Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010

Διαγώνισμα: Ηθικά Νικομάχεια (Ενότητα 15 γνωστό - άγνωστο - απαντήσεις)

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Τῶ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλά τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον. τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστί τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἂλλο τι τῶν ὃλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὃτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος . ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὣστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τις ὁ πολίτης ἐστί σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις . οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην. ἒστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ολιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἒστι πολίτης.
  
1)Να δώσετε τη μετάφραση του κειμένου στα νέα ελληνικά.                    
Μονάδες 10
2)Ο Αριστοτέλης προκειμένου να εξετάσει την ουσία και τις ειδικές διαφορές των ποικίλων μορφών του πολιτικού βίου (τις ἑκάστη τῶν πολιτεῖων καὶ ποὶα τις) θεωρεί αναγκαίο να διευκρινίσει τις έννοιες που θα χρησιμοποιήσει. α)Ποιες έννοιες διευκρινίζει στην ενότητα αυτή;
β)Ποιοι λόγοι υπαγορεύουν την εξέταση αυτών των εννοιών;
                                                                                                            Μονάδες 10
3)Ο Αριστοτέλης εξετάζει αν την ευθύνη των πολιτικών πράξεων την έχει το κράτος ή τα πρόσωπα – φορείς της εξουσίας (ιδιαίτερα όταν πρόκειται για φορείς της εξουσίας που δεν εκπροσωπούν την πλειοψηφία του λαού). Ποιο ιστορικό παράδειγμα φαίνεται να τον οδήγησε στη διερεύνηση αυτού του θέματος;       
                                                                                    Μονάδες 5
4)Γιατί ο Αριστοτέλης αναζητεί στην ενότητα αυτή ένα νέο ορισμό της πόλης, αφού την έχει ήδη ορίσει (στις προηγούμενες ενότητες); Ποια είναι η διαφορά αυτού του ορισμού με ό,τι προηγήθηκε;                                        
Μονάδες 5
5)Στο απόσπασμα του πρωτότυπου κειμένου ο Αριστοτέλης έχει διατυπώσει τη γνώμη ότι πρέπει να εξεταστεί η έννοια πολίτης. Στο μεταφρασμένο κείμενο εξετάζει αυτή την έννοια στο πλαίσιο της δημοκρατικής πόλης και για να κάνει πιο εύληπτη τη δύναμη και την αξία των πολλών φέρνει κάποια παραδείγματα. Ποια είναι αυτά; Να τα παρουσιάσετε διεξοδικά.
                                                                                      Μονάδες 10
