Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 5, 8, 9, 10)

Να μεταφράσετε το απόσπασμα Χ.

V. Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.

VIII. erat in proximo non venabulum sed stilus et pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; etsi retia vacua, plenas tamen ceras habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis.

IX.  Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolore magno cultrum extrahit et delictum punire parat. Populum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam populus Romanus duo consules, Iunium Brutum et Tarquinium Collatinum, deligere constituit.

X.  Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis imponet et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea Iulus, Aeneae filius, regnum ab Lavinio transferet et Albam Longam muniet. Post trecentos annos Ilia duos filios, Romulum et Remum, pariet, quos lupa nutriet. Romulus moenia Martia condet Romanosque de suo nomine appellabit. Romanis imperium sine fine erit. Caesar Augustus, ab Iulo ortus, Belli portas claudet et Saturnium regnum restituet. Hunc tu, ut Aeneam, in caelo accipies.

(Μονάδες 40)

1.     1.libri pulchri, animum tenerum, retia vacua, bellum ingens: να γράψετε τις παραπάνω συνεκφορές στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.

(Μονάδες 4)

2.     Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

vir: τη δοτική και την κλητική του ενικού,

locis: την ονομαστική του ενικού και του πληθυντικού,

Neapoli: την αιτιατική του ενικού,

pugillares: την αιτιατική του πληθυντικού,

lacrimis: την αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού,

vulnere: την κλητική του πληθυντικού,

moenia: τη γενική και την αφαιρετική του πληθυντικού,

filius: την κλητική του ενικού,

nomine: την αιτιατική του ενικού,

imperium: τη γενική του ενικού,

fine: τη γενική του πληθυντικού.

(Μονάδες 7)

3.     Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

illis: τη γενική του ενικού του ουδετέρου γένους,

eius: τη δοτική του ενικού του θηλυκού γένους,

quod: την ονομαστική του πληθυντικού του ουδετέρου γένους,

liber: την αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού στο ίδιο γένος,

feroces: την αιτιατική και την αφαιρετική του ενικού του ουδετέρου γένους,

suo: την ίδια πτώση του ίδιου αριθμού του α' προσώπου για πολλούς κτήτορες στο ίδιο γένος,

hunc: την αιτιατική του ίδιου αριθμού του θηλυκού γένους,

tu: τη γενική του άλλου αριθμού στο ίδιο γένος και πρόσωπο.

(Μονάδες 4,5)

4.     feres: Να γράψετε το β' και γ' ενικό και πληθυντικό της οριστικής του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής.

(Μονάδες 2)

5.     Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

sunt: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα και του υπερσυντελίκου,

possidebat: το α' ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή,

honorabat: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή,

adimit: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή,

aperit: το γ' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού και του παρακειμένου στην ίδια φωνή,

nutriet: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή,

condet: το β' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή,

transferet: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα και του συντελε­σμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή,

claudet: το α' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή,

restituet: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του παρακειμέ­νου στην ίδια φωνή.

(Μονάδες 7,5)

6.     Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: vitae, se (tenebat), Vergili, pro templo, cultro, dolore, Tarquinio, mores, ad caelum, Romulum et Remum, Martia, de nomine, ab Iulo.

(Μονάδες 13)

7.     post trecentos annos, in illis locis: Να εκφράσετε τις ίδιες έννοιες με άλλο τρόπο.

(Μονάδες 3)

8.     Να αναγνωρίσετε συντακτικώς τις δοτικές των αποσπασμάτων V. και Χ.

(Μονάδες 3)

9.     Να αιτιολογήσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: annis, Neapoli.

(Μονάδες 1,5)

10.  de suo nomine: Να αντικαταστήσετε το suo με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας is, ea, id. Ποια η διαφορά στη σημασία;

(Μονάδες 1,5)

11.  Τι γνωρίζετε για το έργο του Βεργιλίου;

(Μονάδες 5)

12.  Να αναφέρετε τις βασικές ιδέες που αποτελούν τον ιδεολογικό πλούτο της ρωμαϊκής κοινωνίας και εκφράζονται στην ώριμη ρωμαϊκή λογοτεχνία.

