Έκθεση - Έκφραση: Το επικοινωνιακό πλαίσιο

το επικοινωνιακο πλαισιο

Σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις των εξετάσεων το κείμενο που πρόκειται να συνθέσουμε, πρέπει να είναι ενταγμένο στο κατάλληλο επικοινωνιακό πλαίσιο.

Είναι αναγκαίο, επομένως, όταν εξετάζουμε τον προφορικό ή γραπτό λόγο κάποιου, να λαμβάνουμε, πάντοτε υπόψη μας:

·      τον πομπό: ποιος μιλάει ή γράφει

·      το δέκτη: σε ποιον απευθύνεται

·      το σκοπό: για ποιο σκοπό μιλάει ή γράφει

·      το μήνυμα: ποιο μήνυμα απευθύνει ο πομπός στο δέκτη και πως το διατυπώνει

Οι ιδιαίτερες, λοιπόν, περιστάσεις –συνθήκες κατά τις οποίες εκφωνείται ένας λόγος ή για τις οποίες γράφεται ένα κείμενο, συνιστούν το επικοινωνιακό πλαίσιο. Λαμβάνοντας, συνεπώς, υπόψη μας της επικοινωνιακή περίσταση, συνθέτουμε το περιεχόμενο ενός κειμένου και, κυρίως, χρησιμοποιούμε την κατάλληλη γλώσσα, το ανάλογο ύφος, τις αναγκαίες προσφωνήσεις, τον τίτλο του κ.λπ.

·   Άρθρο

Τίτλος: σύντομος, περιεκτικός, χιουμοριστικός, ειρωνικός κ.λπ.

Περιεχόμενο: το άρθρο έχει επικαιρικό χαρακτήρα, δηλαδή αφορμάται πάντα από ένα επίκαιρο γεγονός, το ποίο σχολιάζει ή ερμηνεύει. Τέτοια κείμενα αναφέρονται σε επίκαιρα θέματα –προβλήματα, όπως είναι:η βία και η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά, οι αρνητικές επιδράσεις της διαφήμισης, η μοναξιά, η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος κ.λπ.

Γλώσσα: αναφορική λειτουργία (χρήση γ΄ προσώπου), γιατί το άρθρο απέχει σαφώς από τη λογοτεχνία και κινείται στο χώρο της ερμηνευτικής δημοσιογραφίας. Για αυτό δεν έχει προσωπικό και οικείο τόνο.

Ύφος: σοβαρό, επίσημο, απρόσωπο.

·      Παράδειγμα

«Στην τάξη σας διαβάζετε το κείμενο που σας δόθηκε και συμφωνείτε ότι ο Σαρτόρι υπερβάλλει. Να γράψετε ένα κείμενο (άρθρο) που να μην υπερβαίνει τις 500 λέξεις για τη σχολική σας εφημερίδα, στο οποίο να υποστηρίξετε την άποψη ότι η τηλεόραση έχει και θετικές πλευρές και ότι οι συνέπειες που φοβάται ο συγγραφέας θα μπορούσαν να αποφευχθούν».[1]
Ενδεικτική ανάπτυξη
Οι θετικές επιδράσεις των Μ.Μ.Ε. (τίτλος) Αναμφίβολα, τα Μ.Μ.Ε. διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Ο ενημερωτικός και ψυχαγωγικός τους χαρακτήρας … … κ.λπ. (Χρήση μόνο του γ΄ προσώπου. τριμερής ανάπτυξη του θέματος:πρόλογος, κύριο μέρος, επίλογος).

·   Εισήγηση (προσχεδιασμένος προφορικός λόγος)

Π.χ. Σε συνέδριο, συνέλευση, εκδήλωση, Δημοτικό συμβούλιο κ.λπ.

Προσφώνηση: «κύριοι Σύνεδροι», «Κυρίες και κύριοι»κ.λπ.

Γλώσσα: αναφορική λειτουργία. Χρήση, κατά βάση του γ΄ προσώπου στο μεγαλύτερο μέρος της εισήγησης, για να αποδοθεί με αντικειμενικό τρόπο το σοβαρό περιεχόμενό της και να μην αποβεί μια συναισθηματικού τύπου επικοινωνία. Επειδή η εισήγηση γράφεται, για να διαβαστεί σε ακροατήριο, πρέπει, μετά την προσφώνηση, να ξεκινήσουμε χρησιμοποιώντας το α΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο.

Ύφος: σοβαρό, επίσημο.

Επιφώνηση: «Σας ευχαριστώ που με ακούσατε»

·      Παράδειγμα

«Ως μέλος του δεκαπενταμελούς συμβουλίου του Λυκείου σου εκπροσωπείς τους συμμαθητές σου σε μια εκδήλωση της περιοχής σου που έχει ως θέμα το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Να διαμορφώσεις μια εισήγηση με την οποία θα παρουσιάσεις τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον προτείνοντας και τρόπους αντιμετώπισής του».[2]
Ενδεικτική ανάπτυξη
Κυρίες και κύριοι με αφορμή την ενδιαφέρουσα εκδήλωσή σας, θα ήθελα, εκπροσωπώντας τους συμμαθητές του Λυκείου μου, να εκθέσω τις θέσεις μας για το φαινόμενο της υπερκατανάλωσης και των συνεπειών του … … (Συνεχίζουμε σε επίσημο ύφος και χρησιμοποιώντας την αναφορική λειτουργία της γλώσσας στο μεγαλύτερο μέρος του κειμένου μας. Μετά από δυο ή τρεις παραγράφους μπορούμε να επανέλθουμε χρησιμοποιώντας το α΄ ενικό και β΄ πληθυντικό πρόσωπο, για να διατηρήσουμε την επαφή με τους ακροατές της εκδήλωσης). Συνεχίζοντας θα ήθελα, ακόμη, να σας επισημάνω πως … … (Φτάνοντας στην τελευταία παράγραφο κλείνουμε ως εξής). Τελειώνοντας επιθυμώ να τονίσω … … Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

·   Επιστολή

Α. τυπική – επίσημη.

