ΟΜΑΔΑ Α'
Α.1.1. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της Στήλης Α' με τα σωστά στοιχεία της Στήλης Β'
ΣΤΗΛΗ Α | ΣΤΗΛΗ Β |
1. Κήρυξη Α' Παγκοσμίου Πολέμου | α. 1928 |
2. Λειτουργία της Τράπεζας της Ελλάδας | β. 1936 |
3. Αποφασιστικό βήμα για την ολοκλήρωση της Αγροτικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα | γ. 1922 |
4. Κατάλυση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος από τον Ιω. Μεταξά και επιβολή δικτατορίας | δ. 1917 |
5. Εκλογική ήττα της φιλοσυμμαχικής κυβέρνησης του Ελ. Βενιζέλου | ε. 1920 |
6. Διχοτόμηση του χαρτονομίσματος | στ. 1914 |
Α.1.2. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. «Κλήριγκ»,
β. «Αντιπολιτευτικοί όμιλοι»,
γ. «Οργανισμός»
Α.2.1. Ποια πλεονεκτήματα απέκτησε η εθνική οικονομία κατά την περίοδο 1919-1939;
Α.2.2. Ποια ήταν η δομή και η λειτουργία του κόμματος των Φιλελευθέρων;
Β.1. Αντλώντας στοιχεία από τα ακόλουθα παραθέματα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στους παράγοντες που δεν ευνόησαν την ανάπτυξη εργατικού κινήματος στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα και να προσδιορίσετε το χρόνο και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες άρχισαν οι πρώτες συστηματικές προσπάθειες για τη διάδοση της σοσιαλιστικής ιδεολογίας στη χώρα.
ΚΕΙΜΕΝΟ Α'.
Η πρώτη μορφή εξαρτημένης εργασίας ήταν εκείνη που συνδέθηκε με την οινοποιία και τη βυρσοδεψία. Μόνο που οι εργαζόμενοι εκεί λειτουργούσαν μέσα σε συνθήκες όχι τόσο πραγματικά εργατικές, όσο κυρίως βιοτεχνικές: ο καθένας ολοκλήρωνε χωρίς ουσιώδη καταμερισμό έργων μόνος του το σύνολο σχεδόν των φάσεων της εργασιακής διαδικασίας. Έτσι η πρώτη μορφή εργατικής τάξεως που αναπτύχθηκε πριν από το 1888, με κέντρα τη Σύρο και την Πάτρα είχε χαρακτήρα βιοτεχνικό μάλλον, παρά «προλεταριακό». Αντίθετα, με τη δημιουργία του νέου βιομηχανικού κέντρου γύρω από τον Πειραιά και την Αθήνα, με την ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής και την υποκατάσταση των εισαγωγών, αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα πυρήνες εργατικής τάξεως με τη σύγχρονη έννοια, κυρίως γύρω από τα κλωστοϋφαντουργεία.
Ο αριθμός των εργατών της βιομηχανίας από 7.342 το 1873 αυξήθηκε σε 17.152 το 1893. [...] Την εποχή αυτή το εργατικό πρόβλημα ήλθε στην επιφάνεια σαν η «κρυμμένη» όψη της εκβιομηχανίσεως.
Ν. Βεργόπουλος, ΙΕΕ, τ. ΙΔ', σελ. 84
[..] Ο Μπεναρόγιας και οι συνεργάτες του έλπιζαν να διευρύνουν την Φεντερασιόν επί ομοσπονδιακής βάσεως, έτσι ώστε να περιλάβει στους κόλπους της σοσιαλιστές όλων των εθνικοτήτων. Ωστόσο οι διαφορές ανάμεσα στις διάφορες εθνικές ομάδες και η έντονη εχθρότητα που επικρατούσε ανάμεσα στις σοσιαλιστικές οργανώσεις εμπόδισε μια τέτοια συνεργασία. Παρ'όλα αυτά, τα πρώτα χρόνια η Φεντερασιόν ανέπτυξε αξιόλογη δραστηριότητα οργανώνοντας τους εργάτες της Μακεδονίας και συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην ανάπτυξη του ελληνικού σοσιαλιστικού και εργατικού κινήματος μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και την προσάρτηση της Μακεδονίας στην Ελλάδα.
Β. Λεονταρίτη, Το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κίνημα
Κατά Τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. σελ 50-51
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α'
Α.1.1. 1. στ, 2. α, 3. δ, 4. β, 5. ε, 6. γ
Α.1.2. α. Σχολικό βιβλίο, σελ. 54 «Από το 1932 στο εξωτερικό εμπόριο...είχε και θετικά στοιχεία».
β. Σχολικό βιβλίο, σελ. 75-76 « Περί τα τέλη της δεκαετίας του 1850 ... ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος»
γ. Σχολικό βιβλίο, σελ. 140-141 «Τον Ιούλιο του 1914 ... γεωργικό κλήρο»
Α.2.1. Σχολικό βιβλίο,σελ. 52«Η Ελλάδα του μεσοπολέμου ... μέσα στην καταστροφή»
Α.2.2. Σχολικό βιβλίο, σελ. 91-92 «Όσον αφορά τη δομή του βενιζελικού κόμματος ... και σε κάθε άλλο κόμμα»
Οι διαφορές του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα, σε σχέση με γειτονικές ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οφείλονταν στις ιστορικές ιδιομορφίες της ελληνικής ανάπτυξης. Στο τέλος του 19ου αιώνα συναντάμε στην Ελλάδα σοσιαλιστικές ομάδες και εργατικές ομαδοποιήσεις. Η πολιτική και κοινωνική τους επιρροή όμως ήταν σαφώς μικρότερη από εκείνη που άσκησαν αντίστοιχα κινήματα σε βιομηχανικές χώρες της Δύσης αλλά και σε Βαλκανικές (π.χ. Βουλγαρία).
