Έκθεση - έκφραση: Ο καλλιτέχνης και η εποχή του

«Όταν λέω Τέχνη δεν εννοώ διόλου τη θεωρία που πρέσβευε «η Τέχνη για την Τέχνη». Η διδα­σκαλία αυτή, που δε χρησιμεύει πια σε τίποτε, κατά­ντησε να σημαίνει τη δουλειά ενός ανάπηρου ανθρώπου που φτιάχνει αδειανά κομψοτεχνήματα κλεισμέ­νος μέσα σ' ένα αποστειρωμένο δωμάτιο. Εννοώ μό­νο την πνευματική τάξη που δημιουργούν τα καλά έργα της Τέχνης, περασμένα ή σημερινά, εκείνα που νο­μοθετούν, εκείνα που θα μας διδάξουν». (Σεφέρης)

α. Να αναλύσετε τη λειτουργία της Τέχνης και να διερευνήσετε το πρόβλημα του σκοπού της (Τέχνη για την Τέχνη ή Τέχνη για τον Άνθρωπο;)

β. Να εξετάσετε τη σχέση του καλλιτέχνη με την επο­χή του και την κοινωνία του.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η τέχνη είναι η υψηλότερη και ευγενέστερη εκδήλωση του ανθρώπινου πνεύματος. Σε όλους τους πολιτισμούς αποτελεί τη συνισταμένη των προσπαθειών του ανθρώ­που να εξιδανικεύσει το υπάρχον και να δημιουργήσει έ­ναν κόσμο μορφών, που θα του επιτρέπει την αποκάλυ­ψη της αυθεντικής αλήθειας και την εμπειρία μιας πραγ­ματικότητας που δεν υπόκειται στις αντιφάσεις της κα­θημερινής ζωής.

Πρωταπριλιά - 1η Απριλίου , ψέματα και φάρσες με ιστορία και γνώση

Ενα ταξίδι στην γνώση , την ιστορία , το έθιμο , το ψέμα ..... 

•  Ιστορία - προέλευση

Το πρωταπριλιάτικο ψέμα, έχει τις ρίζες του στον 15ο αιώνα και που τελικά επικράτησε τις μέρες μας και έχει γίνει πλέον έθιμο.  Το πρωταπριλιάτικο ψέμα ξεκίνησε αρχικά από την Γαλλία, στην οποία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η πρώτη του Απρίλη είχε καθιερωθεί ως πρωτοχρονιά. Έτσι ενώ όλη η άλλη Ευρώπη την πρωτοχρονιά την γιόρταζε την 1 Ιανουαρίου, οι Γάλλοι, ήταν οι μοναδικοί που ξεχώριζαν, και την γιόρταζαν την 1 Απρίλη. Όταν το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος θ' αποφάσιζε να το αλλάξει, καθιερώνοντας ως πρώτη του έτους την 1 Ιανουαρίου, συνάντησε έντονες αντιδράσεις από ορισμένους ένθερμους οπαδούς του εθίμου, οι οποίοι επέμεναν σε πείσμα όλων των άλλων να γιορτάζουν σαν πρωτοχρονιά την Πρωταπριλιά. Οι άλλοι που δέχτηκαν την αλλαγή πείραζαν τους «παραδοσιακούς» με κάλπικα πρωτοχρονιάτικα δώρα και πιπεράτα ψέματα.

Το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας - η εξέλιξη στο σήμερα

Συχνά αναφερόμαστε στην κακή πολεοδομική ανάπτυξη της Αθήνας, στους στενούς δρόμους, τα συνεχή μποτιλιαρίσματα, τις καθυστερήσεις στις μετακινήσεις και εν γένει στις κακές συνθήκες που καθημερινά αντιμετωπίζει ο Αθηναίος. Αν θελήσουμε να δούμε την εξέλιξη της Αθήνας, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο πρώτο πολεοδομικό σχέδιο που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Σάουμπερτ το 1832, προτού ακόμη αυτή ανακηρυχθεί πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους το 1834.

Τα γεγονότα από την δεύτερη παραίτηση Βενιζέλου ως την κορύφωση του εθνικού διχασμού το 1920 (Πηγή ιστορίας κατεύθυνσης)

Αξιοποιώντας τα παραθέματα αλλά και τις ιστορικές σας γνώσεις να δώσετε το χρονικό των γεγονότων που ακολούθησαν τη δεύτερη παραίτηση του Βενιζέλου ως την κορύφωση του Εθνικού διχασμού το 1920.