Προσφώνηση: που θα δηλώνει τον αποδέκτη στον οποίο απευθύνεται η επιστολή: «Αξιότιμε κύριε Υπουργέ» ή Αξιότιμε κύριε πρόεδρε του Διοικητικού (Δημοτικού) Συμβουλίου» ή «Κύριε Δήμαρχε», «αγαπητή Ελευθεροτυπία», «εκλεκτοί κύριοι Σύνεδροι»

σημειωση: Η κλητική προσφώνηση μπορεί να εκφέρεται απέριττα ή να εμπλουτίζεται με κατάλληλους για την επικοινωνιακή περίσταση προσδιορισμούς.

Επισήμανση της αφορμής για τη σύνταξη της επιστολής (επιγραμματικά): π.χ. με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα στο οποίο ο δημοσιογράφος, καταγγέλλων, συγγραφέας κ.λπ. επέκρινε, επιδοκίμασε, καταδίκασε, εξήρε … … κ.λπ.

Εμπεριστατωμένη έκθεση θέσεων που αφορούν το επίμαχο θέμα: (διαπιστώσεις, τεκμήρια, παραδειγματικές αναφορές, μαρτυρίες … … κ.λπ.)

Έκφραση σκεπτικισμού, συγκρατημένης αισιοδοξίας του κειμενογράφου ή έκκληση προς τον αποδέκτη της επιστολής: να συμμεριστεί, κατανοήσει, ευαισθητοποιηθεί, ανταποκριθεί έμπρακτα, αναλάβει πρωτόβουλη δράση, κινητοποιήσει φορείς, συνταχθεί … …

Γλώσσα: κυριαρχεί η αναφορική λειτουργία λόγω του τυπικού και επίσημου χαρακτήρα του κειμένου, ασχέτως αν χρησιμοποιούμε εναλλαγή των προσώπων (α΄ ενικό, β΄ πληθυντικό, γ΄ ενικό ή πληθυντικό), για να αποδοθεί ο χαρακτήρας του κειμενικού είδους.

Ύφος: σοβαρό.

σημειωση: Το ύφος της επιστολής εξαρτάται από το λόγο για τον οποίο τη συντάσσουμε αλλά και από το πρόσωπο στο οποίο απευθυνόμαστε. Μπορεί ακόμη να είναι:

	·      Οικείο	·      Καταγγελτικό
	·      Άμεσο	·      Επιθετικό

Διατύπωση ευχαριστιών – Επιφώνηση: Ευχαριστώ για την προσοχή σας, Ευχαριστώ για τη φιλοξενία (για επιστολή σε έντυπο), Με τιμή … …, Με ειλικρινή εκτίμηση … …, Με ανυπόκριτο σεβασμό … …

·      Παράδειγμα

«Τώρα που έφτασε η στιγμή της αποφοίτησής σας από το Λύκειο, αξιοποιώντας τις εμπειρίες της σχολικής σας ζωής, να γράψετε μια επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας, στην οποία θα διατυπώνατε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας για τις αλλαγές που θα θέλατε να γίνουν στο σχολείο, προκειμένου αυτό να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας» (500 – 600 λέξεις).[3]
Ενδεικτική ανάπτυξη
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ ως απόφοιτος Λυκείου, με βάση τις εμπειρίες μου, επιθυμώ να σας εκφράσω τις απόψεις μου για τις αλλαγές … … επιζητώντας να συμβάλλω στην αναβάθμιση του περιεχομένου και των λειτουργιών του. Αρχικά, θα ήθελα να επισημάνω … … (Συνεχίζουμε σε γ΄ πρόσωπο, όταν χρειάζεται να εκθέσουμε επιχειρήματα). Στη συνέχεια, θεωρώ αναγκαίο να σας αναφέρω … … κ.λπ. Με τιμή.

·   Επιστολή

Β. φιλική.

Προσφώνηση: «Αγαπητέ Κώστα», «Φίλε Κώστα»

Γλώσσα: εξαρτάται από το θέμα της επιστολής. Όμως σε κάθε ανάλογη περίπτωση χρησιμοποιούμε μια μικτή γλώσσα (αναφορική και συγκινησιακή), για να τονιστεί και η σοβαρότητα του ζητήματος αλλά και ο οικείος τόνος που χαρακτηρίζει μια φιλική επιστολή. Χρήση εναλλαγής προσώπων, για να αποδοθεί ο φιλικός τόνος.

Ύφος: φιλικό.

Επιφώνηση: «Φιλικά» ή «Με αγάπη» ή «Με αισθήματα φιλίας».

 ·      Παράδειγμα

«Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα σημαντικό κοινωνικό γεγονός που προσελκύει το γενικό ενδιαφέρον. Υποθέστε ότι σας δίνεται η ευκαιρία να την επισκεφτείτε μαζί με κάποιο φίλο σας που κατοικεί σε μια άλλη χώρα της Ευρώπης. Για το σκοπό αυτό του γράφετε μια επιστολή, με την οποία τον προσκαλείτε στην Ελλάδα. Στην επιστολή σας να αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους θεωρείτε σημαντική αυτήν την επίσκεψη» (400 – 500 λέξεις).[4]
Ενδεικτική ανάπτυξη
Αγαπητέ Κώστα με την επιστολή μου αυτή με ιδιαίτερη χαρά επικοινωνώ μαζί σου και σου εκφράζω τα αισθήματα φιλίας … … Όπως γνωρίζεις στις αρχές του Σεπτέμβρη στην πόλη μας διοργανώνεται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης στην οποία ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να … … (Στη συνέχεια χρησιμοποιούμε γ΄ πρόσωπο, όταν καταγράφουμε τα επιχειρήματά μας αναφορικά με τη σημασία της επίσκεψης. Έπειτα, συνεχίζουμε εναλλάσσοντας τη συγκινησιακή και την αναφορική γλώσσα και τα πρόσωπα που χρησιμοποιούμε. Με αισθήματα φιλίας.