Η απουσία μεγάλων σύγχρονων βιομηχανικών μονάδων οδήγησε σ' αυτή την καθυστέρηση από κοινού με άλλους παράγοντες. Όπως τονίζεται από το συγγραφέα Ν. Βεργόπουλο οι λίγοι εργαζόμενοι σε βιομηχανικές μονάδες (κυρίως οινοποιίας ή βυρσοδεψίας) λειτουργούσαν μέσα σε συνθήκες κυρίως βιοτεχνικές καθώς δεν υπήρχε καταμερισμός αρμοδιοτήτων για κάθε φάση της εργασιακής διαδικασίας. Έτσι η πρώτη μορφή εργατικής τάξεως που αναπτύχθηκε πριν από το 1888, με κέντρα όπως η Σύρος και η Πάτρα είχε χαρακτήρα περισσότερο βιοτεχνικό. Επιπροσθέτως στα μεγάλα δημόσια έργα της περιόδου, σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού προερχόταν από το εξωτερικό (π.χ. στη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου εργάστηκαν πολλοί Ιταλοί) ή ήταν βραχύχρονης, πρόσκαιρης απασχόλησης. Πιο σταθερό εργατικό δυναμκό δούλευε στις μεταλλευτικές επιχειρήσεις. Τέλος στον ιδεολογικό τομέα η επικράτηση της Μεγάλης Ιδέας εμπόδιζε την ανάπτυξη και διάδοση ιδεολογιών με κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο. Η εικόνα του εργατικού κινήματος άρχισε σταδιακά να μεταβάλλεται στα τέλη του 19ου αιώνα όταν ο αριθμός των εργατών σημείωσε αυξητική πορεία. Σημαντική παράμετρος για την εξέλιξη αυτή ήταν η δημιουργία βιομηχανικών ζωνών στα περίχωρα της πρωτεύουσας και άλλων πόλεων. Η τελευταία συνετέλεσε στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ενώ παράλληλα οδήγησε στον περιορισμό των εισαγωγών. Πυρήνες εργατικής τάξεως αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα σε κλωστοϋφαντουργικές μονάδες ενώ το 1896 ξέσπασαν και οι πρώτες καθαρά εργατικές εξεγέρσεις στα μεταλλεία του Λαυρίου. Χαρακτηριστικό δείγμα της ενίσχυσης των σοσιαλιστικών ομάδων αποτελεί το παράδειγμα που δίνεται στο α' απόσπασμα βασισμένο σε αριθμητικά δεδομένα. Ενώ το 1873 ο συνολικός αριθμός των εργατών της βιομηχανίας ήταν 7.342 μετά από είκοσι χρόνια ο αριθμός αυτός υπερδιπλασιάστηκε. Στην αρχή του 20ου αιώνα το εργατικό κίνημα εμφανίστηκε «σαν η κρυμμένη όψη της εκβιομηχανίσεως». Μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων, η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα, μιας πόλης με σημαντικό - για τα μέτρα της περιοχής - βιομηχανικό υπόβαθρο και με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, αποτέλεσε σημείο αναφοράς για το εργατικό κίνημα. Στην πόλη έδρευε η Φεντερασιόν, μια μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση. Πρωτεργάτες της ήταν σοσιαλιστές από την ανοιχτή σε νέες ιδέες εβραϊκή κοινότητα της πόλης. Σύμφωνα με το Γ.Β. Λεονταρίτη ο ιδρυτής της Αβραάμ Μπεναρόγιας και οι συνεργάτες του παρά τις φιλότιμες προσπάθειές τους δεν κατάφεραν η οργάνωση αυτή να συμπεριλάβει εκπροσώπους σοσιαλιστικών ομάδων όλων των εθνικοτήτων. Ωστόσο μετά την περίοδο των βαλκανικών πολέμων η Φεντερασιόν άσκησε μεγάλη επιρροή στην ιδεολογική διαμόρφωση της εργατικής τάξης. Συσπείρωσε τους εργάτες της Μακεδονίας και συνέβαλλε σημαντικά στην ανάπτυξη του ελληνικού σοσιαλιστικού και εργατικού κινήματος. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι αποτέλεσε πολύ σημαντικό δίαυλο για τη διάδοση της σοσιαλιστικής και εργατικής ιδεολογίας στη χώρα. Στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι πιέσεις που δέχτηκε η ελληνική κοινωνία, η εμπλοκή της σε διεθνείς υποθέσεις και ο αντίκτυπος της ρωσικής επανάστασης οδήγησαν το εργατικό και το σοσιαλιστικό κίνημα σε ταχύτατη ωρίμανση. Προς το τέλος του πολέμου ιδρύθηκε η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) που συμπεριέλαβε κλαδικά και τοπικά σωματεία, και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδος (ΣΕΚΕ), που λίγο αργότερα προσχώρησε στην Τρίτη Κουμμουνιστική Διεθνή και μετονομάστηκε σε Κουμμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου