Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Όταν οι γονείς δεν είναι καλό πρότυπο για τα παιδιά τους ... ...




Προτεινόμενο θέμα Έκθεση Γ Λυκείου: Η επαναστατικότητα των νέων και η απουσία πολιτικής σκέψης

Κείμενο:
... Και έτσι περνούσε ο χρόνος, οι μέρες, οι μήνες και το σχο­λείο με τα στενά του όρια δε μπορούσε πλέον να κρατήσει τις επιθυμίες και τα όνειρα μας. Ψάχναμε το διαφορετικό, το αλλιώτικο, το ξεχωριστό. Στην εμφάνιση, στον τρόπο ο­μιλίας ή διασκέδασης, στη μουσική, σε όλα εκείνα που θα μας έκαναν να βρισκόμαστε στο επίκεντρο της προσοχής των άλλων.
Αρχίσαμε λοιπόν ν’ αναζητούμε το ρηξικέλευθο κι όταν το βρίσκαμε το κάναμε πράξη, προσπαθούσαμε να το επιβάλ­λουμε στους γύρω μας, οι οποίοι μας ακολουθούσαν πει­θήνια, γιατί ενδόμυχα ήθελαν να μας μοιάσουν. Οι πρώτοι που ανάψαμε τσιγάρο στο πίσω μέρος της αυλής. Δύο μέ­ρες αποβολή...Οι πρώτοι που βάλαμε σκουλαρίκι. Χωρίς α­ποβολή αυτή τη φορά, αφού δεν υπήρχε προηγούμενο, ά­ρα δεν υπήρχε και ποινή... Κάθε κίνηση και μια διαφορετική εμπειρία εικόνων και συναισθημάτων. Οι γονείς άρχισαν να ανησυχούν κάπως ... Τα βράδια αρχίσαμε να βγαίνουμε πε­ρισσότερο. Μεγάλες βόλτες, το γύρο των Αμπελοκήπων-μαγαζιά ελάχιστα τότε- οι νέοι περνούσαν τις ώρες τους στα πάρκα, στις πλατείες της γειτονιάς τους. Όμως εμάς δε μας έφτανε αυτό. Οι βόλτες έγιναν μεγαλύτερες ,τα στέ­κια άλλαξαν και ανακαλύπταμε πράγματα που δεν τα «ά­ντεχε» η ηλικία μας. Οι βραδινές κραιπάλες μας έδιναν τη δυνατότητα να ξεχωρίζουμε το επόμενο πρωινό, την ώρα που αφηγούμασταν στους υπόλοιπους τις εμπειρίες της προηγούμενης νύκτας ...

Τι θα έλεγε ο Πλάτωνας για τα greeklish;

Η προέκταση του χεριού των μαθητών είναι το κινητό τους. Πάρτε τους το κινητό και προκαλέστε τη νέα επανάσταση. Σαφέστατα και ορθώς απαγορεύεται το κινητό στην τάξη. Σαφέστατα, επιμόνως και χωρίς αιδώ τα κινητά χρησιμοποιούνται μέσα στην τάξη, κατά κόρον. Ποιος 40άρης ή 50άρης δάσκαλος ή καθηγητής θα προλάβει τον 14χρονο πιτσιρικά; Κρυμμένο το κινητό μέσα στα πόδια ή στην πάνινη κασετίνα που βολεύει μια χαρά για να φαίνεται, κρυμμένο ανάμεσα στα στυλό, αν έρχεται μήνυμα ή κλήση. Τα sms δίνουν και παίρνουν. Οι ταχύτητες είναι εκπληκτικές, τυφλό σύστημα και καμία αγωνία ορθογραφίας μιας και το κείμενο είναι σε greeklish.

Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Η δημοκρατία των sms

Ο πιο γρήγορος τρόπος επικοινωνίας είναι τα sms. Απλός, άμεσος, διακριτικός, σύντομος. Αλλά τα sms δεν περιορίζονται μόνο στις διαπροσωπικές σχέσεις. Γίνονται τρόπος δημόσιας δήλωσης, έκφρασης γνώμης, τοποθέτησης. Τα sms είναι ένας σύγχρονος τρόπος ψηφοφορίας. Δεν διασφαλίζεται βέβαια σ’ αυτά η διπλοψηφία, κι έτσι μέχρι στιγμής δεν έχουν χρησιμοποιηθεί σε επίσημες πολιτικές ή κομματικές εκλογικές διαδικασίες.
Η ψήφος ή η δήλωση γνώμης μέσω sms αφορά, μέχρι στιγμής, τα φεστιβάλ τραγουδιού (τη βραδιά του Φεστιβάλ Γιουροβίζιον πιάνεται το χέρι πολλών για να δώσουν πόντους στο αγαπημένο τους τραγούδι), στα τηλεπαιχνίδια ή στα reality (επιστρατεύονται κοινότητες φίλων και γνωστών για να υπερψηφιστεί ο τάδε ή ο δείνα), και είναι ένας από τους προσφορότερους τρόπους επικοινωνίας στις ραδιοφωνικές εκπομπές. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν μπει σ’ αυτόν το χορό και οι αναγνώστες.

Έκθεση Γ Λυκείου: Οι προτεραιότητες, οι προκλήσεις και ο ρόλος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Κείμενο: Ο μεγάλος ασθενής
Οι διεθνείς και εσωτερικές πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις επηρεάζονται πλέον καθοριστικά από την παγκοσμιοποίηση, δηλαδή από τη διεθνή κίνηση προσώπων και εργασίας, προϊόντων και κεφαλαίων, τε­χνογνωσίας και πληροφορίας. Η νέα αυτή κατάσταση είναι μια δεδομένη πραγματικότητα του 21ου αιώνα και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο με έναν καταγγελτικό λόγο και αφορισμούς, αλλά είναι επιβεβλημένο να α­ντιμετωπίζεται με πολιτικούς όρους.

Δευτέρα 11 Απριλίου 2011

Προτεινόμενο θέμα Έκθεσης Γ Λυκείου: Η καταναλωτική υπερβολή του σύγχρονου ανθρώπου

ΚΕΙΜΕΝΟ:
«Κατανάλωση»
Ο τρόπος της κατανάλωσης μας έχει υποχρεωτικά σαν αποτέλεσμα το γεγονός ότι ποτέ δεν είμαστε ικανοποιημένοι, αφού δεν είναι το δικό μας πραγματικό, συγκεκριμένο πρόσωπο που καταναλώνει ένα πραγματικό, συγκεκριμένο πράγμα. Έτσι, αναπτύσσουμε μια ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη για περισσότερα πράγματα, για περισσότερη κατανάλωση. Είναι αλήθεια ότι, εφόσον το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από ένα ανεκτό επίπεδο συντήρησης, θα υπάρχει μια φυσική ανάγκη για περισσότερη κατανάλωση. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι υπάρχει μια βάσιμη ανάγκη για περισσότερη κατανάλωση, όσο ο άνθρωπος αναπτύσσεται πολιτιστικά και έχει πιο εκλεπτυσμένες ανάγκες για καλύτερη τροφή, για αντικείμενα καλλιτεχνικής απόλαυσης, βιβλία κτλ. Η επιθυμία μας όμως για κατανάλωση έχει χάσει κάθε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου. Αρχικά, η ιδεατής κατανάλωσης περισσότερων και καλύτερων πραγμάτων είχε τη σημασία πως ένας άνθρωπος θα περνούσε καλύτερη, πιο ικανοποιημένη ζωή. Η κατανάλωση ήταν ένα μέσο για ένα σκοπό, το σκοπό της ευτυχίας. Τώρα έχει γίνει αυτοσκοπός. Η σταθερή αύξηση των αναγκών μας ωθεί σε μια συνεχώς μεγαλύτερη προσπάθεια, μας κάνει να εξαρτιόμαστε απ' αυτές τις ανάγκες και από τους ανθρώπους και από τους θεσμούς με τη βοήθεια των οποίων τις ικανοποιούμε. «Κάθε πρόσωπο προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα ανάγκη σε ένα άλλο πρόσωπο, για να το ωθήσει σε μια νέα εξάρτηση, σ' ένα νέο τρόπο απόλαυσης, κι έτσι στην οικονομική του καταστροφή... Μ' ένα πλήθος εμπορευμάτων δημιουργείται το βασίλειο των ξένων πραγμάτων που υποδουλώνουν τον άνθρωπο» (Κ. Μαρξ).

Λογοτεχνία κατεύθυνσης: Ο Κρητικός, ερωτήσεις σε όλο το ποίημα


«Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ» - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
1.    Ο Ι. Πολυλάς παρατηρούσε λίγα χρόνια μετά το θάνατο του Σολωμού: «ως είναι φανερόν από την αρχή τούτου του αποσπάσματος [εννοείται του Κρητικού], αυτό ήταν συνέχεια ποιήματος, του οποίου ο  μακαρίτης  είχε συνθέσει ή τουλάχιστον σχεδιάσει τα δεκαεφτά πρώτα κεφάλαια. Από αυτά δεν ευρίσκεται ίχνος εις τα σωζόμενα χειρόγραφα». Να αναλύσετε την παραπάνω άποψη και να αναφερθείτε σε άλλες απόψεις που έχουν τυχόν διατυπωθεί για το ίδιο θέμα.
2.    «Εξάλλου, κάποια ρομαντικά στοιχεία μπορούμε να βρούμε και στην ποίηση ορισμένων Επτανήσιων ποιητών, όπως ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ανδρέας Κάλβος και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης» (Λεξικό λογοτεχνικών όρων, σελίδα 163). Ποια βασικά χαρακτηριστικά του κινήματος του ρομαντισμού επισημαίνονται στο έργο του Σολωμού;
3.    Τι γνωρίζετε για τη στιχουργική του Κρητικού;
4.    «Κάτι κρυφό μυστήριο εστένεψε τη φύση». Ποια η σχέση της φύσης με τον αγώνα του ήρωα στον Κρητικό;
5.    Ποια η λειτουργία του φωτός στην ποιήση του Σολωμού γενικότερα και στους στίχους 7 και 8 του αποσπάσματος 4 [21] ειδικότερα;
6.     Ποιο το ιστορικό πλαίσιο του ποιήματος (τα πραγματικά γεγονότα που έδωσαν την έμπνευση για τη δημιουργία του ποιήματος) και πώς σχετίζεται με τους παράγοντες που επέδρασαν στο γλωσσικό και ιδεολογικό προσανατολισμό του;
7.    Ποια   είναι   τα   σημαντικότερα   θέματα   της   Επτανησιακής   Σχολής   που εντοπίζονται στον Κρητικό;
8.    Ποια χαρακτηριστικά αποδίδονται στη Φεγγαροντυμένη στα αποσπάσματα 3 [20] και 4 [21] του Κρητικού; Ποιες πιθανές ερμηνείες έχουν διατυπωθεί από τους μελετητές για τη Φεγγαροντυμένη;

Προτεινόμενο διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου (μαθήματα 38 και 48)

Λατινικά Θεωρητικής Κατεύθυνσης
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
38. Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo».
48. Sertorius eum iussit tacere. Praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est.
β. Παρατηρήσεις
1.  Να μεταφραστούν τα παραπάνω αποσπάσματα

Σάββατο 9 Απριλίου 2011

Η αρχή και το τέλος του «ευ αγωνίζεσθαι»

Ξεκίνησαν ως επί μέρους τμήμα λατρευτικών τελετουργιών, για να καταλήξουν σήμερα να θεωρούνται η κορυφαία αθλητική διοργάνωση. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, ένας θεσμός βασισμένος στα αρχαιοελληνικά ιδεώδη, βρίσκονται ήδη από προχθές Παρασκευή στο κέντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. «Το Βήμα» ανασκαλεύει το παρελθόν τους, από την αρχαιότητα ως την αναβίωσή τους, το 1896, και ασχολείται με δύο σύγχρονα προβλήματά τους: την εν μέρει ταύτισή τους με τα θεάματα της παρηκμασμένης ρωμαϊκής αρένας και το πολυσυζητημένο ντοπάρισμα των αθλητών.

Η έναρξη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της τρίτης χιλιετίας στη μακρινή Αυστραλία μου δίνει την ευκαιρία να θίξω κάποια θέματα σχετικά με τους αγώνες αυτούς στην αρχαιότητα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, όπως άλλωστε και όλοι οι αγώνες στην αρχαία Ελλάδα, δεν ξεκίνησαν ως καθαρά κοσμικές - αθλητικές δραστηριότητες, όπως είναι σήμερα. Ηταν εκδηλώσεις στενά συνδεδεμένες με τη θρησκεία και αποτελούσαν μέρος λατρευτικών τελετουργιών. Σχετίζονταν με αγροτικές γιορτές που αποσκοπούσαν στην ευφορία και ευκαρπία της γης. Γι' αυτό τα βραβεία για τους νικητές των σημαντικότερων πανελληνίων αγώνων ήταν π.χ. κλαδί αγριελιάς για τα Ολύμπια, δάφνης για τα Πύθια, πεύκου για τα Ισθμια και αγριοσέλινου για τα Νέμεα. Οι αγώνες σχετίζονταν ακόμη και με νεκρικές λατρείες. Η ζωή και ο θάνατος ήταν για τους αρχαίους Ελληνες δύο φαινόμενα άμεσα σχετιζόμενα μεταξύ τους. Οπως ο σπόρος βλασταίνει παίρνοντας δυνάμεις μέσα από τη γη, έτσι και η ρώμη και η ζωτικότητα των νέων ενισχύονται από τη δύναμη των θαμμένων στη γη ηρώων, προς τιμήν των οποίων γίνονταν οι αγώνες. Είναι γνωστό ότι πολλοί αγώνες ξεκίνησαν ως επιτάφιοι. Δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της θλίψης και της οδύνης των ανθρώπων για τον θάνατο ξεχωριστών προσώπων. Με αγώνες π.χ. πάλης ή πυγμαχίας πετύχαιναν εκτόνωση της ακράτητης οργής τους και συγχρόνως προσδοκούσαν σε κατευνασμό του θυμού του ίδιου του νεκρού καθώς ο θάνατος τού είχε αφαιρέσει τη ζωή, αυτό το μοναδικό δώρο. Παρόμοιες εκδηλώσεις είναι γνωστές και από άλλες αρχαίες κοινωνίες. Οπωσδήποτε οι ταφικοί αγώνες συνόδευαν την ταφή επιφανών νεκρών, δηλαδή ηρώων. Οι ίδιοι οι Ολυμπιακοί Αγώνες ξεκίνησαν, πιθανότατα, ως μέρος των θυσιαστήριων τελετών που γίνονταν πάνω στον τάφο του Πέλοπα, του μυθικού «οικιστή» της Πελοποννήσου, που βρισκόταν στην Ολυμπία.

Ενδο-Οικογενειακή Βία

Πριν μιλήσουμε για την οικογενειακή βία, θα πρέπει να καθορίσουμε τι αποτελεί  βία. Ο πιο απλός, ίσως, ορισμός,  είναι ότι βία αποτελεί η επιβολή της θέλησης του δυνατού προς τον αδύνατο.
Η βία έχει πολλές μορφές, μερικές από αυτές, μπορεί να είναι,
Σωματική βία, δηλαδή βιαιοπραγίες κατά του ατόμου, ξύλο, γροθιές, κλοτσιές, χαστούκια, σπρωξιές, τράβηγμα μαλλιών, κ.ά.
Σεξουαλ
ική βία, αυτή δεν είναι μόνο ο βιασμός αλλά και η εξανάγκαση σε σεξουαλική πράξη, ακόμα και μεταξύ νόμιμων ζευγαριών. Επίσης, η εξανάγκαση σε σεξουαλικές ιδιαιτερότητες που δεν είναι αποδεκτές από το ένα άτομο. Μπορεί να πιστεύουν μερικοί ότι, στον έρωτα όλα επιτρέπονται, αυτό, όμως, ισχύει μόνον όταν και οι δυο συμφωνούν σε αυτό.
Φραστική βία, είναι οι βρισιές αλλά και η προσπάθεια μείωσης του ατόμου, όπως, είσαι άχρηστη, δεν είσαι ικανή για τίποτα, είσαι χοντρή/αδύνατη , έχεις τα χάλια σου, είσαι ηλίθια, βλακείες θα πεις πάλι, με αυτό το ντύσιμο φαίνεσαι σαν τσούλα και άλλες ταπεινωτικές εκφράσεις που μειώνουν τον άνθρωπο.
Στερητική βία, αυτή είναι μορφή βίας όπου, μπορεί να στερείται η ελευθερία κινήσεων του ατόμου, δεν έχει το δικαίωμα να πάει έξω, να επισκεφτεί φιλικό άτομο, να παρευρεθεί σε δραστηριότητα της αρεσκείας του, να μπορεί να πηγαίνει στην εκκλησία κατά βούληση. Στερείται το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης, θέτοντας περιορισμούς σε αυτά που μπορεί να πει. Επί πλέον, στέρηση στέγασης, τροφής,  νερού και άλλων βασικών αναγκών, ακόμα και στέρηση σεξουαλικής επαφής.
Οικονομική βία, όπου το άτομο δεν έχει καθόλου χρήματα όχι μόνο για ατομικές ανάγκες, όπως, π.χ., ρουχισμός, παπούτσια, κ.λπ. αλλά ούτε καν για τις βασικές, ακόμα κι όταν κερδίζει χρήματα το ίδιο, και υποχρεούται να τα παραδίνει στον σύζυγο/πατέρα, κ.λπ.,  ο οποίος τα διαχειρίζεται κατά βούληση χωρίς καν να εξηγεί στον άλλον πού πήγαν και πώς ξοδεύτηκαν τα χρήματα.
Κοινωνική βία, είναι η αναγκαστική κοινωνική απομόνωση του ατόμου, όταν δεν παρέχεται η δυνατότητα για κοινωνικές σχέσεις, φιλία, συναναστροφή με συγγενείς, φίλους ή συνανθρώπους. Συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες, όπως, γάμοι, βαφτίσεις, χοροί, εκδρομές, συγγενικές συνεστιάσεις, κ.ά. ’Οσο πιο απομονωμένο είναι το άτομο τόσο πιο δύσκολο να ζητήσει βοήθεια.
Συναισθηματική βία, είναι η στέρηση αγάπης, στοργής και τρυφερότητας, ένα χάδι, ένας λόγος καλός, μια έκφραση αγάπης. Η περιφρονητική συμπεριφορά και η αδιαφορία απέναντι στον άλλο. Όταν ο ένας, αναγνωρίζει όλα τα προνόμια και δικαιώματα στον εαυτό του, και βγαίνει με φίλους εδώ κι εκεί ενώ ο άλλος μένει μέσα υποχρεωτικά.

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

"Όνειρο στο κύμα": ερωτήσεις - απαντήσεις σε όλο το κείμενο

1      Ποιες ερμηνείες έχουν δοθεί για το διήγημα;
2      Ποια η σχέση συγγραφέα - αφηγητή;
3      Ποιος ο ρόλος του ονείρου και του στοιχείου της νοσταλγίας στο διήγημα;
4      Να εντοπίσετε στοιχεία ρομαντισμού στο «Όνειρο στο κύμα».
5      Ποια στοιχεία ποιμενικού ειδυλλίου εντοπίζονται στο διήγημα;
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ:
1.   Το «Όνειρο στο κύμα» είναι ένα διήγημα για το οποίο έχουν προταθεί πολλές και διαφορετικές ερμηνείες ανάλογα με την οπτική γωνία του αναγνώστη. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα διήγημα επιδεκτικό πολλών αναλύσεων, μερικές από τις οποίες είναι οι παρακάτω.
Μια πρώτη ερμηνεία που μπορεί να δοθεί είναι από ηθικοθρησκευτική σκοπιά. Η ιστορία του βοσκού και της Μοσχούλας μπορεί να ιδωθεί ως η ιστορία του Αδάμ και της Εύας, που πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, ο πειρασμός όμως καταφέρνει να τους χωρίσει. Ενώ αρχικά ζουν στον Παράδεισο (το σκιαθίτικο φυσικό τοπίο), αφού δοκιμάζουν τον απαγορευμένο καρπό (ο βοσκός βλέπει το γυμνό σώμα της Μοσχούλας) καταδικάζονται σε μια δύσκολη, κοπιαστική και βασανιστική ζωή (η ζωή του δικηγόρου στην πόλη). Με την ερμηνεία αυτή εξηγείται η αφήγηση της ιστορίας του μοναχού Σισώη, καθώς αποδεικνύεται ότι κάθε αμαρτία τιμωρείται. Γιαυτό και ο Σισώης που μετανόησε, κατάφερε να βρει την εσωτερική του γαλήνη, ενώ ο αφηγητής που δε μετανιώνει για την εμπειρία αυτή βασανίζεται ακόμα και σε μεγάλη ηλικία.

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.