Έκθεση Γ Λυκείου, προτεινόμενο θέμα: Εθνικισμός και πατριωτισμός

Ζωντανές πηγές σύγχρονου πατριωτισμού

§1. Ανάμεσα στις ποικίλες αντιδράσεις που προκαλεί η εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης στη χώρα μας συγκαταλέγεται και ένα είδος πατριωτισμού που περιορίζεται σε νοσταλγικές αναμνήσεις και μας έχει μεταβάλει σε σκαντζόχοιρους που υψώνουν τα αγκάθια τους σε οτιδήποτε νομίζουμε ότι μπορεί να απειλήσει την εθνική μας ακεραιότητα και ιδιαιτερότητα. Με αυτό το είδος του πατριωτισμού εύκολα κλείνουμε τα ιδεολογικά μας σύνορα, αρνούμαστε νέα πνευματικά ή καλλιτεχνικά προϊόντα, αρνούμαστε νέες ιδέες και νέες μορφές ζωής. Ο πατριωτισμός αυτός έλκει την καταγωγή από τη Μεγάλη Ιδέα, που διατυπώθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, εξελίχθηκε σε κυρίαρχη εθνική ιδεολογία επί έναν αιώνα, μας οδήγησε σε θριάμβους και περιπέτειες και γενικά έπαιξε καίριο ρόλο στη διαμόρφωση του νεοελληνικού έθνους και κράτους.

Οι τρεις τελευταίες επιθυμίες του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Υπάρχει ο παρακάτω μύθος:

Ευρισκόμενος στα πρόθυρα του θανάτου, ο Μέγας Αλέξανδρος συγκάλεσε τους στρατηγούς του και τους κοινοποίησε τις τρεις τελευταίες επιθυμίες του:

1) Να μεταφερθεί το φέρετρό του στους ώμους από τους καλύτερους γιατρούς της εποχής.

2) Τους θησαυρούς που είχε αποκτήσει [ασήμι, χρυσάφι, πολύτιμους λίθους] να τους σκορπίσουν σε όλη τη διαδρομή μέχρι τον τάφο του.

3) Τα χέρια του να μείνουν να λικνίζονται στον αέρα, έξω από το φέρετρο, σε θέα όλων.

Ένας από τους στρατηγούς, έκπληκτος από τις ασυνήθιστες επιθυμίες, ρώτησε τον Αλέξανδρο ποιοι ήταν οι λόγοι:

Ο Αλέξανδρος του εξήγησε:

1) Θέλω οι πιο διαπρεπείς γιατροί να σηκώσουν το φέρετρό μου, για να μπορούν να δείξουν με αυτό τον τρόπο ότι ούτε εκείνοι δεν έχουν, μπροστά στο θάνατο, τη δύναμη να θεραπεύουν!

2) Θέλω το έδαφος να καλυφθεί από τους θησαυρούς μου, για να μπορούν όλοι να βλέπουν ότι τα αγαθά που αποκτούμε εδώ, εδώ παραμένουν!

3) Θέλω τα χέρια μου να αιωρούνται στον αέρα, για να μπορούν οι άνθρωποι να βλέπουν ότι ερχόμαστε με τα χέρια άδεια και με τα χέρια άδεια φεύγουμε, όταν τελειώσει για εμάς ο πιο πολύτιμος θησαυρός που είναι ο χρόνος!

 

πηγή

Έκθεση Γ Λυκείου: Η υποκατάσταση των γονέων από συγγενικά ή αμειβόμενα πρόσωπα και οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών

Κείμενο: Σοφή, παντοδύναμη και τίμια

- Κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου γιορτάζουν οι αν­θοπώλες. Γιορτάζουν και οι μητέρες λίγο. Εκείνες που θα πάρουν ανορθόγραφες ευχές και αφοπλιστική χαρ­τοκοπτική του νηπιαγωγείου γεμάτη ήλιους, λουλούδια και αγάπη. Ως κόρη ξεχνούσα αυτή τη γιορτή. Βολευό­μουν να τη θεωρώ εμπορικό τέχνασμα. Ως μητέρα την προσδοκώ. Τι ακριβώς προσδοκάς, θα με ρωτήσετε. Ο μητρικός ρόλος έχει σχέση με συναισθήματα και όχι με ονοματο­θεσία. Ωστόσο, μια πολύ ανακουφιστική βεβαιότητα φω­λιάζει στο βάθος αυτής της γιορτής: ότι ένας τουλάχι­στον άνθρωπος στον κόσμο σε δέχεται όπως είσαι, α­κριβώς όπως είσαι, κάτι που δεν είναι δεδομένο σε άλ­λες προσωπικές ή επαγγελματικές σχέσεις.

Έκθεση Γ Λυκείου, προτεινόμενο θέμα: Οι νέες μορφές πολέμου

Ο πόλεμος που έρχεται … … είναι εδώ!

Πάει καιρός τώρα που λέω ότι ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει και πως κάθε μέρα που περνάει, οι συγκρούσεις θα γίνονται πιο άγριες. Σ' αυτόν τον πρώτο πόλεμο του 21ου αιώνα αντιμέτωποι είναι ο 1ος και ο 3ος Κόσμος. Οι πολύ πλούσιοι και οι πολύ φτωχοί. Οι κατακτητές και οι λεηλατημένοι. Οι βια­στές και οι βιασμένοι. Αυτός ο πόλεμος δεν θα τελειώσει σε 4 - 5 χρόνια, αλλά θα διαρκέσει πολλές δεκαε­τίες. Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με κάθε προηγούμενο, είναι πόλεμος ασύμμετρων α­πειλών, όπως εύστοχα τον αποκάλεσαν. Από την μία υπάρχουν οι οπλισμένες με όλα τα σύγχρονα όπλα στρα­τιές των Νέων Σταυροφόρων και απ' την άλλη οι ζωσμένοι με εκρηκτικά αποφασισμένοι παρίες του πλανήτη, από τους οποίους οι πρώτοι αφαίρεσαν τα πάτα, από τη γη που καλλιεργούν μέχρι το γάλα των παι­διών τους.

Η Γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά στην γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα -και όχι μόνο στην αθηναϊκή δημοκρατία- η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτάτο άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρείτο ανώφελο επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομίας δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το ενδιαφέρον για τη θέση των γυναικών στην κλασική αρχαιότητα ξυπνά κατά το 19ο αι, με το γνωστό έργο του J. Bachofen Mutter Recht, όταν η «γυναίκα» ως διακριτή κατηγορία ιστορικής και ανθρωπολογικής ανάλυσης γίνεται αντικείμενο σοβαρής επιστημονικής έρευνας. Οι ακαδημαϊκοί όχι μόνον εξέτασαν την εικόνα της γυναίκας, έτσι όπως αναδύεται από τα ποιητικά κείμενα, αλλά μελέτησαν επίσης την κοινωνική της θέση στις διαφορετικές ιστορικές περιόδους της αρχαιότητας.

Έκθεση Γ Λυκείου: Η παθητική στάση του τηλεο­πτικού κοινού απέναντι στις αποτρόπαιες εικόνες που προέρχονται από τα πολεμικά μέτωπα

ΚΕΙΜΕΝΟ:

«Πινγκ πονγκ  αγριότητας»

Ένα ακόμα βίντεο που θα έπρεπε να κόψει την ανάσα αυτού που αποκαλούμε παγκόσμια «κοινότητα» ή μάλλον παγκόσμιο μιντιακό χωριό έκανε την εμφάνιση του στα διεθνή δίκτυα. Ένα ακόμα βίντεο με αποκεφαλισμό ομή­ρου - Κορεάτη αυτή τη φορά - από μέλη αραβικής τρο­μοκρατικής οργάνωσης έκανε τον κύκλο των δελτίων ει­δήσεων. Ένα ακόμα σόου φρίκης προβλήθηκε, αλήθεια ποιο κατά σειρά από τη στιγμή που ξεκίνησε το μακε­λειό στη χώρα του Ιράκ;

Τα "ψυγεία" στην αρχαία Ελλάδα - Γιατί οι αρχαίοι «έβαζαν νερό» στο κρασί τους

Οι πρόγονοί μας, γράφει ο Μ. Α. Τιβέριος, σπάνια έπιναν «άκρατον τον οίνον». Η μείξη του με νερό τους εξασφάλιζε, εκτός από την πνευματική διαύγεια και την ψύξη του ποτού. Είχαν λοιπόν, οι αρχαίοι Έλληνες υποκατάστατα των σημερινών ψυγείων; Είχαν τη δυνατότητα να ψύχουν τα διάφορα ποτά τους; Και στα δύο αυτά ερωτήματα η απάντηση είναι θετική(...)

Όπως είναι γνωστό, το κατ' εξοχήν ποτό των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο «θείος οίνος». Άνδρες, γυναίκες και παιδιά γεύονταν το ένθεο αυτό ποτό και ιδιαίτερα οι πρώτοι, που συνομιλούσαν και φλυαρούσαν ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα στους ανδρώνες πίνοντας κρασί. Οι συμμετέχοντες στις κρασοκατανύξεις αυτές συνήθως δεν έχαναν τη διαύγεια του νου τους επειδή το κρασί που κατανάλωναν ήταν νερωμένο. Σπάνια, και για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, οι αρχαίοι Ελληνες έπιναν ανέρωτο κρασί, «άκρατον οίνον». Η ανάμειξη του κρασιού με το νερό γινόταν μέσα σε μεγάλα ευρύστομα αγγεία, γνωστά ως κρατήρες, και η συνήθης αναλογία ήταν τρία μέρη νερού προς ένα οίνου. Αυτή την αναλογία προτείνει και ο Ησίοδος, ο ποιητής της υπαίθρου, δεν λείπουν ωστόσο γραπτές μαρτυρίες που κάνουν λόγο για μείξη με νερό σε μεγαλύτερη αναλογία. Αυτή ακριβώς η κυριαρχία του νερού ήταν που απέτρεπε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις για τους πότες. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που βάζει ο κωμικός ποιητής Αλέξις (4ος-3ος αι. π.Χ.) στο στόμα του Σόλωνα: «Ηδη από τα κάρα τον πουλάνε (τον οίνον) νερωμένο, όχι βέβαια για να κερδίσουν κάτι παραπάνω, αλλά γιατί προνοούν για τους αγοραστές, να έχουν μετά την οινοποσία το κεφάλι ελαφρύ» (μτφρ. Μ. Κοπιδάκη).

Ιστορία κατεύθυνσης: Η στάση του Βενιζέλου έναντι της μοναρχίας και του πολιτειακού ζητήματος (πηγή)

     Λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές σας γνώσεις και το περιεχόμενο των πηγών:

  α) Να τεκμηριώσετε, με συγκεκριμένα στοιχεία, την άποψη ότι ο Βενιζέλος δεν ήταν  αντιδυναστικός.

  β) Να εξηγήσετε τους λόγους οι οποίοι συντέλεσαν στη διαφορετική στάση του Ελ. Βενιζέλου απέναντι στο θεσμό της μοναρχίας από το 1915.

