ΚΕΙΜΕΝΟ:
«Κοινή γνώμη – Μαζοποίηση - Παθητικοποίηση»
Το επίπεδο δημοκρατικής ολοκλήρωσης σε μια χώρα κρίνεται από το αν και κατά πόσο υπάρχουν και είναι αποτελεσματικοί οι μηχανισμοί της κοινής γνώμης. Ακριβώς γι’ αυτό και οι δικτατορίες και τα πραξικοπήματα από την πρώτη στιγμή της επιβολής τους φιμώνουν και καταστρέφουν τα κανάλια μέσα από τα οποία μορφοποιείται η κοινή γνώμη: τον Τύπο και τα άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης και όλους τους άλλους αγωγούς ελεύθερης έκφρασης γνώμης.
Η ουδετεροποίηση και η παθητικοποίηση της κοινής γνώμης είναι η υπ’ αριθμόν 1 προϋπόθεση για την εμπέδωση κάθε μορφής τυραννίας. Όμως θα ήταν λάθος να υποστηριχτεί ότι αυτή η βίαιη παρέμβαση στους μηχανισμούς σχηματισμού της κοινής γνώμης είναι η μόνη μέθοδος αχρήστευσης της.
Υπάρχουν και άλλες πιο εκλεπτυσμένες με την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, απόδοση, δεδομένου ότι αυτές αφήνουν θεωρητικά τη δυνατότητα ανοιχτή. Διατηρούν την επίφαση δημοκρατικότητας και ελευθερίας στη λειτουργία των αγωγών μορφοποίησης της κοινής γνώμης, αναπτύσσουν, όμως, μηχανισμούς κατεύθυνσης της σε περιοχές «άγονες» δηλαδή εκεί όπου η παρουσία της δεν είναι επικίνδυνη, δεν εκφράζεται σαν πίεση σε κρίσιμα θέματα, ευνουχίζεται και εξαντλείται σε δευτερεύοντα και ακίνδυνα αντικείμενα. Παλιά, δοκιμασμένη μέθοδος ευνουχισμού και ουδετεροποίησης της κοινής γνώμης είναι το κράτημα ολόκληρης της κοινωνίας σ’ ένα στάδιο υπολειτουργικότητας. Πώς;