Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011

Αναλφαβητισμός: Ένα κληρονομικό πρόβλημα

Ο αναλφαβητισμός είναι ένα φαινόμενο που αναπαράγεται. Κληρονομείται τις περισσότερες φορές, από γενιά σε γενιά, καθώς η εκπαίδευση των παιδιών συνδέεται άμεσα με το μορφωτικό επίπεδο των γονέων. Το φύλο, η οικονομική κατάσταση και ο τόπος διαμονής αφήνουν το αποτύπωμά τους στις περιπτώσεις ανάπτυξης του αναλφαβητισμού.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ουνέσκο, το μεγαλύτερο κύμα αναλφαβητισμού πλήττει τη νότια και δυτική Ασία, την Αφρική και τα αραβικά κράτη. Μάλιστα, η Μπουργκίνα Φάσο θεωρείται η χώρα με το χαμηλότερο ποσοστό αλφαβητισμού στον κόσμο, μόλις με 12,8%. Ακολουθούν ο Νίγηρας με 14,4% και το Μαλί με 19%.
Η 8η Σεπτεμβρίου γιορτάζεται από το 1966 ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού.

Προτεινόμενο θέμα: Αριστοτέλη Πολιτικά ενότητες 11 και 13 (θέματα - απαντήσεις)

Αριστοτέλη, Πολιτικά: ενότητες 11 και 13
11. Ἐπειδή πᾶσαν πόλιν ὁρῶμεν κοινωνίαν τινά οὖσαν καί πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος συνεστηκυῖαν (τοῦ γάρ εἶναι δοκοῦντος ἀγαθοῦ χάριν πάντα πράττουσι πάντες), δῆλον ὡς πᾶσαι μέν ἀγαθοῦ τινος στοχάζονται, μάλιστα δέ καί τοῦ κυριωτάτου πάντων ἡ πασῶν κυριωτάτη καί πάσας περιέχουσα τάς ἄλλας. Αὕτη δ' ἐστίν ἡ καλουμένη πόλις και ἡ κοινωνία ἡ πολιτική.

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Έκθεση για τη Δημοκρατία θα γράψουν οι μαθητές των Δημοτικών Γυμνασίων και Λυκείων

Διαγωνισμό έκθεσης ή/και ζωγραφικής για τους μαθητές των σχολείων της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, διοργανώνει Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με τη Βουλή των Ελλήνων, συμμετέχοντας στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας της Δημοκρατίας.

 Α. ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Οι μαθητές της ΣΤ’ τάξης, για δύο διδακτικές ώρες, θα γράψουν έκθεση με θέμα «Λέξεις και σκέψεις για τη Δημοκρατία».
Οι μαθητές της Ε’ τάξης, για δύο διδακτικές ώρες, θα ζωγραφίσουν σε χαρτί διαστάσεων 25Χ35 με θέμα: «Η Δημοκρατία σε μια ζωγραφιά».
Ο Διευθυντής κάθε σχολικής μονάδας θα συγκροτήσει τριμελή επιτροπή εκπαιδευτικών, η οποία θα επιλέξει το καλύτερο γραπτό και το καλύτερο έργο ζωγραφικής του σχολείου και θα τα αποστείλει στη Δ/νση Π/θμιας Εκπ/σης του νομού, μέχρι 14 Μαρτίου.
Με απόφαση του Προϊσταμένου Επιστημονικής και Παιδαγωγικής καθοδήγησης Π.Ε. θα συσταθεί τριμελής επιτροπή, σε κάθε Δ/νση Π.Ε., αποτελούμενη από δύο Σχολικούς Συμβούλους και ένα δάσκαλο, η οποία από το σύνολο των εκθέσεων και των έργων ζωγραφικής των σχολείων της Διεύθυνσης θα επιλέξει τις τρεις καλύτερες εκθέσεις και τα τρία καλύτερα έργα ζωγραφικής. Με ευθύνη του Διευθυντή Εκπαίδευσης, τα έργα που θα επιλεγούν θα αποσταλούν μέχρι 23 Μαρτίου στις Περιφερειακές Διευθύνσεις. 

Νίκος Καζαντζάκης: «Ανατολή — Δύση σμίγουν στο Νεοέλληνα»


Τι πήρε από τον πατέρα του, τι από τη μάνα του ο διγενής Νεοέλληνας; Ψά­χνουμε να βρούμε τη νέα ψυχή μας στα δημοτικά τραγούδια, στους χορούς, στα κεντήματα, στη μουσική, στην αρχιτεκτονική του ελληνικού σπιτιού, στις συνή­θειες, στις γιορτές, στις παροιμίες, στις πρόληψες, στη γλώσσα μας, και βλέπου­με τα δυο ρέματα, το ντόπιο ελληνικό και το ανατολίτικο, πότε να τρέχουν πα­ράλληλα, χωρίς να σμίγουν, πότε να σμίγουν και να παλεύουν λυσσασμένα, και σπάνια ακόμα να έχουν φτάσει σε οργανική ένωση. Ο Νεοέλληνας αγαπάει τη ζωή, φοβάται το θάνατο, αγαπάει την πατρίδα και συνάμα είναι παθολογικά ατομικιστής, κολακεύει σα Βυζαντινός τον ανώτερο, τυραννεί σαν αγάς τον κα­τώτερο, και συνάμα μπορεί να σκοτωθεί για το φιλότιμο. Είναι έξυπνος κι άβα­θος, χωρίς μεταφυσική αγωνία, και συνάμα, όταν αρχίσει να τραγουδάει, μια πίκρα παγκόσμια πετιέται από τ' ανατολίτικα σωθικά του, σπάζει την κρούστα της ελληνικής λογικής κι ανεβαίνει από τα σπλάχνα του, όλο μυστήριο και σκο­τάδι, η Ανατολή.

Προτεινόμενο θέμα: Πλάτωνα Πολιτεία ενότητα 12, παράλληλο Αριστοτέλη Πολιτικά ενότητα 18, άγνωστο Ισοκράτη Β΄ Επιστολή προς Φίλιππον

ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ
ΠΛΑΤΩΝΑ, ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ (Ενότητα 12)
Τί δε; Τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ’ ἐγώ, καί ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, μήτε τούς ἀπαιδεύτους καί ἀληθείας ἀπείρους ἱκανῶς ἄν τήν πόλιν ἐπιτροπεῦσαι μήτε τούς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διά τέλους τούς μέν ὅτι σκοπόν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν ἅ ἄν πράττωσιν ἰδίᾳ τε και δημοσίᾳ τούς δε ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι

Έκθεση Γ Λυκείου: Η παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών


Η ετήσια έκθεση της Unicef είναι και πάλι αποκαλυπτική. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι γεννιούνται με μια μπάλα κανονιού δεμένη στα πόδια. Εκατομμύρια ζουν και εργάζονται κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, εκατομμύρια άλλοι δεν πάνε σχολείο, κακοποιούνται, πεινούν, πεθαίνουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης .…
Ανάμεσα σε αυτούς εκατοντάδες εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο είναι θύματα εκμετάλλευσης, κακοποίησης και βίας κάθε χρόνο. Γίνονται θύματα διακίνησης σε δίκτυα πορνείας. Πωλούνται για εξαναγκαστική εργασία ή και άλλες μορφές δουλείας. Απάγονται από τα σπίτια τους και τα σχολεία τους και στρατολογούνται σε ένοπλες ομάδες.

Έκθεση Β Λυκείου: Θεσμοί κοινωνικοποίησης και ελεύθερος χρόνος

Κριτήριο Αξιολόγησης
Κείμενο: “Ελεύθερος χρόνος και ποιότητα ζωής”
Κάνουμε νομίζω ένα σοβαρό λάθος προσέγγισης όταν  εξετάζουμε τον ελεύθερο χρόνο - απ οποιαδήποτε άποψη - ανεξάρτητα από τη θεμελιακή σχέση, που  είναι η σχέση του ανθρώπου με την εργασία του. Σε  τελευταία ανάλυση αντιμετωπίζουμε τον ελεύθερο  χρόνο σαν αντίβαρο σε κατά βάση αρνητικές και  αλλοτριωτικές συνθήκες εργασίας, όπου η αναζήτηση  μηχανισμών αντιρρόπων και διαφυγής   διαδραματίζουν   αναγκαστικά   τον πρωτεύοντα  και  καθοριστικό ρόλο. Δεν υπάρχει καμιά  αμφιβολία, κατά τη γνώμη μου, ότι η τοποθέτηση αυτή - συνειδητή ή υποσυνείδητη αδιάφορο- είναι όχι μόνο λαθεμένη, αλλά βαθύτατα παγιδευτική. Ο άνθρωπος είναι μια πολυδιάστατη, αλλά οπωσδήποτε ενιαία οντότητα και ακριβώς γι’ αυτό δεν διαμερισματοποιείται και η λειτουργία των οποιωνδήποτε υποκαταστάτων δεν μπορεί να εξισορροπήσει τις καταστροφικές - σωματικές, πνευματικές ψυχικές - συνέπειες, που προκαλούνται στον κυρίως τομέα πράξης και αυτοπραγμάτωσης, δηλαδή  στην εργασία. Η απουσία νοήματος και καταξίωσης στην εργασία δεν μπορεί παρά - ακόμα και στην  περίπτωση μιας από πολιτιστική άποψη “σωστής διάρθρωσης του ελεύθερου χρόνου - να υποθηκεύει  αρνητικά τον χρόνο αυτό. Και τον υποθηκεύει αρνητικά, γιατί ο αλλοτριωμένος στην εργασία του  άνθρωπος και στις καλύτερες ακόμα περιπτώσεις επιχειρεί μια αντιστάθμιση, δεν επιλέγει χρήσεις χρόνου  ανάλογα με τις πραγματικές του ανάγκες τελείωσης και ολοκλήρωσης της προσωπικότητάς του. Αυτό καθαυτό το γεγονός ότι ο  άνθρωπος επιφυλάσσει για τον ελεύθερο χρόνο του ό,τι θεωρεί ότι πραγματικά τον εκφράζει ή πιστεύει ότι συνιστά θετική δραστηριότητα αποτελεί μια αρνητική επιβάρυνση. Βεβαίως η εργασία ποτέ δεν ήταν απαλλαγμένη από την πίεση της ανάγκης επιβίωσης επομένως   από   ένα   χαρακτήρα καταναγκασμού  χρησιμοθηρικής επιδίωξης και σκοπιμότητας, όμως και ποτέ δεν είχε επιχειρηθεί η λειτουργική της  αποκοπή από το ειδικό βάρος που έχει σαν το κατ εξοχήν πεδίο καταξίωσης της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως επιχειρείται στην εποχή μας.

Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2011

Facebook: ένα ακόρεστο δίκτυο

Πριν από μερικές ημέρες, το Facebook μού ζήτησε να αλλάξω όνομα. Οχι επειδή το ψευδώνυμό μου ήταν χυδαίο, ενθάρρυνε το φυλετικό μίσος, σφετεριζόταν το όνομα του πανίσχυρου Μαρκ Ζούκερμπεργκ (αφεντικό, ιδρυτής και βασικός μέτοχος του ιστότοπου) ή ήταν παρεμφερές με κάποιο εμπορικό σήμα. Αλλά διότι είχα επινοήσει ένα επώνυμο που αποτελούνταν από χαρακτήρες Μπράιγ. Οι τεχνικοί του καλιφορνέζικου ιστότοπου ξαφνικά αποφάσισαν ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν πλέον ορθό τυπογραφικώς.
Κατά την εγγραφή, το Facebook είχε επιβεβαιώσει την ύπαρξή μου μετά την επικύρωση ενός μυστικού κωδικού που εστάλη στο τηλέφωνό μου. Επίσης, είχε επιμείνει να του δώσω το συνθηματικό του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μου, προκειμένου να ανακτήσει την ατζέντα των διευθύνσεών μου και έτσι να διευκολυνθεί στον εντοπισμό των επαφών μου -των «φίλων» μου, σύμφωνα με τη σχετική ορολογία.
Μονίμως εποπτευόμενη από αλγόριθμους, σύμφωνα με όρους χρήσης που κανείς δεν διαβάζει, η γαλάζια σελίδα του Facebook προσφέρει στα μέλη του ένα βολικό κουκούλι για να συζητούν χωρίς να βομβαρδίζονται από ανεπιθύμητα μηνύματα. Οι διαφημίσεις είναι σχετικά διακριτικές και έτσι μπορούμε άνετα να βλέπουμε τις φωτογραφίες των φίλων μας, να διασκεδάζουμε ή να αγανακτούμε με τις ίδιες ειδήσεις, να παίζουμε τα ίδια παιχνίδια, να παρακολουθούμε τα πιο ασήμαντα ή τα πιο χαρούμενα γεγονότα της ζωής τους. Τα μηνύματα που ανταλλάσσονται καλύπτουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης σκέψης, από το στοιχειώδες «κάνω μπάνιο» έως τις αιχμηρές παρατηρήσεις πάνω στη σύγχρονη τέχνη και τις αναγγελίες γεννήσεων. (1)

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου μαθήματα 41, 43 (θέματα - απαντήσεις)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο.
   41. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae;
43. Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «ilia moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nee diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.
(Μονάδες 40)
Β. Παρατηρήσεις

Έκθεση Γ Λυκείου: Η κρίση των ανθρωπιστικών οργανώσεων


Η χρηματοδότηση τους είναι πια όχι μόνο λαϊκή αλλά και «επίσημη», από κυβερνήσεις και διεθνείς ορ­γανισμούς. Και «επαγγελματική», με μεγάλες διαφημιστικές επενδύσεις για την προσέλκυση χορηγών και συνδρομητών. Οι σχέσεις τους με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν είναι, από καιρό πλέον, αθώες: χρηματοδοτούν συχνά δημοσιογραφικές αποστολές εκεί όπου αυτές (και όχι οι δημοσιογράφοι) επιλέ­γουν για την προβολή τους. Ο λόγος για τις περίφημες «μη κυβερνητικές οργανώσεις», όλες «χωρίς σύ­νορα» αλλά όχι και χωρίς χαρακώματα, που δίνουν όμως την καλή μάχη για την ανθρωπιά εκεί όπου δεν υπάρχει: σε πολέμους, σε περιοχές που έχουν υποστεί καταστροφές, που υποφέρουν από την πείνα ή τις επιδημίες.

