εκφραση – εκθεση γ΄ ενιαιου λυκειου γενικησ παιδειασ
ΚΕΙΜΕΝΟ:
«Προβλήματα βιοηθικής»
1. Δεν είναι εύκολο να υποθέσει κανείς ποια πρέπει να είναι η αποστολή της βιοηθικής. Οι νεότερες εξελίξεις της βιολογίας και του εφαρμοσμένου κλάδου της, της βιοτεχνολογίας, γεννούν ένα πλήθος προβλημάτων, ιατρικών, κοινωνικών, νομικών. Κάποια από τα προβλήματα αυτά αναζητούν λύσεις και ρυθμίσεις όχι στο χώρο των υποχρεωτικών κανόνων, που είναι ο χώρος του εξαναγκασμού, δηλαδή του Δικαίου αλλά στο χώρο κανόνων συμπεριφοράς που δημιουργούνται αυθόρμητα από τις κοινωνικές αντιλήψεις και από τις ευαισθησίες του καθενός, δηλαδή στο χώρο της Ηθικής.
2. Λιγότερο εύκολος είναι ο καθορισμός της αποστολής μιας Επιτροπής Βιοηθικής και μάλιστα με κρατική προέλευση. Το κράτος εκφράζει τη βούλησή του με κανόνες δικαίου ενώ οι κανόνες της Ηθικής προέρχονται από την κοινωνία και η τήρησή τους είναι έργο της ατομικής συνείδησης. Οι κανόνες της Ηθικής μόνο πέρα από ένα βαθμό αποκρυστάλλωσης μπορούν να μετατραπούν σε κανόνες Δικαίου.
3. Στην Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, που έχει ιδρυθεί και λειτουργεί από τρία περίπου χρόνια, κρίναμε ότι δύο είναι τα έργα που μπορούμε να επιτελέσουμε:
α) να βοηθήσουμε στη συνειδητοποίηση, από το ευρύτερο δυνατόν κοινό, των προβλημάτων που γεννώνται από τις σύγχρονες εξελίξεις της βιολογίας, των επιλογών που προσφέρονται στον άνθρωπο και στην κοινωνία, των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η κάθε επιλογή.
β) να επισημάνουμε στα αρμόδια κρατικά όργανα την αποκρυστάλλωση κάποιων κοινωνικών αντιλήψεων σε ορισμένα θέματα, τα οποία έτσι θα προσφέρονταν για νομοθετικές ρυθμίσεις ή, ακόμα, και θα τις έκανα αναγκαίες.
4. Με αυτή την αποστολή και με πρόδηλο τον συμβουλευτικό χαρακτήρα, και προς την κοινωνία και προς το κράτος, φανερό είναι ότι κύριος στόχος της δουλειάς μας είναι η επισήμανση προβλημάτων και λύσεων - όχι ο σχηματισμός δεσμευτικών πλειοψηφιών και μειοψηφιών για την κάθε λύση. Στο κάτω-κάτω της γραφής τα ηθικά προβλήματα δεν λύνονται με ψηφοφορίες.
5. Τα προβλήματα της Ηθικής είναι από τη φύση τους γλιστερά και, κατά τούτο, επικίνδυνα. Στην περίπτωση της σύγχρονης βιολογίας οι κίνδυνοι επιτείνονται από τρεις παράγοντες:
6. Ο πρώτος είναι η απίστευτα ταχύρυθμη εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας ειδικά στον τομέα αυτόν. Ώσπου να γίνουν κατανοητές στο κοινό αλλά και στην ίδια την Επιτροπή (με σύνθεση πολυεπιστημονική οι καινούριες, κάθε φορά, δυνατότητες της βιοτεχνολογίας, ώσπου να συνειδητοποιηθούν τα προβλήματα, ώσπου να αποτιμηθούν οι επιλογές, ώσπου να αποκρυσταλλωθούν οι αντιλήψεις, τα δεδομένα έχουν αλλάξει, τα προβλήματα έχουν πάρει νέα μορφή νέες δυνατότητες προσφέρονται και νέα διλήμματα καθηλώνουν τη σκέψη.
7. Ο δεύτερος παράγοντας επίτασης των κινδύνων είναι τα πολλά και μεγάλα συμφέροντα που εκτρέφονται από τις προοπτικές της σύγχρονης βιολογίας, με αποτέλεσμα τη θελημένη συσκότιση του τοπίου όπου θα έπρεπε να αναπτυχθεί ο ηθικός προβληματισμός. Φτάνει να αναφερθούν το ύψος των πιστώσεων (δημοσίων και ιδιωτικών) που προορίζονται για την επιστημονική έρευνα σε θέματα βιολογίας και το ύψος των κερδών που θα μπορούσαν να αναμένονται από τη κατοχύρωση, με διπλώματα ευρεσιτεχνίας, εφευρέσεων που αξιοποιούν βιολογικές ανακαλύψεις.
8. Και ο τρίτος συντελεστής κινδύνου είναι η συνάρτηση των λύσεων που προσφέρονται με τις μεταφυσικές πεποιθήσεις του καθενός. Τι είναι η ζωή ποια είναι η πηγή της και ποια η αρχή της, ποιος είναι ο σκοπός της και ποιο το τέλος της, τι είναι η φύση και ποιος ο νομοθέτης αυτών των κανόνων -αυτά είναι ερωτήματα που αποτελούν παραμέτρους των προβλημάτων της βιολογία και της βιοτεχνολογίας.
Γ. Κουμάντος, Προβλήματα Βιοηθικής
π α ρ α τ η ρ η σ ε ι ς
1. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου (100 περίπου λέξεις).
2. Να βρεθεί η δομή και ο τρόπος ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου
3. Στον παρακάτω κατασκευασμένο συλλογισμό από την 6η παράγραφο να γράψετε το συναγόμενο συμπέρασμα και να βρείτε: α. το είδος του συλλογισμού ανάλογα με την πορεία του νου και ανάλογα με το είδος των προκείμενων και β. να τον αξιολογήσετε.
1η προκείμενη: Η ταχύρυθμη εξέλιξη σε κάθε τομέα δυσχεραίνει την αποτίμηση των επιλογών και τη συνειδητοποίηση των προβλημάτων
2η προκείμενη: Η επιστημονική έρευνα στον τομέα της Βιολογίας και της Βιοτεχνολογίας έχει απίστευτα ταχύρυθμη εξέλιξη.
4. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο της βιοηθικής και να εξηγήσετε την αναγκαιότητα της. Η ύπαρξή της ταυτίζεται με την αναστολή της επιστημονικής δράσης;