Πανελλήνιες 2012: Νεοελληνική Γλώσσα ΕΠΑΛ (Ομάδα Α)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A΄)

ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2012

ΚΕΙΜΕΝΟ: Οι αρετές του λόγου

∆εν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες με την ίδια λέξη, τη διεθνή σήμερα λέξη «λόγος», ονόμαζαν τη σκέψη και την ομιλία. Και τα δύο πάνε μαζί, όπως αναφέρει  ο Πλάτωνας στο έργο του «Σοφιστής».

∆εν είναι καθόλου άστοχο το λεγόμενο ότι ο καλύτερος τρόπος να χαρακτηρίσεις έναν άνθρωπο, είναι να προσέξεις πώς εκφράζεται, πώς μιλεί και πώς γράφει. Εκείνος που έχει ξεκαθαρισμένες και τακτοποιημένες τις σκέψεις του εκφράζεται καθαρά και με τάξη, είτε για σοβαρά και δύσκολα πράγματα μιλεί, είτε γράφει για απλά και εύκολα θέματα της καθημερινής ζωής. Όσο και να προσπαθεί κανείς να κρύψει ή να καλύψει τα κενά των γνώσεών  του, ο λόγος  του τον αποκαλύπτει. Μια ξαφνική φράση ή μια περιπλεγμένη πρόταση θα τον προδώσει. Ό,τι προπάντων δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο, είναι η διανοητική φτώχεια, ή η αναφομοίωτη μάθηση. Ο κούφιος και παιδαριώδης λόγος (προφορικός  ή  γραπτός)  τα  φέρνει στην επιφάνεια.

Θέσεις της Π. Ε. Φ. για τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας Γ΄ τάξης Ημερησίου και Δ’ τάξης Εσπερινού Λυκείου και ΕΠΑΛ (Ομάδα Β’)

Οι θέσεις της Π. Ε. Φ. για τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας Γ΄ τάξης Ημερησίου και Δ’ τάξης Εσπερινού Λυκείου και ΕΠΑΛ (Ομάδα Β’).

Ι. KEIMENO

Το κείμενο που δόθηκε στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας είναι απόσπασμα από το βιβλίο της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ «Πολιτισμός και ελληνισμός. Προσεγγίσεις», σε διασκευή. Το θέμα του αναφέρεται στη σημασία της Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης. Πρόκειται για θέμα που εντάσσεται στη διδακτέα ύλη της Β΄ και της Γ΄ Λυκείου για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. 

Ο λόγος του κειμένου είναι σύνθετος, αλλά ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου μαθήματος.

ΙΙ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α1. Επειδή πρόκειται για στοχαστικό δοκίμιο, η συμπύκνωση του κειμένου στην περίληψη απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τους μαθητές.

Β1. Οι έννοιες που περιλαμβάνονται στην πρόταση, η οποία δίνεται για να αναπτυχθεί σε παράγραφο, είναι σαφείς. Στοιχεία για την ανάπτυξή της οι μαθητές μπορούν να αντλήσουν και από το ίδιο το κείμενο, αρκεί να τα διαμορφώσουν με τον προσωπικό τους λόγο.

Β2. Οι τρόποι πειθούς που ζητούνται στην ερώτηση Β2α διδάσκονται στην Γ΄ Λυκείου. Μεταφορικές φράσεις, που απαιτεί η ερώτηση Β2β, υπάρχουν αρκετές στο κείμενο.

Β3α και β. Η αναζήτηση συνωνύμων και αντωνύμων δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες.

Στην άσκηση Β4 οι μαθητές πρέπει να προσέξουν τη σύνθετη μετατροπή της δεύτερης φράσης από ενεργητική σε παθητική σύνταξη.

ΙΙΙ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Η παραγωγή λόγου πρέπει να ενταχθεί στο επικοινωνιακό πλαίσιο εισήγησης του μαθητή σε ημερίδα του δήμου. Έχει δύο ζητούμενα διατυπωμένα με σαφήνεια: το πρώτο αναφέρεται, γενικά, στην προσφορά της τέχνης στους σημερινούς νέους και το δεύτερο ζητά τους τρόπους με τους οποίους το σχολείο συμβάλλει στην ουσιαστική επαφή τους με αυτήν.
Επισημαίνεται ότι η Τέχνη είναι ένα θέμα που διδάσκεται ήδη από το Γυμνάσιο, περιλαμβάνεται στο βιβλίο Θεματικοί Κύκλοι του Λυκείου, καθώς και στα βιβλία Έκφραση – Έκθεση της Β΄ και Γ΄ Λυκείου.

                               Από την Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
Πολυτεχνείου 6,  10433  Αθήνα
τηλ.: 210-5243434,  fax: 210-5228231
e-mail: p-e-f@otenet.gr
http://www.p-e-f.gr

Πανελλήνιες 2012: Νεοελληνική Γλώσσα (θέματα - απαντήσεις)

 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ  ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ  Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ∆΄ ΤΑΞΗΣ  ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ∆Α Β΄)

∆ΕΥΤΕΡΑ 21 ΜΑΪΟΥ 2012

ΚΕΙΜΕΝΟ: Πανανθρώπινο  μήνυμα  τέχνης

Κάθε πολιτισμός έχει τα όρια και το στίγμα του στον ιστορικό χώρο και χρόνο. Μέσα ωστόσο στην ιστορία του κόσμου, το αρχαιοελληνικό αισθητικό επίτευγμα σημαδεύει την καταγωγή μιας τέχνης  με πανανθρώπινο μήνυμα και με διαστάσεις παγκόσμιες, θα έλεγα σχεδόν εξωχρονικές. Πρώτη έκφραση της αποστασιοποίησης του ανθρώπου από την αναγκαιότητα της φύσης, χάρη στη μεταμόρφωση της ύλης σε πνεύμα, το ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα δηλώνει την επίμονη και έλλογη προσπάθεια του καλλιτέχνη να δαμάσει το πάθος και τη μοίρα με τα έργα του νου και της καρδιάς, αυτά που φέρνουν τον άνθρωπο όλο και πιο κοντά στο Θεό, αυτά που τον οδηγούν δίπλα στο συνάνθρωπο.

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Η απελπισία γενεσιουργός αιτία της ενδοσχολικής βίας (ΟΕΦΕ 2012)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ ΕΠΑ.Λ. (Α΄ ΟΜΑ∆Α)

ΚΕΙΜΕΝΟ

Η ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ  ΓΕΝΕΣΙΟΥΡΓΟΣ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΝ∆ΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Από το 2006 (έρευνα ΕΚΚΕ) η σχολική βία στη χώρα µας περιλαµβάνει καταστροφές σχολικού εξοπλισµού, βανδαλισµούς, πρόκληση σωµατικών βλαβών, λεκτικές προσβολές, εκφοβισµούς και αποκλεισµούς από  τις  παρέες. Στα αστικά κέντρα εµφανίζεται το µεγαλύτερο ποσοστό. Μαθητές µε χαµηλή βαθµολογία εµπλέκονται περισσότερο σε παρόµοια περιστατικά είτε ως θύτες είτε ως θύµατα. Τα αγόρια είναι συχνότερα δράστες και θύµατα σχολικού εκφοβισµού µε εξαίρεση την περίπτωση σεξουαλικής προσβολής, όπου θύµατα είναι κυρίως τα κορίτσια.

Προτεινόμενο θέμα: Αρχαία ελληνικά Γ΄ Θεωρητικής "Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια ενότ. 8 και 9"

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Αριστοτέλους, Ηθικά Νικομάχεια, Β6, 9 -13 (Ενότητες 8 και 9)

8^η ενότ.: Εἰ δὴ πᾶσα ἐπιστήμη οὕτω τὸ ἔργον εὖ ἐπιτελεῖ, πρὸς τὸ μέσον βλέπουσα καὶ εἰς τοῦτο ἄγουσα τὰ ἔργα (ὅθεν εἰώθασιν ἐπιλέγειν τοῖς εὖ ἔχουσιν ἔργοις ὅτι οὔτ’ ἀφελεῖν ἔστιν οὔτε προσθεῖναι, ὡς τῆς μὲν ὑπερβολῆς καὶ τῆς ἐλλείψεως φθειρούσης τὸ εὖ, τῆς δὲ μεσότητος σῳζούσης, οἱ δ’ ἀγαθοὶ τεχνῖται, ὡς λέγομεν, πρὸς τοῦτο βλέποντες ἐργάζονται), ἡ δ’ ἀρετὴ πάσης τέχνης ἀκριβεστέρα καὶ ἀμείνων ἐστὶν ὥσπερ καὶ ἡ φύσις, τοῦ μέσου ἂν εἴη στοχαστική. Λέγω δὲ τὴν ἠθικήν· αὕτη γάρ ἐστι περὶ πάθη καὶ πράξεις, ἐν δὲ τούτοις ἔστιν ὑπερβολὴ καὶ ἔλλειψις καὶ τὸ μέσον.

Προτεινόμενο θέμα: Έκθεση Γ΄ Λυκείου "Σεβασμός της διαφορετικότητας"

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ Γ΄ ΓΕΝΙΚΟΥ  ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Σεβασµός της διαφορετικότητας, ο µεγάλος στόχος

Οι παλαιές και οι νέες µορφές διακρίσεων και µισαλλοδοξίας εξακολουθούν να διαιρούν τις κοινωνίες σε όλο τον κόσµο.

Το αίσθηµα της ξενοφοβίας βρίσκεται σε άνοδο και συχνά γίνεται αντικείµενο εκµετάλλευσης για δηµαγωγικούς ή σκοτεινούς πολιτικούς σκοπούς. Μέρα µε τη µέρα η διαβρωτική επίδραση της ξενοφοβίας υπονοµεύει τα δικαιώµατα των αµέτρητων θυµάτων.