Άγνωστο κέιμενο: Θουκυδίδη Βιβλ. Ι, κεφ. 36 §§ 1 - 4 (θέματα - απαντήσεις)

 ο θεμιστοκλησ διωκομενοσ καταφευγει στον αδμητο

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἔχω τινά = δέχομαι κάποιον, έχω υπό την προστασία μου, παρέχω άσυλο
ἀπεχθάνομαι τινί = μισούμαι, γίνομαι μισητός σε κάποιον
κατά πύστιν  = σύμφωνα με τις πληροφορίες
πύστις  = πληροφορία, ερώτηση
κατά τι ἄπορον = εξαιτίας κάποιου αδιεξόδου
οὐ φίλος  = πολέμιος (σχήμα λιτότητας)
καταλύω (αμετάβατο) = μένω, διαμένω
ἐπιδημῶ = ζω, βρίσκομαι στην πατρίδα μου
ἐνδημῶ = μένω στην πατρίδα μου
ἀποδημῶ = είμαι μακριά από την πατρίδα μου
φεύγω = εξορίζομαι, είμαι εξόριστος
ὁ φεύγων = ο εξόριστος

.
κειμενο:
Ὁ δέ Θεμιστοκλῆς προαισθόμενος φεύγει ἐκ Πελοποννήσου ἐς Κέρκυραν, ὤν αὐτῶν εὐεργέτης. Δεδιέναι δέ φασκόντων Κερκυραίων ἔχειν αὐτόν ὥστε Λακεδαιμονίοις καί Ἀθηναίοις ἀπέχεσθαι, διακομίζεται ὑπ’ αὐτῶν ἐς τήν ἤπειρον τήν καταντικρύ. Καί διωκόμενος ὑπό τῶν προστεταγμένων κατά πύστιν ᾗ χωροίη, ἀναγκάζεται κατά τι ἄπορον παρά Ἄδμητον τόν Μολοσσῶν βασιλέα, ὄντα αὐτῷ φίλον, καταλῦσαι. Και ὁ μέν οὐκ ἔτυχεν ἐπιδημῶν, ὁ δέ τῆς γυναικός ἱκέτης γενόμενος διδάσκεται ὑπ’ αὐτῆς τόν παῖδα σφῶν λαβών καθέζεσθαι ἐπί τήν ἐστίαν. Καί ἐλθόντος οὐ πολύ ὕστερον τοῦ Ἀδμήτου δηλοῖ τε ὅς ἐστι καί οὐκ ἀξιοῖ, εἴ τι ἄρα αὐτός ἀντεῖπεν αὐτῷ Ἀθηναίων δεομένῳ, φεύγοντα τιμωρεῖσθαι.
μεταφραση:
Ο Θεμιστοκλής όμως όταν κατάλαβε (την πρόθεσή τους) καταφεύγει από την Πελοπόννησο στην Κέρκυρα, επειδή ήταν ευεργέτης τους. Επειδή όμως οι Κερκυραίοι έλεγαν ότι φοβούνταν να του παρέχουν άσυλο, αποτέλεσμα του οποίου θα ήταν να γίνουν μισητοί στους Λακεδαιμόνιους και στους Αθηναίους, μεταφέρεται από αυτούς στην απέναντι στεριά. Επειδή όμως καταδιώκονταν από αυτούς που είχαν οριστεί (για τη σύλληψή του) σύμφωνα με τις πληροφορίες που πήγαινε κάθε φορά, αναγκάζεται εξαιτίας αδιεξόδου να ζητήσει κατάλυμα κοντά στον Άδμητο, το βασιλιά των Μολοσσών, μολονότι δεν ήταν φίλος του. Και ο Άδμητος έτυχε να απουσιάζει (κατά τύχη απουσίαζε), κι ο Θεμιστοκλής αφού έγινε ικέτης της γυναίκας του, συμβουλεύεται από αυτή να καθίσει στην εστία, αφού πάρει στην αγκαλιά του το παιδί τους. Κι όταν μετά από λίγο ήρθε ο Άδμητος του φανερώνει ποιος είναι, και λέει ότι δε θεωρεί δίκαιο, αν τυχόν αυτός του αντιτάχθηκε σε κάποιο ζήτημα, όταν ζητούσε (τη βοήθεια) των Αθηναίων, να τον εκδικείται ενώ είναι εξόριστος.

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.