Η Γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά στην γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα -και όχι μόνο στην αθηναϊκή δημοκρατία- η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτάτο άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρείτο ανώφελο επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομίας δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το ενδιαφέρον για τη θέση των γυναικών στην κλασική αρχαιότητα ξυπνά κατά το 19ο αι, με το γνωστό έργο του J. Bachofen Mutter Recht, όταν η «γυναίκα» ως διακριτή κατηγορία ιστορικής και ανθρωπολογικής ανάλυσης γίνεται αντικείμενο σοβαρής επιστημονικής έρευνας. Οι ακαδημαϊκοί όχι μόνον εξέτασαν την εικόνα της γυναίκας, έτσι όπως αναδύεται από τα ποιητικά κείμενα, αλλά μελέτησαν επίσης την κοινωνική της θέση στις διαφορετικές ιστορικές περιόδους της αρχαιότητας.

Έκθεση Γ Λυκείου: Η παθητική στάση του τηλεο­πτικού κοινού απέναντι στις αποτρόπαιες εικόνες που προέρχονται από τα πολεμικά μέτωπα

ΚΕΙΜΕΝΟ:

«Πινγκ πονγκ  αγριότητας»

Ένα ακόμα βίντεο που θα έπρεπε να κόψει την ανάσα αυτού που αποκαλούμε παγκόσμια «κοινότητα» ή μάλλον παγκόσμιο μιντιακό χωριό έκανε την εμφάνιση του στα διεθνή δίκτυα. Ένα ακόμα βίντεο με αποκεφαλισμό ομή­ρου - Κορεάτη αυτή τη φορά - από μέλη αραβικής τρο­μοκρατικής οργάνωσης έκανε τον κύκλο των δελτίων ει­δήσεων. Ένα ακόμα σόου φρίκης προβλήθηκε, αλήθεια ποιο κατά σειρά από τη στιγμή που ξεκίνησε το μακε­λειό στη χώρα του Ιράκ;

Τα "ψυγεία" στην αρχαία Ελλάδα - Γιατί οι αρχαίοι «έβαζαν νερό» στο κρασί τους

Οι πρόγονοί μας, γράφει ο Μ. Α. Τιβέριος, σπάνια έπιναν «άκρατον τον οίνον». Η μείξη του με νερό τους εξασφάλιζε, εκτός από την πνευματική διαύγεια και την ψύξη του ποτού. Είχαν λοιπόν, οι αρχαίοι Έλληνες υποκατάστατα των σημερινών ψυγείων; Είχαν τη δυνατότητα να ψύχουν τα διάφορα ποτά τους; Και στα δύο αυτά ερωτήματα η απάντηση είναι θετική(...)

Όπως είναι γνωστό, το κατ' εξοχήν ποτό των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο «θείος οίνος». Άνδρες, γυναίκες και παιδιά γεύονταν το ένθεο αυτό ποτό και ιδιαίτερα οι πρώτοι, που συνομιλούσαν και φλυαρούσαν ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα στους ανδρώνες πίνοντας κρασί. Οι συμμετέχοντες στις κρασοκατανύξεις αυτές συνήθως δεν έχαναν τη διαύγεια του νου τους επειδή το κρασί που κατανάλωναν ήταν νερωμένο. Σπάνια, και για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, οι αρχαίοι Ελληνες έπιναν ανέρωτο κρασί, «άκρατον οίνον». Η ανάμειξη του κρασιού με το νερό γινόταν μέσα σε μεγάλα ευρύστομα αγγεία, γνωστά ως κρατήρες, και η συνήθης αναλογία ήταν τρία μέρη νερού προς ένα οίνου. Αυτή την αναλογία προτείνει και ο Ησίοδος, ο ποιητής της υπαίθρου, δεν λείπουν ωστόσο γραπτές μαρτυρίες που κάνουν λόγο για μείξη με νερό σε μεγαλύτερη αναλογία. Αυτή ακριβώς η κυριαρχία του νερού ήταν που απέτρεπε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις για τους πότες. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που βάζει ο κωμικός ποιητής Αλέξις (4ος-3ος αι. π.Χ.) στο στόμα του Σόλωνα: «Ηδη από τα κάρα τον πουλάνε (τον οίνον) νερωμένο, όχι βέβαια για να κερδίσουν κάτι παραπάνω, αλλά γιατί προνοούν για τους αγοραστές, να έχουν μετά την οινοποσία το κεφάλι ελαφρύ» (μτφρ. Μ. Κοπιδάκη).

Ιστορία κατεύθυνσης: Η στάση του Βενιζέλου έναντι της μοναρχίας και του πολιτειακού ζητήματος (πηγή)

     Λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές σας γνώσεις και το περιεχόμενο των πηγών:

  α) Να τεκμηριώσετε, με συγκεκριμένα στοιχεία, την άποψη ότι ο Βενιζέλος δεν ήταν  αντιδυναστικός.

  β) Να εξηγήσετε τους λόγους οι οποίοι συντέλεσαν στη διαφορετική στάση του Ελ. Βενιζέλου απέναντι στο θεσμό της μοναρχίας από το 1915.