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Πολιτικοί - κοινωνικοί φορείς και αναμόρφωση της ελληνικής κοινωνίας (κριτήριο αξιολόγησης)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ανεξάρτητες αρχές και πολιτική εξουσία

Έχουν μπει στη ζωή μας δυναμικά και συχνά πρωταγωνιστούν. Θεωρείται ότι ερμηνεύουν αυθεντικά το πνεύμα του νομοθέτη και ότι εγγυώνται με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο την προστασία του πολίτη και των επιχειρήσεων από τις διοικητικές αυθαιρεσίες και από ιδιωτικά κέντρα συμφερόντων. Οι γνωμοδοτήσεις τους δεσμεύουν και, συχνά, αποτελούν φραγμό για κάθε διαφορετική προσέγγιση. Ενίοτε η προσφυγή σε αυτές λειτουργεί ως άλλοθι για την αποφυγή ανάληψης ευθυνών της εκλεγμένης πολιτικής εξουσίας.

Ένας από τους βασικούς λόγους δημιουργίας των Ανεξάρτητων Αρχών είναι η αδυναμία και η αποτυχία της Διοίκησης να ανταποκριθεί στα καθήκοντά της. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη εξειδικευμένου στελεχικού δυναμικού και τεχνογνωσίας, στην απουσία επαρκών υποδομών, στην καθυστέρηση παρέμβασης και στην αδυναμία ανταπόκρισης στις νέες ανάγκες.

H ελληνική πρόταση πολιτισμού

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτός ο τόπος, «ο μικρός  μέγας», αν ξεχωρίζει για κάτι διαχρονικά, αν είναι ευρύτερα ακουστός στα πέρατα του κόσμου είναι για τον πολιτισμό του. Ο ελληνικός πολιτισμός είναι το μέγα κεφάλαιο αυτής της χώρας αλλά συγχρόνως και σημείο αναφοράς στην εξέλιξη τού ανθρωπίνου πνεύματος.

Τα αρχαία μνημεία

Ανάμεσα στον τόπο και τον πολιτισμό υπάρχει μια σχέση διαλεκτική: ο τόπος προσδιορίζει τον πολιτισμό ενός λαού αλλά και ο πολιτισμός με τη σειρά του προσδιορίζει και χαρακτηρίζει τον τόπο. Γι' αυτό ακριβώς θα λέγαμε πως η ομορφιά του ελληνικού τοπίου δεν θα μπορούσε ποτέ να νοηθεί χωρίς το αισθητικό κάλλος των αρχαίων μνημείων που πλημμυρίζουν κάθε γωνιά του.

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Συνέπειες και τρόποι περιστολής της νεανικής βίας

«Γιατί τόση νεανική βία;»

(...) Δυστυχώς η νεολαία που προκαλεί παραβατικές ενέργειες συμμετέχει σε κάθε μορφή παράνομης συμπεριφοράς. Ωστόσο, κάποιες μορφές μπορούν να θεωρηθούν αμιγώς νεανικές, εφόσον η συμμετοχή της νεολαίας σε αυτές είναι καταλυτική. Η εμπλοκή του νέου στο κοι­νό έγκλημα παρουσιάζει αύξηση, ωστόσο απέχει από το να χαρακτηριστεί νεανική μορφή εγκληματικότητας. Όμοια η βία και η εγκληματι­κότητα που οφείλονται σε ιδεολογικά αίτια (θρησκευτικά, πολιτικά, κοινωνικά), όπως η τρομοκρατία, σχετίζονται με τους νέους, οι οποίοι α­ποτελούν τα εκτελεστικά όργανα, όχι όμως και τους ηθικούς αυτουργούς. Οι επικεφαλής του οργανωμένου εγκλήματος είναι συνήθως ενή­λικες, οι οποίοι στρατολογούν νέους εμφυσώντας σε αυτούς την ιδεολογία τους και προωθώντας τους σε πράξεις βίας, προκειμένου να την εμπεδώσουν.

Οι γραμματολογικές επιδράσεις στον «Κρητικό» του Δ. Σολωμού

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 1 [18.]

α. Δημοτική ποίηση:

·         τα τρία αστροπελέκια - ο αριθμός τρία

·         η συμμετοχή της φύσης στο δράμα του ήρωα - διάλογος με φυσικά στοιχεία που προσωποποιούνται

            ·         η στιχουργική μορφή του ποιήματος

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2 [19.]

α. Δημοτική ποίηση:

·         ο τριπλός όρκος - ο αριθμός τρία

·         η συνομιλία με τους νεκρούς, η ζωή και η μορφή των νεκρών στον άλλο κόσμο, η πόρτα του Παραδείσου (στ. 12 σχόλιο σχολικού βιβλίου): μοτίβο της δημοτικής μουσικής

            ·         η στιχουργική μορφή του ποιήματος