Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου μαθήματα 47, 48 (θέματα - απαντήσεις)

47. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donee induxit mentionem aetatis. Turn interrogavit filiam, utrum post aliquot annos esse mallet an calva. Cum ilia respondisset "ego, pater, cana esse malo", mendacium, illi pater abiecit: "Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?" 
48. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut earn postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum verva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est.

A. Να μεταφράσετε το παρακάτω απόσπασμα:

Μονάδες 40

Έκθεση Γ Λυκείου: Διατροφή, ψυχική υγεία και παράδοση

ΚΕΙΜΕΝΟ[1]

Καθ' όλη την περίοδο της προετοιμασίας του μαθητή για τις πανελλήνιες εξετάσεις, τις πιο επίπονες και σημαντικές των μαθητικών χρόνων, η διατροφή έχει το δικό της εξέχοντα ρόλο. Μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή βοηθάει το μαθητή να είναι πιο υγιής και ισχυρός, για να έχει καλύτερη απόδοση στο διάβασμά του.

Έτσι, η περίοδος της προετοιμασίας απαιτεί κατάλληλο προγραμματισμό, όχι μόνο στο διάβασμα αλλά και στη διατροφή του μαθητή. Το διαιτολόγιο πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων στις κατάλληλες γι' αυτόν ποσότητες, δίνοντας έμφαση στα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα λαχανικά, τροφές που πολλές φορές παραλείπονται ή δεν καταναλώνονται σε επαρκείς ποσότητες.

Μείωση εισακτέων λόγω μετεγγραφών μελετά το υπουργείο παιδείας

Μείωση του αριθμού εισακτέων κυρίως στα κεντρικά πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, λόγω των µετεγγραφών που εκτινάσσουν τον τελικό πραγματικό αριθμό των φοιτητών, µελετά το υπουργείο Παιδείας.

Η απόφαση για τον εφετινό αριθμό εισακτέων αναμένεται να ανακοινωθεί στα τέλη Μαρτίου, ενώ αυτό το διάστημα τα ιδρύματα αποστέλλουν τις προτάσεις τους στο υπουργείο. Στις προτάσεις αυτές τα περισσότερα ιδρύματα ζητούν έως και τους µισούς εισακτέους σε σύγκριση µε πέρυσι, υποστηρίζοντας ότι δεν µπορούν να εκπαιδεύσουν περισσότερους λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Επιπλέον οι κεντρικές σχολές επικαλούνται τις µετεγγραφές που διογκώνουν κάθε χρόνο τον αριθμό των σπουδαζόντων. Για παράδειγμα, στο Τµήµα Εµπορίας και Διαφήμισης του περιζήτητου ΤΕΙ της Αθήνας, στους µόλις 85 αρχικούς εισακτέους προστέθηκαν πέρυσι άλλοι 174 από µετεγγραφές, µε αποτέλεσμα να σπάσει ρεκόρ επιβάρυνσης κατά 204%! Σε καλύτερη θέση µε... 132% επιβάρυνση, ήταν το Τµήµα Προσχολικής Αγωγής του Αριστοτελείου.

Ένας ακόμα λόγος που συνηγορεί στην περικοπή είναι ο επικείμενος «Καλλικράτης» των πανεπιστημίων, µε συγχωνεύσεις και λουκέτα ιδίως σε τµήµατα της περιφέρειας όπου παρά την κατάργηση της βάσης του δέκα, έμειναν κενές θέσεις λόγω απροθυμίας των υποψηφίων να τα δηλώσουν. Πέρυσι είχαν ανακοινωθεί 88.000 εισακτέοι, αλλά τελικά έμειναν σχεδόν 5.000 θέσεις κενές στα τµήµατα αυτά, που πρέπει πλέον να αλλάξουν γνωστικό αντικείμενο, να συγχωνευθούν ή ακόμα και να κλείσουν.

πηγή: TA NEA, 15/2/2011

O πρώτος ασφαλτόστρωτος δρόμος στην Αθήνα

Η άσφαλτος αρχικά, προοριζόταν για τα πεζοδρόμια και όχι για τους δρόμους

Οι Αθηναίοι φοβόντουσαν ότι θα αλλάξει  το κλίμα της πόλης

Η λέξη παράγεται από το αρχ. ελληνικό ρήμα σφάλλομαι (: καταρρέω, πέφτω). Στην αρχαιότητα, χρησιμοποιούσαν την άσφαλτο για την ενίσχυση των τειχών, για να τα προφυλάσσουν από την κατάρρευση (άσφαλτα τείχη). Βέβαια με τον όρο άσφαλτο δήλωναν το φυσικό μείγμα που αποτελείται από ασβεστολιθικά ή πυριτικά υλικά. Στην αρχαιότητα το αντλούσαν από την κοιλάδα του Ιορδάνου (άσφαλτος της Ιουδαίας) και από τις όχθες της Νεκρής Θάλασσας (ασφαλτίτις λίμνη). Οι Βαβυλώνιοι και οι Ασσύριοι την χρησιμοποιούσαν για να κατασκευάζουν στεγανά οδοστρώματα. Οι Αιγύπτιοι για να ταριχεύουν τις μούμιες. Οι πρόγονοι μας, για να ενισχύσουν τα τείχη ή για να στεγανώσουν τα πλοία (την αντλούσαν από το Μάραθο, τους Παξούς και τους Αντίπαξους).

Σήμερα, βέβαια, η άσφαλτος παράγεται από απόσταξη του πετρελαίου και η εφαρμογή της, όπως τη γνωρίζουμε εμείς, θα εμφανιστεί μόλις το 1838, που θα κατασκευαστεί το πρώτο πισσάσφαλτο πεζοδρόμιο, στο Παρίσι. Δηλαδή, τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια, περίπου, η λ. άσφαλτος προσδιόριζε το πεζοδρόμιο και όχι το δρόμο Η πρώτη ασφαλτόστρωτος οδός (η Μπερζέρ) θα κατασκευαστεί, και πάλι, στο Παρίσι (1854). Από τότε η εξέλιξη θα είναι ραγδαία σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις.

Στην Αθήνα, ο πρώτος ασφαλτόστρωτος δρόμος (η οδός Αιόλου) θα εμφανιστεί το 1905. Ο Δ.Λαμπίκης (“Τα 100 χρόνια του Δήμου Αθηναίων “) αναφέρει ότι οι πρώτοι που αντέδρασαν ήταν οι αμαξάδες : “οι ρόδες των οχημάτων τους γλιστρούσαν επικίνδυνα στο νέο οδόστρωμα”. Σαν να μην έφτανε αυτό τα τότε σαΐνια της τότε δημοσιογραφίας ανησυχούσαν: “εξαιτίας του θέρους η άσφαλτος θα ήτο σώμα ενθερμάγωγον και θα μετέβαλλε το κλίμα των Αθηνών εις τροπικόν.” Στο ίδιο βιβλίο, ο Δ. Λαμπίκης αναφέρει ότι υπήρχε σωρεία οικονομικών ατασθαλιών για την ολοκλήρωση του έργου. Οι καχύποπτοι δημοσιογράφοι αναζητούσαν παντού σκάνδαλα. Κάποιος, μάλιστα, έχωσε το μπαστούνι του (!) στον ασφαλτόστρωτο δρόμο και ανακάλυψε ότι το πάχος της ασφάλτου ήταν μόλις τέσσερα εκατοστά, αντί των οχτώ που καθόριζε η σύμβαση του έργου (και εσείς που ανησηχούσατε για το επίπεδο ορισμένων δημοσιογράφων της εποχής μας).

άσφαλτος < σφάλλομαι (:καταρρέω). Ομόρριζα: ασφαλής, ασφάλεια, άσφαλτος (:αλάθητος, η φρ.”κανένας δεν είναι άσφαλτος”  είναι σωστή). 

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός, (περ. exodos)

Αναδημοσίευση από: 24 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Έκθεση Β Λυκείου: Η συμβολή του σχολείου στην ανάγνωση του Τύπου

Σχολείο και εφημερίδα[1]

Το σχολείο μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της ανάγνωσης των εφημερίδων από τις νεαρές ηλικίες και οι εφημερίδες μπορούν να βοηθηθούν από το σχολείο στη βελτίωση των … … επιδόσεων τους στις ηλικιακές κατηγορίες 10 – 14 και 15 – 18, όπου ο γραπτός Τύπος είναι σχεδόν άγνωστος. Η κρίση κυκλοφοριών που διαπερνά σήμερα τον ευρωπαϊκό Τύπο συνδέεται και με μια έντονη τάση γήρανσης του αναγνωστικού τους κοινού, που μόνο μια διείσδυση στις νεότερες ηλικίες θα μπορούσε να ανακόψει. Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στις Μεσογειακές χώρες, όπου διαβάζουμε λιγότερο. Σύμφωνα με στοιχεία του 2003 στην Ιαπωνία αγοράζονται 650 εφημερίδες ανά 1.000 κατοίκους, στη Μεγάλη Βρετανία 393, στον Καναδά 337, στη Γερμανία 322, στις Ηνωμένες Πολιτείες 263, στη Γαλλία 167 και στην Ιταλία 158. Αυτή η απογοητευτική πρόσληψη του Τύπου από τις νεαρές ηλικίες έχει αναγκάσει ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, να λάβουν συστηματικά μέτρα ώστε να καλλιεργήσουν την εφημεριδοφιλία (κατά το βιβλιοφιλία): Τα μέτρα αυτά, που είναι κυρίως ολοκληρωμένα projects, θα μπορούσαν με κατάλληλες προσαρμογές να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα, πολύ περισσότερο που για την οργάνωση τους και την εξάπλωση τους απαιτείται η στενή συνεργασία του υπουργείου Παιδείας και των ενώσεων του Τύπου.  

Η αγροτική μεταρρύθμιση του 1917: επεξεργασμένη πηγή ιστορίας κατεύθυνσης

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να παρουσιάσετε τους παράγοντες που οδήγησαν στην αγροτική μεταρρύθμιση του 1917.

Κείμενο Α

[ … ] Η αρχής της αγροτικής μεταρρύθμισης εξαγγέλθηκε στα 1917 στη Θεσσαλονίκη. [ … ]. Αρκετές υποθέσεις προτείνονται προκειμένου να ορμηνευθεί η επιλογή της συγκεκριμένης στιγμής για την εξαγγελία της μεταρρύθμισης. Έγινε λόγος για «λύση επιβαλλόμενη από τις ανάγκες του εμφυλίου πολέμου» τον οποίο διεξήγε η στρατιωτική κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης κατά του κράτους της Αθήνας. Κατ’ άλλους η μεταρρύθμιση επισπεύσθη εξαιτίας της εμφάνισης του μπολσεβικικού κινδύνου. Εν πάση περιπτώσει, μεταξύ των ποικίλων ερμηνειών που δόθηκαν, μπορούμε χωρίς να απορρίψουμε τις άλλες, να συγκρατήσουμε ιδιαιτέρως την ακόλουθη: η αγροτική μεταρρύθμιση αποφασίστηκε σε μια στιγμή σοβαρότατης πτώσης του εξωτερικού εμπορίου: η πτώση αυτή είχε προκληθεί από τον θαλάσσιο αποκλεισμό τον οποίο είχαν επιβάλει οι δυτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, προκειμένου  να την υποχρεώσουν να εισέλθει στον πόλεμο με το μέρος της Αντάντ. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, ο αποκλεισμός της Ελλάδας λειτούργησε, από οικονομική άποψη, ως ένας αυθόρμητος προστατευτισμός, τόσο υπέρ της εθνικής βιομηχανικής παραγωγής όσο και επ’ ωφελεία των εγχώριων σιτηρών. Είναι προφανές ότι η συγκυρία αυτή έθεσε εκ νέου και με οξύτατο τρόπο το ζήτημα των τσιφλικιών. Το γεγονός ότι μια «επαναστατική» στρατιωτική κυβέρνηση υπό την αιγίδα των γαλλικών στρατευμάτων του μακεδονικού μετώπου ήλθε να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, δηλαδή στο κέντρο των βορείων ελληνικών επαρχιών που κυριαρχούντο απ’ τα τσιφλίκια, προσέδωσε έναν επείγοντα χαρακτήρα στο πρόβλημα της οριστικής ρύθμισης του γαιοκτητικού ζητήματος …

Κ. Βεργόπουλος, Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα, Η κοινωνική ενσωμάτωση 

της γεωργίας,εκδ. Εξάντας, Αθήνα 1975, σελ 173 – 174.

Τελικές προτάσεις (Λατινικά)

      Οι τελικές προτάσεις είναι προτάσεις επιρρηματικές. Εκφράζουν το σκοπό για τον οποίο γίνεται η πράξη μιας άλλης πρότασης (συνήθως της κύριας).

     Οι τελικές προτάσεις εισάγονται:

*         με το σύνδεσμο ut (= για να): όταν είναι καταφατικές

*         με το σύνδεσμο ne (= για να μη): όταν είναι αρνητικές

*         με το σύνδεσμο quo (= για να), όταν ακολουθεί συγκριτικός βαθμός επιθέτου ή επιρρήματος: π.χ. quo facilius divitias contemnere posset (= για να μπορεί ευκολότερα να περιφρονεί τα πλούτη)

     Οι τελικές προτάσεις εκφέρονται πάντοτε με υποτακτική. Ακολουθούν την ακολουθία των χρόνων με μια μικρή ιδιομορφία: εκφέρονται μόνο με υποτακτική του Ενεστώτα, όταν η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο, και του Παρατατικού, όταν η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο.

     π.χ. Legati aurum adferunt, ut Curius eo utatur,

             Legati aurum attulerunt, ut Curius eo uteretur.

                                   παρατηρησεισ:

►        Οι τελικές προτάσεις ισοδυναμούν με το σουπίνο σε αντίθεση με της βουλητικές που αντιστοιχούν στο τελικό απαρέμφατο.

►        Οι τελικές προτάσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται και παρενθετικά (ne dicam…. = για να μην πω).

►        Επίσης στην κύρια πρόταση μπορεί να προηγούνται επιρρήματα ή φράσεις που σημαίνουν «γι’ αυτό το σκοπό» (= eo consilio, ut…..), «με αυτή την πρόθεση» (= ea mente, ut…..), πράγμα που δείχνει ότι η πρόταση είναι τελική.

μνημονικοσ πινακασ

εισαγωγή	εκφορά	συντακτικη θεση	παρατηρήσεις
ut: για να (καταφατικές) ne: για να μη (αρνητικές) quo: όταν ακολουθεί συγκριτικός βαθμός επιθέτου ή επιρρήματος	υποτακτικη [1] Α) ενεστωτα: όταν αναφέρονται στο παρόν – μέλλον (εξάρτηση από αρκτικό χρόνο) Β) παρατατικου: όταν αναφέρονται στο παρελθόν (εξάρτηση από ιστορικό χρόνο)	επιρρηματικεσ Επέχουν θέση επιρρηματικού προσδιορισμού του σκοπού.	- Στην κύρια πρόταση συνήθως προηγούνται επιρρήματα ή φράσεις που σημαίνουν: για αυτό το σκοπό, με αυτήν την πρόθεση: (eo consilio, ut….. και ea mente, ut…..) που δείχνουν ότι η πρόταση είναι τελική.

---

[1] Ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων.

Έκθεση Γ Λυκείου: Η ηθική της διαφήμισης (θέματα και απαντήσεις)

 Παντελής Μπουκάλας[1]

Σιγά μην τους τα δώσω...

[ … … ] Και βέβαια, η διαφήμιση μας διδάσκει ηθική, αλλά από άλλά από άλλους δρόμους και με άλλους τρόπους. Μας εθίζει στην ηθική της επιβολής, της «νίκης», του κέρδους, της φιλαυτίας και της μισανθρωπίας. Τυπικότατο δείγμα, δυο εντελώς πρόσφατα διαφημιστικά «τηλεδράματα» τυχερού παιγνιδιού: Στη μια περίπτωση κάποια γιαγιά και στην άλλη ένα ζευγάρι κερδίζουν επιτελούς «τα εκατομμύρια των ονείρων τους», χάρη στην εύνοια της ξυστής τύχης. Ξαφνιασμένοι ακόμη (δηλαδή, όντας ακόμη εντός εαυτού), καταπιάνονται με τη διανομή των κερδών σε συγγενείς και φίλους: τόσα θα πάρει το ένα παιδί τόσα το άλλο, τόσα τα εγγόνια, τόσα τ’ αδέρφια, να μη μείνει κανένας παραπονεμένος, να μη μείνει κανένας απρόσκλητος στην καλή την ώρα.

Ιστορία κατεύθυνσης Γ Λυκείου: 23 Δεκεμβρίου του 1909 - Ο Βενιζέλος καλείται να διοικήσει την Ελλάδα

Χριστούγεννα εν πλω για την Αθήνα

Του Κώστα Μπογδανίδη

Τα Χριστούγεννα του 1909 ο Βενιζέλος τα γιόρτασε εν πλω για τον Πειραιά. Είχε φύγει μία μέρα νωρίτερα από την Κρήτη για να φτάσει στην Αθήνα όπου είχε προσκληθεί για να αναλάβει τις τύχες της Ελλάδας.

Μετά τον ταπεινωτικό πόλεμο του 1897 η χώρα είχε μπει στη δίνη μιας περιπέτειας που δύσκολα, όπως έδειχναν τα πράγματα, θα έβγαινε αλώβητη. Και πολύ περισσότερο ήταν απίθανο τα επόμενα χρόνια να ανακτήσει την εθνική της αξιοπρέπεια. Τη λύση μερικά χρόνια αργότερα κλήθηκε να δώσει ένας ανερχόμενος αστέρας της πολιτικής ζωής, ο κρητικός Ελευθέριος Βενιζέλος. Ήταν 23 Δεκεμβρίου του 1909-μετά το κίνημα στο Γουδί- όταν ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» κάλεσε τον Βενιζέλο να αναλάβει πολιτικός του σύμβουλος.

To θέατρο κάνει καλό στα παιδιά

Πιο ενεργοί πολίτες γίνονται τα παιδιά που παρακολουθούν θέατρο: Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα έρευνας που πραγματοποιήθηκε, τα δύο τελευταία χρόνια, στα παιδιά δώδεκα χωρών της Ευρώπης και στην Παλαιστίνη, μέσα από το ερευνητικό πρόγραμμα «Θέατρο στην Εκπαίδευση». Σύμφωνα με τα στοιχεία, η επίδραση του δράματος και του θεάτρου τόσο στη διαδικασία της μάθησης και της προσωπικής ανάπτυξης όσο και στην κοινωνική προσαρμογή των νέων ατόμων παίζει καθοριστικό ρόλο, ώστε όταν ενηλικιωθούν να γίνουν πιο ενεργοί και πιο συνειδητοί πολίτες, βρίσκονται στο επίκεντρο του προγράμματος που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα παιδιά που παρακολουθούν κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο σχολείο μαθήματα Εκπαιδευτικού Δράματος και Θεάτρου βρέθηκαν να είναι:

- κατά 13% περισσότερο διαθέσιμα να αποδεχτούν άλλους ανθρώπους ίδιας ή διαφορετικής εθνικότητας - κατά 8% περισσότερο διαθέσιμα να ψηφίσουν - κατά 11% περισσότερο διαθέσιμα να ασχοληθούν ή να εμπλακούν σε πολιτικά ζητήματα

σε σχέση με τα παιδιά που δεν παρακολουθούν τα αντίστοιχα μαθήματα.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=379399&dt=20/01/2011#ixzz1DLewFGIx

Η πρακτική αξία του ρατσισμού

Η Ευρώπη πολιορκείται από τους μετανάστες, νόμιμους και παράνομους. Όχι μόνο η Ευρώπη, αλλά κάθε χώρα και περιοχή που συμβαίνει να βρίσκεται σε επίπεδο ανάπτυξης έστω και λίγο ανώτερο από τις χώρες με τις οποίες γειτνιάζει. Η Ελλάδα, καθώς βρίσκεται στα ανατολικά όρια της Ευρώπης, αντιμετωπίζει ειδικότερο πρόβλημα, γιατί αποτελεί μία από τις κυριότερες εισόδους μεταναστών. Με όλους τους κινδύνους της σχηματικότητας και της γενίκευσης θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο σχετικά ανεπτυγμένος κόσμος πολιορκείται από τον σχετικά υπανάπτυκτο και καθυστερημένο. Πολιτικά το σχήμα αυτό θυμίζει αρκετά τήν άποψη του Μάο, που έβλεπε την κύρια κοινωνική σύγκρουση στην πολιορκία του Κέντρου από την Περιφέρεια.