ΠΗΓΗ 1

¨Απόσπασμα από τον πρώτο λόγο του Ε. Βενιζέλου που εκφώνησε στις 5.9.1910 στο Σύνταγμα¨

… Ισχυρότατον παράγοντα, όπως συνέχη την Πολιτείαν από πάσης παρεκτροπής, το Συνταγματικόν Πολίτευμα τάσσει τον Βασιλέα. Ιστάμενος ούτος επί της κορυφής της πολιτικής και κοινωνικής πυραμίδος, ανώτερος των μεταβαλλομένων συμφερόντων της εκάστοτε στιγμής, έχων τα συμφέροντα τα καλώς εννοούμενα του Βασιλικού Οίκου εντελώς αλληλένδετα προς τα υψηλότερα και γενικώτερα συμφέροντα του Έθνους , περιβαλλόμενος δια του πολιτεύματος με τόσα προνόμια έχει μεν εις χείρας αυτού μεγάλην πάντοτε δύναμιν, όπως πράττει το αγαθόν, αλλά έχει κολοσσιαίαν αυτόχρημα δύναμιν, όπως πράττει το αγαθόν, αλλά έχει κολοσσιαίαν αυτόχρημα δύναμιν, όπως επιτρέπη το κακόν, συνέχων τας Κυβερνήσεις αυτού από των παρεκτροπών, εις τας οποίας οδηγεί η παραβίασις των Νόμων. 

Έκθεση Γ Λυκείου: Νεοέλληνες και ανώτατη παιδεία (θέματα - απαντήσεις)

«Νεοέλληνες και Ανώτατη Παιδεία»

Στην Ελλάδα υπάρχει η χαρακτηριστική αντίληψη, από την οποία είμαστε όλοι βαθιά διαποτισμένοι, ότι σπουδάζω ση­μαίνει περνάω στο κύκλωμα της Ανώτατης Παιδείας και όχι εκπαιδεύομαι για ένα επάγγελμα, που μπορεί να έχει ή μπο­ρεί να μην έχει σχέση με τα ανώτερα «γράμματα». Εδώ ε­ντοπίζεται ο πρώτος και μέγιστος καταναγκασμός, που ρι­ζωμένος βαθιά στην ελληνική κοινωνία περνάει μέσα από την οικογένεια και επιβάλλεται στο νεαρό άτομο.

Τρομοκρατία στην αρχαιότητα

ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ

Η τρομοκρατία, που τον τελευταίο καιρό μονοπωλεί παγκοσμίως το ενδιαφέρον των κρατούντων και της κοινής γνώμης, δεν είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας. Είναι τόσο παλιά όσο και η εμφάνιση του οργανωμένου κράτους, εναντίον του οποίου άλλωστε στρέφεται. Επομένως δεν μας εκπλήσσει το ότι είναι γνωστά επεισόδια και από την αρχαιότητα, που μπορούν να θεωρηθούν, τηρουμένων των αναλογιών, ως τρομοκρατικές ενέργειες.

Στην Αθήνα, π.χ., μια γνωστή τρομοκρατική πράξη, με επιπτώσεις στη μετέπειτα πορεία της, ήταν αυτή της αποκοπής των Ερμών. Οι Ερμές ήταν πεσσοί, συνήθως μαρμάρινοι, που στο πάνω μέρος τους κατέληγαν τις περισσότερες φορές σε κεφαλή του θεού Ερμή και, εκτός των άλλων, χρησίμευαν ως οδοδείκτες. Συχνά στήνονταν σε σταυροδρόμια και πάνω τους αναγράφονταν οι αποστάσεις τους από διάφορα μέρη τα οποία επίσης ονοματίζονταν. Ενα πρωινό στα τέλη της Ανοιξης του 415 π.Χ., και ενώ ο αθηναϊκός στόλος ετοιμαζόταν να αποπλεύσει για τη μακρινή Σικελία, έντρομοι οι Αθηναίοι είδαν ακρωτηριασμένους πολλούς από τους πεσσούς αυτούς, που ήταν στημένοι σε διάφορα σημεία της πόλης τους.

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 7 - 17)

Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:

7. Caesar propter inopiam frumenti legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum in castra importare iubet.Milites his verbis admonet: "Hostes adventare audio; speculatores nostri eos proper esse nuntiant.Vim hostium cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare possunt".

17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum , qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant.Alius alia de causa discedere cupiebat.Nonulli pudore adducti remanebant.Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abdidi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur.

Μονάδες 40

Παυλόπουλος, Τα αντικλείδια: απαντήσεις στις ερωτήσεις του ΚΕΕ.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραμματολογικά στοιχεία:

1. Ποιες αντιλήψεις του ποιητή για την ποίηση εκφράζονται στο ποίημα;

Η ποίηση για το Γιώργη Παυλόπουλο είναι κάτι άπιαστο, ένα είδωλο, ένας κόσμος μαγείας και ομορφιάς, και σαν τέτοια είναι αδύνατο να αποκαλυφθεί πλή­ρως σε κάποιον. Οι ποιητές, παρά την αέναη προσπάθεια τους (φτιάχνουν αντι­κλείδια - γράφουν ποιήματα - για να ανοίξουν την πόρτα της), δεν μπορούν να γευ­τούν πλήρως τα αγαθά της, μόνο στιγμές αλήθειας, ομορφιάς και ευτυχίας απο­λαμβάνουν.

Τα βεβήλωναν και οι αρχαίοι

Τον τελευταίο καιρό στο κέντρο της Αθήνας συντελούνται διάφορες ασχήμιες που, εκτός των άλλων, αναδεικνύουν και την αδυναμία της κρατικής μηχανής σε όλο της το μεγαλείο.

Αποκορύφωμα των δυσάρεστων αυτών φαινομένων ήταν το περίλουσμα πρόσφατα με μπογιές και σπρέι των ανδριάντων που κοσμούν την είσοδο του ιστορικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανδριάντων που εικονίζουν φωτεινές μορφές του νεότερου Ελληνισμού.

Δεν πρόκειται να ασχοληθώ με τα ανόσια αυτά περιστατικά, που σύμφωνα με ορισμένους αποτελούν δείκτη της σημερινής ελληνικής κοινωνίας και η ανάλυση και αντιμετώπισή τους απαιτεί και... μεταφυσικές γνώσεις. Σημειώνω ωστόσο ότι η βεβήλωση δημόσιων ανδριάντων δεν είναι σύμπτωμα μόνο των καιρών μας ούτε αποκλειστικό γνώρισμα του ελληνικού χώρου. Η εμφάνιση τέτοιων περιστατικών είναι φαινόμενο διαχρονικό και παγκόσμιο. Η Αθήνα μάλιστα έχει το... προνόμιο να έχει μια πολύ παλιά προϊστορία σχετική με τέτοια θέματα.

Πληροφορική - Διαδίκτυο: θετικές και αρνητικές συνέπειες

Προσδιορισμός εννοιών

Πληροφορική: Επιστήμη που ασχολείται με τη  συλλογή, ταξινόμηση, αποθήκευση, μετάδοση και χρησιμοποίηση δεδομένων που επεξεργάζονται ηλεκτρονικοί υπολογιστές.

Διαδίκτυο (Internet): Παγκόσμιο  δίκτυο διασύνδεσης  ηλεκτρονικών υπολογιστών, που εξασφαλίζει επικοινωνία και παροχή διαφόρων υπηρεσιών.

Εικονικότητα: [μτφρ. του αγγλ. virtual] όρος της πληροφορικής για να χαρακτηρίσει μια κατάσταση η οποία δεν υφίσταται στην πραγματικότητα, αλλά υποδύεται την πραγματικότητα με τη βοήθεια του λογισμικού και των ανάλογων συσκευών.

Εικονική πραγματικότητα [μτφρ. του αγγλ. virtual reality] η δημιουργία από το λογισμικό και τις ανάλογες συσκευές μιας εικόνας ή περιβάλλοντος που μπορεί να φαίνονται στις αισθήσεις σαν πραγματικά

Κρητικό Ζήτημα: Τα γεγονότα από την έναρξη λειτουργίας της Κρητικής Πολιτείας μέχρι την ανάληψη της Αρμοστείας από το Ζαΐμη. (πηγή)

Αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:

α. να αναφερθείτε στα γεγονότα που επισκίασαν το θετικό και αισιόδοξο κλίμα των δύο πρώτων ετών της λειτουργίας του νέου καθεστώτος στην Κρήτη και τα οποία επρόκειτο να δημιουργήσουν λίγο αργότερα σοβαρή εσωτερική κρίση.

β. να αναφερθείτε στις εξελίξεις που σημειώθηκαν στα εσωτερικά και εξωτερικά θέματα της Κρήτης κατά τη διάρκεια της αρμοστείας του Αλέξανδρου Ζαΐμη.

Κείμενο

α.   Στις 24 Ιανουαρίου 1899 διεξήχθησαν γενικές εκλογές και στις 8 Φεβρουαρίου συνεδρίασε υπό την προεδρία του Ιωάννη Σφακιανάκη η νέα Γενική Συνέλευση, που περιλάμβανε 138 χριστιανούς και 50 μουσουλμάνους πληρεξουσίους. Δύο μήνες αργότερα, είχε ολοκληρωθεί η επεξεργασία και η ψήφιση του Συντάγματος της Κρητικής Πολιτείας, που δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα στις 16 Απριλίου. Το Σύνταγμα αυτό προέβλεπε τη λειτουργία ενός υποτυπώδους κοινοβουλευτισμού σε συνδυασμό με την ύπαρξη ενός πανίσχυρου ηγεμόνα με ευρείες εξουσίες, τις οποίες θα ασκούσε επί του παρόντος ο Ύπατος Αρμοστής. Είναι χαρακτηριστική η παρατήρηση του Ελευθέριου Βενιζέλου ότι «αι διατάξεις αίτινες ψηφίζονται σήμερον εν τω Συντάγματι συνδέονται αναποσπάστως με το πρόσωπο του νυν Ανωτάτου Άρχοντος δεν θα ήτο διατεθειμένος ο τόπος εις ουδένα άλλον να παραχώρηση τόσα δικαιώματα».