Ο συντηρητικός χαρακτήρας της Εθνοσυνέλευσης και του συντάγματος του 1844 (πηγή)

ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1844

Να εντοπίσετε εκείνα τα στοιχεία της Εθνοσυνέλευσης και του συντάγματος του 1844 που μπορούν να χα­ρακτηριστούν ως συντηρητικά.

Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση των πολιτικών πραγμάτων. Τα τρία κόμματα της εποχής - αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό - απαίτησαν από τον Όθωνα την ψήφιση συντάγματος ώστε να πε­ριοριστούν οι βασιλικές εξουσίες. Ωστόσο, το Σύνταγμα που προέκυψε από την Εθνοσυνέλευση του 1843-44 ήταν υπερβολικά συντηρητικό.

Για να κατορθώσουν οι ηγέτες των κομμάτων να πάρουν από κοινού αποφάσεις για τις συνταγματικές ρυθμίσεις, έπρεπε πρώτα να επιβληθούν στις ριζοσπαστικές ομάδες των κομμάτων τους, γεγονός που φανερώνει ότι οι πο­λιτικές διαδικασίες και διαβουλεύσεις ήταν ελεγχόμενες και το αποτέλεσμά τους προδιαγεγραμμένο. Επίσης, μία αδυναμία του συντάγματος του 1844 ήταν ότι δεν κατοχυρώθηκε το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι, πράγμα που μπορούσε να φέρει εμπόδια στη συγκρότηση κομματικών μηχανισμών.

Αν και στόχος του συντάγματος ήταν ο περιορισμός των εξουσιών του βασιλιά ο ίδιος εξασφάλισε την αρχηγία του στρατού και τη συμμετοχή του στην άσκηση της νομοθετικής εξουσίας. Τη νομοθετική εξουσία ασκούσαν ε­πίσης η Βουλή και η Γερουσία, τα μέλη της οποίας διορίζονταν από το βασιλιά και διατηρούσαν το αξίωμά τους ι­σόβια. Η εκτελεστική εξουσία ανήκε στο βασιλιά και ασκούταν από τους υπουργούς, διοριζόμενους και παυόμενους απ' αυτόν δίχως να απαιτείται η έγκριση της Βουλής. Όλα τα παραπάνω αποτελούν αδιάσειστες αποδείξεις των υπερεξουσιών που συνέχιζε να έχει ο βασιλιάς, γεγονός που μπορούσε να τον οδηγήσει σε δεσποτική συμπεριφορά και δεν βοηθούσε στην ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού.

Ένα ακόμη τεκμήριο του συντηρητικού χαρακτήρα της Εθνοσυνέλευσης και του συντάγματος του 1844 είναι ότι η λειτουργία των κομμάτων και τα πολιτικά πράγματα ελέγχονταν και κατευθύνονταν από μία μικρή ηγετική ομάδα χωρίς να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας - ενώ αναπτύχθηκαν κατά μίμηση δυτικών προτύπων, τα οποία στην εφαρμογή τους στρεβλώθηκαν και παραμορφώθηκαν.

αναδημοσίευση από: EΘNOΣ-ΠAIΔEIA, Τετ. 5 - 5 - 2010, Φροντ. Πουκαμισάς

Δείτε επίσης: Ο συντηρητικός και φιλελεύθερος χαρακτήρας του συντάγματος του 1844