Τετάρτη 9 Μαρτίου 2011

Κοινωνική Δομή στην Αρχαία Σπάρτη

Τρεις κοινωνικές τάξεις υπήρξαν στην αρχαία Σπάρτη. Ήταν οι τάξεις των Σπαρτιατών, των περιοίκων και των ειλώτων

ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ

Οι Σπαρτιάτες ονομάζονται μεταξύ τους και «όμοιοι» που σημαίνει ίσοι ή ευπατρίδες. Όπως και σε άλλες πόλεις, έτσι και στην Σπάρτη υπήρχε η τάξη των ευγενών, από την οποία προήρχοντο οι γνήσιοι Σπαρτιάτες, οι ¨όμοιοι¨ δηλαδή πολίτες, οι οποίοι αριθμούσαν περί τα 1500-3000 άτομα. Ο αριθμός αυτός βέβαια ανήκει στους όμοιους πολεμιστές και αναφέρεται στα πρώτα χρόνια της κλασικής αρχαιότητας. Αργότερα ο αριθμός των ομοίων πολεμιστών μεγάλωσε φτάνοντας γύρω στους 9000. Με τις διάφορες όμως πολεμικές διαμάχες μεταξύ των ελληνικών πόλεων και τις αλλεπάλληλες πολεμικές συγκρούσεις, ο αριθμός των ομοίων πολεμιστών μειώθηκε σημαντικά, αναγκάζοντας έτσι διάφορους βασιλείς της Σπάρτης να λάβουν μέτρα κατά της λειψανδρίας και υπέρ της αύξησης του αριθμού των ομοίων πολεμιστών, εγγράφοντας κάποιες φορές ως όμοιους πολίτες, είλωτες ή νόθους. Για να δούμε τον αριθμό των ομοίων πολιτών της Σπάρτης σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της Λακεδαίμονος, πρέπει να σημειώσουμε ότι ο συνολικός πληθυσμός της Λακωνίας υπερέβαινε τις 180.000 κατοίκους.

Τρίτη 8 Μαρτίου 2011

Έκθεση Γ Λυκείου: Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και γλώσσα (θέματα - απαντήσεις)


«Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές σκέπτονται … … μόνον ελληνικά!»
Η νοηματική φύση και δομή της ελληνική γλώσσας φαίνεται να κερδίζει συνεχώς έδαφος στο χώρο της πληροφορικής, της επι­στήμης η οποία για πολλούς είναι συνώνυμη της αγγλικής γλώσ­σας και υπαίτια για τον εκφυλισμό των εκφραστικών μέσων των σύγχρονων ανθρώπων. Οι επιστήμονες πληροφορικής υποστηρίζουν ότι η ελληνική είναι η μοναδική γλώσσα στον κόσμο που μπορεί να αποδώσει τόσο μεγάλο νοηματικό πλούτο, καθώς όλες οι λέξεις της έχουν πρωτογενή σχέση με αυτό το οποίο εκφράζουν. Ως εκ τούτου, η ελληνική γλώσσα θεωρείται αναγκαία στις νέες επιστήμες, όπως η πληροφορική καθώς πρόκειται για την κατ’ εξοχήν «μη οριακή» γλώσσα στον κόσμο. Μια γλώσσα, δη­λαδή δίχως όρια, η οποία παρέχει όλες τις απαραίτητες νοημα­τικές εκφράσεις που χρειάζεται η σύγχρονη επιστημονική σκέψη για να προχωρήσει.
Στο πλαίσιο αυτό, αίσθηση προκαλεί μια σειρά ανακοινώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες συνηγορούν στην αξία και στη χρη­σιμότητα της πλούσιας ελληνικής γλώσσας στο νέο ψηφιακό πε­ριβάλλον.

Έκθεση Γ Λυκείου: Βιβλίο και ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης


ΚΕΙΜΕΝΟ
Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου είναι ότι σου προτείνει έναν πόλεμο έντιμο: Διαλέγεις τα βιβλία που θέλεις· μόνα τους εκείνα, όταν διαθέτεις ηθική υγεία, σε παρακινούν, κι’ άθελά τους ακόμα, να διαβάσεις άλλα, αντίθετα, για να μορφώσεις γνώμη, να συγκρίνεις, να διαφωτιστείς, να επιβεβαιώσεις την προσωπική σου αυτοτέλεια, να μη γίνεις ετερόφωτος, ετεροκίνητος. Έτσι, με το ένα βιβλίο ν’ ανασκευάζει ή να πολεμάει τ’ άλλο, όλα μαζί σε γυμνάζουν στη διαδικασία του διαλόγου, όπου κανένας δεν ρητορεύει από «θέσεως ισχύος», γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί καμμιά αστυνομική δύναμη. Δικαίωμά σου να κρίνεις και τους μέγιστους, υπό προσωπική σου ευθύνη. Μ’ αυτή την έννοια και μόνο — δηλαδή με την υψηλότερη — μπορεί κανένας να μιλάει, όπως συνηθίζεται, για «δημοκρατία των Γραμμάτων». Δεν είναι καθεστώς ακέφαλο: οι άριστοι διαλάμπουν, και σε κλίμακα διεθνή. Αλλά δεν σε υποχρεώνει, δηλαδή δεν σε υποτάσσει, κανένας τους.

Έκθεση Β Λυκείου: Τηλεργασία

Εργαζόμενοι από το σπίτι
Στην εποχή της ταχύτητας που ζούμε οι αλλαγές είναι αναμενόμενες σε πολλούς τομείς. Έτσι και στον εργασιακό χώρο παρατηρούνται όχι μόνο καινούργια επαγγέλματα αλλά και διαφορετικές μορφές εργασίας και σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Ο λόγος γίνεται για την τηλεργασία, η οποία έχει κάνει την εμφάνισή της και στην Ελλάδα και, όπως πιστεύουν πολλοί, μπορεί όχι μόνο να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας αλλά και να αποφέρει στους εργαζομένους και στους εργοδότες μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη απ' ό,τι η συμβατική εργασία.

Δευτέρα 7 Μαρτίου 2011

Κρητική Πολιτεία, απόσχιση και πράσσειν άλογα


“Πέραν λοιπόν των ολίγων ανοήτων που δεν ξέρουν καν τι είναι το σημαιάκι που κολλούσαν στα αγροτικά τους, το όλον ζήτημα της σημαίας της Κρητικής Πολιτείας ουδέποτε είχε σοβαρότητα ανάμεσα στους Κρήτες”.

Στην αρχή το ζήτημα ξεκίνησε σαν ανοησία ορισμένων γραφικών στην Κρήτη που μαζί με τα χρωμιωμένα λογότυπα στα αγροτικά τους αρέσκονταν και στο αυτοκολλητάκι με τη σημαία της Κρητικής Πολιτείας. Η οποία, βραχύβια ημιαυτόνομη οντότητα, κράτησε μόλις 15 χρόνια και ήταν το αποτέλεσμα τουλάχιστον 5 επαναστάσεων από το 1841 ως το 1898.

Σαν σήμερα το 1948 ενσωματώθηκαν επίσημα τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα

Τα Δωδεκάνησα (για την ακρίβεια είναι 14) ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων δεμένα με τις τύχες του Ελληνισμού. 

Εν τούτοις, μόλις το 1947 ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος.

Εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης δέχθηκαν καταστρεπτικές επιδρομές από τους Πέρσες, τους Σαρακηνούς, τους Βενετούς, τους Γενουάτες, τους Σταυροφόρους και τους Τούρκους (Σελτζούκους και Οθωμανούς). 

Από το 1309...

περιήλθαν στην εξουσία των Ιωαννιτών Ιπποτών και έμειναν υπό την κυριαρχία τους έως το 1522, οπότε καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους. Με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, τα Δωδεκάνησα επαναστάτησαν, αλλά το 1830 επιστράφηκαν μαζί με τη Σάμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με αντάλλαγμα την Εύβοια, η οποία ενσωματώθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος.

Έκθεση Β Λυκείου: Σύγχρονη εκπαίδευση και προσωπικότητα του δασκάλου.


