Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010

Διαγώνισμα Λατινικών Β΄ Λυκείου: κειμενα 3 και 20 (ερωτήσεις - απαντήσεις)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο:
KEIM. 3. Repente Perseus calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KEIM. 20. Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu. Exclusus ab insidiatoribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est  Hermaeum. Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur.
Μονάδες 40
Β. Παρατηρήσεις:
1.α. aetatis suae , mirabili casu: Να γράψετε τις παραπάνω συνεκφορές στη δοτική του ενικού και στην ονομαστική του πληθυντικού αριθμού.
Μονάδες 8
β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
·         nomen: την ονομαστική, την αιτιατική και την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού.
·         his: τη γενική, τη δοτική και την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται.
·         trepidus: την ονομαστική, τη γενική και την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος.
Μονάδες 4,5
2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα:
·         videt: το γ΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται.
·         cepit: το α΄ ενικό και το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται.
·         salutavit: το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται.
·         adduxit: το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται.
Μονάδες 8
β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να συμπληρώσετε τα κενά του με τα στοιχεία που ζητούνται για κάθε ρήμα:
 Πρόσωπο      Αριθμός       Χρόνος
recesserat    ………………     ………………     ………………
prorepsit      ………………     ………………     ………………
miseratur     ………………     ………………     ………………
Μονάδες 4,5
3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη στήλη Β, με βάση το κείμενο. Τρία στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν.

Στήλη A
Στήλη B


1. aetatis
α. υποκείμενο


2. cui
β. γενική της αιτίας


3. pedes
γ. αντικείμενο


4. imperatorem
δ. αφαιρετική της ιδιότητας


5. turba
ε. κατηγορούμενο



στ. γενική διαιρετική



ζ. δοτική κτητική



η. επιθετικός προσδιορισμός

Μονάδες 12,5
4. Repente Perseus calceis pennatis advolat: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης.
Μονάδες 12,5
5.α. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική
·         Perseus hasta beluam delet et Andromedam liberat
   β. … et inter vela praetenta foribus se abdidit (Claudius): να αναγνωρίσετε το συντακτικό φαινόμενο που υπάρχει στην πρόταση
Μονάδες 10
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Κείμ. 3: Ξαφνικά ο Περσέας φτάνει πετώντας με τα φτερωτά σανδάλια. Βλέπει την κόρη και θαμπώνεται από την ομορφιά της κόρης. Ο Περσέας εξοντώνει το θηρίο με το δόρυ και απελευθερώνει την Ανδρομέδα. Ο Κηφέας, η Κασσιόπη και οι κάτοικοι της Αιθιοπίας χαίρονται πάρα πολύ.
Κείμ. 20: Ο Κλαύδιος στο πεντηκοστό έτος της ηλικίας του κατέλαβε την εξουσία χάρη σε κάποιο τυχαίο και παράδοξο γεγονός. Αφού διώχτηκε από τους δολοφόνους του Καλιγούλα, είχε αποσυρθεί στη θερινή του κατοικία της οποίας το όνομα είναι (η οποία ονομάζεται) Ερμαίο. Λίγο αργότερα επειδή τρομοκρατήθηκε από τη φήμη της σφαγής, σύρθηκε προς το πιο κοντινό λιακωτό και κρύφτηκε ανάμεσα στα παραπετάσματα που κρέμονταν στην πόρτα. Ένας στρατιώτης που έτρεχε εδώ κι εκεί παρατήρησε τα πόδια του . αναγνώρισε αυτόν να κρύβεται. αφού τον τράβηξε έξω τον προσαγόρευσε αυτοκράτορα. Από εκεί τον οδήγησε στους συστρατιώτες του. Απ’ αυτούς μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο περίλυπος και έντρομος, ενώ το πλήθος που τον συναντούσε τον λυπόταν σα να επρόκειτο να πεθάνει. Την επόμενη μέρα Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.β.   δοτική ενικού:   aetati suae    mirabili casui  
        ονομαστική πληθυντικού: aetates suae     mirabilis casus
1. β. Ζητούμενοι τύποι:
·         nomen = ονομ. πληθ.= nomina  αιτιατ. πληθ.= nomina αφαιρ. πληθ. = nominibus
·         his: γεν. ενικ.= huius  δοτ. ενικ.= huic  αφαιρ. ενικ.= hoc
·         trepidus: ονομ. πληθ. θηλ.= trepidae    γεν. πληθ. θηλ.= trepidarum  αιτ. πληθ. θηλ.= trepidas
2.α. Ζητούμενοι τύποι:
·         videt: vidit, vidistis.
·         cepit: capio, capimus
·         salutavit: salutabis, salutabunt
·         adduxit: adducebas, adducebant.
2.β. Συμπλήρωση πίνακα:
 Πρόσωπο      Αριθμός           Χρόνος
recesserat         γ             ενικός          υπερσυντέλικος
prorepsit           γ             ενικός          παρακείμενος
miseratur          γ             ενικός          ενεστώτας
3. Αντιστοίχηση.
1. aetatis = γενική διαιρετική
2. cui = δοτική κτητική
3. pedes = αντικείμενο
4. imperatorem = κατηγορούμενο
5. turba = υποκείμενο
4. Συντακτική αναγνώριση:
repente Perseus calceis pennatis advolat = κύρια πρόταση
advolat = ρήμα (αμετάβατο)      Perseus = υποκείμενο του ρήματος     repente = επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου[1]    calceis = επιρρηματικός προσδιορισμός, αφαιρετική οργανική του μέσου    pennatis = επιθετικός προσδιορισμός στο calceis.
5.α. Ενεργητική σύνταξη σε παθητική
·         A Perseo hasta belua deletur et Andromeda liberatur
   β. … et inter vela praetenta foribus se abdidit: το συντακτικό φαινόμενο που υπάρχει στην πρόταση βρίσκεται στο se και είναι άμεση αυτοπάθεια καθώς Υποκ. Ρημ. = Claudius και Αντικ. Ρημ. = se (= Claudium)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Η   αυτοπάθεια   στα λατινικά δηλώνεται με δυο τρόπους:
Α. με το τρίτο πρόσωπο της προσωπικής αντωνυμίας se
Β. με το τρίτο πρόσωπο της κτητικής αντωνυμίας suussuasuum
Αν αυτά βρίσκονται στην κύρια πρόταση και αναφέρονται στο υποκείμενο του ρήματος της πρότασης δηλώνεται άμεση αυτοπάθεια, ενώ, αν βρίσκονται σε δευτερεύουσα πρόταση και αναφέρονται στο υποκείμενο του ρήματος της κύριας πρότασης δηλώνεται έμμεση αυτοπάθεια. Η απλή κτήση δηλώνεται με την γενική της αντωνυμίας iseaid




[1] Το repente μπορεί να είναι και επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.