·   Λόγος – Ομιλία (προσχεδιασμένος προφορικός λόγος)

Παρατήρηση: το είδος αυτό του κειμένου παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την προφορική εισήγηση:

π.χ. στη Βουλή των Εφήβων, σε συνέδριο, στο μαθητικό συμβούλιο, στη μαθητική κοινότητα, σε συνέλευση κ.λπ.

Προσφώνηση: «κύριοι Σύνεδροι», «Κυρίες και κύριοι», «Αγαπητοί Συμμαθητές - Συνάδελφοι», «Αγαπητοί συμπολίτες», ¨κυρίες και κύριοι Βουλευτές» κ.λπ.

Γλώσσα: μικτή (χρήση συνδυασμού προσώπων: α΄ ενικού, α΄ πληθυντικού, β΄ πληθυντικού, στα σημεία που πρέπει να δοθεί ένα κλίμα αμεσότητας και οικειότητας, και γ΄ ενικού ή πληθυντικού, όταν αναφέρονται επιχειρήματα.

Επιφώνηση: «Σας ευχαριστώ που με ακούσατε» ή «Ευχαριστώ για την προσοχή σας» ή «Σας ευχαριστώ».

·      Παράδειγμα

«Υποθέστε ότι συμμετέχετε στη Βουλή των Εφήβων, εκπροσωπώντας το σχολείο σας. Να συνθέσετε ένα λόγο – ομιλία που θα εκφωνήσετε στους συναδέλφους σας με θέμα τη σημασία του εθελοντισμού στην εποχή μας (400 – 500 λέξεις)».
Ενδεικτική ανάπτυξη
Αγαπητοί συνάδελφοι Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη σοβαρών κοινωνικών και παγκόσμιων προβλημάτων που απαιτούν τη συμπόρευση και την αλληλεγγύη των μελών του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, και ιδιαίτερα των νέων για την αντιμετώπισή τους. Γνωρίζω τις ευαισθησίες σας για … … (Συνεχίζουμε με τη χρήση γ΄ προσώπου, για να εκθέσουμε την κατάσταση ή να εκφράσουμε τα επιχειρήματά μας, και με εναλλαγή των άλλων προσώπων, όταν επιδιώκουμε ένα κλίμα αμεσότητας και προσέγγισης των δεκτών). Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

---

[1] Πανελλαδικές εξετάσεις Β΄ Λυκείου, Ιούνιος 1999

[2] Πανελλαδικές εξετάσεις Γ΄ Λυκείου, Μάιος 2003

[3] Πανελλαδικές εξετάσεις Γ΄ Λυκείου, Ιούνιος 2000

[4] Πανελλαδικές εξετάσεις Β΄ Λυκείου, Σεπτέμβριος 2001

Έκθεση Β Λυκείου: Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (Δημοσιογραφική δεοντολογία)

Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας

       Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε μάρτυρες μιας απογοητευτικής κατάπτωσης των κοινωνικοπολιτικών ηθών στη χώρα μας. Δε θα μιλήσω εδώ για ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας, στην οποία συνηθίζουμε να φορτώνου με τα στραβά του τόπου αυτού για να ξεφορτωθούμε τις δικές μας ευθύνες. Αλλά θα εντοπίσω την παρατήρησή μου στη συμπεριφορά της κοινωνικής εξουσίας σας.

Και ως τέτοια θεωρώ κατά κύριο λόγο τον Τύπο.

Τον Τύπο που διαμορφώνει συνειδήσεις, που μορφώνει κοινωνικά, που κατευθύνει ιδεολογικά, που προσανατολίζει πολιτικά, σήμερα περισσότερο από το Σχολείο και από την Εκκλησία, τους κλασικούς αυτούς ιδεολογικούς μηχανισμούς της κατεστημένης εξουσίας.

Και θα ήθελα να θέσω το ερώτημα – απλώς για προβληματισμό – αν ο σεβασμός της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, που αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας σύμφωνα με τη συνταγματική επιταγή, απασχολεί όσο πρέπει όλους τους φορείς της λεγόμενης «τέταρτης εξουσίας», έτσι ώστε να νομιμοποιούνται στην επίκλησή του, όταν αυτός ο σεβασμός παραμερίζεται από τους εκάστοτε ασκούντες την κρατική εξουσία.

Συντακτικό Λατινικών: Ο προσδιορισμός του τόπου

Η ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ:

α.  με τοπικά επιρρήματα: ubi, hic, istic, illic, ibi, ibibem, ubi, ubicumque, alicubi, usquam, ubique, nusquam, alibi. 

β.  in, sub, super + αφαιρετική (τοπική)

γ.  ad, apud, adversus, ante, contra, circa, circum, cis, citra, praeter, prope + αιτιατική

δ.   απλή γενική προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών είναι α΄ και β΄ κλίσης ενικού αριθμού

ε.   απλή αφαιρετική: προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών που είναι:

1ης  και 2ης  κλίσης πληθυντικού αριθμού 

3ης  (4ης ή 5ης) κλίσης ενικού ή πληθυντικού αριθμού

      παρατηρήσεις: Στην περίπτωση που οι αφαιρετικές συνοδεύονται από τον οικείο γεωγραφικό όρο (urbs, oppidum κλπ.) (προηγούμενο ή επόμενο)  η σχέση εκφέρεται με in + αφαιρετική

       π.χ. Romae (= στη Ρώμη)            in urbe Roma (= στην πόλη Ρώμη)

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

 

Η ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΠΟ

α. με τοπικά επιρρήματα: quo, huc, ista, istuc, illo, illuc, eo, eodem, quo, quocumpqu, aliquo, alio κλπ.

