Επαναληπτικό κριτήριο αξιολόγησης Λατινικών Β Λυκείου (μαθ. 12, 15, 16)

Β' Λυκείου Θεωρητική Κατεύθυνση: Λατινικά

Εκφωνήσεις

Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:

12. L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse rege gerere obtigit. Ut domum ad vesperum rediit, filiola eius Tertia, quae tum admodum parvula, ad complexum patris cucurrit. Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam.

15. Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate.

16. Nostri, postquam pila in hostes miserunt, gladiis rem gerunt. Repente post tergum equitatus cernitur; cohortes appropinquant; hostes terga vertunt ac fugiunt; eis equites occurrunt. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur.

(Μονάδες 40)

B. παρατηρήσεις

1.α) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω συνεκφορές:

omnis vita: γενική πληθυντικού αριθμού

rei militaris: αφαιρετική ενικού αριθμού

locis frigidissimis: αιτιατική του ίδιου αριθμού

magna caedes: γενική ενικού αριθμού

(Μονάδες 4)

β) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:

domum: αφαιρετική ενικού

vesperum: κλητική ενικού

complexum: γενική πληθυντικού

osculum: αιτιατική πληθυντικού

pater: γενική πληθυντικού

carne: ονομαστική ενικού

pelles: γενική πληθυντικού

fluminibus: ονομαστική πληθυντικού

gladiis: γενική πληθυντικού

agriculturae: ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

equites: κλητική ενικού

princeps: δοτική πληθυντικού

(Μονάδες 12)

γ) eius, quae: Να σημειωθεί η ίδια πτώση του άλλου αριθμού και στα τρία γένη.

(Μονάδες 2)

δ) nostri: Να γίνει γραμματική αναγνώριση και να γραφεί ο ίδιος τύπος στο β΄ πρόσωπο στην ίδια πτώση και αριθμό.

(Μονάδα 1)

2.α) fit: Να σημειώσετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στην ίδια φωνή.

(Μονάδες 2)

β) Να κλιθεί το ρήμα (fit) στην οριστική μέλλοντα.

(Μονάδες 2)

γ) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη σας το υποκείμενο).

cucurrit: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα ενεργητικής φωνής

animadvertit: απαρέμφατο μέλλοντα ενεργητικής φωνής

erat: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα

nutriuntur: απαρέμφατο συντελεσμένου μέλλοντα παθητικής φωνής

gerit: β' ενικό οριστικής ενεστώτα της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας

cernitur: απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής

fugiunt: β' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα παθητικής φωνής

occiditur: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα παθητικής φωνής

(Μονάδες 8)

3.α) Να συμπληρώσετε τα κενά ώστε να φαίνεται η συντακτική λειτουργία της κάθε λέξης.

L Aemilio Paulo: είναι .................. στο ................................

gerere: είναι .................. στο ................................

Tertia: είναι .................. στο ................................

tristiculam: είναι .................. στο ................................

in fluminibus: είναι .................. στο ................................

rei: είναι .................. στο ................................

lacte: είναι .................. στο ................................

pelles: είναι .................. στο ................................

gladiis: είναι .................. στο ................................

dux: είναι .................. στο ................................

(Μονάδες 10)

β) Να εντοπίσετε τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις του πρώτου και δεύτερου αποσπάσματος και να τις αναγνωρίσετε συντακτικά, (είδος, συντακτικό ρόλο, εισαγωγή, εκφορά).

(Μονάδες 5)

γ) domum: Να αντικατασταθεί ο τύπος με την κατάλληλη πτώση, ώστε να δηλώνεται η στάση σε τόπο και η απομάκρυνση από τόπο.

(Μονάδες 2)

δ) animadvertit eam esse tristiculam: Να εντοπίσετε το υποκείμενο του απαρεμφάτου (Μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την πτώση του.

(Μονάδες 2)

ε)1.α. Pater filiae osculum dedit: Να μετατραπεί η Ενεργητική σύνταξη σε Παθητική.

β. fit magna caedes (ab hostibus): Nα  μετατραπεί η Παθητική σύνταξη σε Ενεργητική.

(Μονάδες 5)

στ) filiola eius Tertia in complexum patris cucurrit / Germani non student agriculturae: Να μετατρέψετε τις προτάσεις σε απαρεμφατικές με εξάρτηση το: Scriptor scribit ...

(Μονάδες 5)

Απαντήσεις

Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

12. Στο Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο που είχε εκλεγεί ύπατος για δεύτερη φορά έλαχε να κάνει πόλεμο με τον βασιλιά Περσέα. Μόλις γύρισε στο σπίτι το βραδάκι η κορούλα του Τέρτια, που τότε ήταν πολύ μικρούλα, έτρεξε στην αγκαλιά του πατέρα (της).Ο πατέρας της την φίλησε αλλά παρατήρησε ότι ήταν λίγο θλιμμένη.

