νεοελληνική γλώσσα γενικησ παιδειασ β΄ ενιαιου λυκειου [1]
κειμενο:
Στα δεκαεπτά του εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία για να κάνει το ντεμπούτο[2] του στο θέατρο. Στα τριάντα του έγινε διεθνής «αστέρας» του κινηματογράφου. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα είχε τη φήμη του «κακού παιδιού» λόγω του αλκοολισμού του. Και σήμερα, ύστερα από καμιά πενηνταριά κινηματογραφικές ταινίες, ο Πήτερ Ο’ Τουλ, εβδομήντα δύο χρόνων και δραστήριος, συμμετέχει στην τελευταία υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ, την ταινία «Τροία».
Παρακολουθώντας τον Πήτερ Ο’ Τουλ, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξής του, να μιλά για θέατρο, κινηματογράφο και ζωή, ένιωθες ότι ο ηθοποιός παρέμενε ηθοποιός. Το πλούσιο λεξιλόγιο εχρησιμοποιείτο αργά και με προσοχή, ο τόνος στη φωνή υψωνόταν και χαμήλωνε αναλόγως με την έμφαση που έπρεπε να δοθεί στο λόγο, αλλά όλα αυτά χωρίς στόμφο ή επιτήδευση. Η ματιά του γεννημένου στην Ιρλανδία αλλά μεγαλωμένου στο Γιορκσάιρ της Αγγλίας καλλιτέχνη έχει την άγρυπνη πονηριά και ετοιμότητα ενός μάλλον λαϊκού ανθρώπου, πολύ ανοιχτού στο χιούμορ και πιθανόν, ακόμη και σήμερα, εύκολου στον καβγά. Ποιος μπορεί να ξεχάσει άλλωστε την εποχή που ο ίδιος αυτός ο ευγενικός, καλοντυμένος άντρας ήταν ο φόβος και ο τρόμος των λονδρέζικων παμπ[3], όπου μαζί με άλλους διάσημους φίλους του προκαλούσαν ατελείωτους καβγάδες έχοντας καταναλώσει τεράστιες ποσότητες αλκοόλ; «Είναι απαραίτητο πού και πού να κάνεις μια βόλτα μέσα από την πεδιάδα έχοντας πρώτα σκαρφαλώσει στα βουνά. Το τρίκλισμα είναι εξίσου σημαντικό στη ζωή όσο και η παρέλαση», λέει με ένα μειδίαμα ο Ο’ Τουλ για τα χαμηλά σημεία της ζωής του. Το τρίκλισμα από το αλκοόλ πάντως παραλίγο να του κοστίσει τη ζωή. Οι φήμες λένε ότι αναγκάστηκε να κόψει το ποτό ύστερα από μια βαριάς μορφής χειρουργική επέμβαση στο στομάχι.
Παρ' ότι εκπρόσωπος μιας παλαιότερης γενιάς ηθοποιών, ο Πήτερ Ο’ Τουλ δεν ανήκει στους κλασικούς νοσταλγούς της «παλιάς, καλής εποχής», όπως συνηθίζουν οι περισσότεροι να αποκαλούν τα χρόνια της επαγγελματικής νιότης τους. Κάθε άλλο. Ο έμπειρος ηθοποιός είναι της γνώμης ότι η σωστή χρήση της τεχνολογίας βοηθάει τους καλλιτέχνες να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους. Μία από τις ιστορίες που χρησιμοποιεί για να τεκμηριώσει αυτή την άποψη αφορά τα γυρίσματα της ταινίας «Λόρενς της Αραβίας» και συγκεκριμένα τη μεταφορά ενός παλαιού τρένου από την Ευρώπη στην Αφρική. «Για να μεταφέρουμε αυτό το τεράστιο ερείπιο από τη Γερμανία στην Αφρική», είπε ο ηθοποιός, «έπρεπε να διασχίσουμε όλη τη Γηραιά Ήπειρο, να φθάσουμε στην Ισπανία, να καταστρέψουμε … … κάθε χωριό, κάθε δρόμο και κάθε σιδηροδρομικό σταθμό στο διάβα μας, να βάλουμε με τα χίλια ζόρια το τρένο στο πλοίο, να ταξιδέψουμε κάτω από απαίσιες καιρικές συνθήκες στο Μαρόκο και να το … … ανατινάξουμε! Σήμερα είναι ευτύχημα που όλος αυτός ο κόπος μπορεί να αποφευχθεί με τη βοήθεια του κομπιούτερ. Όσο για το αποτέλεσμα ... κοστίζει φθηνότερα. Το ζήτημα είναι αν ο καλλιτέχνης έχει την ικανότητα να εκμεταλλευθεί και να αξιοποιήσει αυτή την τεχνολογία».
