Θέμα έκθεσης: Περιβάλλον (διάγραμμα έννοιας)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Πάντα ο άνθρωπος βρισκόταν σε διαρκή επικοινωνία και εξάρτηση με τη φύση, γιατί από αυτήν αντλούσε δυνάμεις για την επιβίωσή του. Μπαίνοντας όμως στον 21^ο  αιώνα το οικολογικό αποτελεί, ίσως, το κρισιμότερο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η ανθρώπινη παρέμβαση για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων προσέλαβε τεράστιες διαστάσεις κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, όταν μετά τη Βιομηχανική επανάσταση απελευθερώθηκε η δυνατότητα των ανθρώπινων κοινωνιών να παράγουν αγαθά και υπηρεσίες, σχεδόν σε απεριόριστη κλίμακα.

ΑΙΤΙΑ

• Η περιβαλλοντική κρίση είναι αποτέλεσμα της κρίσης του πολιτισμού μας και των αξιών του. Η παγκόσμια οικονομία βασίζεται στην απεριόριστη επιδίωξη του κέρδους, τη συνεχή αύξηση της παραγωγής και τη δημιουργία νέων καταναλωτικών αναγκών χωρίς μέτρο.
• Ο σύγχρονος άνθρωπος πιστεύει ότι μέσα από τη συσσώρευση υλικών αγαθών θα κατακτήσει την ευτυχία. Έτσι, με επιστημονικές μεθόδους και τη βοήθεια της τεχνολογίας εκμεταλλεύεται  αλόγιστα τους  φυσικούς πόρους, δίχως προγραμματισμό και πρόνοια  για τις συνέπειες.
• Η ραγδαία ανάπτυξη της  βιομηχανίας  οδήγησε στην κατασκευή πολλών εργοστασίων, που λειτουργούν χωρίς τις  απαιτούμενες προδιαγραφές, όπως για  παράδειγμα η  χρησιμοποίηση  ειδικών φίλτρων διάλυσης αποβλήτων.
• Η αντίληψη των κεφαλαιοκρατών πως μπορούν να θυσιάζουν τη φύση στο βωμό του υλικού κέρδους. (Ο υπέρμετρος καταναλωτισμός  που διακρίνει την κοινωνία μας).
• Η αστυφιλία. Οι άνθρωποι συσσωρεύτηκαν  από τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα πρόβλημα στέγασης καταστροφή πράσινου για δημιουργία χώρου κατοικιών.
• Η αύξηση των μέσων μεταφοράς, η οποία συνεπάγεται την αύξηση των καυσαερίων και της ηχορύπανσης, καθώς και έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα.
• Οι πυρκαγιές, που καταστρέφουν τις δασικές εκτάσεις, έχοντας  πολλές φορές ως στόχο την οικοπεδοποίηση αυτών.
• Τα χημικά λιπάσματα, που   χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση και τη μεγαλύτερη αποδοτικότητα του καλλιεργήσιμου εδάφους.
• Οι πετρελαιοκηλίδες  των πλοίων και τα οικιακά ή εργοστασιακά απόβλητα, που ρυπαίνουν τις θάλασσες και τα ποτάμια καταστρέφοντας έτσι το φυσικό τους πλούτο.
• Οι πυρηνικές δοκιμές.
• Η λειτουργία εργοστασίων που κατασκευάζουν πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα και οι αυξημένοι κίνδυνοι ατυχημάτων.
• Οι πόλεμοι που ερημώνουν το φυσικό περιβάλλον.
• Τουρισμός.
• Άναρχη δόμηση πόλεων.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
α. Για τον άνθρωπο

• κλονισμός της υγείας του από. άσθμα, καρδιοπάθειες, καρκινικές καταστάσεις ή από τις ονομαζόμενες  “σύγχρονες αρρώστιες”, όπως άγχος, υπερένταση, νευροπάθειες.
• νοθευμένες και καρκινογόνες τροφές
• μολυσμένο νερό με πολλές χημικές ουσίες.

ΗΘΙΚΟΣ – ΨΥΧΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

• αλλοτρίωση από τη μητέρα φύση
• αποξένωση από τους ανθρώπους. Το διαμέρισμα της πολυκατοικίας είναι στενάχωρο, τυπικό, άχαρο και δεν βοηθά τον άνθρωπο να ξεκουραστεί ηθικά.
• μελαγχολία, έλλειψη ηρεμίας, μοναξιά.
• αδιαφορία και αδράνεια για την καταστροφή του περιβάλλοντος.
• αποκορύφωση βίας & εγκληματικότητας στις μεγαλουπόλεις.

