Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

Λατινικά: μάθημα 31 Μετάφραση - γραμματική - συντακτικές παρατηρήσεις

31.  Η γενναιότητα δε βγαίνει παντα σε καλό
κειμενο

μεταφραση
Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: “Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat”. Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.
Στη διάρκεια του Λατινικού πολέμου ο ύπατος Τίτος Μάνλιος, που καταγόταν από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του ρωμαϊκού στρατού. Κάποτε που έφευγε από το στρατόπεδο διέταξε να μην εμπλακεί κανείς σε μάχη. Λίγο αργότερα όμως ο γιος του πέρασε έφιππος μπροστά από το στρατόπεδο των εχθρών και ο αρχηγός τους τον προκάλεσε σε μάχη μ’ αυτά τα λόγια: «Ας μονομαχήσουμε, για να  κριθεί από την έκβαση της μονομαχίας πόσο ο Λατίνος στρατιώτης ξεπερνάει το Ρωμαίο σε ανδρεία!». Τότε ο νεαρός όρμησε στον αγώνα παρά τη διαταγή του υπάτου έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και παρασυρμένος από την επιθυμία του να πολεμήσει. Όντας δυνατότερος από τον αντίπαλό του τον διαπέρασε με το δόρυ του και τον γύμνωσε από τα όπλα του. Αμέσως οι εχθροί ζήτησαν τη σωτηρία στη φυγή. [1]  Όταν όμως ο ύπατος γύρισε στο στρατόπεδο, τιμώρησε με θάνατο το νεαρό, που χάρη σε αυτόν οι εχθροί είχαν τραπεί σε φυγή.[2]





Δημοκρατία: σχεδιαγραμματική ανάλυση της έννοιας

Η άρτια συγκρότηση και η ευρυθμία ενός κοινωνικού συνόλου βρίσκεται σε άμεση συνάφεια με το σύνολο των κοινωνικών θεσμών, που συνθέτουν και συναποτελούν το κοινωνικό αυτό οικοδόμημα. Για την σωστή οργάνωση και λειτουργία αυτών των θεσμικών πλαισίων, είναι απαραίτητο ένα πολιτειακό σύστημα βασισμένο στις αρχές της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού το οποίο θα παρέχει εγγυήσεις για τη χάραξη μιας σταθερής και απαρασάλευτης πορείας εξέλιξης και κοινωνικής προόδου.

 «Όταν όλοι θα είμαστε ένοχοι, αυτό θα πει δημοκρατία»
(Καμύ)

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Η τηλεόραση βλάπτει την ανάπτυξη του εγκεφάλου στα παιδιά έως 3 ετών


«Δίαιτα στην τηλεόραση»: αυτή είναι η συμβουλή που δίνει ο διακεκριμένος καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον κ. Δημήτρης Χριστάκης. Μελετώντας επί χρόνια την επίδραση της τηλεόρασης στα παιδιά, κατέληξε πως μπορεί μεν τα μάτια των παιδιών να μην κινδυνεύουν από την τηλεόραση, η τηλεθέαση όμως βλάπτει σοβαρά τον εγκέφαλό τους! Η εξαίρεση; Το παιδικό πρόγραμμα «Σουσάμι άνοιξε»...
Όπως προκύπτει από την τελευταία μελέτη του διακεκριμένου ακαδημαϊκού και ερευνητή, η τηλεθέαση κατά τα πρώτα τρία χρόνια ζωής έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζουν τα παιδιά φτωχό λεξιλόγιο στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, καθώς επίσης και προβλήματα στην αναγνώριση αριθμών και γραμμάτων.

Τα προβλήματα ωστόσο δεν σταματούν εδώ. Η έλλειψη συγκέντρωσης και τα μαθησιακά προβλήματα επίσης σχετίζονται, σύμφωνα με τελευταία επιστημονικά δεδομένα, με την τηλεθέαση στην προσχολική ηλικία.

