Υπογεννητικότητα: αίτια - συνέπειες - προτάσεις

Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στη χώρα μας και οι τρόποι για την αντιμετώπισή της.

Αίτια:

►   Ο εξαστισμός της ελληνικής κοινωνίας δημιούργησε συνθήκες διαβίωσης διαφορετικές από εκείνες που υπήρχαν στις αρχές του αιώνα μας, που κυριαρχούσαν τα γνωρίσματα της αγροτικής κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα:

►   Το σπίτι έπαψε να είναι χώρος εργασίας. Η μητέρα, τις περισσότερες φορές, είναι εργαζόμενη μακριά απ’ το σπίτι, όπως και ο πατέρας. Η ανατροφή επομένως των παιδιών γίνεται δύσκολη.

►   Στα πλαίσια της αγροτικής κοινωνίας τα παιδιά θεωρούνταν αναγκαία για την ύπαρξη της οικογένειας. Όσο περισσότερα ήταν τα μέλη μιας οικογένειας τόσο αυξανόταν και η παραγωγή των αγαθών. Σήμερα έπαψε να υφίσταται ο λόγος αυτός.

Η ιστορία του ελληνικού αυτοκινήτου.

Το κεφάλαιο «Ελληνικό αυτοκίνητο» στην καλύτερη των περιπτώσεων είναι μια μακρινή ανάμνηση. Πόσοι όμως γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα κατασκευάζαμε (είτε εξολοκλήρου, είτε μερικός) αυτοκίνητα;;; Για πολλούς δυστυχώς δεν αποτελεί καν τμήμα της βιομηχανικής ιστορίας της χώρας μας. Κι όμως, οι προσπάθειες για την κατασκευή και παραγωγή ενός απλού, φθηνού και πρακτικού αυτοκινήτου στην Ελλάδα ήταν πολλές και αξιόλογες.

Ορισμένες έφθασαν έως το τέλος, γεμίζοντας τους δρόμους με αυτοκίνητα σχεδιασμένα και κατασκευασμένα από Eλληνικά χέρια, άλλες πάλι έμειναν στα… χαρτιά. Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην προσπάθεια κατασκευής ενός αμιγώς ελληνικού επιβατικού αυτοκινήτου ήταν η εξασφάλιση έγκρισης τύπου.

Το κόστος παραγωγής, το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς, η αδυναμία ανταγωνισμού των ξένων αυτοκινητοβιομηχανιών αλλά και η απουσία ουσιαστικής στήριξης από την εκάστοτε κυβέρνηση προστέθηκαν στις αιτίες αποτυχίας κάθε σχετικού εγχειρήματος. Αντίθετα, οι διαδικασίες ήταν πιο απλές στην κατηγορία των φορτηγών και των λεωφορείων, επιτρέποντας την ελληνική παραγωγή ανάλογων οχημάτων.

Βενιζελισμός: το περιεχόμενο και οι επιδιώξεις του (πηγή ιστορίας κατεύθυνσης)

Αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις σας και τις πληροφορίες που δίνο­νται στο ακόλουθο κείμενο, να παρουσιάσετε:

α) το περιεχόμενο της πολιτικής αντίληψης που ονομάστηκε «Βενιζελισμός»,

   β) τις κύριες επιδιώξεις του βενιζελι­σμού, καθώς και τα βασικά κοινωνικά ερείσματα του

Κείμενο Α

Ως Βενιζελισμός ορίζεται ένα ευρύ κίνημα σε όλους τους τομείς της εθνικής ζωής, το οποίο αποτέλεσε το φορέα μιας συνεπούς και δυναμικής προσπάθειας καθολικού αστικού εκσυγχρονισμού της Ελλάδας, συν­δυασμένου με μια ορισμένη αντίληψη της εθνικής ολοκλήρωσης και του περιεχομένου της Μεγάλης Ιδέας.

Το πολιτικό περιεχόμενο του βενιζελισμού, η "ανόρθωση", συνίστατο στη στόχευση δημιουργίας ενός κράτους δικαίου, με σύγχρονες κοινωνικές, οικονομικές, διοικητικές λειτουργίες και ικανού να ενσωματωθεί οι­κονομικά και πολιτιστικά στη Δύση, να εξευρωπαϊστεί. Πρόκειται δηλαδή για μια προσπάθεια διαμόρφωσης της ελληνικής κοινωνίας στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος και κατά τα πρότυπα των δυτι­κών φιλελεύθερων δημοκρατιών.

