Αφηγηματική Τεχνική στον Παπαδιαμάντη

  1. Ότι ο Παπαδιαμάντης έκλεισε μές στις «αναμνήσεις» του ένα υπολο­γίσιμο τμήμα της ζωής του, δεν χωρεί αμφιβολία. Αρκεί μια πρώτη, θα ‘λεγα οριζόντια, ανάγνωση για να δείξει πώς τα «διηγήματα» αυτά αποτελούν, ανάμεσα στα άλλα, και μιαν αναντικατάστατη βιογραφική πηγή. Έχουμε να κάνουμε μ’ ένα χρονικό, όπου όχι μόνο τα παιδικά χρόνια στη Σκιάθο, αλλά και η αθηναϊκή περίοδος του συγγραφέα μας, και τα βιώματα και τα οράματα και τα αδιέξοδα του, μας προσφέρονται πλουσιοπάροχα.

Κάποτε, η εντύπωση πως στο διήγημα ενσωματώνονται σελίδες από ένα προσωπικό ημερολόγιο είναι κυριαρχική. Ο αφηγητής εμφανίζεται με την πραγματική ταυτότητα του ή κρύβεται πίσω από ψευδώνυμα.

Π. Μουλλάς, «Το Διήγημα, Αυτοβιογραφία του Παπαδιαμάντη»

Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας (Προτεινόμενο θέμα έκθεσης Γ Λυκείου)

Κείμενο:

Ο εκσυγχρονισμός, δηλαδή η παρακολούθηση και προσαρμογή προς τις εκάστοτε διεθνείς οικονομικές κυρίως συνθήκες, ώστε να διασφαλίζεται η σταθερότητα και η συνεχής πρόοδος και να προλαμβάνονται οι οπισθοδρομήσεις και τα αδιέξοδα, δε νοείται χωρίς να λαμβάνει υπόψη δύο κυρίως παράγοντες:

Έκθεση - έκφραση Γ Λυκείου: Κλωνοποίηση (θέματα - απαντήσεις)

κειμενο

 Ανθρώπινη κλωνοποίηση, μωρά κατά παραγγελία, πιστά αντίγραφα και τέρατα της επιστήμης. Ένας τέτοιος θαυμαστός καινούριος κόσμος γενετικώς τροποποιημένων όντων παραλίγο να γίνει πραγματικότητα μετά τη δημιουργία του πρώτου κλωνοποιημένου προβάτου, της διάσημης πλέον Ντόλι, τον Μάρτιο του 1997. Οι επιστήμονες εξέφρασαν αμέσως την αγανάκτησή τους και πρότειναν να απαγορευθεί με νόμο η ανθρώπινη κλωνοποίηση ενώ οι ιατρικοί σύλλογοι πρόβαλαν τις δικές τους αντιδράσεις για την έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα.

Έκθεση Γ Λυκείου: Ευρωπαϊκή ταυτότητα του μέλλοντος (θέματα - απαντήσεις)

ΚΕΙΜΕΝΟ:

«Η ευρωπαϊκή ταυτότητα του μέλλοντος»

§ 1 Είναι σημαντική προϋπόθεση για τη δημοκρατία και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης η καλλιέργεια της ευρωπαϊκής ταυτότητας δίπλα στις εθνικές ταυτότητες των πολιτών σε όλες τις χώρες - μέλη. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι τα έθνη, κράτη - μέλη της Ένωσης, δεν είναι ίσα ούτε πληθυσμιακά ούτε σε έκταση γε­ωγραφική ούτε ακόμα περισσότερο οικονομικά και στρατηγικά. Την Ένωση, άρα, παραμονεύει ο κίνδυνος να μετατραπεί σε ολι­γαρχία των ισχυρότερων χωρών της, μολονότι είναι συγχρόνως σπουδαία πρόκληση το όνειρο της Ευρώπης των λαών.

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και ιδιωτική ζωή

νεοελληνική γλώσσα γενικησ παιδειασ β΄ ενιαιου λυκειου [1]

κειμενο:

Στα δεκαεπτά του εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία για να κάνει το ντεμπούτο[2] του στο θέατρο. Στα τριάντα του έγινε διεθνής «αστέρας» του κινηματογράφου. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα είχε τη φήμη του «κακού παιδιού» λόγω του αλκοολισμού του. Και σήμερα, ύστερα από καμιά πενηνταριά κινηματογραφικές ταινίες, ο Πήτερ Ο’ Τουλ, εβδομήντα δύο χρόνων και δραστήριος, συμμετέχει στην τελευταία υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ, την ταινία «Τροία».

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις των κειμένων 21 - 50

Κείμενο 23 (XXIII)

1.         quid ageret:

Πλάγια ερώτηση μερικής άγνοιας ως αντικείμενο στο interroganti. Εισάγε­ται με την ερωτηματική αντωνυμία quid και εκφέρεται με υποτακτική (γιατί η εξάρτηση δίνει υποκειμενικό χαρακτήρα στο περιεχόμενο της), χρόνου παρατατικού γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (το interroganti λογίζεται ως ιστορικός χρόνος, γιατί εξαρτάται από τον ιστορικό χρόνο respondebat) και εκφράζει το σύγχρονο.

Κείμενο 24 (XXIV)

2.   quid postea Nasica fecerit: μερικής άγνοιας

Αντικείμενο στο accipe. Εισάγεται όπως η 1 και εκφέρεται με υποτακτική, όπως όλες οι πλάγιες, χρόνου παρακείμενου, γιατί εξαρτάται από ρήμα αρ­κτικού χρόνου (accipe) και εκφράζει το προτερόχρονο.

3.   quid Nasica respondent: μερικής άγνοιας

Εισάγεται, εκφέρεται όπως η 2. Αντικείμενο στο scire (αρκτικός χρόνος, γιατί εξαρτάται από το vis).

Νεοελληνική γλώσσα: Τηλεπαιχνίδια (Πανελλαδικές Β Λυκείου 2003)

Β΄ ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2003

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΓΛΩΣΣΑ  ΓΕΝΙΚΗΣ  ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ

 Δεν θα ήταν άσκοπο να αναλογιστούμε ως κοινωνία τις επιπτώσεις ενός πολιτισμού της τηλεοπτικής εικόνας στη ζωή μας. Η ενσωμάτωση της λογικής των μέσων μαζικής ενημέρωσης στον ψυχισμό δημιουργεί νέες παραμέτρους, σημαδεύει την ιστορία. Τίποτα δεν είναι όπως πριν.

Για παράδειγμα, η μονοκρατορία του χρώματος και της φωτογραφίας εξακοντίζει στο περιθώριο το γραπτό λόγο και υποθηκεύει την ανάγνωση. Η ραστώνη¹ της συνεχούς εναλλαγής καναλιών (του ζάπινγκ) και η ευκολία της «σαρώσεως» έγχρωμων εικόνων καθιστούν αφόρητο για το παιδί τον κόπο της μελέτης και, ως εκ τούτου, το αποξενώνουν από την αποθησαυρισμένη γραμματεία.

