Ενδοιαστικές προτάσεις (Λατινικά)

     Οι ενδοιαστικές προτάσεις είναι ουσιαστικές βουλητικές προτάσεις που εκφράζουν φόβο για ενδεχόμενο κακό ή δυσάρεστο γεγονός και λογικά προσδιορίζουν ρήματα ή φράσεις που σημαίνουν φόβο, όπως timeo, metuo, vereor, metus est, periculum est κλπ.

     Εισάγονται με τους ενδοιαστικούς συνδέσμους:

*  ne: μήπως                              όταν ο φόβος είναι μήπως γίνει κάτι

*  ne non: μήπως δεν                 όταν ο φόβος είναι μήπως δεν γίνει κάτι

*  ut: μήπως δεν

Οι ενδοιαστικές προτάσεις εκφέρονται πάντοτε με υποτακτική επειδή το περιεχόμενό τους αφορά κάτι το ενδεχόμενο ή το πιθανό. Έτσι εκφέρονται με:

a)     υποτακτική ενεστώτα όταν η εξάρτηση γίνει από ρήμα αρκτικού χρόνου                                                                                                ►     π.χ. Timeo ne veniat

b)    υποτακτική παρατατικού όταν η εξάρτηση γίνει από ρήμα ιστορικού χρόνου ►     π.χ. Verebar ne non (ut) veniret

c)    υποτακτική παρακειμένου όταν ο φόβος προβάλλεται ως βεβαιότητα, ως γεγονός ►     π.χ. Vereor ne hoc dixerit

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Χρησιμοποιείται υποτακτική ενεστώτα και παρατατικού που δηλώνει το σύγχρονο γιατί ο φόβος είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα) και όχι τη στιγμή της πραγματοποίησής του.

Οι ενδοιαστικές προτάσεις χρησιμεύουν:

*        ως αντικείμενο σε ρήματα που σημαίνουν φόβο: timeo, vereor, metuo, paveo

*        ως υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα ή εκφράσεις που δηλώνουν φόβο: metus est, timor est, periculum est

*        ως επεξήγηση σε λέξεις που εξαρτώνται από τα προηγούμενα ρήματα, κυρίως σε ουδέτερα αντωνυμιών (id, hoc, illud).

                                   παρατηρήσεις:

*        Πολλά ρήματα που σημαίνουν φόβο συντάσσονται και με απαρέμφατο.

*        Ο φόβος είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα) και όχι τη στιγμή της πραγματοποίησής του.

 Μνημονικός πίνακας

εισαγωγή	εκφορά	συντακτική θέση	παρατηρήσεις
ne                         ne non  ut	a) υποτακτική ενεστώτα b)    υποτακτική παρατατικού c)    υποτακτική παρακειμένου όταν ο φόβος προβάλλεται ως βεβαιότητα, ως γεγονός	ουσιαστικές α) αντικείμενο ρημάτων που δηλώνουν φόβο β) υποκείμενο: απρόσωπων ρημάτων ή φράσεων που δηλώνουν φόβο γ) επεξήγηση κυρίως στο ουδέτερο αντωνυμιών.	Οι ενδοιαστικές προτάσεις εκφέρονται πάντοτε με υποτακτική επειδή το περιεχόμενό τους αφορά κάτι το ενδεχόμενο ή το πιθανό.     Ο φόβος είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα) και όχι τη στιγμή της πραγματοποίησής του.

Αριθμοί: Ποιά είναι η προέλευση τους και τι σημαίνουν

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί το 1 είναι “ένα”, το 2 είναι “δύο”, το 3 είναι “τρία” και ποιά είναι η προέλευση των αριθμών;

Μια ευρέως διαδεδομένη θεωρία αναφέρει το εξής:

Οι αριθμοί που γράφουμε δημιουργήθηκαν με αλγόριθμους, (1, 2, 3, 4, κλπ) που ονομάζονται αραβικοί αλγόριθμοι, για να ξεχωρίζουν από τους ρωμαϊκούς αλγόριθμους (I, II, III, IV, κλπ).