15. Όλη η ζωή των Γερμανών περιορίζεται στο κυνήγι και στη σπουδή των στρατιωτικών πραγμάτων. Οι Γερμανοί δεν ασχολούνται με την γεωργία. Τρέφονται με γάλα ,τυρί και κρέας. Σε τόπους πολύ παγωμένους φορούν μόνο δέρματα και πλένονται στα ποτάμια. Κάθε φορά που η πολιτεία τους διεξάγει πόλεμο ,εκλέγουν άρχοντες με εξουσία ζωής και θανάτου.

16. Οι δικοί μας αφού έριξαν τα ακόντια στους εχθρούς μάχονται με τα ξίφη. Ξαφνικά πίσω στα νώτα (στην πλάτη)διακρίνεται το ιππικό. Οι κοόρτεις πλησιάζουν. Οι εχθροί στρέφουν τα νώτα και φεύγουν. Τους επιτίθενται οι ιππείς. Γίνεται μεγάλη σφαγή. Ο Σεδούλιος, στρατηγός και ηγεμόνας των Λεμοβίκων, σκοτώνεται.

Β. παρατηρήσεις

1.α) omnis vita: omnium vitarum

rei militaris: re militari

locis frigidissimis: loca frigidisssima

magna caedes: magnae caedis

β) domum: domo

vesperum: vesper

complexum: complexuum

osculum: oscula

pater: patrum

carne: caro

pelles: pellium

fluminibus: flumina

gladiis: gladiorum

agriculturae: agriculturis

equites: eques

princeps: principibus

γ) eorum – earum - eorum    qui – quae - quae

δ) nostri: Είναι ονομαστική πτώση πληθυντικού αριθμού αρσενικού γένους, α' προσώπου για πολλούς κτήτορες της κτητικής αντωνυμίας noster – nostra - nostrum. Στο β' πρόσωπο η αντωνυμία είναι: vestri

2.α) απαρέμφατα

Ενεστ: fieri

Μελλ.: factum iri

Πρκ: factam esse

Σ.Μελλ: factam fore

β) οριστική Μέλλοντα

fiam, fies, fiet, fiemus, fietis, fient

γ) cucurrit: curret

animadvertit: animadversurum esse

erat: erunt

nutriuntur: nutritos fore

gerit: gestura es

cernitur: crevisse

fugiunt: fugeris

occiditur: occisus erit

3.α) L.Aemilio Paulo: είναι δοτική προσωπική στο απρόσωπο ρήμα obtigit.

gerere: είναι τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο στο απρόσωπο ρήμα obtigit.

Tertia: είναι επεξήγηση στο filiola

tristiculam: είναι κατηγορούμενο στο eam από το esse

in fluminibus: είναι εμπρόθετος προσδιορισμός στάσης σε τόπο στο lavantur

rei: είναι γενική αντικειμενική στο studiis

lacte: είναι απρόθετη αφαιρετική οργάνου - μέσου στο nutriuntur

pelles: είναι αντικείμενο στο habent

gladiis: είναι απρόθετη αφαιρετική οργάνου στο gerunt

dux: είναι παράθεση στο Sedulius

β) Οι δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις είναι:

«ut domum ad vesperum rediit»: είναι δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, έχει θέση επιρρηματικού προσδιορισμού του χρόνου, εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο ut, εκφέρεται με οριστική παρακειμένου (rediit) Η πρόταση δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν σε σχέση με την πράξη της κύριας.

«cum civitas bellum gerit»: είναι δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, έχει θέση επιρρηματικού προσδιορισμού του χρόνου. Εισάγεται με τον επαναληπτικό χρονικό σύνδεσμο cum, εκφέρεται με οριστική ενεστώτα (gerit) και δηλώνει επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον

γ) domi: σε γενική πτώση δηλώνει στάση σε τόπο

domo: σε αφαιρετική πτώση δηλώνει απομάκρυνση από τόπο

δ) Το υποκείμενο του απαρεμφάτου esse είναι το eam δηλαδή βρίσκεται σε αιτιατική πτώση (ετεροπροσωπία) γιατί είναι υποκείμενο ειδικού απαρεμφάτου το οποίο δεν παραλείπεται.

ε)1.α. Παθητική σύνταξη: a patre filiae osculum datum est

β. Ενεργητική σύνταξη: (hostes) faciunt magnam caedem

στ) Απαρεμφατική σύνταξη:

Scriptor scribit filiolam eius Tertiam in complexum patris cucurrisse

Scriptor scribit Germanos non studere agriculturae

Επαναληπτικά θέματα Ο.Ε.Φ.Ε. 2011