Η φυσιογνωμία τον δασκάλου
[ … … ] Ποια ακριβώς είναι, μέσα στο χαρακτηρολογικό πίνακα, η ιδιομορφία του δασκάλου; Πολλά γνωρίσματα της έχουν επισημάνει όσοι έχουν συστηματικά μελετήσει το θέμα. Θα περιοριστώ σε τρία, τα κατά τη γνώμη μου, σπουδαιότερα.
1. Στόφα δασκάλου έχει εκείνος που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί – και κάθε χρόνο, με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του, να γίνεται ένα νέο παιδί. [ … … ] Ο δάσκαλος λοιπόν πρέπει ακριβώς να καταλαβαίνει, να μιλεί αυτή τη γλώσσα, για να συνεννοείται με τους νέους, για να μπορεί να έρχεται πολύ κοντά τους και να τους παραστέκεται στις δυσκολίες που θα βρουν πορευόμενοι την (ανώμαλη και επικίνδυνη) οδό της ζωής. Όσοι βλέπουν με σκεπτικισμό τούτο το "πλησίασμα" και κάποτε ανησυχούν για τις συνέπειές του, θα αναθεωρήσουν τη στάση τους άμα σκεφτούν ότι, εάν δεν πάμε κοντά στο παιδί, δε θα το φέρουμε ποτέ κοντά μας, και όσο μακριά του στεκόμαστε, τόσο και εκείνο θα σταθεί πιο μακριά από μας. Με αυτό το πρίσμα θεωρούμενο το έργο τον δασκάλου είναι σήμερα πολύ πιο δύσκολο από όσο ήταν στις άλλες εποχές. Γιατί με τον ιλιγγιώδη ρυθμό που εξελίσσονται σήμερα οι κοινωνίες μας, η απόσταση (όχι χρόνου, αλλά αντιλήψεων και διαθέσεων "νοοτροπίας"), που χωρίζει τη μια γενεά από την άλλη έχει γίνει εκπληκτικά μεγάλη. Ο κόσμος δεν είναι πια ο δικός τους και για να μετατεθεί κανείς στη δική τους "πραγματικότητα", όπως μόνο ο αληθινός δάσκαλος μπορεί να το κάνει, είναι σωστός άθλος. Ποτέ δεν ήταν το παιδευτικό λειτούργημα τόσο δύσκολο όσο σήμερα.

Κυριακή 6 Μαρτίου 2011

Ανθρώπινα Δικαιώματα. Από το μύθο του φυσικού δικαίου στην ιδεολογία των ανθρωπιστικών επεμβάσεων


Εξετάζοντας τη χρήση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως νομιμοποιητικού επιχειρήματος για τη δικαιολόγηση ανθρωπιστικών επεμβάσεων στο εσωτερικό κρατών, ο Π. Μαντζούφας επιδιώκει να αναδείξει τη λειτουργία που επιτελούν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ένα διεθνές περιβάλλον έντονων ανακατατάξεων.
I. «Ένα νέο ιδεώδες κυριαρχεί στην διεθνή σκηνή: τα ανθρώπινα δικαιώματα». Ίσως στην φράση αυτή συμπυκνώνεται η κοινή αίσθηση που κυριαρχεί στην σύγχρονη πολιτική συζήτηση, ιδίως αν σκεφτούμε ότι η ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα συνδέθηκε πρόσφατα με την κατάρρευση του κομμουνισμού, δηλαδή του σημαντικότερου εναλλακτικού κοινωνικού προγράμματος. Υπό το πρίσμα αυτό, η δυσφορία για την κατάρρευση ηθικών βεβαιοτήτων και πολιτικών συστημάτων μετριάζεται -και ως ένα μέτρο αντικαθίσταται- από την πεποίθηση ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι το νέο πρόταγμα, ο νέος στόχος για τις κοινωνίες.

Δημοφιλείς στο σχολείο μέσω βίας

Η συμπεριφορά του «νταή» οφείλεται στην προσπάθεια να γίνει αποδεκτός από τους συμμαθητές του
 
Για πολλούς εφήβους, κάθε ημέρα είναι ένας αγώνας για να γίνουν αποδεκτοί στις πιο δημοφιλείς παρέες του γυμνασίου. Πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει ότι ακόμα και μαθητές σχετικά δημοφιλείς μπορούν να βρεθούν στο στόχαστρο των συμμαθητών τους και να γίνουν αποδέκτες της επιθετικής τους συμπεριφοράς. Τα συμπεράσματα της πιο πρόσφατης έρευνας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, που θα δημοσιευθούν στην επιθεώρηση American Sociological Review, αποκαλύπτουν μια άλλη «προοπτική» της διαστρωμάτωσης των εφηβικών κοινωνικών ομάδων. Η νέα μελέτη αμφισβητεί τα στερεότυπα της γυμνασιακής κοινότητας: τον «νταή» της τάξης και το αδύναμο και «περίεργο» θύμα.

Σάββατο 5 Μαρτίου 2011

Οι γονείς εξιδανικεύουν το μεγάλωμα των παιδιών τους

Τα παιδιά επιβαρύνουν σημαντικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό, καταναλώνουν μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου των γονιών τους και τους προκαλούν αμέτρητες έγνοιες και ανησυχίες.

