Τετάρτη 4 Μαΐου 2011

Ο συντηρητικός και φιλελεύθερος χαρακτήρας του συντάγματος του 1844 (πηγή ιστορίας κατεύθυνσης)


Λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο των παραθεμάτων και τις πληροφορίες του σχολικού βιβλίου να αναλύσετε το περιεχόμενο της φράσης: «παρά το συντηρητικό του χαρακτήρα, στο Σύνταγμα του 1844 υπήρχαν και φιλελεύθερα στοιχεία».
ΠΗΓΗ:
ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΟΣ
Εν ονόματι της αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος
Περί θρησκείας
Άρθρον 1. Η επικρατούσα θρησκεία εις την Ελλάδα είνε η της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, πάσα δε άλλη γνωστή θρησκεία είνε ανεκτή και τα της λατρείας αυτής τελούνται ακωλύτως υπό την προστασία των Νόμων, απαγορευομένου του προσηλυτισμού και πάσης άλλης επεμβάσεως κατά της επικρατούσης θρησκείας.
Περί δημοσίου δικαίου των Ελλήνων
Άρθρον 3. Οι Έλληνες είνε ίσοι ενώπιον του Νόμου και συνεισφέρουσιν αδιακρίτως εις τα δημόσια βάρη, αναλόγως της περιουσίας των ·μόνοι δε οι πολίταιΈλληνες είνε δεκτοί εις όλα τα δημόσια επαγγέλματα.
Πολίται είναι όσοι απέκτησαν η αποκτήσωσι τα χαρακτηριστικά του πολίτου κατά τους Νόμους του Κράτους.
Άρθρον 4. Η προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστος· ουδείς καταδιώκεται, συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, ειμή οπόταν και όπως ο Νόμος ορίζη.
Άρθρον 5. Εκτός της περιπτώσεως του αυτοφώρου εγκλήματος ουδείς συλλαμβάνεται, ουδέ φυλακίζεται, ειμή δι' αιτιολογημένου δικαστικού εντάλματος, το οποίον πρέπει να κοινοποιηθή κατά την στιγμήν της συλλήψεως ή προφυλακίσεως.
Άρθρον 6.  Ποινή δεν επιβάλλει άνευ Νόμου, ορίζοντος προηγουμένως αυτήν.
Άρθρον 7. Έκαστος, ή και πολλοί ομού έχουσι το δικαίωμα να αναφέρωνται εγγράφως εις τα Αρχάς, τηρούντες τους Νόμους του Κράτους.
Άρθρον 8. Η κατοικία εκάστου είναι άσυλος, ουδεμία κατ' οίκον έρευνα ενεργείται, ειμή όταν και όπως ο νόμος διατάσση.
Άρθρον 9. Εν Ελλάδι ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος. Αργυρώνητος ή δούλος παντός γένους και πάσης θρησκείας είναι ελεύθερος, άμα πατήση επί ελληνικού εδάφους.
Άρθρον 10. Πας τις δύναται να δημοσιεύη προφορικώς τε, εγγράφως και δια του τύπου τους στοχασμούς του, τηρών τους νόμους του Κράτους.
Ο τύπος είναι ελεύθερος και λογοκρισία δεν επιτρέπεται.
Οι υπεύθυνοι συντάκται, εκδόται και τυπογράφοι εφημερίδων δεν υποχρεούνται εις ουδεμίαν χρηματικήν προκαταβολλήν λόγω εγγυήσεως.
Οι εκδόται εφημερίδων θέλουν είσθαι πολίται Έλληνες.
Άρθρον 11. Η ανωτέρω εκπαίδευσις ενεργείται δαπάνη του Κράτους· εις δε την δημοτικήν συντρέχει και το Κράτος κατά το μέτρον της ανάγκης των δήμων.
Έκαστος έχει το δικαίωμα να συσταίνη εκπαιδευτικά καταστήματα, συμμορφούμενος με τους Νόμους του Κράτους.
Άρθρον 12. Ουδείς στερείται της ιδιοκτησίας του ειμή δια δημόσιον ανάγκην, προσηκόντως αποδεδειγμένην, όταν και όπως ο νόμος διατάσση, πάντοτε δε προηγουμένης αποζημιώσεως.
Άρθρον 13.  Αι βάσαναι και η γενική δήμευσις απαγορεύονται.
Άρθρον 14.   Το απόρρητον των επιστολών είνε απαραβίαστον.
Περί συντάξεως της Πολιτείας
Άρθρον 15. Η νομοθετική εξουσία ενεργείται συνάμα υπό του Βασιλέως, της Βουλής και της Γερουσίας.
Άρθρον 20. Η εκτελεστική εξουσία ανήκει εις τον Βασιλέα, ενεργείται δε δια των παρ' αυτού διοριζομένων υπευθύνων Υπουργών.
Άρθρον 21.   Η δικαστική εξουσία ενεργείται δια των δικαστηρίων, αι δε δικαστικαί αποφάσεις εκτελούνται εν ονόματι του Βασιλέως.
Περί της Βουλής
Άρθρον 59. Η Βουλή σύγκειται εκ Βουλευτών, εκλεγόμενων των εχόντων δικαίωμα προς τούτο πολιτών, κατά τον περί εκλογής Νόμον.
Άρθρον 60.  Οι Βουλευταί αντιπροσωπεύουσι το Έθνος και όχι μόνον την επαρχίαν υπό της οποίας εκλέγονται.
Α. Σβώλου, Τα Ελληνικά Συντάγματα, σσ. 153,155,161
Απάντηση:
Το σύνταγμα του 1844 ήταν αποτέλεσμα της επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Βλ. σχολ. εγχειρ.: «Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 … για τις συνταγματικές ρυθμίσεις».
Το σύνταγμα καθιερώνει το  πολίτευμα  της  συνταγματικής   μοναρχίας  και  έχει  κατά  κύριο  λόγο   συντηρητικό  χαρακτήρα.   Αυτό τεκμηριώνεται μέσα από τα άρθρα του. Έτσι αναφορικά με την νομοθετική εξουσία, αυτή ασκείται από το Βασιλιά, τη Βουλή που εκλέγεται από το λαό αλλά και από τη Γερουσία, η οποία αποτελείται από ισόβια μέλη που διορίζονται από το Βασιλιά. Η εκτελεστική εξουσία ανήκει στο Βασιλιά, αλλά ασκείται από τους αρμόδιους υπουργούς του, οι οποίοι διορίζονται από τον ίδιο. Ο περιορισμός ότι καμιά πράξη του Βασιλιά δεν έχει ισχύ χωρίς την προσυπογραφή του αρμόδιου Υπουργού χάνει τη σημασία του, αφού ο Βασιλιάς διορίζει και παύει τους Υπουργούς. Επίσης, ο Βασιλιάς είναι αρχηγός του κράτους και αρχηγός του στρατού και από τον ίδιο πηγάζει η δικαστική εξουσία. Επομένως στα άρθρα 15, 20 και 21 «Περί συντάξεως της Πολιτείας» φαίνεται καθαρά ο συντηρητικός χαρακτήρας του συντάγματος. Βλ. σχολ. εγχειρ.: «Στο σύνταγμα … Υπουργού» και «γ) προβλεπόταν .…. ισόβια». Ένα ακόμα συντηρητικό στοιχείο του συντάγματος είναι η έλλειψη συνταγματικής πρόβλεψης για τα κόμματα και η μη κατοχύρωση του δικαιώματος του «συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι». Βλ. σχολ. εγχειρ.: «Μια αδυναμία … μηχανισμών» και: «Συνταγματική πρόβλεψη … υπήρξε». Παράλληλα εξετάζοντας τα άρθρα «Περί θρησκείας» και «Περί δημοσίου δικαίου των Ελλήνων» παρατηρούμε ότι γίνεται προσπάθεια να προστατευτούν τα δικαιώματα των πολιτών από την αυθαιρεσία της κρατικής εξουσίας. Έτσι, καθιερώνεται η ανεξιθρησκεία, κατοχυρώνεται η ισότητα των πολιτών απέναντι στο νόμο και απαγορεύεται η δουλειά. Επίσης, με άλλα άρθρα καθιερώνεται το απαραβίαστο του οικογενειακού ασύλου, η προστασία της ιδιοκτησίας, η ελευθερία γνώμης και η ελευθεροτυπία. Κατοχυρώνεται η δωρεάν εκπαίδευση, το απόρρητο των επιστολών και δίνονται εγγυήσεις για την ατομική ελευθερία. Τέλος, απαγορεύονται τα βασανιστήρια. Ακόμα, πολύ σημαντική είναι η διάταξη που καθιερώνει την καθολική ψηφοφορία για τους άνδρες. Βλ. σχολ. εγχειρ.: «Οι κομματικές παρατάξεις … κρατικής εξουσίας» και: «α) κατοχυρωνόταν … πρωτοπορία». Συμπερασματικά πράγματι το σύνταγμα του 1844 είχε συντηρητικό χαρακτήρα αλλά και αρκετά φιλελεύθερα στοιχεία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.