Ο νόμος και ο φόβος
Η επιτυχία ενός νόμου, και μάλιστα εκείνων των νόμων που αφορούν τη συμπεριφορά όλων των πολιτών μιας οργανωμένης και οπωσδήποτε δημοκρατικής κοινωνίας, εξαρτάται όχι από τη θωράκισή του με αυστηρές κυρώσεις, αλλά κυρίως, από την παιδαγωγική του αποτελεσματικότητα, από την ικανότητά του να πείθει τους πολίτες για την αναγκαιότητα και την ορθότητα των προτύπων κοινωνικής συμπεριφοράς που αυτός έμμεσα υποβάλλει και σαφώς επιβάλλει. Η αποτελεσματικότητα του νόμου συνδέεται άρρηκτα με την εσωτερίκευση της νομοθετικής επιταγής από τον πολίτη, ώστε η συμμόρρωσή του προς αυτήν να μην οφείλεται στο φόβο των κυρώσεων, αλλά να βιώνεται ως επιταγή απέναντι σε ένα «δέον», απέναντι σε ένα «πρέπει», κοινώς αποδεκτό. Πόσο, άραγε, ο Έλληνας οδηγός, όταν πειθαρχικά χρησιμοποιεί τις ζώνες ασφαλείας, αποδέχεται αυτήν την πράξη λόγω της σκοπιμότητας και της χρησιμότητας της συγκεκριμένης νομικής πρόβλεψης και όχι εξαιτίας του φόβου για την επικείμενη ποινή σε περίπτωση που θα συλληφθεί; Πόσο, άραγε, η συμμόρφωσή του είναι απόρροια αυθόρμητης προσαρμογής σε ένα μέτρο, που πραγματικά θεωρεί αναγκαίο;