β. Για το περιβάλλον.

• Το φαινόμενο του θερμοκηπίου: η μόλυνση της ατμόσφαιρας δημιουργεί ένα στρώμα αερίων, το οποίο ενώ επιτρέπει τη διέλευση των ηλιακών ακτίνων, εμποδίζει την έξοδο της πλεονάζουσας θερμοκρασίας, που κανονικά θα έπρεπε να διαχέεται στο διάστημα ( με συνέπεια την αύξηση της γήινης θερμοκρασίας που συνεπάγεται το λιώσιμο των πάγων -> άνοδος της στάθμης της θάλασσας -> εξαφάνιση περιοχών και των βιότοπων που θα βρεθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας).
• Τρύπα του όζοντος: που καταστρέφεται από διάφορες χημικές ουσίες (από σπρέι, κλιματιστικά, υπερηχητικά αεροπλάνα, κλπ
• Όξινη βροχή: η βροχή παρασύρει τα διάφορα δηλητήρια που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα. Καίει τα δάση, δηλητηριάζει τα νερά, το έδαφος και τις τροφές. Εμφανίζεται κυρίως στις βιομηχανικές περιοχές.
• αισθητική υποβάθμιση του χώρου, λόγω της έλλειψης πράσινου και των αντιαισθητικών κατοικιών.
• καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας
• φθορά των αρχαίων μνημείων, τα οποία ενώ άντεξαν στη φυσιολογική φθορά του χρόνου κινδυνεύουν από το καυσαέριο.
• δημιουργία ενός απειλητικού νέφους που πλανάται πάνω από κάθε βιομηχανική μεγαλούπολη.
• εξάντληση πρώτων υλών & πλουτοπαραγωγικών πηγών > ενεργειακή κρίση.

ΛΥΣΕΙΣ

α. Ατομικός παράγοντας.

• να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος την αλληλεξάρτηση του από τη φύση και τις τραγικές συνέπειες από τη ρύπανση της.
• ανάπτυξη ατομικής ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον.

β. Κρατικός φορέας.

• άτεγκτη εφαρμογή και τήρηση της νομοθεσίας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το πολιτικό κόστος
• απομάκρυνση των εργοστασίων από τις πόλεις
• τοποθέτηση φίλτρων στις βιομηχανίες
• κίνητρα για την αποκέντρωση του πληθυσμού, όπως βελτίωση του βιοτικού, πολιτιστικού επιπέδου και νέες θέσεις εργασίας στην επαρχία.
• αναδάσωση και αυστηρές κυρώσεις στους εμπρηστές.
• δημιουργία βιότοπων & απαγόρευση του κυνηγιού για τη διατήρηση των ζωικών ειδών που σπανίζουν.
• δημιουργία χώρων πράσινου ,οι οποίοι αποτελούν πνεύμονες ζωής για τις μεγαλουπόλεις που ασφυκτιούν από το νέφος.
• δημιουργία αρμόδιων υπηρεσιών για την προστασία του πράσινου
• ένταξη ειδικού  προγράμματος στα σχολεία και τα ΜΜΕ. για την προστασία του περιβάλλοντος.
• οικοδόμηση και χωροταξική διάταξη που να σέβεται το περιβάλλον
• παιδεία, από τους φορείς κοινωνικοποίησης, για πολίτες με οικολογική συνείδηση, ευαισθησία, σεβασμό για το περιβάλλον.
• σταμάτημα πυρηνικών δοκιμών.
• επιστήμη: να προτείνει χρήση αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, βιολογικούς καθαρισμούς, εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης υλικών για να αποφεύγεται η απομύζηση των πρώτων υλών, αξιοποίηση ήπιων ενεργειακών πόρων (ήλιος, άνεμοι, κύματα).
• οικολογικές οργανώσεις
  • πίεση πολιτικών ηγεσιών
  • ευαισθητοποίηση κοινής γνώμης
  • καταγγελία ανορθόδοξων πράξεων
  • πορείες διαμαρτυρίας