Προτεινόμενο θἐμα Ιστορίας κατεύθυνσης: Κεφ. 2ο: Η οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα


1. Σημειώστε Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) σε καθεμιά από τις παρακάτω φράσεις:
Σχετικά με την οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα:
α.  Στη δεκαετία του 1880 τα κόμματα ήταν αρκετά πιο συγκροτημένα απ’ ό,τι στο παρελθόν.
β.  Η βάση των κομμάτων είχε πλέον τυπική οργάνωση.
γ.   Μετά το θάνατο του ηγέτη τους τα κόμματα αναγκαστικά διαλύονταν.
δ.  Για την επιλογή των υποψηφίων βουλευτών έπαιζε ρόλο το αν είχαν ένα δικό τους τοπικό κύκλο οπαδών.
ε.  Το εκλογικό σύστημα έδινε τη δυνατότητα να ψηφίζονται όλοι οι υποψήφιοι θετικά ή αρνητικά.
στ. Όλο και συχνότερα παρουσιάζεται το φαινόμενο, ιδιαίτερα μετά το 1882, οι εκλογείς να ψηφίζουν με κομματικά κριτήρια.
ζ.  Κατά τη δεκαετία του 1890 οι εκλογείς συνήθιζαν να ψηφίζουν πολιτικούς με επιρροή, ανεξάρτητα από το αν είχαν δηλώσει με σαφήνεια την κομματική τους τοποθέτηση.
η.  Τη δεκαετία του 1890 η εκλογή ανεξάρτητων τοπικών προσωπικοτήτων άρχισε να περιορίζεται.
θ.  Τα κομματικά μέλη προέρχονταν από όλα τα κοινωνικά στρώματα.
ι.       Τη σημαντικότερη θέση μετά τον αρχηγό του κόμματος είχαν οι βουλευτές.

Το απόλυτο απαρέμφατο στα αρχαία ελληνικά


Σε πολλές περιπτώσεις το απαρέμφατο έχει ανεξάρτητη θέση και με τις λέξεις που συντάσσεται σχηματίζει φράσεις με ιδιαίτερη σημασία. Οι πιο συνηθισμένες είναι:
1.       ἑκών εἶναι = με τη θέλησή μου, θεληματικά
2.       ἑκόντες εἶναι = με τη θέλησή μας, θεληματικά
3.       τό νῦν εἶναι = όσο για τώρα
4.       τό τήμερον εἶναι = όσο για σήμερα
5.       τό ἐπ’ ἐμοί εἶναι = όσο εξαρτάται από εμένα
6.       τό ἐπί τούτῳ εἶναι = όσο εξαρτάται από αυτόν
7.       τό ἐπί σφᾶς εἶναι = όσο εξαρτάται από αυτούς
8.       τό ἐπ’ ἐκεῖνον εἶναι = όσο εξαρτάται από εκείνο
9.       τό ἐπ’ ἐκείνοις εἶναι = όσο εξαρτάται από εκείνους
10.    κατά τοῦτο εἶναι = όσο γι’ αυτό
11.    τό κατά δύναμιν εἶναι = όσο μπορεί κανείς
12.    ὀλίγου δεῖν = λίγο λείπει, λίγο έλειψε, σχεδόν
13.    μικροῦ δεῖν = λίγο λείπει, λίγο έλειψε, σχεδόν
14.    ὡς ἒπος εἰπεῖν = για να το πω έτσι, όπως λέει ο λόγος
15.    ὡς εἰπεῖν = για να πω έτσι, όπως λέει ο λόγος
16.    ὡς συντόμως εἰπεῖν = για να πω σύντομα, να ανακεφαλαιώσω, ανακεφαλαιώνοντας
17.  (ὡς) συνελόντι εἰπεῖν = για να πω σύντομα, να ανακεφαλαιώσω, ανακεφαλαιώνοντας
18.    ὡς ἀπλῶς εἰπεῖν = για να πω σύντομα, να ανακεφαλαιώσω, ανακεφαλαιώνοντας
19.   ὡς διά βραχέων εἰπεῖν = για να πω σύντομα, να ανακεφαλαιώσω, ανακεφαλαιώνοντας
20.   ὡς διά βραχέων εἰρῆσθαι = για να πω σύντομα, να ανακεφαλαιώσω, ανακεφαλαιώνοντας
21.    τό σύμπαν εἰπεῖν = = για να πω σύντομα, να ανακεφαλαιώσω, ανακεφαλαιώνοντας
22.    τ’ ἀληθές εἰπεῖν = για να πούμε την αλήθεια
23.    ἐμοί δοκεῖν = όπως νομίζω, κατά τη γνώμη μου
24.    ὡς ἐμοί δοκεῖν = όπως νομίζω, κατά τη γνώμη μου
25.    τά καθ’ ἓκαστα εἰπεῖν = για να μιλήσω με ακρίβεια
26.    ὣς γε ἀληθῆ εἰρῆσθαι = για να ειπωθεί βέβαια η αλήθεια
27.    τό κατά τοῦτον εἶναι =όσον αφορά αυτόν
28.    ὣς γε οὑτωσί ἀκοῦσαι = όπως βέβαια άκουσε κάποιος
29.    ὡς εἰκάσαι, ἀπεικάσαι = όπως μπορεί κάποιος να συμπεράνει
30.    ὡς ἰδεῖν = όπως θα έβλεπε κάποιος
31.    ὡς τεκμῆρασθαι = όπως θα συμπέραινε κάποιος
32.    πολλοῦ δεῖν = πολύ λείπει από του να …
33.    ὡς ἐν ἐλαχίστῳ δηλῶσαι = για να εκφραστώ σύντομα
34.    ὡς ἐμέ κατανοεῖν = κατά τη γνώμη μου
Τα απόλυτα απαρέμφατα δηλώνουν κυρίως σκοπό


Έκθεση Α Λυκείου: Η ελληνική γλώσσα στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση


«Η σωστή εκφορά του λόγου είναι χρέος κάθε λαού· δεν είναι πολυτέλεια. [ … ] Ο όρος ‘εκφορά του λόγου’ καλύπτει ως γενικός όρος ό,τι καλούμε εκφώνηση ή απόδοση ενός κειμένου από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Πρόκειται για πολύ δύσκολη και σοβαρή υπόθεση, ζήτημα καθοριστικής σημασίας για τον ηλεκτρονικό λόγο. Κάθε εκστόμιση κειμένου από μικρόφωνο δεν αποτελεί και εκφώνηση! Πολλοί είναι στις μέρες μας αυτοί σε πολλούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς, ιδιωτικούς κυρίως σταθμούς, που δεν εκφωνούν, αλλά εκ-φονεύουν τα κείμενα!... Τα εκτελούν εν ψυχρώ και σε όλα τα επίπεδα: το λεξιλογικό, το γραμματικο-συντακτικό και, προπάντων, το φωνητικό και το νοηματικό.
[ ... ]

Έκθεση Α Λυκείου: Νέοι και Ψυχαγωγία (θέματα - απαντήσεις)

Ο τρόπος ψυχαγωγίας των ανθρώπων κάθε εποχής, και ιδιαίτερα των νέων, βρίσκεται σε συνάρτηση με τις δυνατότητες που παρέχει κάθε φορά η κοινωνία, τις διεξόδους και τις λύσεις που προσφέρει στα αναφυόμενα προβλήματα και παράλληλα ανακλά το πολιτισμικό επίπεδο, δηλαδή το περιεχόμενο της σκέψης, των αναζητήσεων και των τέρψεων των εν λόγω ατόμων και σκιαγραφεί την ίδια την εικόνα τους. Αυτό σημαίνει πως ο τρόπος ψυχαγωγίας είναι ο καθρέπτης μιας κοινωνίας ….

Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011

Εφηβεία: Τα χρόνια της ωρίμανσης, τα χρόνια των συγκρούσεων

Η εφηβεία σαν έννοια είναι, σε μεγάλο βαθμό, δημιούργημα του δυτικού πολιτισμού. Σε άλλες πιο απλές κοινωνίες, οι νέοι μόλις καταστούν έτοιμοι βιολογικά για τεκνοποίηση, θωρούνται ενήλικες. Αντίθετα, στις δυτικές κοινωνίες η εφηβεία είναι μια περίοδος χάριτος – μια περίοδος προπαρασκευής και ωρίμανσης – ώστε οι έφηβοι να προετοιμαστούν για τις πολυσύνθετες υποχρεώσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ως ενήλικες.

Έκθεση Β Λυκείου: Η ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία

« ΔΥΟ ΓΥΦΤΟΠΟΥΛΕΣ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ»
Διαβάζουμε στον γαλλικό Τύπο ότι το «Μουσείο της Ιστορίας και των Πολιτισμών της Μετανάστευσης» βρίσκεται στο στάδιο της εντατικής προετοιμασίας και υπολογίζεται να εγκαινιαστεί το 2007 στο Παρίσι. Ένα δημόσιο μέγαρο στο οποίο θα τιμάται ο Βορειοαφρικανός εργάτης της Ρενό, αλλά και ο πολιτικός πρόσφυγας και ο αυτοεξόριστος καλλιτέχνης.
Σκοπός του εγχειρήματος, δεν είναι η καταγραφή μιας ιστορίας πόνου και δακρύων, με εικόνες από τενεκεδουπόλεις, υποβαθμισμένα προάστια και ρατσιστικές εξάρσεις. Οι σκοτεινές κηλίδες δεν θα αποσιωπηθούν, αλλά δεν θα δίνουν τον γενικό τόνο. «Το μουσείο, καθεαυτό, δεν είναι πολιτικό», λέει ο Ζακ Τουμπόν, επικεφαλής αυτού του προγράμματος, «είναι ένα μέσο εκπαίδευσης και πολιτισμού. Όμως η προσπάθεια εγγράφεται σε ένα πολιτικό όραμα».

Ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών και των νέων. Ο ρόλος του σχολείου και των γονέων

1. ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Όλοι οι άνθρωποι, από την είσοδό τους στο σχολείο μέχρι να γίνουν υπερήλικες και ως μαθητές και ως επαγγελματίες αναγκάζονται να επιμηκύνουν τον εργασιακό τους χρόνο. Μόνο έτσι κατορθώνουν να ανταποκρίνονται οι μαθητές στις αυξημένες σχολικές και μαθησιακές τους υποχρεώσεις και οι επαγγελματίες στις αυξημένες ανάγκες της ζωής. Αναπόφευκτη συνέπεια της ανταγωνιστικής κοινωνίας και των αυξημένων βιοτικών και κοινωνικών αναγκών είναι το καθημερινό άγχος και στρες, το οποίο χαρακτηρίζει τον σημερινό άνθρωπο όλων των ηλικιών.

Μόδα και ηθική

Σ' ένα απ' τα πρόσφατα αφιερώματά της, η βρετανική εφημερίδα «Ομπζέρβερ» επιχείρησε να προπαγανδίσει εκτενώς την ηθική κατανάλωση, ως μια υποχρέωση των κοινωνικά υπεύθυνων πολιτών. Συγκεκριμένα, οι συντάκτες του φύλλου συγκέντρωσαν πληροφορίες που θα χρησιμεύσουν σ' οποιονδήποτε αποφασίσει να στραφεί στις ηθικές αγορές, απ' το πώς να ντύσει το παιδί του, ως το που να επενδύσει τα χρήματά του. Και πράγματι, το εύρος των λύσεων που προτείνονται αποδεικνύει μεμιάς ότι στη Μεγάλη Βρετανία η ηθική είναι της μόδας.

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.