Ο Πήτερ Ο’ Τουλ πάντα μιλούσε όπως ένιωθε. Αυτή η ευθύτητα είναι μεν προς τιμήν του, αλλά υπήρξε κάθε άλλο παρά ευνοϊκή για την καριέρα του, η οποία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τον ήθελε στα αζήτητα με κάποιες σκόρπιες μόνον αναλαμπές. Για όσους πιθανόν δεν θυμούνται, η αντίδραση του Ο’ Τουλ προς την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, όταν τον επέλεξε για μια βράβευση με ειδικό τιμητικό Όσκαρ[4] 2003, υπήρξε μάλλον ειρωνική: «Εφόσον παραμένω στο παιχνίδι του εμπορευματοποιημένου θεάματος και υπάρχει πιθανότητα να τον κερδίσω κάποια στιγμή τον μπαγάσα τον Όσκαρ, μήπως η Ακαδημία θα μπορούσε να περιμένει ως τα ογδόντα μου;».
(Από τον ημερήσιο τύπο, διασκευή )
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας περίληψη του κειμένου χωρίς δικά σας σχόλια (90-110 λέξεις).
Μονάδες 25
Β.1. Για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα αρίθμησης της πρότασης και δίπλα την ένδειξη Σωστό ή Λάθος, σύμφωνα με το νόημα του κειμένου.
α. Κατά τη γνώμη του αρθρογράφου ο Πήτερ Ο’ Τουλ χρησιμοποίησε το λόγο απλά και κατανοητά.
β. Ακόμη και οι αρνητικές εμπειρίες έχουν τη δική τους σημασία στη ζωή μας.
γ. Ο Πήτερ Ο’ Τουλ αναπολεί με νοσταλγία τα χρόνια της επαγγελματικής του νιότης.
δ. Η καριέρα του Πήτερ Ο’ Τουλ δεν ζημιώθηκε από την ειλικρίνεια των λόγων του.
ε. Η τεχνολογία διευκολύνει την παραγωγή μιας ταινίας και μειώνει το κόστος της.
Μονάδες 5
Β.2. Στα τριάντα του έγινε διεθνής «αστέρας» του κινηματογράφου. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα είχε τη φήμη του «κακού παιδιού» λόγω του αλκοολισμού του. Και σήμερα, ύστερα από καμιά πενηνταριά κινηματογραφικές ταινίες, ο Πήτερ Ο'Τουλ, εβδομήντα δύο χρόνων και δραστήριος, συμμετέχει στην τελευταία υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ, την ταινία «Τροία».
Στο παραπάνω απόσπασμα να εντοπίσετε τρία χωρία (ένα για κάθε περίπτωση) που περιέχουν: α. γεγονός,
β. σχόλιο του δημοσιογράφου που έχει συντάξει το συγκεκριμένο κείμενο,
γ. ξένο σχόλιο.
Να τα μεταφέρετε στο τετράδιό σας και να τα χαρακτηρίσετε.
Μονάδες 6
Β.3. Να εντοπίσετε στο κείμενο και να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τρεις λέξεις ή χωρία, όπου ο λόγος χρησιμοποιείται μεταφορικά. Να τα αποδώσετε κυριολεκτικά με λέξεις ή φράσεις.
