοινωνικών λειτουργών, τα παιδιά εκείνα που προέρχονται από ένα διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον.
► Το κράτος έχει τη δυνατότητα να προβεί στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων που θα συντελέσουν αποφασιστικά στην αναβάθμιση της θέσης του παιδιού στις σύγχρονες κοινωνίες. Τα μέτρα αυτά αφορούν την οικονομική στήριξη των αδύνατων κοινωνικών στρωμάτων (παροχή επιδομάτων, επαρκή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δημιουργία θέσεων εργασίας), την καλύτερη οργάνωση και αποτελεσματικότερη λειτουργία των ιδρυμάτων εκείνων που αναλαμβάνουν τη διαπαιδαγώγηση παιδιών που η οικογένειά τους αδυνατεί να αναθρέψει και τέλος την επιβολή αυστηρών ποινικών κυρώσεων σε άτομα που προβαίνουν σε πράξεις εκμετάλλευσης και κακοποίησης ανηλίκων.
► Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αλλά και οι εκπρόσωποι της πνευματικής ηγεσίας έχουν την υποχρέωση να αφυπνίζουν την κοινή γνώμη, αποκαλύπτοντας και στιγματίζοντας τα φαινόμενα παιδικής εκμετάλλευσης. Επιπλέον επιβάλλεται να καλλιεργούν την αντίληψη ότι τα δικαιώματα των παιδιών, που αποτελούν το πλέον ανυπεράσπιστο κομμάτι της κοινωνίας, πρέπει να γίνονται σεβαστά και να προασπίζονται.
► Δράση τέλος θα πρέπει να αναλάβουν και διεθνείς οργανισμοί οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τους με την παροχή έμπρακτης βοήθειας (αποστολή οικονομικής βοήθειας σε τριτοκοσμικές κοινωνίες) καθώς και στην εξάλειψη φαινομένων παιδικής εκμετάλλευσης σε παγκόσμιο επίπεδο με την επίκληση και εφαρμογή του διεθνούς δικαίου.
Η θέση που μια κοινωνία επιφυλάσσει για τα νεότερα μέλη της αποτελεί κριτήριο της πολιτισμικής της ανάπτυξης. Μια κοινωνία λοιπόν που επιθυμεί να χαρακτηρίζεται αναπτυγμένη οφείλει να προασπίζει τα δικαιώματα των παιδιών, τα οποία αποτελούν το πλέον ευαίσθητο αλλά και ταυτόχρονα ελπιδοφόρο κομμάτι της, και να στιγματίζει κάθε προσπάθεια εκμετάλλευσής τους.
πηγή: φροντιστήριο ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου