Οι απόψεις του Ε. Βενιζέλου σχετικά με την πολιτική του βασιλιά Κωνσταντίνου το 1915 - 1916 (πηγή ιστορίας κατεύθυνσης)

Επισημαίνοντας χωρία του παρακάτω κειμένου και  αξιοποιώντας τις  ιστορικές γνώσεις σας, να εξηγήσετε τις απόψεις του Ε. Βενιζέλου σχετικά με την πολιτική του βασιλιά Κωνσταντίνου το 1915-1916.

Κείμενο

Ομιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τον αθηναϊκό λαό, 14 Αυγούστου 1916:

Συνιστώ προς υμάς να συγκροτήσετε ολιγομελή αντιπροσωπείαν (…)  η  οποία, παρουσιαζομένη προς την Α. Μεγαλειότητα, να είπη προς Αυτόν ταύτα περίπου:

Βασιλεύ!

Έγινες θύμα ανθρώπων, οι οποίοι (…)  δεν εδίστασαν να καπηλευθούν την προς το Στέμμα ευλάβειαν και την προς το πρόσωπόν Σου αγάπην του Λαού (…).

Έγινες θύμα των στρατιωτικών συμβούλων Σου, οι  οποίοι με  την στενότητα της στρατιωτικής των αντιλήψεως και με τον πόθον της εγκαθιδρύσεως μιας απολυταρχίας, η οποία θα καθίστα αυτούς ουσιαστικώς κυρίους της καταστάσεως, σ’  έπεισαν ότι η Γερμανία θα εξέλθη νικήτρια εκ του Ευρωπαϊκού πολέμου.

Έκθεση Β Λυκείου: Ο μύθος των χαρισματικών μαθητών και η κοινοκτημοσύνη της γνώσης

Κείμενο: Δεν υπάρχουν πρώτοι και τελευταίοι

Ο ένας στους τρεις κερδίζει. Έτσι παίχτηκε και φέτος το παιχνίδι. Σε γενικές γραμμές έτσι παίζεται σχεδόν κάθε χρόνο.

Σε κάθε τρία πρόσωπα το ένα χαμογελάει. Στα άλλα δύο καθρεπτίζεται η πικρία. Ο ένας στους τρεις ήταν ο "καλύτερος". Το "αξιοκρατικό" μας σύστημα δεν αφήνει και πολλά περιθώρια επιλογής. Ορίζει τις θέσεις και κάνει την πρόσκληση. Και επιλέγει. Πώς όμως επιλέγει;

Η απάντηση είναι προ πολλού έτοιμη: "Επιλέγει τους καλύτερους". Και για την επιλογή αυτή δημιουργεί τις εξετάσεις. Η λύση των εξετάσεων όμως δεν είναι τίποτα άλλο παρά το άλλοθι εκείνο που χρειάζεται μια κοινωνία, όταν αδυνατεί ή αρνείται να παρέχει την ισότητα σε όλα τα μέλη της. Είναι η ίδια λογική., που στηρίζει την "αξιοκρατία" και το μύθο του ευφυή μαθητή. [...]

Σ' αυτόν τον ξέφρενο ανταγωνισμό μεταξύ των υποψήφιων, που επί το ευπρεπέστερο καλείται άμιλλα, η κατάληψη της πρώτης θέσης σε ένα τμήμα ή μια σχολή δεν αποτελεί επίτευγμα. Ο διαχωρισμός του από τους άλλους δεν καλλιεργεί και πάλι τίποτα άλλο παρά το μύθο του "χαρισματικού ατόμου", που διαθέτει μεγαλύτερες από τους άλλους ικανότητες. Μια λογική που επιπλέον καλλιεργεί τον πρωταθλητισμό και όχι τη μάθηση ή καλύτερα την αξιοποίηση και ανάδειξη των ικανοτήτων του κάθε ατόμου. Η διάκριση αυτή επιτρέπει τη διαιώνιση της αντίληψης εκείνης με την οποία η κοινωνική εκτίμηση δεν μετριέται με την προσωπικότητα, το χαρακτήρα, τις ευαισθησίες και τις ικανότητες του κάθε ατόμου, αλλά με τους τίτλους σπουδών, τους βαθμούς, τη θέση και τα πτυχία που κατέχει. [...]

Ιστορία κατεύθυνσης: Η παρακμή των ξενικών κομμάτων και η ανάδειξη της "νέας γενιάς" (πηγή)

Επισημαίνοντας χωρία των παρακάτω κειμένων και  αξιοποιώντας τις  ιστορικές γνώσεις σας, να εξηγήσετε τις συνθήκες ανάδειξης της «νέας γενιάς» μετά την παρακμή των ξενικών κομμάτων και  τα  αιτήματα που αυτή προέβαλε.

Κείμενο Α΄

Περί το τέλος της βασιλείας του Όθωνος θα εμφανισθούν αι νέαι πολιτικαί δυνάμεις, προερχόμεναι εκ της μετεπαναστατικής γενεάς, η οποία, εμποτισμένη με τας εξελισσομένας εις την Ευρώπην φιλελευθέρας ιδέας, θα  αναλάβη το  έργον της ολοκληρώσεως της ∆ημοκρατίας. Αι δυνάμεις αυταί θα  επιτύχουν και  την έξωσιν του Όθωνος (...).

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ο  ελληνικός λαός, υπό την ηγεσίαν της μεταπελευθερωτικής γενεάς, διεξεδίκει αποφασιστικώς την  πλήρη ανεξαρτησίαν του. Οι επί κεφαλής της Επαναστάσεως του 1862 ήσαν νέοι επηρεασμένοι  βαθύτατα από τας φιλελευθέρας ιδέας. Εξ άλλου κατά την διαρρεύσασαν τριακονταετίαν, η  πληθυσμική σύνθεσις της Ελλάδος είχεν υποστή τοιαύτην εξέλιξιν (...)  ώστε υφίσταντο, πλέον,  νέα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά δεδομένα. Ακόμη και η αναλογία μεταξύ πληθυσμού της υπαίθρου και  αστικών κέντρων είχεν ουσιωδώς μεταβληθή εις  βάρος του πρώτου. Τέλος, είχεν αρχίσει να διαμορφούται ηγετική τάξις, τελείως διάφορος της προελθούσης εκ  του αγώνος της ανεξαρτησίας.

Γρηγόριος ∆αφνής, Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, 1821-1961, σσ.  54 και  59.

Συντακτικό Λατινικών: Εναντιωματικές - Παραχωρητικές προτάσεις

ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ (Η ΚΑΘΑΡΑ ΕΝΔΟΤΙΚΕΣ) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εισάγονται

►   etsi,  tametsi,  tamenetsi,  quam-quam   (+ οριστική)

►   cum, licet (+υποτα­κτική).

Εκφέρονται-Αιτιολόγηση

•    Οριστική: To περιε­χόμενο είναι ή θεω­ρείται πραγματικό / βέβαιο

•    Υποτακτική:

α. Το περιεχόμενο είναι υποτιθέμενο ή δυνατό ή διατυπώνε­ται ως γνώμη είτε (1) του υποκειμένου του ρήματος της προδιοριζόμενης πρότασης εί­τε (2) του συγγρα­φέα  

β. Στον πλάγιο λόγο

*      Ισχύει η Ακο­λουθία των χρόνων

Έκθεση Γ Λυκείου: Σχολείο και πληροφορία

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ένας ξένος συγγραφέας έχει κάνει την παρατήρηση ότι, αν ο Δάσκαλος δεν πλουτίζει ούτε ανακαινίζει τα επιστημονικά του εφόδια και τις επαγγελματικές του δεξιότητες, είναι γιατί έχει να κάνει πάντοτε με παιδιά, ανώριμους δηλαδή και με περιορισμένη ικανότητα ανθρώπους, που εύκολα δεσπόζει στον κύκλο τους. Επομένως, του λείπει ο "ανταγωνισμός" με ομοίους του, που είναι πάντοτε έτοιμοι και πολλές φορές ικανοί να του αμφισβητήσουν την υπεροχή, όπως συμβαίνει στα άλλα επαγγέλματα. Δεν χρειάζεται να "πολεμήσει" σκληρά και προς σκληρούς αντιπάλους, σαν τους βιοπαλαιστές- μέσα στην τάξη είναι ο "ένας", "ο παντογνώστης", "ο φωτισμένος". Ποια δύναμη και ποια σοφία μπορούν ν' αντιπαρατάξουν στο "πνεύμα" του οι μικροί μαθητές; Και για τούτο επαναπαύεται στα λιγοστά πνευματικά του κεφάλαια.

Έκθεση Γ Λυκείου: Η ασφάλεια της μάζας και η επανάπαυση της παθητικοποίησης

ΚΕΙΜΕΝΟ:

«Κοινή γνώμη – Μαζοποίηση - Παθητικοποίηση»

Το επίπεδο δημοκρατικής ολοκλήρωσης σε μια χώρα κρίνεται από το αν και κατά πόσο υπάρχουν και είναι αποτελεσματικοί οι μηχανισμοί της κοινής γνώμης. Ακριβώς γι’ αυτό και οι δικτατορίες και τα πραξικοπήματα από την πρώτη στιγμή της επιβολής τους φιμώνουν και καταστρέφουν τα κανάλια μέσα από τα οποία μορφοποιείται η κοινή γνώμη: τον Τύπο και τα άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης και όλους τους άλλους αγωγούς ελεύθερης έκφρα­σης γνώμης.

Η ουδετεροποίηση και η παθητικοποίηση της κοινής γνώμης είναι η υπ’ αριθμόν 1 προϋ­πόθεση για την εμπέδωση κάθε μορφής τυραννίας. Όμως θα ήταν λάθος να υποστηριχτεί ότι αυτή η βίαιη παρέμβαση στους μηχανισμούς σχηματισμού της κοινής γνώμης είναι η μόνη μέθοδος αχρήστευσης της.

Υπάρχουν και άλλες πιο εκλεπτυσμένες με την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, απόδοση, δε­δομένου ότι αυτές αφήνουν θεωρητικά τη δυνατότητα ανοιχτή. Διατηρούν την επίφαση δη­μοκρατικότητας και ελευθερίας στη λειτουργία των αγωγών μορφοποίησης της κοινής γνώμης, αναπτύσσουν, όμως, μηχανισμούς κατεύθυνσης της σε περιοχές «άγονες» δηλα­δή εκεί όπου η παρουσία της δεν είναι επικίνδυνη, δεν εκφράζεται σαν πίεση σε κρίσιμα θέματα, ευνουχίζεται και εξαντλείται σε δευτερεύοντα και ακίνδυνα αντικείμενα. Παλιά, δο­κιμασμένη μέθοδος ευνουχισμού και ουδετεροποίησης της κοινής γνώμης είναι το κράτη­μα ολόκληρης της κοινωνίας σ’ ένα στάδιο υπολειτουργικότητας. Πώς;

Τι σημαίνει ελευθερία;

Από τον Φυσικό Νόμο στο Άτομο και από το Άτομο στην Κοινωνία

  H ελευθερία του ανθρώπου είναι φυσικός νόμος και επομένως ο φυσικός νόμος είναι πρωταρχικό ανθρώπινο δικαίωμα, και προ παντός η ελευθερία της συνείδησης. Η ελευθερία της συνείδησης έχει ως αφετηρία της την ίδια την ουσία της Φύσης, εκείνη που εδράζεται στο εσώτατο Εγώ κάθε συνειδητού ατόμου και είναι η εκδήλωση της παγκόσμιας σκέψης.

Η σκέψη σύμφωνα με τον Αξελό είναι: «...ο Κόσμος, και χωρίς αυτή Κόσμος δεν θα υπήρχε. Ούτε Κόσμος υπάρχει δίχως σκέψη ούτε σκέψη δίχως κόσμο. Δεν γίνεται να φύγουμε από τη σκέψη και να καταλήξουμε στον Κόσμο, αλλά ούτε και αντίστροφα. Η σκέψη είναι μέσα στα πράγματα, από τη στιγμή που υποπίπτουν στην αντίληψή μας. Η σκέψη φωτίζει μέσα στο ημίφως της ανθρώπινης διάνοιας το παν, χωρίς να είναι το παν. Η σκέψη ξεκινά από το κάθε τι που βλέπουμε η αντιλαμβανόμαστε, διαπερνά τον άνθρωπο, αγκαλιάζει την ουσία της Φύσης και καταλήγει ξανά στον εσώτατο “Λόγο”, το δημιουργό».

Έκθεση Β Λυκείου: Τα προβλήματα των μεταναστών και η ένταξή τους στις δυτικές κοινωνίες

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: Έρως Ελευθερωτής.

Ένα μυθιστόρημα της Μόνικα Αλί για τη μοίρα και την ελεύθερη βούληση.

Πολλοί συγγραφείς περιμένουν χρόνια για να δουν – ή ποτέ δεν βλέπουν - το όνομά τους στις λίστες με τις υποψηφιότητες των Μπούκερ, όμως η Μόνικα Αλί τα κατάφερε με το πρώτο της κιόλας μυθιστόρημα. Το "Brick Lane" ή «Εφτά θάλασσες και δεκατρία ποτάμια» όπως κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα» σε μετάφραση Ρένας Χατχούτ, έγινε επιτυχία στην Αγγλία, από τα χειρόγραφα πριν ακόμα εκδοθεί, και συνεχίζει το ταξίδι του με μεταφράσεις σε πολλές γλώσσες.

«Η Μόνικα Αλί ήταν διάσημη πριν καν εκδώσει μία γραμμή» έγραφαν οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» για την 37χρονη συγγραφέα, που γεννήθηκε στο Μπαγκλαντές και μεγάλωσε στην Αγγλία, ενώ το περιοδικό "Granta" την συμπεριέλαβε «εν μια νυκτί» στους καλύτερους λογοτέχνες της δεκαετίας.

Η εύνοια της τύχης και το ταλέντο βρήκαν το στόχο τους στο «Εφτά θάλασσες και δεκατρία ποτάμια», ένα μυθιστόρημα που, ενώ μοιάζει να πραγματεύεται ένα θέμα «κλασσικό», τον έρωτα, που ελευθερώνει τις αισθήσεις και το μυαλό, αποτελεί παράλληλα μια τοιχογραφία της κοινωνίας των μουσουλμάνων μεταναστών του Λονδίνου.

Προτεινόμενο θέμα έκθεσης Γ Λυκείου: Ελληνική κοινωνία και Τριτοβάθμια εκπαίδευση

«Εργολάβοι» των εξετάσεων

Ποιος είναι ο ρόλος των φροντιστηρίων και ποια τα «υλικά» συγκρότησής του «καταστατικού» της φυσιογνωμίας τους; Που οφείλεται η Γιγαντιαία εξάπλωσή τους και γιατί έχει γίνει πεποίθηση σε γονείς και μαθητές ότι η φοίτηση στο σχολείο απαιτεί εξωσχολική βοήθεια; Η αλματώδης ανάπτυξη του δικτύου των φροντιστηρίων, αλλά και των ιδιαίτερων μαθημάτων, είναι κάτι αισθητό και δια γυμνού οφθαλμού, θα λέγαμε, ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αυτό το εξόφθαλμο του φαινομένου οδήγησε και οδηγεί συχνά στην παραγωγή και καθιέρωση ερμηνειών, είτε για την έκτασή του είτε για τον κοινωνικό του ρόλο, γενικευτικών και απλουστευτικών που ταυτίζουν την εμφάνισή του με ανεπάρκειες ή δυσλειτουργίες της δημόσιας εκπαίδευσης. Υποστηρίζεται, δηλαδή, κυρίως από τις ηλεκτρονικές μας γκουβερνάντες (Μ.Μ.Ε.) και επαναλαμβάνεται με τη μορφή μιας βαθιάς, εσωτερικευμένης πίστης από την κοινή γνώμη, ότι τα φροντιστήρια είναι αποτέλεσμα της ανεπαρκούς προετοιμασίας των υποψηφίων στα δημόσια σχολεία και γι’ αυτό, μάλιστα, πολλές φορές ονομάζονται και «αναγκαίο κακό» μέσα στην εκπαιδευτική μας πραγματικότητα.

Ιστορία κατεύθυνσης: Η πολιτική ζωή της χώρας κατά την περίοδο 1915-1922 (πηγή)

 Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία που αντλείτε από τα παρακάτω παραθέματα, να αναφερθείτε στην εικόνα που παρουσίαζε η πολιτική ζωή της χώρας κατά την περίοδο 1915-1922 (Εθνικός Διχασμός).

ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΑΘΗ

Η  έκρηξις  του  κινήματος  και  η  ουσιαστική  εγκατάστασις  του  κόμματος  των  Φιλελευθέρων εν Θεσσαλονίκη εδημιούργησαν την ελπίδα εις πολλούς ήσυχους και καλούς Έλληνας,  ότι η οξύτης των  παθών τουλάχιστον  θα  εμετριάζετο.  Απησχολημέναι  αι  δυο παρατάξεις εις τα ίδια αυτών έργα και κινούμεναι εντός διαφόρων γεωγραφικών ορίων, έλεγον οι καλοί αυτοί πολίται, θα ελησμόνουν τας μεταξύ των αντιθέσεις.

Δυστυχώς δεν είχεν ούτως το πράγμα. Τα πάθη διαρκώς ηύξανον και το χάσμα μεταξύ αυτών εγίνετο πάντοτε βαθύτερον.

Έκθεση - έκφραση: Ο καλλιτέχνης και η εποχή του

«Όταν λέω Τέχνη δεν εννοώ διόλου τη θεωρία που πρέσβευε «η Τέχνη για την Τέχνη». Η διδα­σκαλία αυτή, που δε χρησιμεύει πια σε τίποτε, κατά­ντησε να σημαίνει τη δουλειά ενός ανάπηρου ανθρώπου που φτιάχνει αδειανά κομψοτεχνήματα κλεισμέ­νος μέσα σ' ένα αποστειρωμένο δωμάτιο. Εννοώ μό­νο την πνευματική τάξη που δημιουργούν τα καλά έργα της Τέχνης, περασμένα ή σημερινά, εκείνα που νο­μοθετούν, εκείνα που θα μας διδάξουν». (Σεφέρης)

α. Να αναλύσετε τη λειτουργία της Τέχνης και να διερευνήσετε το πρόβλημα του σκοπού της (Τέχνη για την Τέχνη ή Τέχνη για τον Άνθρωπο;)

β. Να εξετάσετε τη σχέση του καλλιτέχνη με την επο­χή του και την κοινωνία του.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η τέχνη είναι η υψηλότερη και ευγενέστερη εκδήλωση του ανθρώπινου πνεύματος. Σε όλους τους πολιτισμούς αποτελεί τη συνισταμένη των προσπαθειών του ανθρώ­που να εξιδανικεύσει το υπάρχον και να δημιουργήσει έ­ναν κόσμο μορφών, που θα του επιτρέπει την αποκάλυ­ψη της αυθεντικής αλήθειας και την εμπειρία μιας πραγ­ματικότητας που δεν υπόκειται στις αντιφάσεις της κα­θημερινής ζωής.