Οι Άραβες διέδωσαν τους συγκεκριμένους αλγορίθμους, ωστόσο η προέλευσή τους είναι Ινδική και πηγαίνει πίσω στους εμπόρους, που τους χρησιμοποίησαν για να μετρήσουν και να κάνουν τις εμπορικές συναλλαγές τους.

Ποια λογική ισχύει λοιπόν στους αραβικούς αλγόριθμους; Η εξήγηση -σύμφωνα με την συγκεκριμένη θεωρία- είναι πολύ πιο απλή απ’ ότι φαντάζεστε, αφού για όλα ευθύνονται οι γωνίες! Δείτε τις φωτογραφίες που ακολουθούν και θα καταλάβετε ακριβώς τι εννοούμε.

Ο άλλος ρόλος των ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης.

Στο εσωτερικό της όλο και περισσότερο ασύρματη κοινωνίας μας, η «κοινωνική δικτύωση» έχει μετατραπεί από πραγματικότητα του μέλλοντος στην ίδια την πραγματικότητα. Είναι πολύ δύσκολο πλέον να βρεις κάποιον που έχει σύνδεση internet, και δεν είναι γραμμένος στο facebook, στο My Space στο twitter ή αλλού. Μαζί και εγώ, που ήμουν μέσα για λίγο καιρό ενεργός αλλά το εγκατέλειψα γρήγορα και τελικά έκανα ολική διαγραφή. Με τα παρακάτω ίσως γίνει καλύτερα αντιληπτό το γιατί πήρα τέτοια απόφαση.

Έκθεση Β Λυκείου: Ο κίνδυνος από τα βιντεοπαιχνίδια και η συμβολή του σχολείου στην αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου

Ο κίνδυνος από τα βιντεοπαιχνίδια

Αν ρωτήσετε κάποιον ενήλικο οπαδό των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, πιθανόν να σας πει ότι εκείνος δεν βλέπει να δημιουργεί πρόβλημα η βία που περιέχουν, αντίθετα σε κάποιο βαθμό βοηθούν τον παίκτη να γίνει εξυπνότερος, να μάθει να λύνει προβλήματα με ταχύτητα, να δοκιμάζει υποθέσεις και να λύνει γρίφους. Μια ψυχολόγος του UCLA, η Πατρίσια Γκρίνφιλντ, ανακοίνωσε ότι στην εξάπλωση των βιντεοπαιχνιδιών οφείλεται μια παγκόσμια αύξηση του «μη λεκτικού δείκτη νοημοσύνης», ο οποίος αφορά τις δεξιότητες μέσα στο χώρο, τη χρήση εικονιδίων για την επίλυση προβλημάτων και την ικανότητα κατανόησης των πραγμάτων από πολλές οπτικές γωνίες. Όμως η αύξηση αυτού του δείκτη γίνεται σε βάρος άλλων, ίσως σημαντικότερων κοινωνικών δεξιοτήτων. Με άλλα λόγια τα παιδιά δεν αλληλεπιδρούν τόσο καλά, όταν κάθονται με τις ώρες μπροστά σε ένα κομπιούτερ ή μία κονσόλα.

Έκθεση Γ Λυκείου: Θετικές συνέπειες της ένταξης του ανθρώπου σε διάφορες κοινωνικές, πολιτι­στικές, ακόμα και θρησκευτικές ομάδες.

Εξημέρωση των μαζών στις μεγάλες θρησκείες

Οι θρησκείες με παγκόσμιο κύρος, οι αναγνωρισμένες θρησκείες, πολύ γρήγορα αλλάζουν τον τό­νο της προπαγάνδας τους. Αρχικά τις ενδιαφέρει να φτάσουν και να κερδίσουν όλους όσους μπορούν. Η μάζα που ονειρεύονται είναι παγκόσμια, τις ενδιαφέρει η κάθε μια ψυχή και κάθε ψυχή θέλουν να γίνει δική τους. Αλλά η μάχη που πρέπει να κερδίσουν οδηγεί σιγά – σιγά σε ένα είδος κρυφού σε­βασμού για τους εχθρούς, που οι θεσμοί τους υπάρχουν ήδη. Βλέπουν πόσο δύσκολο είναι να διατη­ρηθούν. Οι θεσμοί που μπορούν να τους δώσουν σταθερότητα και διάρκεια τους φαίνονται όλο και πιο σημαντικοί. Παρακινούμενες από τους θεσμούς των αντιπάλων θρησκειών, κάνουν τα πάντα για να καθιερώσουν κι οι ίδιες μερικούς. Κι όταν το κατορθώσουν, οι θεσμοί αυτοί με τον καιρό γίνονται το κύριο μέλημά τους. Το ειδικό βάρος των θεσμών, που έχουν πια δική τους ζωή, εξημερώνει βαθμι­αία την ορμή της αρχικής προπαγάνδας. Χτίζονται εκκλησίες, για να περιλαμβάνουν τους πιστούς που υπάρχουν ήδη. Τις εκκλησίες αυτές τις μεγαλώνουν με αυτοσυγκράτηση και με δισταγμούς, μόνον ό­ταν υπάρχει πραγματική ανάγκη. Κυριαρχεί μια ισχυρή τάση να αγκαλιάζονται οι διαθέσιμοι πιστοί σε χωριστές ενότητες. Ακριβώς επειδή έχουν γίνει πια πολλοί, η τάση για διάλυση είναι πολύ μεγάλη και αποτελεί κίνδυνο που εναντίον του χρειάζονται αδιάκοπη δουλειά.

Ιστορία κατεύθυνσης: Τα χαρακτηριστικά των αριστερών κομμάτων κατά τον 20ο αιώνα (επεξεργασμένη πηγή)

Λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω κείμενα και σε συνδυασμό με τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά των αριστερών κομμάτων στην Ελλάδα έτσι όπως αυτά διαμορφώνονται κατά τον 20ο αιώνα. ΠΗΓΗ 1η : Από το ιδρυτικό της Κοινωνιολογικής Εταιρείας  Ιδρύεται εν Αθήναις Σύλλογος υπό την επωνυμίαν «Κοινωνιολογική Εταιρεία», σκοπών: - Να εργασθή όπως αναγνωρισθή πρακτικώς η πολιτική αρχή ότι: α) σκοπός της πολιτείας είναι η δι' όλα τα μέλη της κοινωνίας εξασφάλισις και προαγωγή εξ ίσου ευνοϊκών συνθηκών προς ανάπτυξιν της προσωπικότητας των. β) Προς επίτευξιν του σκοπού τούτου, ο οποίος δεν είναι δυνα­τόν να πληρωθή τελείως, αν μη καταστώσι κοινά τα μέσα παρα­γωγή; και ρυθμισθή η διανομή του πλούτου αναλόγως των α­ναγκών εκάστου, πρέπει να μεταβάλλεται βαθμιαίως ο οικονο­μικός και πολιτειακός οργανισμός κατά το εκάστοτε δυνατόν μέτρον, αδιαφόρως προς την εκ τούτου βλάβην των ατομικών συμφερόντων ωρισμένων προσώπων ή τάξεων. γ) Προς τοιαύτην βαθμιαίαν επίτευξιν του ανωτέρου σκοπού εί­ναι απαραίτητος η οργάνωσις του εργαζομένου λαού εις οικο­νομικούς συνεταιρισμούς, και ίδιον πολιτικόν κόμμα. Αέξανδρος Παπαναστασίου, «Μελέτες, Λόγοι, Άρθρα»

Άγνωστο κείμενο: Θουκυδίδη Βιβλ. V, κεφ. 97 §§ 2 - 3 (θέματα - απαντήσεις)

 οι θηβαιοι κατηγορουν τους αθηναιους ότι δε σεβαστηκαν τα ιερα τουσ

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ πορεύομαι ἐπί τούς νεκρούς = πηγαίνω να ζητήσω τους νεκρούς ἀπαντάω -ῶ = συναντώ ἀποστρέφω = γυρίζω κάποιον πίσω ἀναχωρῶ = υποχωρώ, οπισθοχωρώ  πάλιν ἀναχωρῶ = επιστρέφω καθίσταμαι ἐπί τινά = εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι σε κάποιον τά παρά τῶν Βοιωτῶν = αυτά που προστάχτηκαν από τους Βοιωτούς δράω -ῶ = κάνω, προξενώ νόμιμα = οι συνήθειες καθεστηκώς – υῖα – ός (και καθεστώς – καθεστῶσα – καθεστός) = αυτός που υπάρχει, που επικρατεί  καθεστῶτα = οι νόμοι που υπάρχουν, τα ήθη και τα έθιμα, το πολίτευμα ἰόντας ἐπί τήν ἀλλήλων (γῆν) = όταν εισβάλλει ο ένας στη χώρα του άλλου ἔνειμι = είμαι μέσα τά ἐνόντα ἱερά = τα ιερά που υπάρχουν μέσα σ’ αυτή τη χώρα ἐνοικῶ = κατοικώ μέσα βέβηλος = α. τόπος στον οποίο επιτρέπεται να πατήσει κανείς   β. (για τους ανθρώπους) ανίερος, ανόσιος αύτόθι = σ’ αυτό το μέρος ἄψαυστος = άθικτος, ανέγγιχτος, απείραχτος πλήν χρῆσθαι = παρά μόνο το χρησιμοποιούσαν ἡ χέρνιψ (τῆς χέρνιβος) = το αγιασμένο νερό με το οποίο έπλεναν τα χέρια πριν τις θυσίες, το αγίασμα πρός τά ἱερά = για τις θρησκευτικές τελετές ἀνασπάω -ῶ = αντλώ ὑδρεύομαι = παίρνω, χρησιμοποιώ νερό για προσωπική χρήση  ὁμωχέται δαίμονες = θεοί που λατρεύονται στον ίδιο ναό προαγορεύω = προειδοποιώ, δηλώνω απερίφραστα, συμβουλεύω ἀποφέρομαι = παίρνω μαζί μου

