Έκθεση Β΄ Λυκείου: Και παιδιά ουδενός θεού (θέματα και απαντήσεις)

νεοελληνική γλώσσα γενικησ παιδειασ β΄ ενιαιου λυκειου

Και παιδιά ουδενός Θεού

Κείμενο

 (δημοσίευμα)

Στον 21^ο  αιώνα συνεχίζουν να υπάρχουν όχι μόνο εκατομμύρια παιδιά ενός κατώτερου Θεού, αλλά και χιλιάδες παιδιά κανενός Θεού. Παιδιά - σκλάβοι, που πουλιούνται από τις οικογένειες τους για ένα πεντοχίλιαρο στους δουλεμπόρους, οι οποίοι τα μεταπωλούν στα σκλαβοπάζαρα της Δυ­τικής Αφρικής προς 450€ το ένα!

Κατάντησε η ανθρώπινη ζωή να είναι φτηνότερη από εκείνη του ζώου. Στο κάτω της γραφής ένα πανάκριβο σκυλί ράτσας, όταν πουληθεί, εξα­σφαλίζει περιποίηση και τροφή άρχοντα. Ένα σκλαβάκι του πεντοχίλιαρου θα ζήσει, αν τελικά ζήσει, σκυλίσια ζωή δουλεύοντας στις φυτείες ή, στην καλύτερη περίπτωση, ως υπηρέτης σε σπίτια.

Μήπως η λεγόμενη πολιτισμένη ανθρωπότητα με τους διεθνείς οργανι­σμούς της δεν γνωρίζει ότι υπάρχουν σκλαβοπάζαρα παιδιών; Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπου όλος ο πλανήτης είναι ένα σπίτι και μάλιστα υπό άγρυπνη δορυφορική παρακολούθηση, είναι υποκρισία και ντροπή να μένουν αδιάφοροι οι εμφανιζόμενοι ως σερίφηδες της παγκόσμιας τάξης.

Είναι γνωστό ότι η ανθρώπινη ύπαρξη είναι εμπόρευμα. Είναι γνωστή η μισθωτή δουλεία και η σκληρότητα της στις αναπτυγμένες και υπό ανά­πτυξη οικονομίες της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς. Αφελώς πιστεύαμε ότι είχε καταργηθεί η άμισθη δουλεία ή ότι είχε περιοριστεί στο ελάχιστο στις μέρες μας.

Και όμως την εκτεταμένη ύπαρξη του δουλεμπορίου παιδιών έρχεται να επιβεβαιώσει η είδηση ότι ένα υπό νιγηριανή σημαία πλοίο με περίπου 250 σκλαβάκια περιπλανάται στις θάλασσες της Δυτικής Αφρικής ψάχνοντας να αγκυροβολήσει σ' ένα ασφαλές σκλαβοπάζαρο, για να ξεπουλήσει ο καπε­τάνιος την ανθρώπινη πραμάτεια του.

Κατήγγειλε η UNICEF ότι το δουλεμπορικό απέπλευσε πριν από λίγες μέρες από την Γκαμπόν και η κυβέρνηση του Μπανίν με έκκληση της προς τον Ο.Η.Ε. και τη Δύση ζητάει βοήθεια, για να το εντοπίσει. Δύο εβδο­μάδες περιπλανάται το δουλεμπορικό στις θάλασσες, τα παιδιά - σκλάβοι κινδυνεύουν να πεθάνουν από πείνα και δίψα και η βοήθεια δεν έρχεται.

Εάν το πλοίο - φάντασμα μετέφερε «τρομοκράτες», θα έσπευδαν επί τό­που αεροπλανοφόρα, οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι θα το είχαν εντοπίσει και ο «εχθρός» θα είχε εξουδετερωθεί μέσα σε λίγες ώρες.

Δεν κινδυνεύουν, όμως, τα συμφέροντα των ισχυρών, αλλά η ζωή 250 παιδιών της Αφρικής. Ευτελής η αξία τους, αλλά η παγκόσμια ντροπή και η αναλγησία, τεράστια, γι' αυτό και δεν ξεπλένεται με τίποτε.

Ερωτήσεις

ομαδα  α

Να γράψετε στο τετράδιο σας την περίληψη του κειμένου που σας δό­θηκε χωρίς δικά σας σχόλια, σε 70-90 λέξεις.

(μον. 25)

ομαδα  β

1.    Για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιο σας το γράμμα αρίθμησης της πρότασης και δίπλα την ένδειξη Σωστό ή Λάθος, σύμφωνα με το νόημα του κειμένου.

α)  Ένα από τα εμπορεύματα είναι και η ανθρώπινη ύπαρξη.

β) Η φράση «σκυλίσια ζωή» που αναφέρεται στο κείμενο, αφορά τον άνθρωπο.

γ)   Στον αιώνα μας έχει καταργηθεί η άμισθη δουλεία.

δ) Η λεγόμενη «πολιτισμένη ανθρωπότητα» αγνοεί ότι υπάρχουν σκλαβοπάζαρα παιδιών.

ε) Η άγρυπνη δορυφορική παρακολούθηση των ανθρώπων αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της παγκοσμιοποίησης.                     

(μον. 5)

2.    α)  Να επιλέξετε πέντε παραγράφους και να δώσετε για καθεμιά από έναν πλαγιότιτλο.

                  (μον. 5)

β) Να εντοπίσετε ένα γεγονός και ένα σχόλιο στο κείμενο, να τα μετα­φέρετε στο τετράδιο σας και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας, του ενός ως γεγονότος και του άλλου ως σχολίου.       

                  (μον. 5)

3.    έκκληση, περιπλανάται, υποκρισία, άγρυπνη, διεθνής: χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις να γράψετε από μια δική σας πρόταση, ώστε να φαίνεται η σημασία της λέξης. (Οι λέξεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε οποιοδήποτε τύπο). 

 (μον. 5)

4.    α) Να μετατρέψετε τη σύνταξη της παρακάτω περιόδου από ενερ­γητική σε παθητική: «Εάν το πλοίο - φάντασμα μετέφερε τρομοκράτες, οι κατασκοπευτι­κοί δορυφόροι θα το είχαν εντοπίσει μέσα σε λίγες ώρες».

(μον. 2)

β) Να εντοπίσετε τρεις αντιθετικούς τρόπους σύνδεσης (αντιθέσεις) στο κείμενο που σας δόθηκε και να γράψετε τα αντιτιθέμενα μέρη.

(μον. 3)

ομαδα  γ

Ο αρθρογράφος του κειμένου, με αφορμή ένα περιστατικό δουλε­μπορίας παιδιών, περιγράφει μια πτυχή της νοσηρής σύγχρονης πραγ­ματικότητας της λεγόμενης «πολιτισμένης ανθρωπότητας».

Με βάση την πραγματικότητα αυτή, να επισημάνετε και να αναπτύξετε σε 400-500 λέξεις τους λόγους για τους οποίους ο σημερινός άνθρωπος παραμένει αδρανής και αδιάφορος μπροστά σ' αυτό το φαινόμενο και να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης του.

Οι απόψεις σας πρόκειται να δημοσιευθούν ως άρθρο στην εφημερίδα του σχολείου σας. 

                                                                     (μον. 50)