β.  in, sub, super + αιτιατική *

γ. ad + αιτιατική**

δ.  απλή αιτιατική  προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών και το όνομα Aegyptus***

    παρατηρήσεις:

       * in + αιτιατική ονόματος πόλης ή χώρας, κατεύθυνση και άφιξη (ή επιδιωκόμενη άφιξη) 

       στην πόλη ή χώρα, αλλά προκειμένου για πόλη, και κίνηση στα περίχωρα αυτής 

    **  ad + αιτιατική ονόματος πόλης ή χώρας, κατεύθυνση και προσέγγιση στη χώρα ή στα 

        περίχωρα, προάστια της πόλης (όταν το ρήμα που συνοδεύει τον εμπρόθετο είναι 

        κίνησης)

   *** Στην περίπτωση που οι αφαιρετικές συνοδεύονται από τον οικείο γεωγραφικό όρο 

       (urbs, oppidum κλπ.) (προηγούμενο ή επόμενο) η σχέση εκφέρεται με in, ad + αιτιατική

π.χ. Romam (= προς τη Ρώμη)       in (ή ad) urbem Romam (= προς την πόλη Ρώμη)

 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Η ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΠΟ (προέλευση - απομάκρυνση)

α. με τοπικά επιρρήματα: unde, hinc, istinc, illinc, inde, indidem, utrimque, undecumque, alicumque, aliunde, caelitus, funditus, radicitus, divinitus.

β. ab, ex, de + αφαιρετική 

γ. απλή αφαιρετική  προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών και το όνομα Aegyptus *

  παρατηρήσεις:

      * Στην περίπτωση που οι αφαιρετικές συνοδεύονται από τον οικείο γεωγραφικό όρο 

       (urbs, oppidum κλπ.) (προηγούμενο ή επόμενο) η σχέση εκφέρεται με 

        ab, ex + αφαιρετική

 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

Η ΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΠΟ (δια μέσου)

α. με τοπικά επιρρήματα: qua, ea, eadem, hac, illac, istac, qua, quacumque, aliqua, alia κλπ 

β. per + αιτιατική 

γ. απλή αφαιρετική  προκειμένου να δηλωθεί διέλευση μέσα από πλατεία, πύλη, δρόμο, γέφυρα, ποτάμι, θάλασσα κλπ. Συνήθεις αφαιρετικές: porta / portis, via, itinere, ponte, flumine, amne, vado, terra, mari, colle κλπ

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου (μαθήματα 40 – 41)

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα :

Sulla, occupata urbe, senatum armatus coegerat ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. Cuius voluntati nemo obviam ire audebat; solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit.

Quin homo inepte taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum».

(ΜΟΝΑΔΕΣ 40)

B.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. α) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά :

         urbe: τη γενική και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού.

         hostis: τη γενική ενικού και την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού.

         re: τη δοτική και την κλητική ενικού αριθμού.

         antiquitatem: τη δοτική και την αφαιρετική ενικού αριθμού.

         scopulum: την ονομαστική και τη γενική ενικού αριθμού.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

1.β) homo inepte: να κλιθεί η συνεκφορά και στους δύο αριθμούς.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 2)

1.γ) nemo: να κλιθεί η αντωνυμία και στους δύο αριθμούς.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)

1.δ) celerrime, bona : να γραφούν οι άλλοι βαθμοί τους.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

2. α) coegerat, iudicaretur, audebat : να αντικατασταθούν χρονικά τα ρήματα (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο)

(ΜΟΝΑΔΕΣ 6)

2.β) ire, dicere : να αντικατασταθούν χρονικά τα απαρέμφατα (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο.)

(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)

2.γ) noluit : να κλιθεί η υποτακτική ενεστώτα.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)

2.δ) vive, loquere, fugias : να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι των παραπάνω ρημάτων.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 3)

3. α) armatus, augur, sententiam, aetatis, verbum : να χαρακτηριστούν συντακτικά οι λέξεις.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

3.β) ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur : να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 8)

4. α) occupata urbe : να αντικατασταθεί η αφαιρετική απόλυτη μετοχή σε χρονική πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό – διηγηματικό cum.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

4.β) solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit : να μετατραπεί η μετοχική σε επιρρηματική πρόταση.

(ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

4.γ) atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο με εξάρτηση από το Philosophus admonebat…  

(ΜΟΝΑΔΕΣ 7)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. Αφού κατέλαβε τη Ρώμη ο Σύλλας, συγκάλεσε ένοπλος τη Σύγκλητο, για να κηρύξει όσο πιο γρήγορα γινόταν το Γάιο Μάριο εχθρό (του κράτους). Στη θέληση του κανείς δεν τολμούσε να πάει αντίθετα. Μόνο ο Κόιντος Μούκιος Σκαιόλας, ο οιωνοσκόπος, όταν του ζητήθηκε η γνώμη γι΄ αυτό, αρνήθηκε να ψηφίσει.

Ανόητε άνθρωπε, γιατί δεν σωπαίνεις, για να πετύχεις αυτό που θέλεις ; Λες όμως πως σου αρέσουν τα παλιά τα χρόνια γιατί τάχα είναι τιμημένα και καλά και σεμνά. Έτσι λοιπόν να ζεις όπως οι παλιοί, αλλά έτσι να μιλάς όπως οι άνθρωποι της εποχής μας. Και να΄ χεις πάντα στη μνήμη σου και στην καρδιά σου αυτό που έγραψε ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας : «Σαν το σκόπελο απόφευγε τη λέξη την ασυνήθιστη και την πρωτάκουστη»

Β) 1. α) 

             urbe = urbium (γεν. πληθ.), urbes/-is (αιτ. πληθ.)

             hostis = hostis (γεν. εν.), hostibus ( αφαιρ. πληθ.)

             re = rei (δοτ. εν.), res (κλητ. εν.)

             antiquitatem = antiquitati (δοτ. εν.), antiquitate (αφαιρ. εν.)

             scopulum = scopulus (ονομ. εν), scopuli (γεν. Εν

1. β)

Ενικός αριθμός            Πληθυντικός Αριθμός

Ονομαστική :      homo ineptus                  homines inepti

Γενική :              hominis inepti                 hominum ineptorum

Δοτική :              homini inepto                 hominibus ineptis

Αιτιατική :          hominem ineptum           homines ineptos

Κλητική. :           homo inepte                   homines inepti

Αφαιρετική :       homine inepto                hominibus ineptis

1. γ)

Ενικός αριθμός            Πληθυντικός αριθμός

Ονομαστική :            nemo                         nulli

Γενική :                    nullius                        nullorum

Δοτική :                    nemini                       nullis

Αιτιατική :                neminem                    nullos

Κλητική :                       ─                            ─

Αφαιρετική :             nullo                           nullis

1. δ) celerrime : celeriter – celerius

bona : melior – optima

2.α)

Ενεστώτας :         cogit          iudicetur                audet

Παρατατικός :      cogebat      iudicaretur             audebat

Μέλλοντας :         coget                ─                    audebit

Παρακείμενος :    coegit         iudicatus sit           ausus est

Υπερσυντέλικος : coegerat     iudicatus esset       ausus erat

Σ. Μέλλοντας :     coegerit            ─                   ausus erit

2.β)

Ενεστώτας :          ire                  dicere

Μέλλοντας :         iturum esse       dicturum esse

Παρακείμενος :    isse                  dixisse

2.γ) 

nolim

nolis

nolit

nolimus

nolitis

nolint

2. δ) 

vivo, vixi, victum, vivere

loquor, locutus sum, locutum, loqui (αποθετικό)

fugio, fugi, fugitum, fugere

3. α)

Armatus : επιρρηματικό κατηγορούμενο που δηλώνει τρόπο, αναφέρεται στο Sulla.

Augur: παράθεση στο Quintus Mucius Scaevola

sententiam : αντικείμενο στο dicere

aetatis: γενική κτητική στο viri

verbum: αντικείμενο στο fugias.

3.β)

ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur : δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση. Εισάγεται με το σύνδεσμο ut, γιατί είναι καταφατική. Εκφέρεται με έγκλιση υποτακτική, γιατί δηλώνει σκοπό, που είναι μια καθαρά υποκειμενική κατάσταση, χρόνου παρατατικού (iudicaretur), γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (coegerat). Συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση (ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων.) Χρησιμοποιείται ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο coegerat.

4. α) Cum Sulla urbem occupavisset

4. β) Solus Quintus Mucius Scaevola augur, postquam de hac re interrogatus est, sententiam dicere noluit ή Solus Quintus Mucius Scaevola augur, cum de hac re interrogatus esset, sententiam dicere noluit.

4. γ) Philosophus admonebat illum id quod a C. Caesare scriptum esset, habere semper in memoria et in pectore ή Philosophus admonebat illum ut id quod a C. Caesare scriptum esset, haberet semper in memoria et in pectore.

Ετικέτες Technorati: διαγώνισμα λατινικών Γ Λυκείου,λατινικά διαγώνισμα,μάθημα 40,μάθημα 41

Διαγώνισμα λατινικών Β΄ Λυκείου (μαθήματα 16 – 17)

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β΄ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσµατα:

16. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui ex fuga in civitates discedunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes produci.

.........................................................................................................

17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum, qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant. Alius alia de causa discedere cupiebat. Nonnulli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur.

Μονάδες 40

Παρατηρήσεις

1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές:

• magna caedes: γενική πληθυντικού αριθµού
• signa militaria: αιτιατική ενικού αριθµού
• postero die: αφαιρετική πληθυντικού αριθµού
• incredibili virtute: ονοµαστική ενικού αριθµού

Μονάδες 4

β. Να γράψετε τη γενική πληθυντικού αριθµού των παρακάτω τύπων: princeps, fuga, numerus, timor, vultum.

Μονάδες 2,5

γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω αντωνυµίες:

• qui α. αιτιατική πληθυντικού αριθµού του αρσενικού γένους β. αιτιατική πληθυντικού αριθµού του ουδέτερου γένους
• hi α. αιτιατική ενικού αριθµού του θηλυκού γένους β. αιτιατική ενικού αριθµού του ουδέτερου γένους

Μονάδες 2

δ. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των τύπων: consistit, nutriuntur, lavantur

Μονάδες 4

2. Να γράψετε ό,τι ζητείται:

α. referuntur: να γράψετε τα τρία πρόσωπα του ενικού αριθµού στην οριστική του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής.

Μονάδες 1,5

β. capitur: να γράψετε το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ρήµατος στην οριστική όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

Μονάδες 3

γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους:

• iubet : β΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού ενεργητικής φωνής.
• tradi : απαρέµφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής.
• produci : γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής µέλλοντα µέσης φωνής.
• esse : α΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου.
• remanebant : β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειµένου.
• poterant : το ίδιο πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του υπερσυντελίκου.
• miserabantur : ονοµαστική ενικού του αρσενικού γένους της µετοχής του ενεστώτα.

Μονάδες 4

3.α. Να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος του επιθέτου ή επιρρήματος στους άλλους βαθμούς: frigidissimis, turpis, iners, saepe

Μονάδες 4

3β. Να διορθώσετε τα συντακτικά λάθη που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να δικαιολογήσετε τις διορθώσεις σας:

α) Simul nostri pila in hostibus mittunt, gladia proeliantur.

β) Hostes equitatum viderunt et terror concutiuntur.

γ) Galli in civitatibus confugiunt.

δ) Duces hostibus aut vivos in fugam capiuntur aut occiduntur.

ε) Caesar ad eum signa militaria tradere iubet.

στ) Vercingetorix se dedi debet.

ζ) Caesar Gallos arma tradi iubet.

Μονάδες 10

γ. Postero die ad Caesarem legati mittuntur.Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης.

Μονάδες 2,5

4α. Dux Arvernorum vivus in fuga a Romanis comprehenditur: Να µετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

Μονάδες 8

β. Magnus timor exercitum occupavit. Να µετατρέψετε την παραπάνω πρόταση σε απαρεµφατική µε εξάρτηση από τη φράση: Caesar dicit...

Μονάδες 4,5

5α. Να μετατραπούν σε αναφορικές οι προτάσεις με τα μαύρα γράμματα και να συνδεθούν με τις υπόλοιπες, αφού γίνουν οι αναγκαίες μεταβολές.

• Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae.
• Germanorum vita omnis in venatinibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae.

Μονάδες 6

β. Να διορθώσετε τα συντακτικά λάθη που υπάρχουν στις παρακατω προτάσεις και να δικαιολογήσετε την απάντησής σας.

• Germani non student agriculturam.
• Germani in flumina se lavant.
• Locos fricidissimos vivimus[1].
• Cum civitas bellum gerit, magistratus creabantur.

Μονάδες 4

---

[1] vivimus = ζούμε.

Ετικέτες Technorati: λατινικά Β Λυκείου,διαγώνισμα λατινικών Β Λυκείου,μάθημα 16,μάθημα 17

Μείωση αριθμού εισακτέων

«Μαχαίρι» στον αριθμό εισακτέων στα ΑΕΙ

07/11/2010 - 15:12

Κυρίως τα περιφερειακά πανεπιστήμια ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε μείωση φοιτητών έως και 30%, εάν υπάρξει περικοπή των κονδυλίων το 2011
Οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων της χώρας βάζουν «μαχαίρι» στον αριθμό των εισακτέων για το 2011. Η πρόταση για τη δραστική μείωση των φοιτητών που θα φθάνει έως και το 30%, «έπεσε» στο τραπέζι της τελευταίας Συνόδου του Οκτωβρίου στο Ρέθυμνο και βρήκε ευήκοα ώτα στο σώμα των πρυτάνεων. Αιτία, οι περικοπές κατά 33% στην κρατική χρηματοδότηση των ιδρυμάτων, που καθιστά οριακή ή και αδύνατη τη λειτουργία τους.

Τρία από τα πολυπληθέστερα πανεπιστήμια, το Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), το Δημοκρίτειο της Θράκης (ΔΠΘ) καθώς και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ήταν τα πρώτα που συμφώνησαν να προχωρήσουν στο κόψιμο των εισακτέων, εάν ισχύσει τελικώς και για τα ΑΕΙ η περικοπή κονδυλίων. Ζητούν από το υπ. Παιδείας να σταματήσει να βάζει φοιτητές σε Ιδρύματα που... υποχρηματοδοτεί.

Πανελλαδικές εξετάσεις: Νεοελληνική Γλώσσα - Θέματα Ομογενών 2010

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ  ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 2010

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ:  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

     Η κατάσταση στους δρόμους του Βερολίνου μετά από μία μεγάλη γιορτή είναι πιστό αντίγραφο της ζωής σε κάθε μεγαλούπολη: άδεια μπουκάλια σαμπάνιας παρατημένα εδώ κι εκεί, μνημεία της γιορτινής στιγμής. Συσκευασίες βεγγαλικών, βρεγμένες και πατημένες. Η πόλη γιόρτασε άγρια, άγρια και χαρούμενα. Οι άγνωστοι, που τσούγκριζαν τα ποτήρια τους στους δρόμους πριν από μια βδομάδα, έχουν κρυφτεί και πάλι πίσω από τους γιακάδες των παλτών τους. Κάτω από τα αλλεπάλληλα στρώματα πλεκτών κρύβονται τα στομαχάκια των εορτών. «Ήθελα να κάνω κάτι ακραίο» λένε τα στομαχάκια, τα μπουκάλια σαμπάνιας, οι ξεχειλισμένοι κάδοι των σκουπιδιών.

     Τα άχρηστα δώρα παραχώθηκαν στα ντουλάπια, στα συρτάρια. Η κατάχρηση αγαθών έχασε πια τον επείγοντα χαρακτήρα της, το ίδιο και ο στολισμός. Οι κάρτες, η διακόσμηση, όλα περισσεύουν. Αυτή είναι, σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια, «η απώλεια των γιορτών», σύμφωνα με τον οικονομολόγο Τζόελ Βάλντφογκελ. Η άποψή του, ότι κάθε χρόνο ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα για δώρα απ’ όσο πιστεύουν οι παραλήπτες τους, αποδεικνύει την υπεραξία των δώρων και των γιορτών. Σύμφωνα με την άποψή του, οι ηλικιωμένοι ψωνίζουν άχρηστα, ακριβά δώρα στους νεότερους, επειδή έχουν χάσει την επαφή τους με τις ανάγκες της νέας γενιάς. Αλλά και τα ζευγάρια που ζουν μαζί χρόνια αγοράζουν δώρα κοινής προσδοκίας, όχι αυταπάρνησης.

     Η συζήτηση γύρω από τα άχρηστα δώρα είναι ευνόητη. Έχει επηρεάσει το καταναλωτικό κοινό κι έχει δημιουργήσει ένα νέο είδος «ευαισθησίας». Η αποδοχή του δώρου, όπως και η χρησιμότητά του, είναι σημαντική· έχει περισσότερο από ποτέ συναισθηματικές αντηχήσεις. Και οικονομικές επίσης. Το καλό δώρο είναι το ακριβό δώρο. Το αποδεικνύει μια έρευνα των Σόνικ και Χέμενγουεϊ στην οικονομική σελίδα του πρωτοχρονιάτικου «Νιου Γιόρκερ»: το σβήσιμο της τιμής, η έμμονη ιδέα πως ο παραλήπτης του δώρου ίσως ανακαλύψει πόσα πληρώσαμε (ποιο είναι δηλαδή το «κοστολόγιο» της σχέσης), αποδεικνύει ότι τα ακριβά δώρα φανερώνουν το ενδιαφέρον πιο πειστικά από τα φτηνά. Έτσι εξηγείται και η απογοήτευση, όταν τα ακριβά δώρα δεν ενθουσιάζουν τους παραλήπτες. Ίσως γι’ αυτό ανθούν τα τελευταία χρόνια οι κάρτες δώρων, μια ήπια και κοινωνικά αποδεκτή μορφή ανταλλαγής μετρητών. Οι κάρτες δώρων λένε με ευγενικό τρόπο: «Αφού είσαι εξ ορισμού ανικανοποίητος, πάρε ό,τι θέλεις και ξεφορτώσου με».

     Οι παρατηρήσεις των Αμερικανών οικονομολόγων είναι πολύ ενδιαφέρουσες, για έναν πρόσθετο λόγο: ποτέ άλλοτε η Ευρώπη δεν έμοιαζε τόσο πολύ με την Αμερική στην καταναλωτική της συμπεριφορά. Τις προάλλες, περνώντας μπροστά από ένα πολυκατάστημα, είδα ωραίες, ανθεκτικές βαλίτσες που πωλούνταν προς 10 ευρώ. «Ωραία δώρα», σκέφτηκα, «φαίνονται πιο ακριβά απ’ όσο είναι», σκέψη που μου θύμισε πόσο με είχε ενθουσιάσει και αναστατώσει η Αμερική στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Όλα ήταν μεγάλα, φτηνά και από μια άποψη χρήσιμα, τόσο φτηνά και τόσο χρήσιμα που δεν ήξερες τι να τα κάνεις. Η αίσθηση ότι τα αγαθά χαρίζονται, κάτι άγνωστο στην αγορά της Ευρώπης, δημιουργούσε ένα αίσθημα λαιμαργίας και ταυτόχρονου κορεσμού. Ήταν προφητική στιγμή: προεξοφλούσε το δικό μας αμερικανικό όνειρο, την αύξηση των προσφορών, τις «sales», την ευρωπαϊκή λαιμαργία και τον ευρωπαϊκό κορεσμό.

     Η παγκοσμιοποίηση θα επέλθει πιθανότατα, αν χάσουμε αυτό το τελευταίο αντανακλαστικό: το να ελέγχουμε τη συνείδησή μας διαρκώς, το να θυμόμαστε πώς ζούσαμε κάποτε, τι είναι δεδομένο, κοινωνικά επιβεβλημένο, τι εξαρτάται από εμάς. Η απώλεια των γιορτών με οικονομικούς και συναισθηματικούς όρους θα είναι μικρότερη, αν την συζητάμε και την ελέγχουμε. Αν δεν τη θεωρούμε ένα ακόμη αναγκαίο κακό.

Επιφυλλίδα της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Εφημερίδα «Καθημερινή» 06-01-07

(Διασκευή)

• προσδοκία: ελπίδα, απαντοχή

• αυταπάρνηση: αυτοθυσία

• κορεσμός: το σημείο στο οποίο κάτι είναι πλήρες, εντελώς γεμάτο

• «sales»: εκπτώσεις

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100 - 120 λέξεις).

Μονάδες 25

Β.1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων το παρακάτω απόσπασμα της δεύτερης παραγράφου: «οι ηλικιωμένοι ψωνίζουν άχρηστα, ακριβά δώρα στους νεότερους, επειδή έχουν χάσει την επαφή τους με τις ανάγκες της νέας γενιάς».

Μονάδες 10

Β.2.α.Να δώσετε έναν τίτλο στο κείμενο που σας δόθηκε. (Μονάδες 5)

       β. Να εντοπίσετε και να γράψετε στο τετράδιό σας την επίκληση στην αυθεντία που υπάρχει στη   δεύτερη παράγραφο του κειμένου. (Μονάδες 5)

Μονάδες 10

Β.3.α.Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις χωρίς να αλλάζει το νόημα του κειμένου: χαρούμενα, ανακαλύψει, διαρκώς, απώλεια, αναγκαίο. (Μονάδες 5)

β. Να δώσετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: πριν, περισσότερα, ακριβά, ενθουσιάζουν, αύξηση. (Μονάδες 5)

Μονάδες 10

Β.4. Να δικαιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις παρακάτω φράσεις της τρίτης παραγράφου: ένα νέο είδος «ευαισθησίας», το «κοστολόγιο» της σχέσης.

Μονάδες 5

Γ. Το επόμενο τεύχος του περιοδικού του σχολείου σας θα περιλαμβάνει αφιέρωμα με θέμα «Το δώρο στη σύγχρονη εποχή». Να γράψετε ένα άρθρο 500 - 600 λέξεων στο οποίο να αναφέρετε για ποιους λόγους οι άνθρωποι προσφέρουν δώρα και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται αυτή η προσφορά στις σύγχρονες καταναλωτικές κοινωνίες. 