Μονάδες 6
Β.4. Να προσδιορίσετε το είδος του σχολίου που εκφράζουν τα σημεία στίξης (εισαγωγικά, ερωτηματικό, αποσιωπητικά, θαυμαστικό) σε καθένα από τα αποσπάσματα που ακολουθούν:
α. Παρ' ότι εκπρόσωπος μιας παλαιότερης γενιάς ηθοποιών, ο Πήτερ Ο'Τουλ δεν ανήκει στους κλασικούς νοσταλγούς της «παλιάς, καλής εποχής», όπως συνηθίζουν οι περισσότεροι να αποκαλούν τα χρόνια της επαγγελματικής νιότης τους. Κάθε άλλο.
β. Ποιος μπορεί να ξεχάσει άλλωστε την εποχή που ο ίδιος αυτός ο ευγενικός, καλοντυμένος άντρας ήταν ο φόβος και ο τρόμος των λονδρέζικων παμπ, όπου μαζί με άλλους διάσημους φίλους του προκαλούσαν ατελείωτους καβγάδες έχοντας καταναλώσει τεράστιες ποσότητες αλκοόλ;
γ. έπρεπε να διασχίσουμε όλη τη Γηραιά Ήπειρο, να φθάσουμε στην Ισπανία, να καταστρέψουμε ... κάθε χωριό, κάθε δρόμο και κάθε σιδηροδρομικό σταθμό στο διάβα μας, να βάλουμε με τα χίλια ζόρια το τρένο στο πλοίο, να ταξιδέψουμε κάτω από απαίσιες καιρικές συνθήκες στο Μαρόκο και να το ... ανατινάξουμε!
δ. Εφόσον παραμένω στο παιχνίδι του εμπορευματοποιημένου θεάματος και υπάρχει πιθανότητα να τον κερδίσω κάποια στιγμή τον μπαγάσα τον Όσκαρ, μήπως η Ακαδημία θα μπορούσε να περιμένει ως τα ογδόντα μου;
Μονάδες 8
Γ. Συχνά τα Μέσα Ενημέρωσης προβάλλουν διάφορες πλευρές της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής πολλών πρωταγωνιστών του θεάματος. Σε ανοιχτή συζήτηση που διοργανώνει το δεκαπενταμελές μαθητικό συμβούλιο του σχολείου σου για το συγκεκριμένο θέμα, να διατυπώσεις τις απόψεις σου σχετικά με τις επιδράσεις που ασκεί στους νέους το φαινόμενο αυτό και για το πώς οι νέοι το αντιμετωπίζουν. Η εισήγησή σου να αναπτυχθεί σε 400 -500 λέξεις.
Μονάδες 50
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το κείμενο αναφέρεται στην πολυτάραχη ζωή του Πήτερ Ο’ Τουλ σε σχέση με τη δουλειά του, κυρίως όμως σε σχέση με την προσωπικότητά του. Αναγνωρίζεται η δραματουργική του ικανότητα ακόμα και σε μια συνέντευξη, και επισημαίνεται το εύγλωττο ύφος του, ο ευέξαπτος και αντιφατικός χαρακτήρας του. Επιρρεπής μεν στην κραιπάλη με επιπτώσεις στην υγεία του, με βαθιά αισθητική δε, που εκφράζεται στο ντύσιμο, στην ομιλία και στη δράση του. Αν και μεγάλος σε ηλικία, εμπιστεύεται ,- με επιχειρήματα από την εμπειρία του - την τεχνολογία. Τη θεωρεί λειτουργική για τον κινηματογράφο, και οικονομικότερη. Η αναφορά στον καλλιτέχνη κλείνει με την επισήμανση του αυθορμητισμού και της ειλικρίνειάς του, πράγμα που τον οδηγεί ενίοτε και στη στηλίτευση του συστήματος παραγωγής Θεάματος ( 101 λέξεις)
Β.1. ΣΩΣΤΟ - ΛΑΘΟΣ
α) σωστό β) σωστό γ) λάθος δ) λάθος ε) σωστό
Β.2. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ - ΣΧΟΛΙΟΥ
α. γεγονός: συμμετέχει στην τελευταία υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ, την ταινία «Τροία». Είναι μια πραγματικότητα που δεν αμφισβητείται.
