Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011

Μαζοποίηση - Κοινωνικός κομφορμισμός (θέμα εκθεσης)

Μάζα: συμπαγής ομάδα ανθρώπων που αισθάνεται, σκέπτεται και δρα με τον ίδιο τρό­πο. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα πλήθος το οποίο λειτουργεί με την ψυχολογία και τη συμπεριφορά του όχλου και χαρακτηρίζεται από την υποταγή του ατόμου στη δύναμη της ομάδας.
Κοινωνικός κομφορμισμός είναι η τάση συμμόρφωσης του ατόμου με τις κυρίαρχες αντιλήψεις και τα πρότυπα ζωής και συμπεριφοράς της κοινωνικής ομάδας.
Αλλοτρίωση ατόμου (αλλότριος = ξένος): η αλλοίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών στοιχείων (ιδεών, επιθυμιών, συναισθημάτων κ.ά.) της προσωπικότητας και η αποξένω­ση του ατόμου από τον εαυτό του.
Αλλοτρίωση της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας ενός λαού είναι η φθορά και η απώλεια εκείνων των στοιχείων της παράδοσης και του πολιτισμού του, που συνιστούν την ιδιοπροσωπία, την ιδιαιτερότητα και φυσιογνωμία του και τον διαφοροποιούν από τους άλλους λαούς.


ΑΙΤΙΑ / ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗ ΜΑΖΟΠΟΙΗΣΗ
Η υποχώρηση της συνείδησης της ιδιαιτερότητας των ατόμων και των λαών, αποτε­λεί βασικό γνώρισμα της εποχής μας και είναι απόρροια ενός συνδυασμού παραγόντων του σχετίζονται με την τεχνολογική επανάσταση και τις αλλαγές τις οποίες αυτή επέ­φερε στον τρόπο ζωής των ανθρώπων και την οργάνωση των κοινωνιών. Τέτοιοι παρά­γοντες είναι:
1.      Η ενοποίηση του κόσμου και η επικράτηση του μαζικού πολιτισμού
     Με την τελειοποίηση των μέσων ενημέρωσης και την εμπορευματοποίηση των καλλιτεχνικών επιτευγμάτων εξαπλώνεται παγκόσμια ένας ομοιόμορφος τρόπος ζωής, απομακρύνοντας τους λαούς από την πολιτιστική τους ιδιαιτερότητα.
2.      Η κυριαρχία της μόδας και της διαφήμισης
     Η οργάνωση της διαφήμισης με επιστημονικό τρόπο και η κυριαρχία της μόδας επιβάλλουν την τυποποίηση στην εμφάνιση, τη διασκέδαση, τη γλώσσα και τη συ­μπεριφορά.
3.         Ο κοινωνικός κομφορμισμός
     Η τάση του ανθρώπου να ταυτίζεται με τους άλλους -επιδίωξη που ξεκινάει από την ανάγκη της αποδοχής και της ένταξής του σε κοινωνικές ομάδες- περιορίζει τη δυνατότητα κριτικής στάσης και οδηγεί στην παθητική αποδοχή και το συμβι­βασμό.
4.         Τα κοινωνικά στερεότυπα και οι προκαταλήψεις
     Τα στερεότυπα -γενικευμένες και απλουστευτικές αντιλήψεις με τις οποίες αποδί­δεται ένα γενικό χαρακτηριστικό σε ανθρώπους ή σε ολόκληρες κοινωνικές ομά­δες- επιδρούν στη συμπεριφορά και τις απόψεις των ανθρώπων με συνέπεια τη δημιουργία προκαταλήψεων.
5.         Η έλλειψη παιδείας και κριτικής ικανότητας
     Η ωφελιμιστική αντιμετώπιση της γνώσης και ο εθισμός στην αποστήθιση και αποδοχή έτοιμων απόψεων υπονομεύουν τη δυνατότητα του ανθρώπου να απο­τελέσει μία αυτόνομη και ελεύθερη προσωπικότητα με κριτικό πνεύμα.
6.         Οι συνθήκες ζωής στις μεγαλουπόλεις
     Η μαζική συγκατοίκηση των ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις με την ανωνυμία και την ανομοιογένεια του πληθυσμού κάνει τον άνθρωπο να αισθάνεται σαν ένας αριθμός μέσα στο πλήθος.
7.         Η μηχανοποίηση και τυποποίηση της εργασίας
     Η κυριαρχία της μηχανής στο χώρο της εργασίας με την αυτοματοποίηση και τον αυστηρό καταμερισμό περιορίζει την πρωτοβουλία του ανθρώπου και τυποποιεί τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς του.
8.         Η κρίση των παραδοσιακών αξιών
     Η ταχύτητα και η ρευστότητα που κυριαρχούν στην εποχή μας εμποδίζουν τον άνθρωπο να διατηρήσει την επαφή του με τις παραδοσιακές αξίες που πιστο­ποιούν την ιδιαίτερη ταυτότητά του