Προτεινόμενο θέμα Λατινικών Β Λυκείου: μαθήματα 10, 14, 19 (θέματα - απαντήσεις)

Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:

10. Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis imponet et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea lulus, Aenae filius, regnum ab Lavinio transferet et Albam Longam muniet.

14. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.  Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit.  Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

19. Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. Socii eius deprehensi sunt et in carcere strangulati sunt. Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse cum exercitu suo, proelio victus, interfectus est.

(40 μονάδες)

Ατομικό - Κοινωνικό συμφέρον: ανάπτυξη του θέματος

"Ένας πολίτης που ευημερεί ατομικά, σαν καταστραφεί η πατρίδα του, δε χάνεται λιγό­τερο ο ίδιος αν όμως κακοτυχήσει σε πολιτεία που ευτυχεί, είναι πολύ πιο πιθανό να σωθεί κι αυτός", έλεγε ο Περικλής στους συμπολίτες του". Και σχεδόν κατά λέξη, ο Μακρυγιάννης: " Ναρθή ένας να μου ειπή ότι θα πάγη ομπρός η πατρί­δα, στρέγομαι να μου βγάλη και τα δύο μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει αν είναι η πατρίδα μου αχαμνή, δέκα μάτια να 'χω, στραβός θα να είμαι".

Έχοντας υπόψη και με αφορμή τα παραπάνω παραθέματα:

Α. Να επιχειρηματολογήσετε υπέρ της θέσης που διατυπώνεται σ' αυτά (προτεραιότητα του κοινωνικού συμφέροντος έναντι του ατομι­κού) και

Β. να αναπτύξετε τα αίτια της διάστα­σης που παρατηρείται στις μέρες μας ανάμεσα στο ΑΤΟΜΙΚΟ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ συμφέρον.

Λατινικά Β Λυκείου: Μάθημα 18 Μετάφραση - Γραμματική - Συντακτικό

Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ.

κειμενο			μεταφραση
Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur, ubi postea Romulus urbem Romam condidit. Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de via fessus ibi dormivisse.  Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis trahit aversos. Ubi Hercules e somno excitatus, gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam;   sed postquam bovum vestigia foras versa vidit, confusus gregem ex loco infesto amovēre coepit. Sed bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit.  Tum Cacus, vi prohibere eum conatus, Herculis clava interficitur		Λέγεται ότι ο Ηρακλής οδήγησε τα βόδια του Γηρυόνη από την Ισπανία σε αυτόν τον τόπο, όπου αργότερα ο Ρωμύλος έχτισε την πόλη Ρώμη.  Υπάρχει η παράδοση ότι ο Ηρακλής ξεκούρασε τα βόδια κοντά στον Τίβερη ποταμό και ότι ο ίδιος κοιμήθηκε εκεί κουρασμένος από το δρόμο. Τότε ο Κάκος, ο βοσκός, έχοντας πεποίθηση στις δυνάμεις του, έσυρε σε μια σπηλιά μερικά βόδια από τις ουρές, στραμμένα ανάποδα. Όταν ο Ηρακλής ξύπνησε και είδε το κοπάδι, κατάλαβε ότι έλειπε ένα μέρος του και κατευθύνθηκε στην πλησιέστερη σπηλιά.  Όταν όμως είδε τις πατημασιές των βοδιών στραμμένες προς τα έξω, βρέθηκε σε αμηχανία κι άρχισε να απομακρύνει τα βόδια από τον εχθρικό τόπο. Αλλά το μουγκρητό των βοδιών που ακούστηκε από τη σπηλιά έκανε τον Ηρακλή να γυρίσει πίσω. Τότε ο Κάκος προσπάθησε να τον εμποδίσει με τη βία, αλλά ο Ηρακλής τον σκοτώνει με το ρόπαλό του

Κοινή γνώμη: ανάλυση της έννοιας

«Έτσι η κοινή γνώμη είναι ένας διαιτητής, μια συνείδηση θα λέγαμε σχεδόν ένα δικαστήριο, χωρίς βέβαια δικαστική εξουσία, αλλά ένα δικαστήριο αυστηρό. Είναι ή εσωτερική φωνή ενός έθνους. Η κοινή γνώμη η ισχυρή αυτή ανώνυμη, είναι συχνά μια πολιτική δύναμη, που δεν προβλέπεται από κανένα σύνταγμα».

Alfred Sauvy – “L’ Opinion Publique”

Με βάση και την παραπάνω άποψη να αναπτύξετε:

1. την επίδραση της κοινής γνώμης πάνω στο άτομο και την κοινωνία (θετική και αρνητική),
2. τους παράγοντες της ζωής που τη διαμορφώνουν και
3. τη στάση που πρέπει να διαμορφώνει - αναπτύσσει ο σύγχρονος άνθρωπος απέναντι στην κοινή γνώμη.

Αριστοτέλη Πολιτικά Ενότητες 15 και 16: προτεινόμενο θέμα

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Αριστοτέλους «Πολιτικά» Γ1, 1-2. Γ1, 3-4/6/12

15. Tῷ περί πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καί τίς ἑκάστη καί ποία τις, σχεδόν πρώτη σκέψις περί πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γάρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μέν φάσκοντες τήν πόλιν πεπραχέναι τήν πρᾶξιν, οἱ δ' οὐ τήν πόλιν ἀλλά τήν ὀλιγαρχίαν ἤ τόν τύραννον·  τοῦ δε πολιτικοῦ καί τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν την πραγματείαν οὗσαν περί πόλιν, ἡ δέ πολιτεία τῶν τήν πόλιν οἰκούντων ἐστί τάξις τις. Ἐπεί δ’  ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μέν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος·  ἡ γάρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρή καλεῖν πολίτην καί τίς ὁ πολίτης ἐστί σκεπτέον. Καί γάρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γάρ τόν αὐτόν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γάρ τις ὅς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὤν ἐν όλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.

16. Ὁ πολίτης οὐ τό οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν (καί γάρ μέτοικοι καί δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς οἰκήσεως), οὐδ' οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες οὕτως ὥστε καί δίκην ὑπέχειν καί δικάζεσθαι (τοῦτο γάρ ὑπάρχει καί τοῖς ἀπό συμβόλων κοινωνοῦσιν)· ... πολίτης δ’ ἀπλῶς οὐδενί τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἤ τῷ μετέχειν κρίσεως καί ἀρχῆς. … Τίς μέν οὖν ἐστιν ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν·  ᾧ γάρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καί κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δέ τό τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανόν πρός αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἀπλῶς εἰπεῖν.

Ιστορία κατεύθυνσης: Προέλευση των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα (πηγή)

Με βάση τα στοιχεία του πίνακα και τις ιστο­ρικές σας γνώσεις να εντοπίσετε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο κάθε μια από τις αναγραφόμενες πληθυσμια­κές ομάδες μετακινήθηκε στην Ελλάδα και να εξηγήσετε (όπου αυτό είναι δυνατό) τις αιτίες μετακίνησης τους.

Πίνακας 1
Προέλευση των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα
περιοχη	αριθμοι	ποσοστο
Μικρά Ασία	626954	51.3%
Ανατολική Θράκη	256635	21%
Πόντος	182169	14.9%
Κων/πολη	38458	3.2%
Τουρκία (σύνολο)	1104216	90.4%
Καύκασος	47091	3.9%
Ρωσία	11435	0.9%
Ρωσία (σύνολο)	58526	4.8%
Βουλγαρία	49027	4%
Σερβία	6057	0.5%
Αλβανία	2498	0.2%
Άλλες περιοχές (Δωδεκάνησα, Ρουμανία, Κύπρος, Αίγυπτος)	1525	0.1%
ΣΥΝΟΛΟ	1221849	100%
Πηγή: Στρατιωτική Υπηρεσία της Ελλάδας. Απογραφή 1928

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου μαθήματα 41, 47 (θέματα - απαντήσεις)

Α. Να μεταφράσετε στο  τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:

   41. Non Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetatis suae verbis   utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis   annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo  inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod  honesta et bona et modesta sit. Sic ergo  vive, ut viri antiqui.

47. Hac re audita Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos,  tamen Augustus dissimulavit  eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva.

Μονάδες 40