β. σχόλιο του δημοσιογράφου: λόγω του αλκοολισμού του. Ο δημοσιογράφος θεωρεί πως ο αλκοολισμός υπήρξε αιτία να κακοχαρακτηριστεί ο ηθοποιός.
γ. ξένο σχόλιο: τη φήμη του «κακού παιδιού». Χαρακτηρισμός που αποδόθηκε στον Πήτερ Ο’ Τουλ από την κοινή yνώμη.
Β.3. ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΗ – ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Μεταφορική χρήση:
α) η ματιά του γεννημένου … … πολύ ανοιχτού στο χιούμορ
β) ο φόβος και ο τρόμος των λονδρέζικων παμπ
γ) η καριέρα του … … με κάποιες σκόρπιες μόνο αναλαμπές
Κυριολεκτική χρήση
α) είχε έντονη την αίσθηση του χιούμορ
β} προκαλούσε φασαρίες στις παμπ
γ) σπάνια μόνο τον αναζητούσαν για ταινίες
Β.4. ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΟΥ
α) «παλιάς, καλής εποχής» Τα εισαγωγικά εκφράζουν την άποψη, θαυμασμό της κοινής γνώμης για τη λαμπρή περίοδο του κινηματογράφου.
β) Το ερωτηματικό εκφράζει την έκπληξη και την απορία του αρθρογράφου για την παρεκκλίνουσα συμπεριφορά
γ) Τα αποσιωπητικά δηλώνουν την υπερβολή, ενώ το θαυμαστικό δηλώνει εντυπωσιασμό (με στόχο την πρόκληση ενδιαφέροντος)
δ) Το ερωτηματικό δηλώνει την ειρωνεία και το καυστικό χιούμορ του ηθοποιού.
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Αγαπητοί συμμαθητές,
Είναι γνωστό σε όλους ότι η εποχή μας κατακλύζεται από πληροφορίες και εικόνες απ’ τα Μ.Μ.Ε. Όλα αυτά τα μηνύματα αφορούν την ιδιωτική αλλά κα τη δημόσια ζωή πρωταγωνιστών του θεάματος τα οποία επιδρούν, θετικά ή αρνητικά στο κοινωνικό σύνολο και ιδιαίτερα στους νέους.
Επιρροή στους νέους:
- Επαφή με την τέχνη, δημιουργία καλαισθησίας. Οργανική σχέση κοινωνίας με τέχνη.
- Προβολή του έργου του καλλιτέχνη
- Δημιουργία προτύπων, πολλές φορές λαθεμένων.
- Προσπάθεια ταύτισης με τη ζωή των πρωταγωνιστών, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση από ρεαλιστικούς στόχους.
- Συναίσθηση του επιφανειακού χαρακτήρα της ευτυχίας, καθώς η ζωή των «αστέρων» κατακλύζεται από σκάνδαλα άλλά και παρεκκλίσεις.
Πως το αντιμετωπίζουν:
συχνά:
- με χιούμορ
- καυστική διάθεση
- ως μέσο χαλάρωσης και αθώας κουτσομπολίστικης διάθεσης
αλλά και:
- ως χώρο άντλησης αξιόπιστων πληροφοριών για την κοινωνική ζωή
- ως ενδιαφέρον ζήτημα που διαμορφώνει στάσεις και στόχους ζωής
Όμως οι νέοι πρέπει να αντιμετωπίζουν πάντα αυτού του είδους την πληροφόρηση με σκεπτικισμό και κριτικό πνεύμα
- να αμφισβητούν τα προβαλλόμενα πρότυπα
- να διακρίνουν το ουσιώδες της ζωής από το επουσιώδες.
- να αντιληφθούν το ρόλο τους ως «κοινή γνώμη», ικανή να διαμορφώνει και όχι μόνο να αποδέχεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου