Ο πολιτικός λόγος ως κονσέρβα

Κάποτε οι πολιτικοί ήταν… πολιτικοί. Δηλαδή ήταν άνθρωποι που εξέθεταν τον εαυτό τους στο δημόσιο χώρο, με τις πράξεις και με το λόγο τους. Ήταν οι δικές τους πράξεις – έκαναν αυτό που οι ίδιοι πίστευαν. Και ήταν ο δικός τους λόγος - μιλούσαν με βάση τις πεποιθήσεις τους. Αυτοί οι πολιτικοί μπορεί να ήταν καλοί ή κακοί, αλλά πάντως ήταν αυθεντικοί. Ήξερες με ποιόν είχες να κάνεις. Αυτό που έβλεπες απ’ έξω, αυτό ήταν και από μέσα.

Σήμερα αυτό το είδος πολίτικου σπανίζει. Οι πράξεις των περισσότερων πολιτικών - δυστυχώς ιδίως των νέων- υπαγορεύονται από ειδικούς, από συμβούλους, από “image makers”. Ακόμη και βουλευτές τρίτης κατηγορίας καταφεύγουν σε τέτοιου είδους «υποστήριξη». Οπότε οι πράξεις τους δεν τους ανήκουν, δεν είναι προϊόν δίκης τους επιλογής. Κατασκευάζονται με κριτήρια πολιτικού μάρκετινγκ. Όταν δεν υπαγορεύονται από τους χορηγούς τους.

Το πιο θλιβερό είναι ο λόγος των περισσότερων σύγχρονων πολιτικών. Δεν υπάρχει στην ουσία. Διαβάζουν ένα χαρτί που κάποιοι άλλοι έγραψαν για αυτούς. Σε πολλές περιπτώσεις αν τους ρωτήσεις δυο μέρες αργότερα τι ακριβώς είπαν δεν ξέρουν. Απαγγέλουν ομιλίες που γράφτηκαν επίσης με κριτήρια πολίτικου μάρκετινγκ. Κάθε λέξη και κάθε φράση είναι ζυγισμένη και υπολογισμένη με κριτήρια δημοσίων σχέσεων. Και πάντως δεν είναι δική τους. Οι ίδιοι δεν μπορούν να τα γράψουν, αλλά ούτε καν τα διαβάσουν μερικές φορές. Πάρε του το χειρόγραφο και θα δούμε τι θα λέει. Παρ’ όλα αυτά σε μερικές περιπτώσεις τους εκδίδουν και σε βιβλία- τρομάρα τους.

Στην περίπτωση των πολιτικών αρχηγών ο δάνειος λόγος είναι μόνιμο φαινόμενο. Οι άνθρωποι που κάνουν κουμάντο στη ζωή μας, δεν κάνουν κουμάντο στο λόγο τους. Προσλαμβάνουν «λογογράφους» συνεργάζονται με επικοινωνιολόγους και αναγιγνώσκουν κείμενα με τα οποία δεν έχουν καμιά σχέση- άλλοι τα έγραψαν. Πάντως έχει πλάκα στη συνέχεια όταν η τρέχουσα δημοσιογραφία αναλύει περισπούδαστα, τι ήθελε να πει ο ποιητής. Μακάρι να ήξερε και ο ίδιος τις ήθελε να πει.

Έτσι γίνεται η πολιτική σήμερα. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι στη Βουλή δεν επιτρέπονταν να μιλήσει ο βουλευτής με χειρόγραφο. Όποιος κατάργησε αυτόν τον κανόνα, έπληξε τον κοινοβουλευτισμό- ή τουλάχιστον μαχαίρωσε το είδος του πολίτικου που ανέβαινε στο βήμα και χαιρόσουν να τον ακούς, ή δεν ανέβαινε καθόλου. Στα πρακτικά της Βουλής υπάρχουν αριστουργήματα λόγου και ρητορικής τέχνης. Και από το βήμα της πέρασαν μεγάλες μορφές με ατομική καλλιέργεια και εξαιρετική πνευματική συγκρότηση. Τώρα εκεί που κρεμάγανε οι κλέφτες τα άρματα κρεμούν οι γύφτοι τα νταούλια.
Για να γίνεις πολιτικός έπρεπε να έχεις και το χάρισμα του λόγου. Άρα έπρεπε να είσαι καταρτισμένος, εγγράμματος, μορφωμένος άνθρωπος. Σήμερα αρκεί να παπαγαλίζεις. Ο πολιτικός λόγος έγινε κονσέρβα. Αυτό στην πραγματικότητα είναι εξαπάτηση. Εμφανίζεται ο πολιτικός σαν κάτι που δεν είναι. Μοστράρει ιδέες και σκέψεις που δεν είναι δικές του. Η ρητορική του είναι “play back”. Αυτή η φτιασιδωμένη εικόνα τραβάει στη πολιτική όλο και χαμηλότερου επιπέδου πρόσωπα. Άνθρωποι που επειδή δεν είναι ικανοί να κάνουν κάτι άλλο γίνονται πολιτικοί. Κατ’ απονομή , όχι κατ’ αξίαν. Και με βάση ένα “project” που φυσικά κάποιος πληρώνει. Γιατί όλα αυτά κοστίζουν. Άρα υπάρχει και ένα ζήτημα ηθικής, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα πλέον.
Για να είμαστε δίκαιοι πάντως για να επιβιώσουν αυτοί οι πολιτικοί, βάζει το χέρι της και η κοινωνία. Γιατί εικόνα της είναι και της μοιάζουν.

πηγή: protagon.gr