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΑΖΟΠΟΙΗΣΗΣ
Η άκριτη συμμόρφωση του ατόμου στις επιταγές της μάζας επιφέρει συνέπειες σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο:
Α. Ατομικές συνέπειες
   Αδρανοποιεί την κριτική σκέψη και κατά συνέπεια οδηγείται στη χειραγώγηση.
   Αμβλύνει την ιδιαιτερότητα και περιορίζει την αυτονομία, μετατρέποντας τα άτο­μα σε άβουλες οντότητες.
   Τυποποιεί τη ζωή, τη σκέψη και τη συμπεριφορά.
Β. Κοινωνικές συνέπειες
   Υπονομεύει τη δημοκρατία, η οποία προϋποθέτει αυτόνομες και υπεύθυνες πολι­τικές υπάρξεις με κριτική σκέψη.
   Επιβάλλει την ομοιομορφία και την τυποποίηση στην πολιτιστική ζωή (την τέχνη, τον τρόπο ζωής, την ψυχαγωγία κ.ά.).
   Αλλοιώνει την πολιτιστική ιδιαιτερότητα των λαών και τους απομακρύνει από την πολιτιστική τους κληρονομιά.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΤΑΓΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΗ ΜΑΖΑ
Η διασφάλιση της ιδιαιτερότητας των ατόμων και των λαών αποτελεί αναγκαίο όρο για την προστασία της ατομικής ελευθερίας και του πολιτισμικού πλούτου της ανθρω­πότητας. Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου επιβάλλεται:
1. Σεβασμός στην πολιτιστική ιδιαιτερότητα κάθε λαού, τη γλώσσα και την παράδοσή του
     Ανάπτυξη της ανεκτικότητας και του σεβασμού στο διαφορετικό, ώστε οι αυρια­νές κοινωνίες να είναι πολυπολιτισμικές.
     Σεβασμός, γνώση και προστασία της κληρονομιάς μας, η οποία θα αποτελέσει αντίβαρο στην ισοπεδωτική επίδραση του μαζικού πολιτισμού.
2.    Εμβάθυνση της Δημοκρατίας
     Ενίσχυση των θεσμών συμμετοχής του πολίτη στα κοινά, ώστε αυτός να καθορίζει τη μοίρα του και να μη μετατρέπεται σε χειραγωγούμενη οντότητα.
3.    Δημοκρατική λειτουργία των μέσων ενημέρωσης
     Πολυφωνική ενημέρωση με αμεροληψία και αντικειμενικότητα, στοχεύοντας στη διαμόρφωση υπεύθυνης και ώριμης κοινής γνώμης.
4.      Ανθρωπιστική παιδεία
     Διάπλαση ολόπλευρα καλλιεργημένων ανθρώπων, ελεύθερων και αυτόνομων προσωπικοτήτων, με έμφαση στην πνευματική καλλιέργεια και την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας.
     Προετοιμασία του νέου για την ομαλή ένταξή του στην κοινωνική ζωή με πα­ράλληλη φροντίδα για τη διατήρηση της προσωπικής αυτονομίας του μέσα στον κοινωνικό χώρο.
5. Επαναπροσδιορισμός των αξιών του σύγχρονου ανθρώπου
     Απόρριψη του ισοπεδωτικού καταναλωτικού προτύπου και υιοθέτηση των αν­θρωπιστικών αξιών και αρχών στη ζωή μας.
     Ανάπτυξη ενδιαφερόντων με βάση τις προσωπικές επιθυμίες και επιλογές.
     Επιδίωξη διαμόρφωσης κριτικής και αυτόνομης στάσης απέναντι στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.

Αλέξανδρος και Σπύρος Μήτσελος, ΕΚΘΕΣΗ -ΕΚΦΡΑΣΗ για τη Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ, Ελληνοεκδοτική, ΑΘΗΝΑ 2008

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ωραιος

Ανώνυμος είπε...

Το άρθρο προέρχεται απο το βοήθημα του Μητσελου(σελιδα 341)

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.