ΠΗΓΗ 1

¨Απόσπασμα από τον πρώτο λόγο του Ε. Βενιζέλου που εκφώνησε στις 5.9.1910 στο Σύνταγμα¨

… Ισχυρότατον παράγοντα, όπως συνέχη την Πολιτείαν από πάσης παρεκτροπής, το Συνταγματικόν Πολίτευμα τάσσει τον Βασιλέα. Ιστάμενος ούτος επί της κορυφής της πολιτικής και κοινωνικής πυραμίδος, ανώτερος των μεταβαλλομένων συμφερόντων της εκάστοτε στιγμής, έχων τα συμφέροντα τα καλώς εννοούμενα του Βασιλικού Οίκου εντελώς αλληλένδετα προς τα υψηλότερα και γενικώτερα συμφέροντα του Έθνους , περιβαλλόμενος δια του πολιτεύματος με τόσα προνόμια έχει μεν εις χείρας αυτού μεγάλην πάντοτε δύναμιν, όπως πράττει το αγαθόν, αλλά έχει κολοσσιαίαν αυτόχρημα δύναμιν, όπως πράττει το αγαθόν, αλλά έχει κολοσσιαίαν αυτόχρημα δύναμιν, όπως επιτρέπη το κακόν, συνέχων τας Κυβερνήσεις αυτού από των παρεκτροπών, εις τας οποίας οδηγεί η παραβίασις των Νόμων. 

Έκθεση Γ Λυκείου: Νεοέλληνες και ανώτατη παιδεία (θέματα - απαντήσεις)

«Νεοέλληνες και Ανώτατη Παιδεία»

Στην Ελλάδα υπάρχει η χαρακτηριστική αντίληψη, από την οποία είμαστε όλοι βαθιά διαποτισμένοι, ότι σπουδάζω ση­μαίνει περνάω στο κύκλωμα της Ανώτατης Παιδείας και όχι εκπαιδεύομαι για ένα επάγγελμα, που μπορεί να έχει ή μπο­ρεί να μην έχει σχέση με τα ανώτερα «γράμματα». Εδώ ε­ντοπίζεται ο πρώτος και μέγιστος καταναγκασμός, που ρι­ζωμένος βαθιά στην ελληνική κοινωνία περνάει μέσα από την οικογένεια και επιβάλλεται στο νεαρό άτομο.

Τρομοκρατία στην αρχαιότητα

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ

Η τρομοκρατία, που τον τελευταίο καιρό μονοπωλεί παγκοσμίως το ενδιαφέρον των κρατούντων και της κοινής γνώμης, δεν είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας. Είναι τόσο παλιά όσο και η εμφάνιση του οργανωμένου κράτους, εναντίον του οποίου άλλωστε στρέφεται. Επομένως δεν μας εκπλήσσει το ότι είναι γνωστά επεισόδια και από την αρχαιότητα, που μπορούν να θεωρηθούν, τηρουμένων των αναλογιών, ως τρομοκρατικές ενέργειες.

Στην Αθήνα, π.χ., μια γνωστή τρομοκρατική πράξη, με επιπτώσεις στη μετέπειτα πορεία της, ήταν αυτή της αποκοπής των Ερμών. Οι Ερμές ήταν πεσσοί, συνήθως μαρμάρινοι, που στο πάνω μέρος τους κατέληγαν τις περισσότερες φορές σε κεφαλή του θεού Ερμή και, εκτός των άλλων, χρησίμευαν ως οδοδείκτες. Συχνά στήνονταν σε σταυροδρόμια και πάνω τους αναγράφονταν οι αποστάσεις τους από διάφορα μέρη τα οποία επίσης ονοματίζονταν. Ενα πρωινό στα τέλη της Ανοιξης του 415 π.Χ., και ενώ ο αθηναϊκός στόλος ετοιμαζόταν να αποπλεύσει για τη μακρινή Σικελία, έντρομοι οι Αθηναίοι είδαν ακρωτηριασμένους πολλούς από τους πεσσούς αυτούς, που ήταν στημένοι σε διάφορα σημεία της πόλης τους.

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 7 - 17)

Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:

7. Caesar propter inopiam frumenti legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum in castra importare iubet.Milites his verbis admonet: "Hostes adventare audio; speculatores nostri eos proper esse nuntiant.Vim hostium cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare possunt".

17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum , qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant.Alius alia de causa discedere cupiebat.Nonulli pudore adducti remanebant.Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abdidi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur.

Μονάδες 40