Σχολείο και οικογένεια, βίοι παράλληλοι

Σήμερα τα σχολεία συζητιούνται ως κοινότητες και η προσέγγισή τους ως κοινοτήτων διευρύνει το επίκεντρο της παρέμβασης από το ατομικό επίπεδο στο επίπεδο των σχέσεων, τόσο στην κουλτούρα των συνομηλίκων όσο και μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων/εκπαιδευτικών.

Ταυτόχρονα, η προσέγγιση αυτή επεκτείνει τη μάθηση στη σχολική τάξη προς τις αλληλεπιδράσεις εκτός της σχολικής τάξης μέσα από προγράμματα που αφορούν τις τέχνες, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, τη μιντιακή εκπαίδευση. Αντίστοιχα προγράμματα, στην κανονικότητα του σχολείου, διασφαλίζουν τις προϋποθέσεις που πετυχαίνουν τον κοινωνικό του ρόλο και προσφέρουν στους συμμετέχοντες μια κουλτούρα φροντίδας και έγνοιας. Προγράμματα θεατρικής αγωγής, μουσικής, μουσειακής εκπαίδευσης, περιβαλλοντικών παρεμβάσεων, μεταξύ άλλων, αναγνωρίζουν τη φροντίδα και ως μοίρασμα συναισθημάτων στη σχέση εκπαιδευτικού-μαθητών, καθώς συμβάλλουν στην αναγνώριση των συναισθημάτων ως κεντρικών και όχι ως συμπληρωματικών στη διαδικασία της μάθησης.

Τηλεόραση και αγωγή του παιδιού

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης πάντα αποτελούσαν ένα από τα κύρια ζητήματα συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων. Με την σύγχρονη μορφή και λειτουργία τους αποτελούν έναν από τους κύριους διαμορφωτές της προσωπικότητας των παιδιών, αφού ασκούν καταλυτικό ρόλο στη διαπαιδαγώγηση τους και συμβάλλουν στη γνωστική τους ανάπτυξη.

Στην σύγχρονη εποχή έχουν ακουστεί πολλές αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με τον ρόλο που ασκούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή τον ρόλο που θα έπρεπε να ασκούν για να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη  του παιδιού. Στην πλειοψηφία τους οι γνώμες που ακούγονται έχουν αρνητική χροιά υποστηρίζοντας ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των νοητικών ικανοτήτων των παιδιών.

Τι θα έλεγε ο Πλάτωνας για τα greeklish;

Η προέκταση του χεριού των μαθητών είναι το κινητό τους. Πάρτε τους το κινητό και προκαλέστε τη νέα επανάσταση. Σαφέστατα και ορθώς απαγορεύεται το κινητό στην τάξη. Σαφέστατα, επιμόνως και χωρίς αιδώ τα κινητά χρησιμοποιούνται μέσα στην τάξη, κατά κόρον. Ποιος 40άρης ή 50άρης δάσκαλος ή καθηγητής θα προλάβει τον 14χρονο πιτσιρικά; Κρυμμένο το κινητό μέσα στα πόδια ή στην πάνινη κασετίνα που βολεύει μια χαρά για να φαίνεται, κρυμμένο ανάμεσα στα στυλό, αν έρχεται μήνυμα ή κλήση. Τα sms δίνουν και παίρνουν. Οι ταχύτητες είναι εκπληκτικές, τυφλό σύστημα και καμία αγωνία ορθογραφίας μιας και το κείμενο είναι σε greeklish.

Η δημοκρατία των sms

Ο πιο γρήγορος τρόπος επικοινωνίας είναι τα sms. Απλός, άμεσος, διακριτικός, σύντομος. Αλλά τα sms δεν περιορίζονται μόνο στις διαπροσωπικές σχέσεις. Γίνονται τρόπος δημόσιας δήλωσης, έκφρασης γνώμης, τοποθέτησης. Τα sms είναι ένας σύγχρονος τρόπος ψηφοφορίας. Δεν διασφαλίζεται βέβαια σ’ αυτά η διπλοψηφία, κι έτσι μέχρι στιγμής δεν έχουν χρησιμοποιηθεί σε επίσημες πολιτικές ή κομματικές εκλογικές διαδικασίες.

Η ψήφος ή η δήλωση γνώμης μέσω sms αφορά, μέχρι στιγμής, τα φεστιβάλ τραγουδιού (τη βραδιά του Φεστιβάλ Γιουροβίζιον πιάνεται το χέρι πολλών για να δώσουν πόντους στο αγαπημένο τους τραγούδι), στα τηλεπαιχνίδια ή στα reality (επιστρατεύονται κοινότητες φίλων και γνωστών για να υπερψηφιστεί ο τάδε ή ο δείνα), και είναι ένας από τους προσφορότερους τρόπους επικοινωνίας στις ραδιοφωνικές εκπομπές. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν μπει σ’ αυτόν το χορό και οι αναγνώστες.

Η αρχή και το τέλος του «ευ αγωνίζεσθαι»

Ξεκίνησαν ως επί μέρους τμήμα λατρευτικών τελετουργιών, για να καταλήξουν σήμερα να θεωρούνται η κορυφαία αθλητική διοργάνωση. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, ένας θεσμός βασισμένος στα αρχαιοελληνικά ιδεώδη, βρίσκονται ήδη από προχθές Παρασκευή στο κέντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. «Το Βήμα» ανασκαλεύει το παρελθόν τους, από την αρχαιότητα ως την αναβίωσή τους, το 1896, και ασχολείται με δύο σύγχρονα προβλήματά τους: την εν μέρει ταύτισή τους με τα θεάματα της παρηκμασμένης ρωμαϊκής αρένας και το πολυσυζητημένο ντοπάρισμα των αθλητών.

Η έναρξη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της τρίτης χιλιετίας στη μακρινή Αυστραλία μου δίνει την ευκαιρία να θίξω κάποια θέματα σχετικά με τους αγώνες αυτούς στην αρχαιότητα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, όπως άλλωστε και όλοι οι αγώνες στην αρχαία Ελλάδα, δεν ξεκίνησαν ως καθαρά κοσμικές - αθλητικές δραστηριότητες, όπως είναι σήμερα. Ηταν εκδηλώσεις στενά συνδεδεμένες με τη θρησκεία και αποτελούσαν μέρος λατρευτικών τελετουργιών. Σχετίζονταν με αγροτικές γιορτές που αποσκοπούσαν στην ευφορία και ευκαρπία της γης. Γι' αυτό τα βραβεία για τους νικητές των σημαντικότερων πανελληνίων αγώνων ήταν π.χ. κλαδί αγριελιάς για τα Ολύμπια, δάφνης για τα Πύθια, πεύκου για τα Ισθμια και αγριοσέλινου για τα Νέμεα. Οι αγώνες σχετίζονταν ακόμη και με νεκρικές λατρείες. Η ζωή και ο θάνατος ήταν για τους αρχαίους Ελληνες δύο φαινόμενα άμεσα σχετιζόμενα μεταξύ τους. Οπως ο σπόρος βλασταίνει παίρνοντας δυνάμεις μέσα από τη γη, έτσι και η ρώμη και η ζωτικότητα των νέων ενισχύονται από τη δύναμη των θαμμένων στη γη ηρώων, προς τιμήν των οποίων γίνονταν οι αγώνες. Είναι γνωστό ότι πολλοί αγώνες ξεκίνησαν ως επιτάφιοι. Δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της θλίψης και της οδύνης των ανθρώπων για τον θάνατο ξεχωριστών προσώπων. Με αγώνες π.χ. πάλης ή πυγμαχίας πετύχαιναν εκτόνωση της ακράτητης οργής τους και συγχρόνως προσδοκούσαν σε κατευνασμό του θυμού του ίδιου του νεκρού καθώς ο θάνατος τού είχε αφαιρέσει τη ζωή, αυτό το μοναδικό δώρο. Παρόμοιες εκδηλώσεις είναι γνωστές και από άλλες αρχαίες κοινωνίες. Οπωσδήποτε οι ταφικοί αγώνες συνόδευαν την ταφή επιφανών νεκρών, δηλαδή ηρώων. Οι ίδιοι οι Ολυμπιακοί Αγώνες ξεκίνησαν, πιθανότατα, ως μέρος των θυσιαστήριων τελετών που γίνονταν πάνω στον τάφο του Πέλοπα, του μυθικού «οικιστή» της Πελοποννήσου, που βρισκόταν στην Ολυμπία.

