Έκθεση: Επαγγελματικός προσανατολισμός (πληροφοριακό υλικό)

Με τον όρο αυτό εννοούμε το σύνολο εκείνων των διαδικασιών μέσω των οποίων παρέχεται στα άτομα συστηματική και στηριγμένη σε επι­στημονικές βάσεις βοήθεια, από νεαρή ηλικία, ώστε αφενός μεν να γνω­ρίσουν καλά τον εαυτό τους, αφετέρου δε να ενημερωθούν για το πλήθος των επαγγελμάτων γύρω τους, προκειμένου να προβούν σε μια υπεύθυνη και ώριμη επιλογή που ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία τους.

Αξία επαγγελματικού προσανατολισμού.

α. πληροφορηση για το επαγγελματικο γιγνεσθαι και συμβολη στην οικονομικη αναπτυξη

Το αίτημα για Επαγγελματικό Προσανατολισμό σήμερα είναι επιτακτικό, γιατί με την είσοδο της μηχανής στην παραγωγή, την έκρηξη των γνώσεων και την ανάπτυξη της ειδίκευσης και της εξειδίκευσης ήρθε στο φως πληθώρα επαγγελμάτων. Φάνηκε επίσης αναγκαία μια επαγγελματική καθοδήγηση, εφόσον συνεχώς οξυνόταν και εξακολουθεί να ισχύει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της ανεργίας, οπότε ο νέος πρέπει να στραφεί σε νέους κλάδους, όπου δεν θα υπάρχει πρόβλημα αποκατάστασης γι’ αυτόν.

Με την οργανωμένη εικόνα των πραγμάτων και των εξελίξεων που μπορεί να προσφέρει στο άτομο ένας ορθός επαγγελματικός προσανατολισμός, ο νέος ξεφεύγει από mην αδράνεια και τον εφησυχασμό και κατανοώντας την πραγ­ματική λειτουργία των επαγγελμάτων, θέτει στόχους και αγωνίζεται για την πραγμάτωσή τους, αποφασίζει ώριμα για το μέλλον του και την επαγγελμα­τική του σταδιοδρομία.

Το άτομο στηρίζεται στην αυτενέργεια, συνειδητοποιεί το μεγάλο ανταγωνι­σμό που εμφανίζεται σήμερα στην οικονομική ζωή και αντιλαμβάνεται πως οποιονδήποτε κλάδο και αν επιλέξει, χρειάζεται να επιδιώξει την ειδίκευση αλλά και τη διαρκή επιμόρφωση στο αντικείμενό του, γιατί τα τελευταία αποτελούν ανάγκες των καιρών και μόνο μ’ αυτές τις προϋποθέσεις θα είναι σε θέση να υιοθετεί νέες μεθόδους, καινούργια τεχνογνωσία. για να επέλθει η αύξηση της παραγωγικότητας και η βελτίωση της ποιότητας.

Όλα αυτά συμβάλλουν σημαντικά, ώστε ο μελλοντικός εργαζόμενος να κα­λύψει επιτυχώς τις βιοποριστικές αλλά και τις δευτερεύουσες ανάγκες του, να οδηγηθεί σε επαγγελματική ευδοκίμηση ο ίδιος, αλλά να συνεισφέρει και στην όλη οικονομική ανάπτυξη και άνοδο του βιοτικού επιπέδου της κοινω­νίας.

Επιπρόσθετα, με τη βοήθεια του επαγγελματικού προσανατολισμού, οι νέοι ενημερώνονται για τις συγκεκριμένες συνθήκες ενός επαγγέλματος ως αυ­τόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες, εφόσον μέσω επισκέψεων που προγραμμα­τίζονται σε συγκεκριμένους χώρους μαθαίνουν για τις ειδικές απαιτήσεις, τα ωράρια, τις αμοιβές, το περιβάλλον εργασίας. Αν τα παραπάνω συνδυα­στούν και με τη γενικότερη ενημέρωση που μπορεί ν’ αποκτήσει ο νέος μέ­σω του επαγγελματικού προσανατολισμού, σχετικά με τα επαγγέλματα που γνωρίζουν για παράδειγμα κορεσμό ή πρόκειται να γνωρίσουν στο άμεσο μέλλον, σχετικά με τις απαιτήσεις - ανάγκες που παρουσιάζονται στην αγορά εργασίας λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης κ.λπ., οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ένας οργανωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός αποτελεί παράγοντα οικονομικής εξέλιξης της χώρας.

