Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2011

Γ' Λυκείου προτεινόμενο θέμα λατινικών (43 και 47)


Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:
[43] Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur.
[47] Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?».
Μονάδες 40

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.     α. hanc terram, minaci animo, illa moenia, penates mei: Να γράψετε τη δοτική των παραπάνω συνεκφορών στον αριθμό που βρίσκονται.
β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
quae: δοτική ενικού.
conspectu: δοτική πληθυντικού.
tibi: γενική ενικού.
mater: αφαιρετική ενικού.
vestem: γενική πληθυντικού.
annos: κλητική ενικού.
pater: γενική πληθυντικού.
istae: γενική ενικού.
2.       α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
potuisti: β' ενικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή.
cecidit: β' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή.
oppugnaretur: απαρέμφατο ενεστώτα παθητικής φωνής.
vidisse: β' πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή.
induxit: γενική γερουνδίου.
malo: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή.
faciant: α' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην αντίθετη φωνή.
β. genuit: Να αντικαταστήσετε χρονικά το ρήμα.
Μονάδες 5
γ. induxit: Να γράψετε το απαρέμφατο μέλλοντα ενεργητικής φωνής και το απαρέμφατο παρακειμένου μέσης φωνής (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο).
Μονάδες 2
3.         α. Να συμπληρώσετε τα κενά ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος κάθε λέξης:
te: είναι.... στο.............
tibi (το 1ο): είναι... στο.............
fines: είναι.... στο.............
intra moenia: είναι... που δηλώνει.............
tempus: είναι.... στο.............
cana (το 2ο): είναι.... στο.............
istae: είναι.... στο.............
Μονάδες 10
β. Mea filia, non dubito quin tu calva esse nolis: Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με φράση εξάρτησης το Pater dixit.
Μονάδες 6
γ. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική: Augustus super vestem earum deprehendit canos.
Μονάδες 6
4.        α. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι ώστε να δηλώνει το πιθανό ή δυνατό: Ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur.
Μονάδες 4
β. Να μετατρέψετε την πλάγια ερώτηση σε ευθεία ερώτηση: utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva.  
Μονάδες 2
γ. populari: Να γράψετε το (εννοούμενο) υποκείμενο του απαρεμφάτου και να βρείτε αν υπάρχει ταυτοπροσωπία ή ετεροπροσωπία.
Μονάδες 2
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. [43] Πώς μπόρεσες να λεηλατήσεις αυτή τη χώρα που σε γέννησε και (σε) ανάθρεψε; Δε σου πέρασε η οργή την ώρα που εισέβαλλες στα σύνορα της πατρίδας; Παρόλο που είχες φτάσει με εχθρική και απειλητική διάθεση γιατί, όταν είδες τη Ρώμη, δε σου πέρασε από το μυαλό: «μέσα σε 'κείνα τα τείχη βρίσκονται το σπίτι μου και οι θεοί μου, η μάνα, η γυναίκα μου και τα παιδιά μου»; Εγώ λοιπόν αν δε (σε) είχα γεννήσει, η Ρώμη δεν θα ήταν πολιορκημένη.
[47] Αν και ανακάλυψε άσπρες τρίχες πάνω στα φορέματά τους, όμως ο Αύγουστος προσποιήθηκε ότι δεν τις είδε και παρέτεινε το λόγο με άλλα λόγια, ώσπου έφερε τη συζήτηση στην ηλικία της. Τότε ρώτησε την κόρη του ποιο από τα δύο θα προτιμούσε, να είναι μετά από μερικά χρόνια ασπρομάλλα ή φαλακρή. Οταν εκείνη απάντησε «εγώ, πατέρα, προτιμώ να είμαι ασπρομάλλα», ο πατέρας της την αντέκρουσε με ένα ψεύτικο επιχείρημα: «Δεν αμφιβάλλω πως δεν θέλεις να είσαι φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλακρή;».
1. α.   huic terrae, minaci animo, illis moeniis, penatibus meis
1.  β.   cui, conspectibus, tui, matre, vestium, anne, patrum, istius.
2.    α.   possis, cecideritis, oppugnari, videtote, inducendi, mavult, fimus
2. β.    gignit, gignebat, gignet, [genuit], genuerat, genuerit
2.    γ.   inducturum esse, inductum esse
3.    α.   te: είναι αντικείμενο στο genuit (και στο aluit)
tibi (το 1ο): είναι αντικείμενο στο cecidit (και υποκείμενο στο ingredienti)
fines: είναι αντικείμενο στο ingredient
intra moenia: είναι εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει τόπο (στάση)
mei: είναι επιθετικός προσδιορισμός στο penates
eos: είναι αντικείμενο στο vidisse
tempus: είναι αντικείμενο στο extraxit
cana (το 2ο): είναι κατηγορούμενο στο ego
illi: είναι αντικείμενο (έμμεσο) στο obiecit
istae: είναι υποκείμενο στο faciant
3. β.   Pater dixit filiae suae non (se) dubitare quin illa calva esse nollet.
3.    γ.   Ab Augusto super vestem earum cani deprehensi sunt.
4.    α.   Ego nisi pariam, Roma non oppugnetur.
4. β.   Utrum post aliquot annos cana esse mavis an calva?
4. γ.   Υποκείμενο απαρεμφάτου: tu. Υπάρχει ταυτοπροσωπία, γιατί είναι και υποκείμενο του ρήματος potuisti από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.