Α. «Τα γεγονότα προκαλούν τον αναβρασμό των προσκείμενων προς το βασιλιά Κωνσταντίνο   και  τις   διώξεις,   συλλήψεις   και   φυλακίσεις   πολιτών   αντίθετων φρονημάτων και το διασυρμό ευυπόληπτων αντρών. Από το αλόγιστο αυτό πάθος παρασύρεται και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, μητροπολίτης Αθηνών, Θεόκλητος...»

Απ. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία 1204-1985,

εκδ. Βάνιας, Θεσ/κη 1988, σελ. 357-58.

Β. « Την 13η Δεκεμβρίου 1916, πλήθη λαού συγκεντρώνονται στο Πεδίον του Άρεως για να αναθεματίσουν το Βενιζέλο[...] «Ανάθεμα!» φωνάζει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος πλην Μακεδονίας, περιστοιχιζόμενος από μέλη της Ιεράς Συνόδου.[...] Απτόητος ο Βενιζέλος απ' τη «μεσαιωνική» βαρβαρότητα στρατολογεί δικό του στρατό στη Μακεδονία[...] Μέσα σ' αυτή την κατάσταση βρίσκει την ευκαιρία να κηρύξει έκπτωτο τον Κωνσταντίνο...»

Β. Ραφαηλίδης, Ιστορία του Νεοελληνικού κράτους, 1830-1974,

εκδ. Του 21ου, σελ. 92-93.

Εγκληματικότητα: αναπτυγμένο θέμα έκθεσης

Αν και το φαινόμενο της εγκληματικότητας δεν είναι καινούριο, στις μέρες μας έχει πάρει διαστάσεις ανησυχητικές. Να αναφερθείτε στις διαστάσεις της έξαρσης του φαινομένου και να αναπτύξετε τις προτάσεις σας για την επίλυσή του.

Η εγκληματικότητα ως ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα συνοδεύει τον άνθρωπο από την εποχή της εμφάνισης του στον πλανήτη. Ο Κάιν σκότωσε τον αδελφό του Άβελ, γράφει η Βίβλος, τονίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο και την αρχέγονη καταγωγή του φαινομένου αυτού. Η οικονομική δε και πολιτιστική γενικά πρόοδος, που συντελέστηκε ιδιαίτερα στον αιώνα μας, δεν οδήγησε και σε αντίστοιχη μείωση των εγκληματικών ενεργειών. Το αντίθετο μάλιστα. Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Καθημερινά πληροφορούμαστε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή γινόμαστε οι ίδιοι αυτόπτες μάρτυρες εγκληματικών πράξεων. Το πρόβλημα γίνεται πιο ανησυχητικό, επειδή σε τέτοιου είδους ενέργειες πρωτοστατούν όλο και περισσότερο νεαρά άτομα που δρουν ομαδικά. Κλοπές, ληστείες, βανδαλισμοί, δολοφονίες, απαγωγές, βιασμοί, συμμορίες νεαρών ... εμπλουτίζουν καθημερινά τα δελτία ειδήσεων των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η ανησυχία και ο φόβος εμφωλιάζει πιο πολύ στις καρδιές των ανθρώπων.

Συντακτικό Λατινικών: Οι προτάσεις του "quominus" και του "quin"

Είναι προτάσεις ουσιαστικές

Εξάρτηση - Εισάγονται

1. Εξαρτώνται από ρήματα ή φράσεις που γενικά σημαίνουν εμποδίζω, αντιστέκομαι, ενα­ντιώνομαι, αρνούμαι κ.τ.ό. (verba impediendi: impedio, prohibeo, deterreo,  obsto, obsisto, resisto, contineo, retineo, tempero, interpello, recuso, interdico, repugno κ.τ.ό. ή mora est, moram interpono, causa est, causam dico κ.ά.ό.).