β. διαμορφωση καλυτερησ προσωπικοτητας του νεου – μελλοντικου εργαζομενου

Η έννοια του επαγγελματικού προσανατολισμού δεν περιορίζεται μονάχα στην ορθή επιλογή επαγγέλματος, αλλά εκφράζει και κάποια βαθύτερη γνώση. Αυτό, γιατί μέσα από τη διαδικασία αυτή ο νέος προβληματίζεται, εμβαθαίνει, αναλύει και αντιλαμβάνεται καλύτερα τα διάφορα επαγγέλματα, αναπτύσσει την πρωτοβουλία, ερευνά, πληροφορείται, είναι δυνατόν και επιδιώκει ν’ απο­κτήσει ολοκληρωμένη ενημέρωση γύρω από τα επαγγέλματα. Μ’ αυτό τον τρόπο προσεγγίζει το ιδανικό της γνώσης, διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες και βρίσκεται σε συνεχή επαγρύπνηση ελευθερώνοντας τον εαυτό του από την άγνοια. Το γεγονός αυτό είναι σημαντικότατο για τη διαμόρφωση συγκροτημένης προσωπικότητας, αφού οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα χα­ρακτηρίζονται από πνευματική ρηχότητα ή μονομέρεια λόγω της υπερειδίκευ­σης, που τους απογυμνώνουν ηθικοπνευματικά και τους παθητικοποιούν. Τέ­τοιοι άνθρωποι, δίχως πνευματικά ερείσματα, γίνονται εύκολα θύματα προπα­γάνδας και παραπληροφόρησης επιτηδείων, χειραγωγούνται, μετατρέπονται σε μάζα, σε άβουλα όντα που αποπροσανατολίζονται. Ο επαγγελματικός προ­σανατολισμός προλαμβάνει τέτοιες δυσάρεστες καταστάσεις, γιατί αναζητά την αλή8εια και προσφέρει τη δυνατότητα στο νέο να έχει άποψη για την κατο­πινή επαγγελματική του ενασχόληση.

Δεν καλλιεργεί μάλιστα μόνο το πνεύμα ο επαγγελματικός προσανατολι­σμός, αλλά συμβάλλει καίρια και στην κατάκτηση της αυτογνωσίας. Αναλυ­τικότερα, δίνει στο νέο ερεθίσματα για εσωτερική αναζήτηση, ενδοσκόπηση και άσκηση αυτοκριτικής. Ως αποτέλεσμα, γνωρίζει τον εαυτό του, τις ανά­γκες και τις ιδιαιτερότητές του, απαλλάσσεται από ταμπού και προκαταλήψεις για ορισμένα επαγγέλματα, αποκτά ηθική ωριμότητα και ελευθερία, δηλαδή όλα τα απαιτούμενα προσόντα, όχι μόνο για υπεύθυνη επαγγελμα­τική επιλογή αλλά και για διαμόρφωση υγιούς προσωπικότητας. Αυτό για τον κάθε νέο σημαίνει εσωτερική ισορροπία και ψυχική πληρότητα, αφού γνωρίζει τι θέλει και τι ζητά. Κατά συνέπεια, λυτρώνεται από το άγχος, τα συμπλέγματα και τις αδυναμίες, δεν απογοητεύεται και απομακρύνεται από τα ψυχικά αδιέξοδα.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στις σύγχρονες απαιτητικές και σύνθετες κοινωνίες μας, με τους γρήγορους ρυθμούς και τους αντιφατικούς και πολλαπλούς ρόλους των ανθρώπων, ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι κάτι πε­ρισσότερο από αναγκαίος. Χάρη σ’ αυτόν το άτομο μυείται στη συλλογικό­τητα και τις ομαδικές εργασίες, μαθαίνει δηλαδή να εργάζεται με αλληλεγ­γύη, αρετή που θα του χρειαστεί αργότερα και κατά την άσκηση του επαγ­γέλματός του, ενώ εθίζεται και στο πνεύμα του διαλόγου, που αναπτύσσει τόσο με τους άλλους νέους, όσο και με τους ειδικούς. Γίνεται λοιπόν άν­θρωπος εξωστρεφής, ουσιαστικά κοινωνικός, καλλιεργεί τις ψυχικές αρετές, το θάρρος, την αυτοπεποίθηση, αποκτά σιγουριά, νιώθει ικανοποίηση από τον εαυτό του και την πολιτεία, δεν αγωνιά, δεν αισθάνεται δηλαδή ανα­σφάλεια, προκειμένου ν’ αντεπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις των σύγχρονων κοινωνιών. Η όλη αυτή ενδυνάμωση του ψυχικού του κόσμου, ισχυροποιεί το χαρακτήρα του και τον κάνει άνθρωπο υπεύθυνο.

Τέλος, επειδή ο επαγγελματικός προσανατολισμός τοποθετεί την εργασία στο ύψος που της αξίζει, την ανάγει δηλαδή σε ιδιαίτερη κοινωνική αξία, είναι κατάλληλος για να μεταλαμπαδεύσει υγιή πρότυπα, υψηλές αρχές και ηθικές αρετές στους μελλοντικούς επαγγελματίες. Δημιουργεί, λοιπόν, όταν λειτουρ­γεί σωστά, ευσυνείδητους εργαζομένους, ειλικρινείς, έντιμους και συνεπείς στο καθήκον τους.

