Λατινικά: Ακολουθία των χρόνων

ακολουθια των χρονων

Ακολουθια των χρονων (= consecutio temporum): έτσι ονομάζεται η δικαιολόγηση του χρόνου με τον οποίο εκφέρεται μια δευτερεύουσα πρόταση αλλά με υποτακτική έγκλιση πάντα, ανάλογα με το χρόνο του ρήματος της κύριας πρότασης και σε συνδυασμό με τη χρονική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη δευτερεύουσα πρόταση και την κύρια πρόταση. Με άλλα λόγια ο χρόνος του ρήματος της δευτερεύουσας πρότασης που συντάσσεται με υποτακτική εξαρτάται από:

a)            το χρόνο (ιστορικό ή αρκτικό) του ρήματος εξάρτησης και

b)           τη χρονική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην πράξη της κύριας και στην πράξη της δευτερεύουσας πρότασης (σύγχρονο – προτερόχρονο - υστερόχρονο)

                              σχηματικά:

	ρημα προτασης εξαρτησης σε αρκτικο χρονο	ρημα προτασης εξαρτησης σε ιστορικο χρονο
συγχρονο	υποτακτική ενεστώτα	υποτακτική παρατατικού
προτεροχρονο	υποτακτική παρακειμένου	υποτακτική υπερσυντελίκου
υστεροχρονο	υποτακτική μέλλοντα	Υποτακτική συντελ. Μέλλοντα

Αρκτικοί – Ιστορικοί χρόνοι

αρκτικοι χρονοι	1.     Ενεστώτας (οριστική, υποτακτική, προστακτική) 2.    Μέλλοντας (οριστική, υποτακτική, προστακτική) 3.    Κυρίως παρακείμενος[1] 4.    Συντελεσμένος Μέλλοντας (οριστική
ιστορικοι χρονοι	1.     Παρατατικός (οριστική, υποτακτική) 2.     Ιστορικός Παρακείμενος[2] 3.    Υπερσυντέλικος (οριστικής, υποτακτικής) 4.    Ιστορικό απαρέμφατο (= Παρατατικός)

προσοχη:

     Το απαρέμφατο και η μετοχή του Ενεστώτα και μέλλοντα, το σουπίνο, το γερούνδιο και το γερουνδιακό θεωρούνται αρκτικοί ή ιστορικοί χρόνοι ανάλογα με το αν εξαρτώνται από αρκτικό ή ιστορικό χρόνο. Επίσης ο Ιστορικός Ενεστώτας μερικές φορές θεωρείται αρκτικός χρόνος.

ιδιομορφια ως προς την ακολουθια των χρονων

     Οι τελικές, βουλητικές, συμπερασματικές (στις περισσότερες περιπτώσεις), ενδοιαστικές (συνήθως), προτάσεις του quin και quominus (συνήθως) εκφέρονται με υποτακτική Ενεστώτα (αν εξαρτώνται από αρκτικό χρόνο) ή υποτακτική Παρατατικού (αν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο).

---

[1] Ως Κυρίως Παρακείμενος θεωρείται αυτός που αντιστοιχεί με τον ελληνικό παρακείμενο.

[2] Ως Ιστορικός Παρακείμενος θεωρείται αυτός που αντιστοιχεί με τον ελληνικό Αόριστο.