Η άποψη ότι την εξουσία στην πόλη πρέπει μάλλον να την ασκεί το πλήθος παρά οι άριστοι που είναι λίγοι, νομίζω ότι μπορεί να συζητηθεί –με το νόημα ότι είναι μια άποψη που παρουσιάζει, βέβαια, κάποιες δυσκολίες, που περιέχει όμως ίσως και κάποια αλήθεια. Για το πλήθος μπορεί κανείς να πει τούτο : το κάθε επιμέρους άτομο μπορεί να μην είναι τίποτε το αξιόλογο, ενωμένοι όμως όλοι μαζί είναι ενδεχόμενο να είναι, όχι σαν άτομα αλλά σαν σύνολο, καλύτεροι από εκείνους –όπως ακριβώς τα δείπνα που γίνονται με τη συνεισφορά πολλών είναι καλύτερα από εκείνα που γίνονται με έξοδα ενός μόνο ανθρώπου. Πολλοί καθώς είναι, ο καθένας διαθέτει ένα μόριο αρετής και φρόνησης και έτσι, ενωμένοι οι πολλοί γίνονται, κατά κάποιο τρόπο, ένας άνθρωπος με πολλά πόδια, με πολλά χέρια και με πολλές αισθήσεις –και με ανάλογη, βέβαια, αρετή και εξυπνάδα. Γι’ αυτό και οι πολλοί είναι σε θέση να κρίνουν καλύτερα τα έργα της μουσικής και των ποιητών : ο ένας κρίνει ένα μέρος, ο άλλος ένα άλλο, και όλοι μαζί το σύνολο. Από την άλλη όμως μεριά, οι αξιόλογοι άνθρωποι είναι ανώτεροι από το κάθε επιμέρους άτομο ενός πλήθους, ακριβώς γιατί στο πρόσωπό τους συμβαίνει και στην περίπτωση των ωραίων και μη ωραίων ανθρώπων, των ζωγραφισμένων και αληθινών μορφών; Αν τα στοιχεία αυτά τα πάρουμε χωριστά, μπορούμε, βέβαια, τότε να πούμε ότι το τάδε συγκεκριμένο άτομο έχει πιο όμορφο μάτι από το μάτι του ανθρώπου της ζωγραφιάς, ή ότι ένα άλλο άτομο έχει πιο όμορφο κάποιο άλλο μέλος του σώματός του.
 6) Ποιος είναι ο σκοπός της μελέτης των επιμέρους αρετών του ανθρώπου; Γιατί επιδίωκαν την κατάκτηση τους οι αρχαίοι Έλληνες;
                                                                                                            Μονάδες 10
7)α) Με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι λέξεις: ωροσκόπιο, σκυθρωπός, κοιτίδα, εξεζητημένος, σύγκλητος.
   β) Να δώσετε στα νέα ελληνικά δύο ομόρριζα (παράγωγα ή σύνθετα, όχι ρήματα) για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου : ἰδεῖν, πραγματείαν, συνεστώτων, μορίων, ὁμολογοῦσι.
                                                                                                            Μονάδες 10
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἄνυτος μέν διά τὴν τοῦ υἱοῦ πονηράν παιδείαν καί διά τήν αὑτοῦ ἀγνωμοσύνην ἔτι καί τετελευτηκώς τυγχάνει κακοδοξίας, Σωκράτης δέ διά τό μεγαλύνειν ἑαυτόν ἐν τῶ δικαστηρίῳ φθόνον ἐπαγόμενος μᾶλλον καταψηφίσασθαι ἑαυτοῦ ἐποίησε τούς δικαστάς. Ἐμοί μέν οὖν δοκεῖ θεοφιλοῦς μοίρας τετυχηκέναι. τοῦ μέν γάρ βίου τό χαλεπώτατον ἀπέλιπε, τῶν δέ θανάτων τοῦ ῥάστου ἔτυχεν. Ἐπεδείξατο δέ τῆς ψυχῆς τὴν ῥώμην. Ἐπεί γάρ ἔγνω τοῦ ἔτι ζῆν τό τεθνάναι αὐτῶ κρεῖττον εἶναι, ἱλαρῶς καί προσεδέξατο αὐτόν καί ἐπετελέσατο. Ἐγώ μέν δή κατανοῶν τοῦ ανδρός τήν τε σοφίαν καί τήν γενναιότητα οὔτε μή μεμνῆσθαι δύναμαι αὐτοῦ οὔτε μεμνημένος μή οὐκ ἐπαινεῖν. Εἰ δέ τις τῶν ἀρετῆς ἐφιεμένων ὠφελιμωτέρῳ τινί Σωκράτους συνεγένετο, ἐκεῖνον ἐγώ τόν ἄνδρα ἀξιομακαριστότατον νομίζω.  
Ξενοφῶντος, Ἀπολογία Σωκ. 31 – 34
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
ἀγνωμοσύνη: εσφαλμένη σκέψη, κρίση
μεγαλύνω ἐμαυτόν: περηφανεύομαι, εξυψώνω τον εαυτό μου
ἐπάγομαί τι: επισύρω κάτι εναντίον μου
ἀπολείπω: αφήνω πίσω, χάνω
γιγνώσκω + απαρέμφατo: αποφασίζω να, κρίνω ότι
ἱλαρῶς: με χαρά
ἐφίεμαι: επιθυμώ
συγγίγνομαί τινι: συναναστρέφομαι κάποιον, γίνομαι μαθητής κάποιου

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1) Να μεταφραστεί το κείμενο                                                             
Μονάδες 20
2)α) Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι λέξεις: τετελευτηκώς, ἐπαγόμενος, ἑαυτοῦ, τοῦ βίου, τοῦ ζῆν.                                                                             
Μονάδες 5
   β) Να χαρακτηριστεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου και να μετατραπεί σε απλή σκέψη του λέγοντος.                                                  
             Μονάδες 5
3) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους :
- τοῦ υἱοῦ : τη δοτική του ενικού.
- ἑαυτόν : την ίδια πτώση, γένος και αριθμό στο α΄  και β΄ πρόσωπο.
- ἐπαγόμενος : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή.
- θεοφιλοῦς : την αιτιατική ενικού στο ίδιο γένος.
- ῥάστου : τους άλλους δύο βαθμούς του επιθέτου.
- τοῦ ζῆν : να κλιθεί.
- τεθνάναι : τον άλλο τύπο του απαρεμφάτου.
- κρεῖττον : τους άλλους δύο βαθμούς.
- μεμνῆσθαι : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ίδιου χρόνου.
- τὸν ἂνδρα : την κλητική του ενικού.                                 
Μονάδες 10

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
1) Για όποιον εξετάζει το θέμα του τρόπου διακυβέρνησης μιας πόλης και (ψάχνει να βρει) ποια είναι η φύση και ποια τα χαρακτηριστικά της κάθε επιμέρους πολιτείας, το πρώτο σχεδόν θέμα για διερεύνηση είναι να δει τι είναι άραγε μια πόλη. Γιατί σήμερα υπάρχουν διαφορετικές γνώμες πάνω σ’ αυτό το θέμα. άλλοι που λένε πως την τάδε συγκεκριμένη πράξη την έχει κάνει η πόλη και άλλοι που λένε ότι δεν την έχει κάνει η πόλη αλλά η τάδε συγκεκριμένη ολιγαρχική «κυβέρνηση» ή ο τάδε συγκεκριμένος τύραννος. έπειτα βλέπουμε ότι όλη η δραστηριότητα του πολιτικού και του νομοθέτη έχει να κάνει με την πόλη, ενώ το πολίτευμα είναι ένας τρόπος οργάνωσης αυτών που ζουν στην συγκεκριμένη πόλη.
Επειδή όμως η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, όπως όλα εκείνα τα πράγματα που το καθένα τους είναι ένα «όλον», αποτελούμενο όμως από πολλά μέρη, είναι φανερό ότι πρέπει πρώτα να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο «πολίτης», αφού η πόλη είναι κάποιο σύνολο πολιτών. Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε ποιον πρέπει να ονομάζουμε πολίτη και ποια είναι η ουσία της έννοιας «πολίτης». Για το περιεχόμενο, πράγματι, της έννοιας «πολίτης» διατυπώνονται πολλές φορές διαφορετικές μεταξύ τους γνώμες, δεν υπάρχει δηλαδή μια γενική συμφωνία για το περιεχόμενο της λέξης πολίτης. Γιατί κάποιος ενώ είναι πολίτης σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα δεν είναι συχνά πολίτης σ’ ένα ολιγαρχικό πολίτευμα.