κειμενο: Ἐκ δέ τῶν Ἀθηναίων κῆρυξ πορευόμενος ἐπί τούς νεκρούς ἀπαντᾷ κήρυκι Βοιωτῷ, ὅς αὐτόν ἀποστρέψας καί εἰπών ὅτι οὐδέν πράξει πρίν ἄν αὐτός ἀναχωρήσῃ πάλιν, καταστάς ἐπί τούς Ἀθηναίους ἔλεγε τά παρά τῶν Βοιωτῶν, ὅτι οὐ δικαίως δράσειαν παραβαίνοντες τά νόμιμα τῶν Ἑλλήνων· πᾶσι γάρ εἶναι καθεστηκός ἰόντας ἐπί τήν ἀλλήλων ἱερῶν τῶν ἐνόντων ἀπέχεσθαι, Ἀθηναίους δέ Δήλιον τειχίσαντας ἐνοικεῖν, καί ὅσα ἄνθρωποι ἐν βεβήλῳ δρῶσι πάντα γίγνεσθαι αὐτόθι, ὕδωρ τε, ὅ ἦν ἄψαυστον σφίσι πλήν τά ἱερά χέρνιβι χρῆσθαι, ἀνασπάσαντας ὑδρεύεσθαι· ὥστε ὑπέρ τε τοῦ θεοῦ καί ἑαυτῶν Βοιωτούς, ἐπικαλουμένους τούς ὁμωχέτας δαίμονας καί τόν Ἀπόλλῳ, προαγορεύειν αὐτούς ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἀπιόντας ἀποφέρεσθαι τά σφέτερα αὐτῶν. μεταφραση: Ένας κήρυκας των Αθηναίων, που πήγαινε να ζητήσει τους νεκρούς, συναντά στο δρόμο ένα Βοιωτό κήρυκα, ο οποίος αφού τον γύρισε πίσω και του είπε ότι δε θα πετύχει τίποτα πριν επιστρέψει ο ίδιος, αφού παρουσιάστηκε στους Αθηναίους τους έλεγε αυτά που προστάχθηκαν από τους Βοιωτούς, ότι δηλαδή διέπραξαν αδίκημα που παρέβαιναν τα κοινά έθιμα των Ελλήνων. Γιατί ενώ είναι καθιερωμένο σε όλους, όταν εισβάλλουν ο ένας στη χώρα του άλλου, να απέχουν (σέβονται) από τα ιερά που υπάρχουν σε αυτή, οι Αθηναίοι, αφού τείχισαν το Δήλιο, μένουν μέσα, και ότι γίνονται σ’ αυτό το μέρος όλα, όσα οι άνθρωποι κάνουν σε τόπο που δεν είναι ιερός, και το νερό, το οποίο οι Βοιωτοί δεν άγγιζαν παρά μόνο το χρησιμοποιούσαν ως αγιασμό για τις θρησκευτικές τους τελετές, αφού το αντλούσαν το χρησιμοποιούσαν (για ατομική χρήση). Γι’  αυτό οι Βοιωτοί, υπερασπίζοντας τα δικαιώματα του θεού και τα δικά τους, καλούν τους Αθηναίους, στο όνομα των κοινών θεών και του Απόλλωνα, αφού αναχωρήσουν από το ιερό να πάρουν ό,τι τους ανήκει.

Έκθεση Γ Λυκείου: Οράματα και προκλήσεις της ευρωπαϊκής ένωσης (θέματα - απαντήσεις)

ΚΕΙΜΕΝΟ (κείμενο από τον Τύπο) (Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ)

[ … … ] Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την πολυμορφία, το πολυδιάστατο και την πολυποικιλία των ανθρώπων που είτε θεωρούν τον εαυτό τους Ευρωπαίο είτε θεωρούνται από τους άλλους Ευρωπαίοι. Κατ’ αυτό το σκεπτικό ο κάθε ορισμός του Ευρω­παίου ή μάλλον των Ευρωπαίων είναι ορισμός ελιτίστικος που μπορεί να έχει κάποια αλήθεια όσον αφορά τον κύκλο της διανόησης και της δημιουργίας πολιτισμού γενικότερα. Από αυτήν την σκοπιά νομίζω ότι ο ορισμός του Ευρωπαίου από τον Paul Valery  (θεωρεί στοιχεία του τον αρχαιοελληνικό ορθολο­γισμό, τη ρωμαϊκή νομοθετική και διοικητική διευθέτηση της κοινωνίας και την πνευματικότητα τη χριστιανική) είναι κατά τη γνώμη μου ο πρώτος ορισμός που προσπαθεί να καθορίσει την πνευματική καταβολή των Ευρωπαίων. Νομίζω όμως ότι η πορεία της ευρωπαϊκής σκέψης μας επιτρέπει να δώσουμε μια πιο δυναμική εξέλιξη στην εικόνα του Ευρωπαίου. Θεωρώ λοιπόν ότι οι Ευρωπαίοι, και μιλάμε εδώ για τους ανθρώπους της σκέψης και της διανόησης, χαρακτηρίζονται από το ότι θέτουν υπό αμφισβήτηση κάθε κατακτημένο ή κατεστημένο, με την πρόθεση όχι μόνο να αναιρέσουν το παλαιό χωρίς να απαρνηθούν τις καταβολές τους αλλά και για να προχωρή­σουν προς το άγνωστο. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί μια συνεχής μετακίνηση των γνωστικών συνόρων με απώτερο σκοπό να δημιουργηθεί ένας ευρύτερος χώρος δράσης και αντίδρασης, θέσεων και αντιθέσεων.