(Μονάδες 5)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ   

Μετάφραση:

Ο Αινείας θα κάνει φοβερό πόλεμο στην Ιταλία. Θα συντρίψει άγριους λαούς, θα επιβάλει σε αυτούς θεσμούς και θα κτίσει τείχη. Εσύ τον Αινεία θα αποθεώσεις (θα φέρεις στον ουρανό). Έπειτα ο Ίουλος, ο γιος του Αινεία, θα μεταφέρει το βασίλειο από το Λαβίνιο και θα οχυρώσει την Άλβα Λόγγα. Μετά από τριακόσια χρόνια η Ιλία θα γεννήσει δυο γιους, το Ρωμύλο και το Ρώμο, τους οποίους θα θρέψει λύκαινα. Ο Ρωμύλος θα κτίσει τα τείχη του Άρη και θα ονομάσει τους Ρωμαίους από το όνομα του (και θα δώσει στους Ρωμαίους το όνομα του). Η εξουσία στους Ρωμαίους θα είναι χωρίς τέλος. Ο Καίσαρας Αύγουστος, καταγόμενος από τον Ίουλο, θα κλείσει τις πόρτες του Πολέμου και θα ξαναφέρει τη βασιλεία του Κρόνου. Εσύ αυτόν, όπως τον Αινεία, θα (υπο)δεχτείς στον ουρανό.

1.     Μεταφορά συνεκφορών στον άλλο αριθμό:

liber pulcher,

animos teneros,

rete vacuum,

bella ingentia.

2.     Ζητούμενες πτώσεις:

viro, vir,

locus, loca (loci όταν σημαίνει χωρία βιβλίου),

Neapolim,

pugillares/-is,

lacrima,

vulnera,

moenium, moenibus,

fili,

nomen,

imperii/-i,

finium.

3.     Ζητούμενες πτώσεις:

illius,

ei,

quae,

liberi,

ferox, feroci,

nostro,

hanc,

vestri/-um.

4.     Τύποι του fero:

fers, fert, fertis, ferunt.

5.     Ζητούμενοι ρηματικοί τύποι:

erunt, fuerant,

possideo, possedero,

honorabunt,

ademeras,

aperiebat, aperuit,

nutriunt,

condidistis,

transferent, transtulerint,

clauseramus,

restituunt, restituerunt/-ere.

6.     Συντακτική αναγνώριση τύπων:

vitae είναι γενική διαιρετική στο annis,

se είναι αντικείμενο (ευθεία / άμεση αυτοπάθεια) στο tenebat,

Vergili είναι γενική κτητική στο gloriae,

pro templo είναι εμπρόθε­τος προσδ. (της παρομοίωσης) σε θέση κατηγορουμένου, στο monumentum επειδή το habebat είναι εδώ συνδετικό,

cultro είναι αφαιρετική του οργάνου στο interficit,

dolore είναι αφαιρετική του τρόπου στο extrahit,

Tarquinio είναι έμμεσο αντικείμενο στο adimit,

mores είναι άμεσο αντικείμενο στο imponet,

ad caelum είναι εμπρόθετος προσδ. της κατεύθυνσης στο feres,

Romulum (et) Remum είναι επεξηγήσεις στο filios,

Martia είναι επιθετικός προσδιορισμός στο moenia,

de nomine είναι εμπρόθετος προσδ. της προέλευσης στο appellabit,

ab lulo είναι εμπρόθετος προσδ. της έμμεσης καταγωγής στο ortus.

7.     Ισοδύναμοι τύποι:

trecentis post annis,

illis locis.

8.     Συντακτική αναγνώριση δοτικών:

gloriae είναι αντικείμενο στο studebat,

eis είναι έμμεσο αντικείμενο στο imponet,

Romanis είναι δοτική προσωπική κτητική στο erit.

annis είναι απρόθετη αφαιρετική του χρόνου στο tenebat επειδή δηλώνεται η χρονική στιγμή και η ίδια η λέξη δηλώνει χρόνο,

Neapoli είναι απρόθετη αφαιρετική της στά­σης στο iacebat επειδή είναι όνομα πόλης τρίτης κλίσης.

9.     Αντικατάσταση του suus – a – um με το is – ea – id:

de suo nomine ► de eius nomine: To suo δηλώνει αυτοπάθεια δηλαδή αναφέρεται στο υποκείμενο, στον Ρωμύλο ενώ το eius δεν δηλώνει αυτοπάθεια δηλαδή αναφέρε­ται σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εκτός από τον Ρωμύλο.

10.  Εισαγωγή Α ερώτημα:

Βλέπε σελ. 19 "Ο Πόπλιος Βεργίλιος Μάρων ... Πούσκιν" του σχολικού βιβλίου.

11.  Εισαγωγή Β ερώτημα:

Βλέπε σελ. 12 "Εκτός...εποχές" του σχολικού βιβλίου.

Επιμέλεια: Ροδόλφου Κορίνα

Φροντιστήριο Θεωρητικό