2) Ο Αριστοτέλης στο πλαίσιο της διερεύνησης της ουσίας και των γνωρισμάτων κάθε πολιτεύματος θεωρεί αναγκαίο να διευκρινίσει τα εννοιολογικά εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει και τα οποία είναι της η πόλις και ο πολίτης.
      Ο προβληματισμός του γι’ αυτές τις δύο έννοιες στηρίζεται στις αμφισβητήσεις που διατυπώνονταν στην εποχή του σχετικά με το νόημά τους. Έτσι ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί η έννοια της πόλις γιατί υπάρχει διάσταση απόψεων ως προς το αν η πόλις αποτελεί μια ενιαία πολιτική οντότητα που δρα κάνοντας συγκεκριμένες πράξεις ή αν ταυτίζεται με τους συγκεκριμένους κάθε φορά φορείς της εξουσίας, έτσι ώστε να θεωρείται ότι αυτή η κυβέρνηση (π.χ το συγκεκριμένο ολιγαρχικό πολίτευμα ή ο τύραννος) εκπροσωπεί την πλειοψηφία του λαού και δρά ἐν ὄνοματί του.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο πρέπει να εξεταστεί η έννοια πόλις είναι για να κατανοηθεί ο τρόπος δράσης των πολιτικών και των νομοθετών, αφού όλη η δραστηριότητά τους σχετίζεται με την πόλη και αποβλέπει στο όφελος του συνόλου των πολιτών.
Επιπλέον ένας τρίτος λόγος είναι ότι πρέπει να κατανοήσουμε την οργάνωση του κράτους σε σχέση με τον τρόπο διακυβέρνησής του, δηλαδή σε σχέση με το πολίτευμα αφού ἡ δέ πολιτεία τῶν τήν πόλιν οἰκούντων ἐστι τάξις της.
Όμως πριν δούμε τί είναι η πόλις, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τί είναι η έννοια πολίτης, γιατί η πόλις ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πράγμα που έχει συντεθεί από διάφορα μέρη και ο πολίτης είναι μέρος του όλου. Επομένως για να γνωρίσουμε το όλο πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε το μέρος.
Επιπλέον η έννοια πολίτης πρέπει να αποσαφηνιστεί γιατί δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς το περιεχόμενό της. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να είναι πολίτης σύμφωνα με τα κριτήρια μιας δημοκρατικής πόλης αλλά μπορεί να μην είναι πολίτης σε ένα ολιγαρχικό πολίτευμα όπου ισχύουν άλλα κριτήρια (κοινωνική τάξη, καταγωγή, εισόδημα, επάγγελμα).

3) Ο Αριστοτέλης εξετάζει την έννοια της πόλης επειδή υπάρχει διχογνωμία ως προς το περιεχόμενό της και πρέπει να ξεκαθαριστεί αν την ευθύνη των πολιτικών πράξεων την έχει το κράτος ή τα πρόσωπα φορείς της εξουσίας. Εδώ ο Αριστοτέλης φαίνεται να έχει υπόψη του το ιστορικό παράδειγμα των Θηβαίων. Στο τρίτο βιβλίο των ιστορικών του ο Θουκυδίδης μιλώντας για μια συγκεκριμένη διένεξη των Πλαταιών και των Θηβαίων, παρουσιάζει τους πρώτους να κατηγορούν τους δεύτερους για τον ¨μηδισμό¨ της πόλης τους κατά τους Περσικούς πολέμους και τους δεύτερους να απαντούν με τη φράση “δεν ήταν ξύμπασα πόλις που έπραξε τοῦτο ἀλλά ἡ δυναστεία ὀλίγων ἀνδρῶν που εἶχε τότε τα πράγματα”.
Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι όταν οι πράξεις γίνονται από ολιγαρχικές κυβερνήσεις ή τυράννους, υπάρχει διάσταση απόψεων ως προς το ποιος έχει την ευθύνη της πράξης. Μερικοί ισχυρίζονται ότι την ευθύνη την έχει τι κράτος, άλλοι όμως υποστηρίζουν ότι την ευθύνη την έχουν τα πρόσωπα που ασκούν την εξουσία χωρίς τη συναίνεση του λαού.

4) Στις ενότητες των Πολιτικών που προηγούνται (11.14) ο Αριστοτέλης προσέγγισε γενετικά, την έννοια ¨πόλις¨, αναζήτησε δηλαδή τις συνθήκες και τις διαδικασίες από τις οποίες γεννήθηκε. Επομένως όλες οι απόπειρες ορισμού, συμπλήρωσης ή διευκρίνισης κάποιων στοιχείων απαντούν σ’ αυτό. Στην ενότητα 15 όμως αναζητά το περιεχόμενο της έννοιας πόλις στο πλαίσιο της διερεύνησης πολιτεύματος. Εδώ η πόλις προσεγγίζεται μέσω της αναλυτικής μεθόδου. Η έννοια αναλύεται στα συστατικά της στοιχεία και αναζητούνται τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα αυτών των στοιχείων, τα οποία αν τα συνθέσουμε θα μας δώσουν τον ορισμό της πόλης.