Ενδο-Οικογενειακή Βία

Πριν μιλήσουμε για την οικογενειακή βία, θα πρέπει να καθορίσουμε τι αποτελεί  βία. Ο πιο απλός, ίσως, ορισμός,  είναι ότι βία αποτελεί η επιβολή της θέλησης του δυνατού προς τον αδύνατο.
Η βία έχει πολλές μορφές, μερικές από αυτές, μπορεί να είναι,
Σωματική βία, δηλαδή βιαιοπραγίες κατά του ατόμου, ξύλο, γροθιές, κλοτσιές, χαστούκια, σπρωξιές, τράβηγμα μαλλιών, κ.ά.
Σεξουαλική βία, αυτή δεν είναι μόνο ο βιασμός αλλά και η εξανάγκαση σε σεξουαλική πράξη, ακόμα και μεταξύ νόμιμων ζευγαριών. Επίσης, η εξανάγκαση σε σεξουαλικές ιδιαιτερότητες που δεν είναι αποδεκτές από το ένα άτομο. Μπορεί να πιστεύουν μερικοί ότι, στον έρωτα όλα επιτρέπονται, αυτό, όμως, ισχύει μόνον όταν και οι δυο συμφωνούν σε αυτό.
Φραστική βία, είναι οι βρισιές αλλά και η προσπάθεια μείωσης του ατόμου, όπως, είσαι άχρηστη, δεν είσαι ικανή για τίποτα, είσαι χοντρή/αδύνατη , έχεις τα χάλια σου, είσαι ηλίθια, βλακείες θα πεις πάλι, με αυτό το ντύσιμο φαίνεσαι σαν τσούλα και άλλες ταπεινωτικές εκφράσεις που μειώνουν τον άνθρωπο.
Στερητική βία, αυτή είναι μορφή βίας όπου, μπορεί να στερείται η ελευθερία κινήσεων του ατόμου, δεν έχει το δικαίωμα να πάει έξω, να επισκεφτεί φιλικό άτομο, να παρευρεθεί σε δραστηριότητα της αρεσκείας του, να μπορεί να πηγαίνει στην εκκλησία κατά βούληση. Στερείται το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης, θέτοντας περιορισμούς σε αυτά που μπορεί να πει. Επί πλέον, στέρηση στέγασης, τροφής,  νερού και άλλων βασικών αναγκών, ακόμα και στέρηση σεξουαλικής επαφής.
Οικονομική βία, όπου το άτομο δεν έχει καθόλου χρήματα όχι μόνο για ατομικές ανάγκες, όπως, π.χ., ρουχισμός, παπούτσια, κ.λπ. αλλά ούτε καν για τις βασικές, ακόμα κι όταν κερδίζει χρήματα το ίδιο, και υποχρεούται να τα παραδίνει στον σύζυγο/πατέρα, κ.λπ.,  ο οποίος τα διαχειρίζεται κατά βούληση χωρίς καν να εξηγεί στον άλλον πού πήγαν και πώς ξοδεύτηκαν τα χρήματα.
Κοινωνική βία, είναι η αναγκαστική κοινωνική απομόνωση του ατόμου, όταν δεν παρέχεται η δυνατότητα για κοινωνικές σχέσεις, φιλία, συναναστροφή με συγγενείς, φίλους ή συνανθρώπους. Συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες, όπως, γάμοι, βαφτίσεις, χοροί, εκδρομές, συγγενικές συνεστιάσεις, κ.ά. ’Οσο πιο απομονωμένο είναι το άτομο τόσο πιο δύσκολο να ζητήσει βοήθεια.
Συναισθηματική βία, είναι η στέρηση αγάπης, στοργής και τρυφερότητας, ένα χάδι, ένας λόγος καλός, μια έκφραση αγάπης. Η περιφρονητική συμπεριφορά και η αδιαφορία απέναντι στον άλλο. Όταν ο ένας, αναγνωρίζει όλα τα προνόμια και δικαιώματα στον εαυτό του, και βγαίνει με φίλους εδώ κι εκεί ενώ ο άλλος μένει μέσα υποχρεωτικά.

Τι σημαίνει ελευθερία;

Από τον Φυσικό Νόμο στο Άτομο και από το Άτομο στην Κοινωνία

  H ελευθερία του ανθρώπου είναι φυσικός νόμος και επομένως ο φυσικός νόμος είναι πρωταρχικό ανθρώπινο δικαίωμα, και προ παντός η ελευθερία της συνείδησης. Η ελευθερία της συνείδησης έχει ως αφετηρία της την ίδια την ουσία της Φύσης, εκείνη που εδράζεται στο εσώτατο Εγώ κάθε συνειδητού ατόμου και είναι η εκδήλωση της παγκόσμιας σκέψης.

Η σκέψη σύμφωνα με τον Αξελό είναι: «...ο Κόσμος, και χωρίς αυτή Κόσμος δεν θα υπήρχε. Ούτε Κόσμος υπάρχει δίχως σκέψη ούτε σκέψη δίχως κόσμο. Δεν γίνεται να φύγουμε από τη σκέψη και να καταλήξουμε στον Κόσμο, αλλά ούτε και αντίστροφα. Η σκέψη είναι μέσα στα πράγματα, από τη στιγμή που υποπίπτουν στην αντίληψή μας. Η σκέψη φωτίζει μέσα στο ημίφως της ανθρώπινης διάνοιας το παν, χωρίς να είναι το παν. Η σκέψη ξεκινά από το κάθε τι που βλέπουμε η αντιλαμβανόμαστε, διαπερνά τον άνθρωπο, αγκαλιάζει την ουσία της Φύσης και καταλήγει ξανά στον εσώτατο “Λόγο”, το δημιουργό».

Το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας - η εξέλιξη στο σήμερα

Συχνά αναφερόμαστε στην κακή πολεοδομική ανάπτυξη της Αθήνας, στους στενούς δρόμους, τα συνεχή μποτιλιαρίσματα, τις καθυστερήσεις στις μετακινήσεις και εν γένει στις κακές συνθήκες που καθημερινά αντιμετωπίζει ο Αθηναίος. Αν θελήσουμε να δούμε την εξέλιξη της Αθήνας, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο πρώτο πολεοδομικό σχέδιο που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Σάουμπερτ το 1832, προτού ακόμη αυτή ανακηρυχθεί πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους το 1834.

Τα "ψυγεία" στην αρχαία Ελλάδα - Γιατί οι αρχαίοι «έβαζαν νερό» στο κρασί τους

Οι πρόγονοί μας, γράφει ο Μ. Α. Τιβέριος, σπάνια έπιναν «άκρατον τον οίνον». Η μείξη του με νερό τους εξασφάλιζε, εκτός από την πνευματική διαύγεια και την ψύξη του ποτού. Είχαν λοιπόν, οι αρχαίοι Έλληνες υποκατάστατα των σημερινών ψυγείων; Είχαν τη δυνατότητα να ψύχουν τα διάφορα ποτά τους; Και στα δύο αυτά ερωτήματα η απάντηση είναι θετική(...)