Εισάγονται με

α. ne (όταν το ρήμα που προηγείται είναι καταφατικό),

π.χ. Augustus voluit filiam deterrere ne id faceret

β. quin [όταν το ρήμα που προηγείται (1) συνοδεύεται από άρνηση (ή έχει έννοια αρνητική) ή (2) χρησιμοποιείται ερωτηματικά (αλλά ισοδύναμα με αρνητική χρήση)],

π.χ. Non dubito quin calva esse nolis

γ. quominus (σπάνια και όταν αδιάφορα ισχύει η μία ή η άλλη από τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις)

π.χ. Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret

Ιστορία κατεύθυνσης: Η επανάσταση του Θερίσου και η αντίδραση της κρητικής κοινωνίας (πηγή)

Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:

α) να επισημάνετε τις επιδιώξεις των επαναστατών του Θερίσου και

β) να καταγράψετε την αντίδραση της Κρητικής κοινωνίας απέναντι στην επανάσταση.

«Η σύνδεση της επαναστατικής εκτροπής με τις πολιτικές εξελίξεις των ετών 1901 - 1905 είναι άμεση. Όχι μόνο προβαλλόταν ως βασικός σκοπός της εξεγέρσεως η προώθηση της ενωτικής λύσης, την οποία δεν είχε πετύχει να εξασφαλίσει ο ύπατος αρμοστής παρά τις εξαετείς προσπάθειες του, αλλά και τα αίτια της συνάπτονταν με την επιτεινόμενη εσωτερική κρίση.

Η αρχική ενδοκυβερνητική διάσπαση ανάμεσα στον πρίγκιπα και το Βενιζέλο με την πάροδο του χρόνου είχε λάβει, κάτω από την επίδραση ατυχών πολιτικών σκέψεων και πράξεων, ευρείες πολιτικές διαστάσεις και είχε συναφθεί με λανθάνοντες ανταγωνισμούς και βαθύτερες πιέσεις. Αφότου η υπερνίκηση της αντιθέσεως αποδεικνυόταν ανέφικτη στα πλαίσια της ισχύουσας πολιτειακής νομιμότητας, η βασική λειτουργία του θεσμικού συστήματος της Μεγαλονήσου είχε ουσιαστικά ανασταλεί και ο πολιτικός ανταγωνισμός κατέτεινε σε λύσεις εξωπολιτειακές. Με αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα συνέχεται και το περιεχόμενο των επαναστατικών επιδιώξεων. Η προώθηση της ενωτικής λύσεως συνιστούσε το βασικό επαναστατικό αίτημα. Παράλληλα όμως προβαλλόταν και το αίτημα της ριζικής μεταβολής των όρων της εσωτερικής διακυβερνήσεως και υπογραμμιζόταν η ανάγκη για την άμεση αντικατάσταση του ύπατου αρμοστή. Η συστηματική αποτίμηση των πηγών οδηγεί στη βασική διαπίστωση ότι η οργανική σύνδεση του εθνικού προς το αίτημα της εσωτερικής μεταβολής ανταποκρινόταν στη βαθύτερη φύση του αντιπολιτευτικού αγώνα. Η προβολή της ενωτικής επιδιώξεως, έστω κι αν κρινόταν σε πρώτη όψη ανεδαφική, θα ήταν δυνατό να συναφθεί με την αναζήτηση ορισμένων μερικότερων πλεονεκτημάτων στο πεδίο των εθνικών διεκδικήσεων. Η εξασφάλιση τους θα αποτελούσε και την προϋπόθεση για τη δικαίωση του επαναστατικού αγώνα στη συνείδηση της ευρύτερης κρητικής κοινής γνώμης.»

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ. ΙΑ' σελ 209 - 210.

Προτεινόμενο διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 8 και 11)

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

8. Ad retia sedebam; erat in proximo non venabulum sed stilus et pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; etsi retia vacua, plenas tamen ceras habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis. Cum in venationibus eris, licebit tibi quoque pugillares adportare.

11. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

(Μονάδες 40)

Έκθεση Γ Λυκείου, προτεινόμενο θέμα: Εθνικισμός και πατριωτισμός

Ζωντανές πηγές σύγχρονου πατριωτισμού

§1. Ανάμεσα στις ποικίλες αντιδράσεις που προκαλεί η εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης στη χώρα μας συγκαταλέγεται και ένα είδος πατριωτισμού που περιορίζεται σε νοσταλγικές αναμνήσεις και μας έχει μεταβάλει σε σκαντζόχοιρους που υψώνουν τα αγκάθια τους σε οτιδήποτε νομίζουμε ότι μπορεί να απειλήσει την εθνική μας ακεραιότητα και ιδιαιτερότητα. Με αυτό το είδος του πατριωτισμού εύκολα κλείνουμε τα ιδεολογικά μας σύνορα, αρνούμαστε νέα πνευματικά ή καλλιτεχνικά προϊόντα, αρνούμαστε νέες ιδέες και νέες μορφές ζωής. Ο πατριωτισμός αυτός έλκει την καταγωγή από τη Μεγάλη Ιδέα, που διατυπώθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, εξελίχθηκε σε κυρίαρχη εθνική ιδεολογία επί έναν αιώνα, μας οδήγησε σε θριάμβους και περιπέτειες και γενικά έπαιξε καίριο ρόλο στη διαμόρφωση του νεοελληνικού έθνους και κράτους.

Οι τρεις τελευταίες επιθυμίες του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Υπάρχει ο παρακάτω μύθος:

Ευρισκόμενος στα πρόθυρα του θανάτου, ο Μέγας Αλέξανδρος συγκάλεσε τους στρατηγούς του και τους κοινοποίησε τις τρεις τελευταίες επιθυμίες του:

1) Να μεταφερθεί το φέρετρό του στους ώμους από τους καλύτερους γιατρούς της εποχής.

2) Τους θησαυρούς που είχε αποκτήσει [ασήμι, χρυσάφι, πολύτιμους λίθους] να τους σκορπίσουν σε όλη τη διαδρομή μέχρι τον τάφο του.

3) Τα χέρια του να μείνουν να λικνίζονται στον αέρα, έξω από το φέρετρο, σε θέα όλων.

Ένας από τους στρατηγούς, έκπληκτος από τις ασυνήθιστες επιθυμίες, ρώτησε τον Αλέξανδρο ποιοι ήταν οι λόγοι:

Ο Αλέξανδρος του εξήγησε:

1) Θέλω οι πιο διαπρεπείς γιατροί να σηκώσουν το φέρετρό μου, για να μπορούν να δείξουν με αυτό τον τρόπο ότι ούτε εκείνοι δεν έχουν, μπροστά στο θάνατο, τη δύναμη να θεραπεύουν!

2) Θέλω το έδαφος να καλυφθεί από τους θησαυρούς μου, για να μπορούν όλοι να βλέπουν ότι τα αγαθά που αποκτούμε εδώ, εδώ παραμένουν!

3) Θέλω τα χέρια μου να αιωρούνται στον αέρα, για να μπορούν οι άνθρωποι να βλέπουν ότι ερχόμαστε με τα χέρια άδεια και με τα χέρια άδεια φεύγουμε, όταν τελειώσει για εμάς ο πιο πολύτιμος θησαυρός που είναι ο χρόνος!

 

πηγή

Έκθεση Γ Λυκείου: Η υποκατάσταση των γονέων από συγγενικά ή αμειβόμενα πρόσωπα και οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών

Κείμενο: Σοφή, παντοδύναμη και τίμια

- Κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου γιορτάζουν οι αν­θοπώλες. Γιορτάζουν και οι μητέρες λίγο. Εκείνες που θα πάρουν ανορθόγραφες ευχές και αφοπλιστική χαρ­τοκοπτική του νηπιαγωγείου γεμάτη ήλιους, λουλούδια και αγάπη. Ως κόρη ξεχνούσα αυτή τη γιορτή. Βολευό­μουν να τη θεωρώ εμπορικό τέχνασμα. Ως μητέρα την προσδοκώ. Τι ακριβώς προσδοκάς, θα με ρωτήσετε. Ο μητρικός ρόλος έχει σχέση με συναισθήματα και όχι με ονοματο­θεσία. Ωστόσο, μια πολύ ανακουφιστική βεβαιότητα φω­λιάζει στο βάθος αυτής της γιορτής: ότι ένας τουλάχι­στον άνθρωπος στον κόσμο σε δέχεται όπως είσαι, α­κριβώς όπως είσαι, κάτι που δεν είναι δεδομένο σε άλ­λες προσωπικές ή επαγγελματικές σχέσεις.