γ. προβολη της κοινωνικησ αξιασ της εργασιασ

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός έχει βαθύτερη κοινωνική σημασία, για­τί με τη βοήθειά του τα άτομα αντιμετωπίζουν την εργασία ως μέσο κοινωνι­κής προσφοράς, ως δρόμο μέσω του οποίου το άτομο δίνει στην ομάδα και όχι μόνο ως τρόπο επίτευξης ατομικών στόκων και επιδιώξεων. Οι νέοι που δέχο­νται έναν υπεύθυνο επαγγελματικό προσανατολισμό, προβαίνουν σε μια ορθή επιλογή επαγγέλματος προτάσσοντας το κοινό καλό σε σχέση με το στενά εν­νοούμενο προσωπικό συμφέρον, δεν είναι ατομικιστές και γενικά με τη συμπε­ριφορά τους στηλιτεύουν το στείρο ανταγωνισμό και τις συγκρούσεις, με λίγα λόγια, το ωφελιμιστικό πνεύμα που σήμερα είναι κυρίαρχο. Κατά συνέπεια, όχι μόνο μεταξύ των εργαζομένων αλλά και όλων των πολιτών, καλλιεργούνται οι κοινωνικές αρετές της συνεργασίας και της άμιλλας. Τέτοιοι ώριμοι πολίτες αγωνίζονται για την εδραίωση των κοινωνικών ελευθεριών, σέβονται τους νό­μους και κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους και γενικότερα, συντελώ­ντας έμπρακτα στην εδραίωση της κοινωνικής συνοχής και ευρυθμίας. Μέσω του υπεύθυνου επαγγελματικού προσανατολισμού έχουν κατανοήσει ότι η αξιοκρατία στο επάγγελμα είναι απαραίτητη για την οικονομική ανάπτυξη και έχουν συνειδητοποιήσει ότι με παρασιτικά επαγγέλματα και φαινόμενα παραοικονομίας η οικονομία δεν ανα­βαθμίζεται, ούτε ο πολίτης προκόβει. Κι αν αυτό συμβαίνει βραχυπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα θα δεχθεί κι εκείνος τις επιπτώσεις μιας τέτοιας ανεύθυνης στάσης του συνόλου ή ορισμένων πολιτών. Διαμορφώνει επομένως μέσω του επαγγελματικού προσανατολισμού και των αρχών με τις οποίες τον εφοδιάζει, την αντίληψη ότι η διαφάνεια και το ήθος κατά την άσκηση της εργασίας είναι στυλοβάτες της κοινωνικής σταθερότητας και της ποιότητας ζωής. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα σε μια εποχή σαν τη σημερινή, όπου από τη μια με­ριά στο όνομα των σκοπιμοτήτων και τον χρήματος παρατηρείται ανομική συ­μπεριφορά και από την άλλη, κυριαρχούν αδικίες, ανισότητες αλλά και εγκλη­ματικότητα με τη μορφή απατών, κλοπών κ.λπ.

Μέσω του σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού δημιουργούνται επι­στήμονες που έχουν συναίσθηση του λειτουργήματος που επιτελούν, χρησι­μοποιούν με μέτρο και ανθρωπιστική συνείδηση τα διάφορα επιτεύγματα, κάνουν επιστήμη για τον άνθρωπο, την ειρήνη, τον πολιτισμό, χωρίς να περιχαρακώνονται στο συμφέρον και την υπερεντατικοποίηση της εργασίας για το κέρδος και μόνον. Επίσης, μέσα από έναν ολοκληρωμένο επαγγελματικό προσανατολισμό δημιουργούνται και συνεπείς καλλιτέχνες που υπηρετούν το ωραίο και στοχεύουν στον εξευγενισμό του ανθρώπου, αξιοποιούν το τα­λέντο τους χωρίς να στρατεύουν την τέχνη τους στην υπηρεσία κομματικών ή οικονομικών σκοπιμοτήτων. Αλλά και δημόσιοι υπάλληλοι διαμορφώνο­νται υπεύθυνα μέσω ενός υγιούς επαγγελματικού προσανατολισμού, εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα, οι οποίοι σέβονται το κράτος και τον πολίτη, δεν ενισχύουν με τη στάση τους τη γραφειοκρατία, ούτε προβαίνουν σε διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Κι όλα τα προαναφερθέντα συντείνουν στο ότι ο επαγγελματικός προσανα­τολισμός τονίζει στο νέο την κοινωνική αξία της εργασίας, με τις αρχές και τις κατευθύνσεις που προσφέρει.