Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου: μαθήματα 38, 40 και 43

Θέμα 1ο
Να μεταφράσετε τα αποσπάσματα:
38. In sacello quodam nocte cum  sororis filia persedebat expectabatque dum  aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: "ego libenter tibi mea sede cedo".
40. «Licet  mihi ostendas agmina  militum,  quibus  curiam  circumsedisti;  licet  mortem miniteris,  numquam tamen  ego  hostem  iudicado   Marium.  Etsi  senex  et  corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse.
43. Ergo  ego nisi  peperissem,  Roma non  oppugnaretur; nisi  filium haberem, libera  in libera patria mortua essem. Ego  nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos,  si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.»
(40 μονάδες)


Θέμα 2ο
α. sacello quodam, mea sede, libera  patria, immatura  mors,  aliqua  vox: να γράψετε  την αιτιατική ενικού και τη γενική πληθυντικού των παραπάνω συνεκφορών.
(10 μονάδες)
β. Να γράψετε  την πτώση που ζητείται σε καθένα  από τα παρακάτω ουσιαστικά:
nocte: αιτιατική πληθυντικού
filia: δοτική πληθυντικού
agmina: ονομαστική ενικού
senex: γενική πληθυντικού
servitus: γενική ενικού                                                                                    
(5 μονάδες)
Θέμα 3ο
α. Να γράψετε τα παραθετικά των παρακάτω λέξεων: libera, diu, longa. (εκεί ακριβώς που βρίσκονται)      
(5 μονάδες)
β. Να γράψετε  τους τύπους που σας  ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
standi:  γ' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα και του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή
miniteris: το απαρέμφατο μέλλοντα  και τη μετοχή  ενεστώτα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
peperissem: β' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα και υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή
possum:β' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα και υπερσυντελίκου
futura sum:  να αναγνωριστεί γραμματικά ο τύπος και να γραφεί το γ' πληθυντικό οριστικής μέλλοντα και συντελεσμένου μέλλοντα (αφού  λάβετε υπόψη και το υποκείμενο αυτού του τύπου μέσα στο κείμενο)
(10 μονάδες)
Θέμα 4o
α. Standi, fessa, sibi, loco,  corpore, hostem, pati: να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παραπάνω όρους                                                                                                                          
(10 μονάδες)
β. Licet mihi ostendas agmina militum: να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της (έγκλιση και χρόνο).
(5 μονάδες)
Θέμα 5o
α.  Να αναγνωρίσετε το  είδος του υποθετικού  λόγου  που υπάρχει στην  τελευταία περίοδο και να τον μετατρέψετε, ώστε  να δηλώνει το απραγματοποίητο στο παρελθόν.
(6 μονάδες)
β.  Semper tamen  meminero …  conservatam  esse:  να  μετατρέψετε  την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.                                                                                                      
(3 μονάδες)
γ.  "Ego  libenter  tibi  mea sede  cedo":  να  μετατραπεί  σε  πλάγιο  λόγο με  ρήμα εξάρτησης Caecilia respondit.                                                                                                         
(3 μονάδες)
δ. "congruens": ν' αναλυθεί η μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.
(3 μονάδες)


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Θέμα 1o
38. Καθόταν για πολύ ώρα σε  κάποιο  μικρό  ιερό  τη  νύχτα   μαζί  με  την  κόρη  της αδερφής της και περίμενε ώσπου να ακουστεί κάποια φωνή  που να ανταποκρινόταν στο σκοπό τους.  Τελικά, η κοπέλα, κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία, ζήτησε από τη θεία  να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση (της). Τότε η Καικιλία είπε στην κοπέλα: "Εγώ πρόθυμα σου παραχωρώ το κάθισμά μου".
40. "Κι αν ακόμη μου δείξεις τα αγήματα των στρατιωτών, με τα οποία περικύκλωσες το βουλευτήριο· κι αν ακόμη με απειλήσεις με θάνατο, ποτέ, όμως, εγώ δε θα κρίνω το Μάριο εχθρό. Αν και είμαι γέροντας και με αδύναμο σώμα,  πάντα, όμως,  θα θυμάμαι ότι η πόλη η Ρώμη  και η Ιταλία σώθηκε από το Μάριο.
43. Επομένως, εγώ αν δε σε είχα γεννήσει,  η Ρώμη δε θα βρισκόταν  πολιορκημένη. Αν δεν είχα γιο ελεύθερη θα ήμουνα,  όταν πέθαινα σε ελεύθερη πατρίδα. Εγώ τίποτε πια δεν  μπορώ να πάθω ούτε θα είμαι για πολύ καιρό πολύ δυστυχισμένη: αντίθετα αυτούς,  αν συνεχίσεις, τους περιμένει ή πρόωρος θάνατος ή μακρόχρονη σκλαβιά.

Θέμα 2o
α. αιτιατ. ενικού: sacellum quoddam γενική πληθυντ.: sacellorum quorundam
αιτιατική ενικού: meam sedem γενική πληθυντικού:  mearum sedum
αιτιατική ενικού: liberam patriam  γενική πληθυντικού: liberarum patriarum
αιτιατική ενικού: immaturam mortem γενική πληθυντικού: immaturarum mortium
αιτιατική ενικού: aliquam vocem γενική πληθυντικού: aliquarum vocum

β. αιτιατική πληθυντικού: noctes και noctis
δοτική πληθυντικού: filiis και filiabus
ονομαστική ενικού: agmen
γενική πληθυντικού: senum
γενική ενικού: servitutis

Θέμα 3o
α.  libera – liberior – liberrima
 diu – diutius – diutissime
 longa – longior – longissima

β. γ' ενικό υποτακτικής ενεστώτα: Stet
γ' ενικό υποτακτικής παρακειμένου: Steterit
απαρέμφατο μέλλοντα: Minitaturum  esse
μετοχή ενεστώτα: Minitans (γενική minitantis)
β' ενικό οριστικής ενεστώτα: παθητική φωνή:  Pareris (-re)
β' ενικό υποτακτικής παρατατικού: παθητική φωνή:  Parereris (-re)
β' πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα: possitis
β' πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου: potuissetis
γραμματική αναγνώριση: α' ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας του ρήματος  sum
γ' πληθυντικό οριστικής μέλλοντα: Futurae erunt
γ' πληθυντικό οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα: Futurae fuerint

Θέμα 4ο
α. standi: γενική γερουνδίου αντικειμενική στο mora
fessa: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου ή αιτιολογική μετοχή
sibi: δοτική προσωπική χαριστική
loco:  αφαιρετική  χωρισμού  ή  απομάκρυνσης που λειτουργεί  ως  αντικείμενο  του
ρήματος  cederet
corpore: αφαιρετική κατηγορηματική της ιδιότητας
hostem: κατηγορούμενο στο αντικείμενο Marium
pati: τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο του ρήματος  possum

β.  ∆ευτερεύουσα επιρρηματική παραχωρητική πρόταση. Εκφέρεται  με  υποτακτική, γιατί εκφράζει μια υποθετική κατάσταση, που κι αν δεχτούμε  ότι αληθεύει, δεν αναιρεί το   περιεχόμενο της κύριας.  Συγκεκριμένα,  εκφέρεται με υποτακτική ενεστώτα (ostendas)   γιατί  εξαρτάται  από  ρήμα  αρκτικού χρόνου (iudicabo).  ∆ηλώνει το σύγχρονο στο παρόν.

Θέμα 5ο
α. Ο υποθετικός λόγος  είναι:
Si pergis (οριστική ενεστώτα - υπόθεση) manet (οριστική ενεστώτα- απόδοση) Ανήκει στο α' είδος: ανοικτή υπόθεση στο παρόν
Για να δηλώσει το απραγματοποίητο στο παρελθόν θα γίνει:
Si perexisses       (υποτακτ.  υπερσυντέλ.)   mansisset (υποτακτ. υπερσυντέλικου).

β. Semper tamen meminero Marium urbem Romam et Italiam conservavisse.

γ. Caecilia respondit se libenter illi sua sede cedere.

δ. Quae congruebat.
 εξετάσεις προσομοίωσης της Ο.Ε.Φ.Ε. το 2003

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.