5)  Ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι πρέπει να εξεταστεί η έννοια πολίτης στα πλαίσια της διερεύνησης της πόλη ς και του πολιτεύματος καθώς ο πολίτης αποτελεί συστατικό στοιχείο της πόλης, ένα μέρος του σύνθετου όλου, για να γνωρίσουμε το όλο πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε το μέρος.
Στο κείμενο από μετάφραση εξετάζει την έννοια πολίτης στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής πόλης και για να καταδείξει τη δύναμη και την αξία των πολλών πολιτών, οι οποίοι συγκεντρωμένοι ασκούν την εξουσία φέρνει κάποια παραδείγματα. Το πρώτο έχει να κάνει με τις υλικές απολαύσεις, το δεύτερο με τη μεθοδολογία και το τρίτο με τις υλικές απολαύσεις.
Έτσι λοιπόν με αναλογικό τρόπο μας λέει ότι οι πολλοί που κυβερνούν το κράτος διαθέτοντας ο καθένας από ένα μόριο αρετής και φρόνησης μοιάζουν με τους συνδαιτημόνες που προσφέρουν ό,τι μπορεί ο καθένας για ένα κοινό δείπνο. Αυτό το δείπνο είναι καλύτερο από εκείνο που θα γινόταν με έξοδα, ενός μόνο ανθρώπου.
Στο δεύτερο παράδειγμα ο Αριστοτέλης συγκρίνει την άσκηση της εξουσίας από τους πολλούς με έναν άνθρωπο με πολλά χέρια και πόδια, με πολλές αισθήσεις και με συσσωρευμένη αρετή και φρόνηση. Ενωμένοι οι πολλοί γίνονται όλοι μαζί κάτι σαν ένας άνθρωπος που διαθέτει πολλαπλάσια δύναμη, αρετή, εξυπνάδα.
Το τρίτο παράδειγμα είναι σχετικό με την κρίση των δραματικών αγώνων στην αρχαία Αθήνα. Από ένα μακρύ κατάλογο Αθηναίων πολιτών εκλέγονταν με κλήρο δέκα κριτές ο καθένας από τους οποίους έγραφε την κρίση του σε πινακίδα. Έπειτα κληρώνονταν οι πέντε πινακίδες από τις οποίες προέκυπτε το αποτέλεσμα της κρίση εξέφραζε τη γνώμη του συνόλου των Αθηναίων πολιτών.
Ο Αριστοτέλης λοιπόν τάσσεται με κάποια μετριοπάθεια υπέρ της λαϊκής κυριαρχίας. Στηρίζεται στην αθροιστική θεωρία κατά την οποία οι πολλοί ως σύνολο υπερτερούν από τα μεμονωμένα άτομα έστω κι αν είναι εκλεκτά. Η αρετή και η φρόνηση παρουσιάζοντας ως αθροίσιμα μεγέθη και έτσι η ελάχιστη αρετή και φρόνηση που διαθέτει ο καθένας, αν ενωθούν θα μας δώσουν έναν έξυπνο και ενάρετο άνθρωπο με όλες τις δυνατότητες πολλαπλασιασμένες.
Έτσι λοιπόν οι πολλοί αναδεικνύονται ως οι καταλληλότεροι για την άσκηση της εξουσίας στα πλαίσια μιας δημοκρατικής και ευνοούμενης πολιτείας.

6) Σχολικό βιβλίο σελ. 178
Για ποιον, στην πραγματικότητα, λόγο … σωστό ή λανθασμένο.