Μονάδες 40

Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες

ΠΗΓΗ: http://odysseus.culture.gr

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

Οι Ολυμπιακοί αγώνες τελούνταν κάθε τέσσερα πλήρη χρόνια. Το διάστημα που μεσολαβούσε από τη λήξη των αγώνων ως την αρχή των επόμενων ονομαζόταν Ολυμπιάς, όρος που χρησιμοποιείτο για να δηλώσει και τους ίδιους τους αγώνες. Οι αγώνες γίνονταν την πρώτη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο (Ιούλιο-Αύγουστο). Ως το 684 π.Χ. που τα αγωνίσματα ήταν έξι, οι αγώνες γίνονταν σε μια μέρα. Όσο όμως αυξάνονταν τα αγωνίσματα (στην κλασική εποχή είχαν φτάσει τα 18), αυξάνονταν και οι μέρες διάρκειας των αγώνων.
Δικαίωμα συμμετοχής είχαν όλοι οι ελεύθεροι Έλληνες πολίτες, που δεν είχαν διαπράξει φόνο ή ιεροσυλία. Απαγορευόταν η συμμετοχή στους βάρβαρους και στους δούλους. καταγωγή. Οι γυναίκες είχαν δικαίωμα συμμετοχής στους ιππικούς αγώνες μόνο ως ιδιοκτήτριες των ίππων. Όλοι όμως, εκτός από τις γυναίκες, είχαν δικαίωμα να παρακολουθήσουν τους αγώνες ακόμα και οι βάρβαροι και οι δούλοι. Η αυστηρότατη διάταξη που απαγόρευε στις γυναίκες την παρακολούθηση των αγώνων παραμένει ανεξήγητη. Μόνο η ιέρεια της θεάς Δήμητρας Χαμύνης μπορούσε να τους παρακολουθήσει καθισμένη στο βωμό της θεάς, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του σταδίου. Η τιμωρία των γυναικών που θα παρέβαιναν τον απαγορευτικό νόμο ήταν ο θάνατος. Ωστόσο η μόνη που παραβίασε το νόμο και δεν τιμωρήθηκε ήταν η Καλλιπάτειρα, κόρη του ξακουστού Ολυμπιονίκη Διαγόρα, η οποία καταγόταν από γένος Ολυμπιονικών. Για το λόγο αυτό οι κριτές δεν θέλησαν να την τιμωρήσουν.
Από τα πέρατα του ελληνικού κόσμου έρχονταν θεατές για να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Οι αθλητές έπρεπε να πάνε στην Ήλιδα, τη διοργανώτρια πόλη των αγώνων ένα μήνα πριν την έναρξή τους, για να προπονηθούν κάτω από την επίβλεψη των Ηλείων κριτών.
Την εποπτεία για την τήρηση των κανονισμών και την απονομή των βραβείων την είχαν οι Ελλανοδίκες. Αρχικά ο θεσμός των Ελλανοδικών ήταν κληρονομικός και ισόβιος, αργότερα όμως εκλέγονταν για μια Ολυμπιάδα και η εκπαίδευσή τους διαρκούσε δέκα μήνες. Το διάστημα αυτό έμεναν στην Ήλιδα στον Ελλανοδικαιώνα, όπου μάθαιναν τους κανονισμούς των αγώνων.  Ο αριθμός των Ελλανοδικών δεν ήταν ο ίδιος καθ΄ όλη τη διάρκεια των αγώνων. Αρχικά ήταν δύο, μετά εννέα, αργότερα δώδεκα και τέλος δέκα (από το 348 π.Χ.) έως το τέλος των αγώνων. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ήταν ντυμένοι με κόκκινο μανδύα και κάθονταν στην εξέδρα που βρίσκεται στη νότια πλευρά του Σταδίου. Η αναγγελία των αγώνων γινόταν από τους σπονδοφόρους, οι οποίοι κρατούσαν κλαδιά ελιάς και μετέφεραν το μήνυμα της ιερής εκεχειρίας από πόλη σε πόλη. Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας (αρχικά ένας μήνας, αργότερα τρεις, ενώ μερικοί αναφέρουν και το διάστημα των δέκα μηνών), σταματούσε κάθε εχθροπραξία, απαγορευόταν η είσοδος στην Ηλεία σε οπλισμένο άνδρα ή σε ομάδα στρατού και απαγορευόταν η εκτέλεση οποιασδήποτε θανατικής καταδίκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα 1200 περίπου χρόνια που διήρκεσαν οι αγώνες οι παραβιάσεις του θεσμού ήταν ελάχιστες και ασήμαντες. Αυτό ακριβώς δείχνει ότι ήταν ένας θεσμός ισχυρός, απόλυτα σεβαστός από όλους.
Οι αγώνες ήταν γυμνικοί, ιππικοί και αργότερα προστέθηκαν και μουσικοί. Οι γυμνικοί αγώνες γινόντουσαν στο στάδιο και οι ιππικοί στον ιππόδρομο.

Πανελλαδικές: Νεοελληνική Γλώσσα ΕΠΑΛ 2010 (Θέματα και απαντήσεις)

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ A΄)

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

     Ας φανταστούμε για μια στιγμή ότι έρχεται στον κόσμο ένας άνθρωπος που έζησε πριν από διακόσια χρόνια σε μια πολιτισμένη χώρα του δυτικού κόσμου, και ότι βρίσκεται ξαφνικά την ώρα της μεγάλης κίνησης στο κέντρο μιας σημερινής μεγαλούπολης. Ποια θα είναι η πρώτη εντύπωση που θα σχηματίσει από την οικουμένη μας;

     Κατά τη γνώμη μου, θα νοιώσει έκπληξη από την ταχύτητα των κινήσεών μας, των οχημάτων κατά πρώτο λόγο, αλλά και των πεζών στους δρόμους.

     Όσοι αναλύουν τις κοινωνικές «δομές» με ιδιαίτερη προσοχή στις οικονομικές συνθήκες θα είναι έτοιμοι να εξηγήσουν το φαινόμενο αυτό με την τελειοποίηση και την κυριαρχία της «μηχανής» σε όλους τους ανθρώπινους χώρους. Από την ώρα που μπήκε θριαμβευτικά στο κύκλωμα της παραγωγής η μηχανή, άλλαξε ο ρυθμός του κόσμου. Τα πάντα άρχισαν να κινούνται ολοένα πιο γρήγορα, για να συμπιεστεί ο χρόνος, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται ταχύτερα τα προϊόντα και να πέφτει η τιμή τους.