Όμως παρόλο που οι γονείς ισχυρίζονται ότι όλα αυτά αξίζουν και με το παραπάνω, καναδοί ερευνητές του πανεπιστημίου του Οντάριο υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα πείθουν τους εαυτούς για αυτό.

Λαϊκισμός και Δημοκρατία: προτεινόμενο θέμα έκθεσης Γ Λυκείου


ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Τα ανθρώπινα πάθη απειλή για τη δημοκρατία


















Λαϊκισμός: αρνητική έκφραση της δημοκρατίας.









Γνωρίσματα λαϊκισμού.





























Ο λαϊκισμός φαλκιδεύει τη δημοκρατία

Στον δημοκρατικό ουρανό αναπτύσσονται δημιουργικά οι προσωπικές και οι κοινωνικές δυνατότητες του πνεύματος του λαού, σφυρηλατούνται αξίες της πολιτιστικής παράδοσης, αξιοποιούνται θετικά οι καταλληλότητες της ανθρώπινης φύσης. Βέβαια, κανένα πολίτευμα δεν υπήρξε απόλυτα δημοκρατικό, γιατί δεν είναι δυνατόν η ανθρώπινη φύση να εκφράζεται ιδεατά στην εγκόσμια πορεία της. Το φάσμα του πάθους φαλκιδεύει τον ιδανικό χαρακτήρα της γνήσιας δημοκρατικής πολιτείας, η ανθρώπινη φύση θριαμβεύει ως δυναμική του πάθους και προσφέρει τις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες. Παρά τις αναπόφευκτες όμως ιστορικές της ατέλειες, η δημοκρατία παραμένει το μόνο ανεκτό πολίτευμα το οποίο δεν προσβάλλει βάναυσα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Κι όμως απ’ τις αδυναμίες της δημοκρατίας προκύπτουν βάναυσα πολιτεύματα τα οποία ήδη γνωρίσαμε και γνωρίζουμε. Ο λαϊκισμός αποτελεί κακοήθη όγκο στο σώμα της δημοκρατίας και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το πνεύμα του λαού. Παρά τις αδυναμίες της, ευρύνει τις προοπτικές της δημιουργικότητας σε πάμπολλες εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο λαϊκισμός εκφράζει την παρακμή του λαϊκού πνεύματος το οποίο απροσωποποιεί, για να του προσδώσει στη συνέχεια άκρατα, άκαιρα και ανήκουστα διεκδικητικά προνόμια. Πρώτο του γνώρισμα επομένως είναι η κολακεία. Ο Πλάτων γνώριζε αρκετά τη φαλκιδεύουσα και φαλκιδευμένη συνείδηση όταν αποκαλούσε τη «δημοκρατία», τέχνη της κολακείας. Είναι έτσι φανερό πως ο λαϊκισμός προέρχεται κυρίως από δημαγωγούς πολιτικούς, οι οποίοι οικειοποιούνται κατά βάθος την προσφορά της κολακείας τους προς τον λαό. Ο τελευταίος τους εμπιστεύεται το διεκδικητικό του μένος, τους προσδίδει στη συνέχεια μεσσιανική αποστολή, ταυτίζεται υποσυνείδητα μαζί τους και επιτρέπει στους δημαγωγούς να εκτρέπονται, να καθυβρίζουν τους αντιπάλους τους και να τους θέσουν συχνά εκτός μάχης, με τη μέθοδο της συκοφαντίας και της απάτης. Ακολουθεί το άνοιγμα των ασκών του πάθους, ο περιορισμός των δημοκρατικών θεσμών, με απώτερο στόχο τον μονοκομματισμό. Βέβαια, πρώτο θύμα είναι ο ίδιος ο λαός, ο οποίος αλυσοδένεται απ’ τα ίδια του τα πάθη, τα οποία ήδη έχει προσφέρει στους δημαγωγούς εκπροσώπους του.
... … Βέβαια ο λαϊκισμός εκφράζει την παρακμή του λαϊκού πνεύματος και όπου εκπροσωπείται από κυβερνήσεις, φαλκιδεύει οπωσδήποτε τους δημοκρατικούς θεσμούς. Η παρακμή της Δημοκρατίας είναι κατά κύριο λόγο κοινή παρακμή και οφείλεται σε άμβλυνση των αυτοσυνειδησιακών απαρχών του λαό.
Νίκος Μακρής Λαϊκισμός και Δημοκρατία

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.