7)α) ωροσκόπιο = ἐπισκοποῦντι
         σκυθρωπός = ἰδεῖν
         κοιτίδα = συγκειμένων
         εξεζητημένος = ζητητέος
         σύγκλητο = καλεῖν
    β)  ὁμολογοῦσι = εξομολόγηση, πανθομολογούμενος
        ἰδεῖν = είδωλο, εξόφθαλμος
         πραγματείαν = σύμπραξη, πραξικόπημα
         συνεστώτων = νεοσύστατος, διάστημα
         μοριών = συμμορία, επιμερισμός     

    ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
1) Ο Άνυτος, λοιπόν, ακόμα και πεθαμένος, έχει κακή φήμη εξαιτίας της ανάρμοστης αγωγής του γιου του και της δικής του απερισκεψίας. Ο Σωκράτης, πάλι, εκθειάζοντας τον εαυτό του στο δικαστήριο, προκάλεσε φθόνο κι έκανε επομένως τους δικαστές να τον καταδικάσουν σε θάνατο. Εμένα, όμως, μου φαίνεται ότι του έλαχε μοίρα που οι θεοί αγαπούν, γιατί και απέφυγε το πιο δύσκολο κομμάτι της ζωής και πέτυχε τον πιο εύκολο θάνατο. Φανέρωσε, όμως, και τη ρωμαλέα φύση της ψυχής του, γιατί, όταν  αποφάσισε ότι γι’ αυτόν ήταν καλύτερα να πεθάνει παρά να ζήσει άλλο, καλοδιάθετος τον δέχτηκε και τον αντιμετώπισε. Εγώ, έχοντας στο μυαλό μου τη σοφία και τη γενναιότητα του ανθρώπου αυτού, δεν μπορώ να μην τον μνημονεύσω ούτε, μνημονεύοντάς τον, να μην τον επαινώ. Και αν κάποιος, από εκείνους που ποθούν την αρετή, συνάντησε κάποιον πιο ωφέλιμο από τον Σωκράτη, εκείνο τον άνθρωπο εγώ θεωρώ τον πιο αξιομακάριστο.

2)α) “τετελευτηκώς”: Παραχωρητική μετοχή. Επιρρηματική μετοχή σε θέση επιρρηματικού προσδιορισμού της παραχώρησης στο ρήμα τυγχάνει. Είναι συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος “τυγχάνει” (Ἂνυτος).
“ἐπαγόμενος” : τροπική μετοχή. Επιρρηματική μετοχή σε θέση επιρρηματικού προσδιορισμού του τρόπου στο ρήμα ἐποίησε. Είναι συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος “ἐποίησε” (Σωκράτης).
“ἑαυτοῦ” : Αντικείμενο του απαρεμφάτου καταψηφίσασθαι.
“τοῦ βίου” : Γενική διαιρετική που εξαρτάται από τον υπερθετικό βαθμό “τό χαλεπώτατον”.
“τοῦ ζῆν” : Γενική συγκριτική που εξαρτάται από τον συγκριτικό βαθμό “κρεῖττον”.

    β) Ο υποθετικός λόγος έχει την εξής μορφή :εἰ … συνεγένετο (οριστική) ως υπόθεση και απόδοση το ἀξιομακαριστότατον εἶναι (απαρέμφατο ενεστώτα) δηλώνεται το πραγματικό . Ο υποθετικός λόγος λειτουργεί στα πλαίσια του πλαγίου λόγου γιατί εξαρτάται από το ρήμα “νομίζω”. Στον ευθύ λόγο θα έχει την εξής μορφή : εἰ … συνεγένετο, ἐκεῖνος ὁ ἀνήρ ἀξιομακαριστότατος ἐστί.
Για να δηλωθεί η απλή σκέψη του λέγοντος θα πάρει τη εξής μορφή : εἰ δὲ τις τῶν ἀρετῆς ἐμφιεμένων ὠφελιμωτέρῳ τινί Σωκράτους συγγένοιτο, ἐκεῖνον ὁ  ἀνήρ ἀξιομακαριστότατος ἂν εἲη.

3)  τῶ υἱῶ και τῶ υἱεῖ
      ἐμαυτόν, σεαυτόν
      ἐπῆξο
      θεοφιλῆ
      ῥᾳδίως, ῥᾶον, ῥᾶστα
      τὸ ζῆν, τοῦ ζῆν, τῶ ζῆν, τό ζῆν
      τεθνηκέναι
      ἀγαθόν, κρεῖττον, κράτιστον
      μεμνημένος, η, ον ἦ
      ἂνερ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.