Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου (μαθήματα 40 – 41)

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα :
Sulla, occupata urbe, senatum armatus coegerat ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. Cuius voluntati nemo obviam ire audebat; solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit.
Quin homo inepte taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum».
(ΜΟΝΑΔΕΣ 40)
B.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. α) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά :
         urbe: τη γενική και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού.
         hostis: τη γενική ενικού και την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού.
         re: τη δοτική και την κλητική ενικού αριθμού.
         antiquitatem: τη δοτική και την αφαιρετική ενικού αριθμού.
         scopulum: την ονομαστική και τη γενική ενικού αριθμού.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)
1.β) homo inepte: να κλιθεί η συνεκφορά και στους δύο αριθμούς.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)
1.γ) nemo: να κλιθεί η αντωνυμία και στους δύο αριθμούς.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)
1.δ) celerrime, bona : να γραφούν οι άλλοι βαθμοί τους.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)
2. α) coegerat, iudicaretur, audebat : να αντικατασταθούν χρονικά τα ρήματα (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο)
(ΜΟΝΑΔΕΣ 6)
2.β) ire, dicere : να αντικατασταθούν χρονικά τα απαρέμφατα (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο.)
(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)
2.γ) noluit : να κλιθεί η υποτακτική ενεστώτα.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)
2.δ) vive, loquere, fugias : να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι των παραπάνω ρημάτων.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)
3. α) armatus, augur, sententiam, aetatis, verbum : να χαρακτηριστούν συντακτικά οι λέξεις.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)
3.β) ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur : να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 8)
4. α) occupata urbe : να αντικατασταθεί η αφαιρετική απόλυτη μετοχή σε χρονική πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό – διηγηματικό cum.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)
4.β) solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit : να μετατραπεί η μετοχική σε επιρρηματική πρόταση.
(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)
4.γ) atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο με εξάρτηση από το Philosophus admonebat…  
(ΜΟΝΑΔΕΣ 7)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. Αφού κατέλαβε τη Ρώμη ο Σύλλας, συγκάλεσε ένοπλος τη Σύγκλητο, για να κηρύξει όσο πιο γρήγορα γινόταν το Γάιο Μάριο εχθρό (του κράτους). Στη θέληση του κανείς δεν τολμούσε να πάει αντίθετα. Μόνο ο Κόιντος Μούκιος Σκαιόλας, ο οιωνοσκόπος, όταν του ζητήθηκε η γνώμη γι΄ αυτό, αρνήθηκε να ψηφίσει.
Ανόητε άνθρωπε, γιατί δεν σωπαίνεις, για να πετύχεις αυτό που θέλεις ; Λες όμως πως σου αρέσουν τα παλιά τα χρόνια γιατί τάχα είναι τιμημένα και καλά και σεμνά. Έτσι λοιπόν να ζεις όπως οι παλιοί, αλλά έτσι να μιλάς όπως οι άνθρωποι της εποχής μας. Και να΄ χεις πάντα στη μνήμη σου και στην καρδιά σου αυτό που έγραψε ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας : «Σαν το σκόπελο απόφευγε τη λέξη την ασυνήθιστη και την πρωτάκουστη»

Β) 1. α) 
             urbe = urbium (γεν. πληθ.), urbes/-is (αιτ. πληθ.)
             hostis = hostis (γεν. εν.), hostibus ( αφαιρ. πληθ.)
             re = rei (δοτ. εν.), res (κλητ. εν.)
             antiquitatem = antiquitati (δοτ. εν.), antiquitate (αφαιρ. εν.)
             scopulum = scopulus (ονομ. εν), scopuli (γεν. Εν

1. β)
                        Ενικός αριθμός            Πληθυντικός Αριθμός
Ονομαστική :      homo ineptus                  homines inepti
Γενική :              hominis inepti                 hominum ineptorum
Δοτική :              homini inepto                 hominibus ineptis
Αιτιατική :          hominem ineptum           homines ineptos
Κλητική. :           homo inepte                   homines inepti
Αφαιρετική :       homine inepto                hominibus ineptis


1. γ)
                     Ενικός αριθμός            Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική :            nemo                         nulli
Γενική :                    nullius                        nullorum
Δοτική :                    nemini                       nullis
Αιτιατική :                neminem                    nullos
Κλητική :                       ─                            ─
Αφαιρετική :             nullo                           nullis


1. δ) celerrime : celeriter – celerius
bona : melior – optima
2.α)
Ενεστώτας :         cogit          iudicetur                audet
Παρατατικός :      cogebat      iudicaretur             audebat
Μέλλοντας :         coget                ─                    audebit
Παρακείμενος :    coegit         iudicatus sit           ausus est
Υπερσυντέλικος : coegerat     iudicatus esset       ausus erat
Σ. Μέλλοντας :     coegerit            ─                   ausus erit

2.β)
Ενεστώτας :          ire                  dicere
Μέλλοντας :         iturum esse       dicturum esse
Παρακείμενος :    isse                  dixisse

2.γ) 
nolim
nolis
nolit
nolimus
nolitis
nolint

2. δ) 
vivo, vixi, victum, vivere
loquor, locutus sum, locutum, loqui (αποθετικό)
fugio, fugi, fugitum, fugere

3. α)
Armatus : επιρρηματικό κατηγορούμενο που δηλώνει τρόπο, αναφέρεται στο Sulla.
Augur: παράθεση στο Quintus Mucius Scaevola
sententiam : αντικείμενο στο dicere
aetatis: γενική κτητική στο viri
verbum: αντικείμενο στο fugias.

3.β)
ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur : δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση. Εισάγεται με το σύνδεσμο ut, γιατί είναι καταφατική. Εκφέρεται με έγκλιση υποτακτική, γιατί δηλώνει σκοπό, που είναι μια καθαρά υποκειμενική κατάσταση, χρόνου παρατατικού (iudicaretur), γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (coegerat). Συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση (ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων.) Χρησιμοποιείται ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο coegerat.

4. α) Cum Sulla urbem occupavisset

4. β) Solus Quintus Mucius Scaevola augur, postquam de hac re interrogatus est, sententiam dicere noluit ή Solus Quintus Mucius Scaevola augur, cum de hac re interrogatus esset, sententiam dicere noluit.

4. γ) Philosophus admonebat illum id quod a C. Caesare scriptum esset, habere semper in memoria et in pectore ή Philosophus admonebat illum ut id quod a C. Caesare scriptum esset, haberet semper in memoria et in pectore.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.