Νεοελληνική Γλώσσα θέματα Ομογενών 2008

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

ΔΕΥΤΕΡΑ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Απάνω από τις τοπικές διαφορές των λαών της Ευρώπης υπάρχει μια κοινή πνευματική και ηθική ζωή, μια κοινή ευρωπαϊκή παιδεία. Αν μπορούσαμε να καθορίσουμε ακριβώς το περιεχόμενο αυτής της λέξης θα λέγαμε πως υπάρχουν κοινά ιδανικά. […] Το ευρωπαϊκό ιδανικό είναι ένα ανώτερο επίπεδο όπου καταλήγουν και εναρμονίζονται οι πνευματικές προσπάθειες των λαών της Ευρώπης που πηγάζουν πάντα, άμεσα ή έμμεσα, συνειδητά ή ασυνείδητα, από μια διάθεση κοινή. Βλέπουμε τους λαούς της Ευρώπης με μια θαυμάσια ένταση των δυνάμεών τους, που βάσταξε αιώνες και ποτέ δεν πέφτει, να γυρεύουν μέσα τους αλήθειες όχι εθνικές μα παγκόσμιες, όχι πρόσκαιρες μα αιώνιες. Ο καθένας τους φιλοδοξεί, κι αυτή είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία του, να ξεπεράσει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του, την ιδιαίτερη αισθαντικότητά[1] του, την ιδιαίτερη ζωή του, και να ανακαλύψει μέσα του τον Άνθρωπο. Οι προσπάθειές τους έχουν σχεδόν πάντα την έκφραση αυτής της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας που τείνουν να υπερβούν, μα το σύνολο αναγνωρίζει σ’ όλες τον εαυτό του, αφού πηγάζουν από την ίδια διάθεση. Άλλοτε ο άνεμος φυσά από τη μια μεριά, άλλοτε από την άλλη. Πότε προηγείται η Ιταλία, πότε η Γαλλία, πότε η Γερμανία, η Αγγλία, οι Σλάβοι.

Έκθεση Β Λυκείου: Ο ηθικός κώδικας της δημοσιογραφίας (δημοσιογραφική δεοντολογία)

Μερικές από τις βασικές αρχές που περιλαμβάνονται στον ηθικό κώδικα των δημοσιογράφων είναι η κοινωνική ευθύνη και η επαγγελματική ακεραιότητα του δημοσιογράφου, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, ο σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος και η δυνατότητα του κοινού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Να αναλύσετε τις αρχές αυτές.

Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική (αρχαία)

1.    Σωκράτης τοῦ σώματος οὐκ ἠμέλει.

2.    Ὁ πάππος τόν Κῦρον καλήν στολήν ἐνέδυσε.

3.    Τήν τοιαύτην δύναμιν ἀνδρείαν ἔγωγε καλῶ.                                

4.    Οὗτος ἀνδρῶν τήνδε πόλιν ἐκένωσεν.

5.    Οἱ Ἠλεῖοι τούς Λακεδαιμονίους ἐκώλυον τοῦ ἀγῶνος.

6.    Οἱ βάρβαροι Θεμιστοκλέα μεγίστων δωρεῶν ἠξίωσαν.

7.    Δαρεῖος Κῦρον στρατηγόν ἀπέδειξεν πάντων.

8.    Ὁ σίδηρος ἐξισεῖ (= εξισώνει) τούς ἀσθενεῖς τοῖς ἰσχυροῖς ἐν τῷ πολέμῳ.

9.    Τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας ὑμεῖς παρεχωρήσατε τῷ Φιλίππῳ.

10. Ὁ μέν τοίνυν πόλεμος ἁπάντων ἡμᾶς τῶν εἰρημένων ἀπεστέρησεν.

11. Οὕτω οἱ στρατιῶται Χειρίσοφον εἵλοντο (= εξέλεξαν) στρατηγόν.

Ασκήσεις στους υποθετικούς λόγους (μέρος 1ο)

Να βρεθεί η υπόθεση και η απόδοση και να αναγνωριστεί το είδος του υποθετικού λόγου:

1.     Εἲ τις δυσπολέμητον οἲεται τόν Φίλιππον, ὁρθῶς μέν οἴεται, λογισάσθω μέντοι τοῦτο.

2.     Εἰ μέν και σύ φής τοιοῦτος εἶναι, διαλεγώμεθα.

3.     Εἰ τότε πλείους συνελέγησαν, ἐκινδύνευσεν ἄν διαφθαρῆναι πολύ τοῦ στρατεύματος.    

4.     Εἰ τοῦτο πάντες ἐποιοῦμεν, ἅπαντες ἄν ἀπωλόμεθα.

5.     Εἰ βούλοιο φίλος εἶναι, μέγιστος ἄν εἲης.