Απαντήσεις

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Περίληψη

Το κείμενο θίγει το φαινόμενο της δουλεμπορίας μικρών παιδιών και καταγγέλλει την αδιαφορία της πολιτισμένης ανθρωπότητας. Αρχικά, ο αρθρογράφος επισημαίνει πως στον 21° αι. εξακολουθεί να υφίσταται η δουλεμπορία παιδιών στη Δ. Αφρική. Αυτό δείχνει το ευτελισμό της αν­θρώπινης ζωής που έγινε χειρότερη από αυτή του ζώου. Στη συνέχεια, τονίζει ότι στην εποχή της δορυφορικής επικοινωνίας δεν μπορεί η διε­θνής κοινότητα να προσποιείται άγνοια του φαινομένου. Είναι, λοιπόν, αφέλεια η εντύπωση ότι η άμισθη δουλεία καταργήθηκε. Την ύπαρξη δουλεμπορίου επιβεβαιώνει η είδηση ότι νιγηριανό πλοίο μετέφερε 250 παιδιά. Παρά τις καταγγελίες της UNICEF και την έκκληση της κυβέρ­νησης του Μπανίν προς τον ΟΗΕ δεν υπήρξε βοήθεια. Καταλήγοντας, ο συντάκτης του άρθρου καταγγέλλει την αδιαφορία των ισχυρών.

ομαδα  β

1.    α = Σ,   β = Σ,  γ = Λ,  δ = Λ,  ε = Σ.

2.    α)  1^η : Παιδιά - σκλάβοι στον 21° αιώνα

2^η : Η ευτέλεια της ανθρώπινης ζωής

3^η : Υποκριτική η άγνοια του φαινομένου σήμερα

4^η : Η εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης ύπαρξης

5^η : Ένα παράδειγμα - επιβεβαίωση του δουλεμπορίου παιδιών

β) γεγονός: ένα υπό νιγηριανή σημαία πλοίο με περίπου 250 παιδιά αναζητεί αγκυροβόλιο στις θάλασσες της Α. Αφρικής.       

·         δικαιολόγηση: αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο συμβάν

σχόλιο: «Είναι υποκρισία και ντροπή ... τάξης».

·         δικαιολόγηση: σχολιάζει την προσποίηση της άγνοιας του προβλή­ματος από την πολιτισμένη ανθρωπότητα και τους ισχυρούς της γης

3.     Η έκκληση του ΟΗΕ για έναρξη συνομιλιών μεταξύ των αντι­μαχόμενων πλευρών απέβη άκαρπη.

Σε ένα λογοτεχνικό δοκίμιο ο συγγραφέας περιπλανάται ελεύθερα στο χώρο των ιδεών

Η υπερβολική ευγένεια συχνά συγχέεται με την υποκρισία.

Ο πνευματικός άνθρωπος οφείλει να διαθέτει άγρυπνη συνείδηση, για να ανταποκριθεί στα αιτήματα των καιρών.

Με τη δορυφορική τηλεόραση η επικοινωνία είναι πλέον διεθνής.

4.     α) «Εάν από το πλοίο - φάντασμα μεταφέρονταν τρομοκράτες, θα είχε εντοπιστεί μέσα σε λίγες ώρες από τους κατασκοπευτικούς δο­ρυφόρους».

β. «αφελώς πιστεύαμε ... μέρες μας» όμως «την ύπαρξη του δουλε­μπορίου παιδιών ... επιβεβαιώσει ...»

«Δύο βδομάδες ... δίψα» και «η βοήθεια δεν έρχεται»

«Δεν κινδυνεύουν τα συμφέροντα των ισχυρών» αλλά «η ζωή 250 παιδιών της Αφρικής».

ομαδα  γ

α. Λόγοι

1.        Πολλοί δεν έχουν επαρκή ενημέρωση για το φαινόμενο, επειδή τα διεθνή (παγκόσμιας εμβέλειας) ΜΜΕ, ελεγχόμενα από πανίσχυρα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα:

·         δεν το αναδεικνύουν στις πραγματικές του διαστάσεις

·         συχνά, μάλιστα, το αποσιωπούν.

2.        Οι άνθρωποι των τεχνολογικά αναπτυγμένων / καταναλωτικών κοι­νωνιών δεν ευαισθητοποιούνται, γιατί διακατέχονται από πνεύμα υλι­κού ευδαιμονισμού και ατομικισμού, με συνέπειες:

·         να αμβλύνεται το ενεργό ενδιαφέρον τους για σοβαρά προβλήματα της ανθρωπότητας.