Κοινωνική Δομή στην Αρχαία Σπάρτη

Τρεις κοινωνικές τάξεις υπήρξαν στην αρχαία Σπάρτη. Ήταν οι τάξεις των Σπαρτιατών, των περιοίκων και των ειλώτων

ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ

Οι Σπαρτιάτες ονομάζονται μεταξύ τους και «όμοιοι» που σημαίνει ίσοι ή ευπατρίδες. Όπως και σε άλλες πόλεις, έτσι και στην Σπάρτη υπήρχε η τάξη των ευγενών, από την οποία προήρχοντο οι γνήσιοι Σπαρτιάτες, οι ¨όμοιοι¨ δηλαδή πολίτες, οι οποίοι αριθμούσαν περί τα 1500-3000 άτομα. Ο αριθμός αυτός βέβαια ανήκει στους όμοιους πολεμιστές και αναφέρεται στα πρώτα χρόνια της κλασικής αρχαιότητας. Αργότερα ο αριθμός των ομοίων πολεμιστών μεγάλωσε φτάνοντας γύρω στους 9000. Με τις διάφορες όμως πολεμικές διαμάχες μεταξύ των ελληνικών πόλεων και τις αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις, ο αριθμός των ομοίων πολεμιστών μειώθηκε σημαντικά, αναγκάζοντας έτσι διάφορους βασιλείς της Σπάρτης να λάβουν μέτρα κατά της λειψανδρίας και υπέρ της αύξησης του αριθμού των ομοίων πολεμιστών, εγγράφοντας κάποιες φορές ως όμοιους πολίτες, είλωτες ή νόθους. Για να δούμε τον αριθμό των ομοίων πολιτών της Σπάρτης σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της Λακεδαίμονος, πρέπει να σημειώσουμε ότι ο συνολικός πληθυσμός της Λακωνίας υπερέβαινε τις 180.000 κατοίκους.

Έκθεση Γ Λυκείου: Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και γλώσσα (θέματα - απαντήσεις)

«Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές σκέπτονται … … μόνον ελληνικά!»

Η νοηματική φύση και δομή της ελληνική γλώσσας φαίνεται να κερδίζει συνεχώς έδαφος στο χώρο της πληροφορικής, της επι­στήμης η οποία για πολλούς είναι συνώνυμη της αγγλικής γλώσ­σας και υπαίτια για τον εκφυλισμό των εκφραστικών μέσων των σύγχρονων ανθρώπων. Οι επιστήμονες πληροφορικής υποστηρίζουν ότι η ελληνική είναι η μοναδική γλώσσα στον κόσμο που μπορεί να αποδώσει τόσο μεγάλο νοηματικό πλούτο, καθώς όλες οι λέξεις της έχουν πρωτογενή σχέση με αυτό το οποίο εκφράζουν. Ως εκ τούτου, η ελληνική γλώσσα θεωρείται αναγκαία στις νέες επιστήμες, όπως η πληροφορική καθώς πρόκειται για την κατ’ εξοχήν «μη οριακή» γλώσσα στον κόσμο. Μια γλώσσα, δη­λαδή δίχως όρια, η οποία παρέχει όλες τις απαραίτητες νοημα­τικές εκφράσεις που χρειάζεται η σύγχρονη επιστημονική σκέψη για να προχωρήσει.

Στο πλαίσιο αυτό, αίσθηση προκαλεί μια σειρά ανακοινώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες συνηγορούν στην αξία και στη χρη­σιμότητα της πλούσιας ελληνικής γλώσσας στο νέο ψηφιακό πε­ριβάλλον.