Όπως είναι γνωστό, το κατ' εξοχήν ποτό των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο «θείος οίνος». Άνδρες, γυναίκες και παιδιά γεύονταν το ένθεο αυτό ποτό και ιδιαίτερα οι πρώτοι, που συνομιλούσαν και φλυαρούσαν ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα στους ανδρώνες πίνοντας κρασί. Οι συμμετέχοντες στις κρασοκατανύξεις αυτές συνήθως δεν έχαναν τη διαύγεια του νου τους επειδή το κρασί που κατανάλωναν ήταν νερωμένο. Σπάνια, και για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, οι αρχαίοι Ελληνες έπιναν ανέρωτο κρασί, «άκρατον οίνον». Η ανάμειξη του κρασιού με το νερό γινόταν μέσα σε μεγάλα ευρύστομα αγγεία, γνωστά ως κρατήρες, και η συνήθης αναλογία ήταν τρία μέρη νερού προς ένα οίνου. Αυτή την αναλογία προτείνει και ο Ησίοδος, ο ποιητής της υπαίθρου, δεν λείπουν ωστόσο γραπτές μαρτυρίες που κάνουν λόγο για μείξη με νερό σε μεγαλύτερη αναλογία. Αυτή ακριβώς η κυριαρχία του νερού ήταν που απέτρεπε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις για τους πότες. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που βάζει ο κωμικός ποιητής Αλέξις (4ος-3ος αι. π.Χ.) στο στόμα του Σόλωνα: «Ηδη από τα κάρα τον πουλάνε (τον οίνον) νερωμένο, όχι βέβαια για να κερδίσουν κάτι παραπάνω, αλλά γιατί προνοούν για τους αγοραστές, να έχουν μετά την οινοποσία το κεφάλι ελαφρύ» (μτφρ. Μ. Κοπιδάκη).

Τρομοκρατία στην αρχαιότητα

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ

Η τρομοκρατία, που τον τελευταίο καιρό μονοπωλεί παγκοσμίως το ενδιαφέρον των κρατούντων και της κοινής γνώμης, δεν είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας. Είναι τόσο παλιά όσο και η εμφάνιση του οργανωμένου κράτους, εναντίον του οποίου άλλωστε στρέφεται. Επομένως δεν μας εκπλήσσει το ότι είναι γνωστά επεισόδια και από την αρχαιότητα, που μπορούν να θεωρηθούν, τηρουμένων των αναλογιών, ως τρομοκρατικές ενέργειες.

Στην Αθήνα, π.χ., μια γνωστή τρομοκρατική πράξη, με επιπτώσεις στη μετέπειτα πορεία της, ήταν αυτή της αποκοπής των Ερμών. Οι Ερμές ήταν πεσσοί, συνήθως μαρμάρινοι, που στο πάνω μέρος τους κατέληγαν τις περισσότερες φορές σε κεφαλή του θεού Ερμή και, εκτός των άλλων, χρησίμευαν ως οδοδείκτες. Συχνά στήνονταν σε σταυροδρόμια και πάνω τους αναγράφονταν οι αποστάσεις τους από διάφορα μέρη τα οποία επίσης ονοματίζονταν. Ενα πρωινό στα τέλη της Ανοιξης του 415 π.Χ., και ενώ ο αθηναϊκός στόλος ετοιμαζόταν να αποπλεύσει για τη μακρινή Σικελία, έντρομοι οι Αθηναίοι είδαν ακρωτηριασμένους πολλούς από τους πεσσούς αυτούς, που ήταν στημένοι σε διάφορα σημεία της πόλης τους.

Τα βεβήλωναν και οι αρχαίοι

Τον τελευταίο καιρό στο κέντρο της Αθήνας συντελούνται διάφορες ασχήμιες που, εκτός των άλλων, αναδεικνύουν και την αδυναμία της κρατικής μηχανής σε όλο της το μεγαλείο.

Αποκορύφωμα των δυσάρεστων αυτών φαινομένων ήταν το περίλουσμα πρόσφατα με μπογιές και σπρέι των ανδριάντων που κοσμούν την είσοδο του ιστορικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανδριάντων που εικονίζουν φωτεινές μορφές του νεότερου Ελληνισμού.

Δεν πρόκειται να ασχοληθώ με τα ανόσια αυτά περιστατικά, που σύμφωνα με ορισμένους αποτελούν δείκτη της σημερινής ελληνικής κοινωνίας και η ανάλυση και αντιμετώπισή τους απαιτεί και... μεταφυσικές γνώσεις. Σημειώνω ωστόσο ότι η βεβήλωση δημόσιων ανδριάντων δεν είναι σύμπτωμα μόνο των καιρών μας ούτε αποκλειστικό γνώρισμα του ελληνικού χώρου. Η εμφάνιση τέτοιων περιστατικών είναι φαινόμενο διαχρονικό και παγκόσμιο. Η Αθήνα μάλιστα έχει το... προνόμιο να έχει μια πολύ παλιά προϊστορία σχετική με τέτοια θέματα.

Το ΕΣΥ στην αρχαία Ελλάδα και τα ... φακελάκια

Ο Μ. Α. Τιβέριος αναφέρεται στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης των πολιτών κατά την αρχαιότητα και στις ομοιότητες ή διαφορές που παρουσιάζουν με τη σύγχρονη εποχή.

Η υγεία, χωρίς αμφιβολία, είναι το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου. Επομένως, κάθε τι που άμεσα ή έμμεσα σχετίζεται μ' αυτήν βρίσκει πάντα μια θέση στα μέσα μαζικής πληροφόρησης. Στον τόπο μας, εξαιτίας κυρίως των προβλημάτων που υπάρχουν στη νοσοκομειακή περίθαλψη, δεν περνά μέρα που να μην υπάρχει κάτι σχετικό μ' αυτήν στα έντυπα ή στα τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης. Έτσι, π.χ., στις τελευταίες εβδομάδες πληροφορηθήκαμε την πολιτική στον τομέα της υγείας που θα ακολουθήσει η αντιπολίτευση αν ανέλθει στην εξουσία και την ανταπάντηση της κυβέρνησης, επίσης την επικείμενη προσφυγή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας «κατά της απόφασης για μεταφορά νοσοκομειακών κλινικών» στο πολύπαθο πλέον νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» των δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης, το... τελεσίγραφο του υπουργού Υγείας προς τους πανεπιστημιακούς γιατρούς να επιλέξουν το Πανεπιστήμιο ή το ΕΣΥ κ.ά. Δεν γνωρίζω καλά τα θέματα της υγείας και επομένως δεν πρόκειται να ασχοληθώ μ' αυτά. Θα στραφώ όμως προς την περισσότερο γνώριμή μου αρχαιότητα, θίγοντας ορισμένες μόνον πτυχές ανάλογων θεμάτων από τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Αλλωστε, και στον χώρο της υγείας πολλά φαινόμενα και προβλήματα, όπως θα δούμε, παρουσιάζουν αξιοσημείωτη διαχρονικότητα.

Γιατί οι αρχαίοι Ελληνες ανάσταιναν τους θεούς τους

Στην αρχαία Ελλάδα, γράφει ο Μ. Τιβέριος, όπως και σε πολλές θρησκείες του αρχαίου κόσμου, απαντώνται παραδόσεις σύμφωνα με τις οποίες θεοί γνώρισαν τον θάνατο και στη συνέχεια την ανάσταση. Ο Διόνυσος είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα θεού που πέθαινε και ανασταινόταν κάθε χρόνο.

Ο Απρίλης είναι ο μήνας στη διάρκεια του οποίου έχουμε την πιο μεγάλη γιορτή των ορθοδόξων Χριστιανών, που είναι τα Πάθη και η Ανάσταση του Κυρίου. Ιδιαίτερα για τους Ελληνες η γιορτή αυτή αποκτά πρόσθετη σημασία, αφού αρκετές φορές η Ανάσταση του Θεανθρώπου συσχετίστηκε με την ανάσταση της ίδιας της φυλής, ενώ συγχρόνως τους θύμιζε και πανάρχαια θρησκευτικά και λατρευτικά δρώμενα που η αρχή τους χάνεται στο βάθος των αιώνων, σε χρόνους πολύ πριν από τον ερχομό του Σωτήρα.

Ανθρώπινα Δικαιώματα. Από το μύθο του φυσικού δικαίου στην ιδεολογία των ανθρωπιστικών επεμβάσεων

Εξετάζοντας τη χρήση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως νομιμοποιητικού επιχειρήματος για τη δικαιολόγηση ανθρωπιστικών επεμβάσεων στο εσωτερικό κρατών, ο Π. Μαντζούφας επιδιώκει να αναδείξει τη λειτουργία που επιτελούν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ένα διεθνές περιβάλλον έντονων ανακατατάξεων.
I. «Ένα νέο ιδεώδες κυριαρχεί στην διεθνή σκηνή: τα ανθρώπινα δικαιώματα». Ίσως στην φράση αυτή συμπυκνώνεται η κοινή αίσθηση που κυριαρχεί στην σύγχρονη πολιτική συζήτηση, ιδίως αν σκεφτούμε ότι η ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα συνδέθηκε πρόσφατα με την κατάρρευση του κομμουνισμού, δηλαδή του σημαντικότερου εναλλακτικού κοινωνικού προγράμματος. Υπό το πρίσμα αυτό, η δυσφορία για την κατάρρευση ηθικών βεβαιοτήτων και πολιτικών συστημάτων μετριάζεται -και ως ένα μέτρο αντικαθίσταται- από την πεποίθηση ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι το νέο πρόταγμα, ο νέος στόχος για τις κοινωνίες.

Δημοφιλείς στο σχολείο μέσω βίας

Η συμπεριφορά του «νταή» οφείλεται στην προσπάθεια να γίνει αποδεκτός από τους συμμαθητές του
 

Για πολλούς εφήβους, κάθε ημέρα είναι ένας αγώνας για να γίνουν αποδεκτοί στις πιο δημοφιλείς παρέες του γυμνασίου. Πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει ότι ακόμα και μαθητές σχετικά δημοφιλείς μπορούν να βρεθούν στο στόχαστρο των συμμαθητών τους και να γίνουν αποδέκτες της επιθετικής τους συμπεριφοράς. Τα συμπεράσματα της πιο πρόσφατης έρευνας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, που θα δημοσιευθούν στην επιθεώρηση American Sociological Review, αποκαλύπτουν μια άλλη «προοπτική» της διαστρωμάτωσης των εφηβικών κοινωνικών ομάδων. Η νέα μελέτη αμφισβητεί τα στερεότυπα της γυμνασιακής κοινότητας: τον «νταή» της τάξης και το αδύναμο και «περίεργο» θύμα.

Δημοκρατία και Ρουσφετολογία

Το κεντρικό πρόβλημα μιας πολιτείας πρέπει να είναι η διαμόρφωση πολιτών που να εμφορούνται από αίσθημα ευθύνης έναντι του συνόλου. Όπου αυτό υφίσταται, εκεί φυσικά δεν κάνει την παρουσία του το φαινόμενο του ρουσφετιού. Εκείνο όμως που παρατηρεί κανένας κάνοντας μια τομή μέσα στο κοινωνικό μας σώμα, είναι που σπάνια ή σχεδόν καθόλου δε συναντά κανένας ίχνη αισθήματος ευθύνης. Δεν αναζητούμε φαίνεται σχεδόν τίποτε με συνείδηση ευθύνης. Όσο σοβαρό κι αν είναι κάτι δεν αντικρίζεται με αίσθημα χρέους και υπευθυνότητας.

Το πολιτικό κόστος και η Δημοκρατία

Του Πασχου Mανδραβέλη

Στην Ελλάδα η μόνη βιομηχανία που ανθεί είναι αυτή της μεταφοράς ευθυνών. Για κάθε πρόβλημα ποτέ δεν συζητείται μια λύση· πάντα αναζητείται ένας υπεύθυνος. Σπανίζει η αυτοκριτική και περισσεύει η κριτική. Κυρίως προς αόρατες δομές. Παλιότερα για όλα έφταιγαν οι «ξένες δυνάμεις» που μετά μετονομάστηκαν σε «ιμπεριαλισμό» και στις νεότερες εποχές πάντα έφταιγε το «σύστημα» που μετά συγκεκριμενοποιήθηκε στο «πολιτικό σύστημα».

Ο δεκάλογος του καλού δημαγωγού

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Λένε ότι στα δύσκολα βλέπουμε τον πραγματικό Ελληνα.

Σίγουρα πάντως μια κρίση τόσο θεμελιακή και πολυδιάστατη, σαν αυτή που μας ταλανίζει, προσδίδει στο δημόσιο λόγο μας μια απόχρωση μανιχαϊκής πλειοδοσίας. Η οποία, αν και ιδιάζον χαρακτηριστικό του, σήμερα έχει απογειωθεί. Ζούμε στη χρυσή εποχή της δημαγωγίας. Θα αποπειραθώ λοιπόν, με τη διευκρίνιση ότι το συγκεκριμένο άθλημα διαθέτει και αριστερή και δεξιά εκδοχή, να συνοψίσω τα βασικά χαρακτηριστικά της πρώτης, δηλαδή να συντάξω το δεκάλογο του καλού (αριστερού) δημαγωγού.

Η τηλεόραση βλάπτει την ανάπτυξη του εγκεφάλου στα παιδιά έως 3 ετών

«Δίαιτα στην τηλεόραση»: αυτή είναι η συμβουλή που δίνει ο διακεκριμένος καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον κ. Δημήτρης Χριστάκης. Μελετώντας επί χρόνια την επίδραση της τηλεόρασης στα παιδιά, κατέληξε πως μπορεί μεν τα μάτια των παιδιών να μην κινδυνεύουν από την τηλεόραση, η τηλεθέαση όμως βλάπτει σοβαρά τον εγκέφαλό τους! Η εξαίρεση; Το παιδικό πρόγραμμα «Σουσάμι άνοιξε»...
Όπως προκύπτει από την τελευταία μελέτη του διακεκριμένου ακαδημαϊκού και ερευνητή, η τηλεθέαση κατά τα πρώτα τρία χρόνια ζωής έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζουν τα παιδιά φτωχό λεξιλόγιο στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, καθώς επίσης και προβλήματα στην αναγνώριση αριθμών και γραμμάτων.

Τα προβλήματα ωστόσο δεν σταματούν εδώ. Η έλλειψη συγκέντρωσης και τα μαθησιακά προβλήματα επίσης σχετίζονται, σύμφωνα με τελευταία επιστημονικά δεδομένα, με την τηλεθέαση στην προσχολική ηλικία.

Εφηβεία: Τα χρόνια της ωρίμανσης, τα χρόνια των συγκρούσεων

Η εφηβεία σαν έννοια είναι, σε μεγάλο βαθμό, δημιούργημα του δυτικού πολιτισμού. Σε άλλες πιο απλές κοινωνίες, οι νέοι μόλις καταστούν έτοιμοι βιολογικά για τεκνοποίηση, θωρούνται ενήλικες. Αντίθετα, στις δυτικές κοινωνίες η εφηβεία είναι μια περίοδος χάριτος – μια περίοδος προπαρασκευής και ωρίμανσης – ώστε οι έφηβοι να προετοιμαστούν για τις πολυσύνθετες υποχρεώσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ως ενήλικες.