Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου μαθήματα 25 και 31 (θέματα και απαντήσεις)

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

[25] «Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!» Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo Carthago deleta est.

[31] «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quando miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.

Μονάδες 40

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. α. Να γράψετε τους παρακάτω τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις

urbis: γενική πληθυντικού.

discrimine: αιτιατική πληθυντικού.

singularis proelii: ονομαστική πληθυντικού.

hoste: γενική πληθυντικού.

virtute: ονομαστική ενικού.

Μονάδες 6

1.   β. vobis, neminem, ipsi: Να γράψετε τη γενική ενικού και την αφαιρετική πληθυντικού στο ίδιο γένος ή πρόσωπο.

Μονάδες 6

1.   γ.  extremo, fortior: Να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών.

Μονάδες 4

2.   α.  nolite: Να κλίνετε το ρήμα στον οριστική ενεστώτα και υποτακτική παρατατικού.

Μονάδες 6

2.  β. Να γράψετε τους παρακάτω τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις

confidere: το β' ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα.

petiverunt: το απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής.

sumptum est: το απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής.

consulturum esse: το γ' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της ίδιας φωνής.

congrediamur: τον ίδιο τύπο του παρατατικού.

cernatur: τον ίδιο τύπο στον υπερσυντέλικο (να λάβετε υπόψη το γένος του υποκειμένου).

fugati erant: τον ίδιο τύπο της ενεργητικής φωνής στην οριστική.

multavit: τη γενική γερουνδίου.

Μονάδες 8

3. α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις: opibus, rem publicum, patriae, bellum, eventu, armis, Romano.

Μονάδες 7

3. β. nolite confidere: Να δηλώσετε την απαγόρευση με τον άλλο τρόπο.

Μονάδες 4

3.  γ.  nisi vos ipsi patriae consulueritis: Να βρείτε την απόδοση του υποθετικού λόγου και να τον αναγνωρίσετε.

Μονάδες 4

4.  α. ut singularis proelii eventu cernatur: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά και χρήση).

Μονάδες 4

4.  β. hostes fuga salutem petiverunt: Να μετατρέψετε την πρόταση στην αντίθετη σύνταξη.

Μονάδες 3

4.  γ. «congrediamur ...», «opibus urbis nolite confidere»: Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με τη μορφή δευτερεύουσας πρότασης, με εξαρτήσεις αντίστοιχα: Filius a duce lacessitus est... και Cato Romanis admonuit...

Μονάδες 8

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. α. urbium, discrimina, singularia proelia, hostium, virtus

1. β. ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ: tui, nullius, ipsius

ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ: vobis, nullis, ipsis

1.    γ.   extero, exteriore, exterissimo fortis, fortior, fortissimus

2.    α.  ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ: nolo, non vis, non vult, nolumus, non vultis, nolunt

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ: nollem, nolles, nollet, nollemus, nolletis, nollent

2.    β.  confide petituros esse sumptum iri consulerent congrederemur conspectum esset fugerant multandi

3.    α.  rem publicam: υποκείμενο του απαρεμφάτου fuisse

patriae: δοτική προσωπική χαριστική στο consulueritis

bellum: υποκείμενο στο deleta est

eventu: αφαιρετική της κρίσης ή της εκτίμησης στο cernatur

armis: αφαιρετική του χωρισμού ή της απομάκρυνσης στο spoliavit

Romano: αντικείμενο στο antecellat

3. β. ne confisi eritis (ne + υποτακτική παρακειμένου)

3.  γ.  ΥΠΟΘΕΣΗ: nisi vos ipsi ... consulueritis ΑΠΟΔΟΣΗ: neminem consulturum esse. Ο υποθετικός λόγος είναι εξαρτημένος, γι' αυτό και πρέπει να τραπεί σε ανεξάρτητο για να αναγνωριστεί. Τρέπουμε στην υπόθεση την υποτακτική παρακειμένου (consulueritis) σε οριστική συντελ. μέλλοντα και στην απόδοση το ειδικό απαρέμφατο χρόνου μέλλοντα σε οριστική μέλλοντα σε συμφωνία με το υποκείμενό του, το οποίο θα μετατραπεί σε ονομαστική. ΥΠΟΘΕΣΗ: nisi vos ipsi . consulueritis ΑΠΟΔΟΣΗ: nemo consulet

Ο υποθετικός λόγος δηλώνει την ανοικτή υπόθεση στο μέλλον (1ο είδος).

4.  α. Δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση. Εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο ut γιατί το περιεχόμενο της πρότασης είναι καταφατικό. Εκφέρεται με υποτακτική όπως όλες οι τελικές προτάσεις, γιατί ο σκοπός θεωρείται υποκειμενική κατάσταση, χρόνου ενεστώτα (cernatur). Εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (congrediamur) και σύμφωνα με την ιδιόμορφη ακολουθία δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν, γιατί ο σκοπός είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποιησής του (συγχρονισμός κύριας με δευτερεύουσα πρόταση). Χρησιμεύει ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ρήμα εξάρτησης cernatur.

4. β. salus ab hostibus fuga petita est.

4. γ. Filius a duce lacessitus est ut congrederentur.

  Cato Romanis admonuit ne opibus urbis confiderent.