·         να περιχαρακώνονται στον καθημερινό τους μικρόκοσμο, στον οποίο κυρίαρχη επιδίωξη είναι η υλική ευμάρεια.

·         να ιεραρχούν τις προτεραιότητες τους με βάση εγωκεντρικές και ατομικιστικές επιδιώξεις.

·         να οδηγούνται στην ηθική αδιαφορία και τον αμοραλισμό.

3.        Οι πολίτες της «πολιτισμένης» ανθρωπότητας διαμορφώνουν τον ιδε­ολογικό τους κόσμο και, γενικότερα, την προσωπικότητα τους, σ' ένα στενά τεχνοκρατικό / εξειδικευτικό εκπαιδευτικό σύστημα που:

*   δεν καλλιεργεί την πίστη σε ανθρωπιστικές αξίες και ιδανικά

*   συχνά αναπαράγει στερεότυπες αντιλήψεις στις οποίες υπολανθά­νουν ρατσιστικοί προϊδεασμοί. Έτσι, αντιμετωπίζουν το φαινόμενο ως τριτοκοσμικό που δεν αφορά το δικό τους πολιτισμό

*   δεν αναπτύσσουν πνεύμα οικουμενικότητας, που θα καλλιεργούσε το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον τους για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο.

4.        Οι πολιτικές ηγεσίες των αναπτυγμένων χωρών δεν ευαισθητοποι­ούν με τη στάση τους τους πολίτες, γιατί:

·          αντιμετωπίζουν τις χώρες του Τρίτου κόσμου ως πηγή εκμετάλ­λευσης, ενώ συχνά ενισχύουν τα αυταρχικά καθεστώτα που είναι υπεύθυνα για την εξαθλίωση των πολιτών τους.

·          έχοντας προκαλέσει κλίμα πολιτικής παρακμής, αποστασιοποιούν τους πολίτες από ιδεολογικές αναζητήσεις και πνεύμα συμμετοχής για την επίλυση κοινών προβλημάτων.

β.  Προτάσεις

1.        Οι ισχυρές χώρες οφείλουν να:

·        συνδράμουν με την αναγκαία τεχνογνωσία στην οικονομική ανά­πτυξη των υπανάπτυκτων χωρών, ώστε να εξασφαλίσουν ανθρώ­πινες συνθήκες διαβίωσης που αποτρέπουν τέτοια φαινόμενα.

·        ασκήσουν την επιρροή τους στα καθεστώτα των χωρών, οι οποίες εμπλέκονται στην πρόκληση του προβλήματος.

2.        Αναγκαία καθίσταται η διεθνής κινητοποίηση:

·        των παγκόσμιων οργανώσεων που αγωνίζονται για τη διασφάλιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

·        των σχετικών θεσμών του Ο.Η.Ε. (UNICEF κ.α.).

3.        Τα Μ.Μ.Ε.

·        Επιβάλλεται να προβάλλουν το πρόβλημα στις πραγματικές του δια­στάσεις, ώστε να ενεργοποιήσουν το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοι­νής γνώμης.

4.        Οι πνευματικοί άνθρωποι, ως φορείς κοινωνικού κύρους και πνευ­ματικής ακτινοβολίας, οφείλουν, με πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπε­δο αλλά και μέσα από το έργο τους, να αφυπνίσουν τη συνείδηση των αδιάφορων πολιτών.

5.        Ο επαναπροσανατολισμός της εκπαίδευσης σε ανθρωποκεντρικούς στόχους θα συμβάλλει στην καλλιέργεια:

·        ανθρωπιστικών αξιών και ιδανικών

·        πνεύματος οικουμενικής συνείδησης.

6.        Οι πολίτες των αναπτυγμένων χωρών πρέπει να απαλλαγούν από την ατομοκεντρική θεώρηση των πραγμάτων και να προσανατολί­σουν το ενδιαφέρον τους σε προβλήματα που αφορούν την παγκό­σμια κοινότητα.